به گفته مدیرکل دفتر کودک‌و‌نوجوان سازمان بهزیستی کشور تمام مهدهای کودک شهری به دوربین مجهز است و می‌توانند موارد کودک آزاری‌های احتمالی را ثبت کنند. محمد نفریه افزود: «از اول امسال فقط دو مورد کودکآزاری در مهد کودک داشتیم که ثابت شده است البته تعداد شکایت‌ها بیشتر و چندبرابر است اما فقط دو مورد اثبات شد. تمام مهدهای‌کودک شهری به دوربین مجهز است و آمارها نشان می‌دهد که بیشترین گزارش‌ها مربوط به درگیری بین کودکان و حوادث پیرامون آن بوده است. » در سال‌های گذشته مواردی از کودکآزاری در مدارس و مهدکودکها گزارش شده است که گاهی به اثبات رسیده و در مواردی که صرفا در حد یک شایعه تلخ باقی مانده است. امروز یکی از مسئولان بهزیستی در حالی از اجتناب‌ناپذیری آسیب‌های‌کودک در مهدکودکها سخن می‌گوید که افکار‌عمومی منتظرند سازمان بهزیستی به وظیفه خود در قبال کودکان عمل کند و به پلمب مهدکودک‌های غیرمجاز مبادرت ورزد، مهدهای کودکی که تعداد آنها کم نیستند.
به گزارش آرمان مدیرکل دفتر کودک‌و‌نوجوان سازمان بهزیستی کشور گفت: حدود 700 هزار کودک در مهدهای سراسر کشور تحت‌پوشش هستند. 15 هزار و 500 مهد کودک تحت‌پوشش بهزیستی در کشور فعالیت دارند که شش هزار و 500 روستامهد، هزار و 400 مهد حاشیه‌ای و هفت هزار و 500 مهدشهری هستند. محمد نفریه افزود: «موارد کودک‌آزاری‌ها در مهدکودک معدود است و خانواده‌ها از طریق شماره‌پیامکی 3000012333 می‌توانند شکایت از این موارد را ارسال کنند. تمام شکایت‌های رسیده به سازمان بهزیستی از سوی تیم حراست بررسی می‌شود.» او تاکید کرد: «سالانه بیش از 150 مرکز مهد غیرمجاز را می‌بندیم، چراکه استانداردهای لازم را ندارند و بیمه نیستند.»
کودکان در خانه بیشتر آزار می‌بینند
مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد سازمان بهزیستی کشور در واکنش به کودکآزاری در مهدکودکها گفت: در محیط‌های اجتماعی مثل مهدکودک و مدرسه هر چقدر تلاش کنیم و خوب کار کنیم، بازهم شاهد آسیب‌ها هستیم و این موضوع اجتناب‌ناپذیر است. حسن موسوی‌چلک افزود: واقعیت این است بیشترین مکانی که کودکآزاری در آن شکل می‌گیرد، خانه‌ها هستند و مدرسه و مهدکودک سهم کمتری از این چرخه دارند و در حقیقت شیوع پدیده کودکآزاری در محیط‌های‌اجتماعی مثل مهدکودک و مدرسه به مراتب بسیار کمتر از چیزی است که در خانه‌ها اتفاق می‌افتد و به عبارتی مدارس و مهدکودکها مصداق رفتار کودکآزاری به آن شدتی که در خانه‌ها وجود دارد، نمی‌شوند. او با تاکید بر اینکه کودکآزاری در هر محیطی شکل بگیرد، حساسیت خاصی روی آن وجود دارد، گفت: محیط‌های بسته مانند مهدکودک و مراکز شبانگاهی هم از جمله محیط‌هایی هستند که کودکآزاری در آنها وجود دارد به همین دلیل آموزش‌هایی برای اولیا و مربیان برای پیشگیری از اتفاق‌هایی مثل کودکآزاری ارائه می‌شود. موسوی چلک یادآور شد: با این‌حال هر چقدر روی پیشگیری کار شود، باز هم شاهد وقوع برخی پدیده‌ها خواهیم بود و این موضوع اجتناب‌ناپذیر است، چراکه ما با انسانی سروکار داریم که رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی دارد، اگرچه آموزش مهمترین محور کاهش و کنترل روند آسیب‌های اجتماعی از جمله کودکآزاری است و هیچ‌کس نمی‌تواند آن را کتمان کند. او با بیان اینکه با تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در مجلس شاهد روند کاهشی کودکآزاری خواهیم بود، گفت: این لایحه گام بزرگی در راستای کاهش کودکآزاری در کشور است. در واقع اگر این لایحه تصویب و ابلاغ شود؛ شرایط بهتری برای حمایت از کودکان فراهم می‌شود که به نظر من در آن صورت یکی از پیشروترین کشورها در حوزه حمایت از کودکان و نوجوانان خواهیم شد.
حدود کودکآزاری تعیین شود
رئیس انجمن‌روانشناسی ایران در گفت‌وگو با «آرمان» در ارتباط با میزان اجتناب‌ناپذیر آسیب‌ها به کودکان در محیط‌های‌اجتماعی می‌گوید: حد و مرز تعریف کودکآزاری باید برای همه مشخص شود، در واقع نیازمند حساسیت تمام افراد جامعه به مساله حد و مرز کودکآزاری هستیم. شیوا دولت‌آبادی می‌افزاید: تعبیرهای متفاوتی از مساله کودکآزاری وجود دارد، اگر بتوانیم تمام مسئولان حوزه‌کودک را آموزش همگانی درباره مصادیق کودکآزاری دهیم در این صورت نسبت به حدود کودکآزاری آگاهی پیدا می‌کنند. او می‌گوید: به عنوان مثال بسیاری از افراد مساله غفلت از کودک را به عنوان مصادیق کودکآزاری نمی‌شناسند یا آزار عاطفی را به عنوان کودکآزاری شناسایی نمی‌کنند. بنابراین در درجه اول باید نسبت به مساله کودکآزاری روشنگری کنیم و حساسیت بیشتری نسبت به این مفهوم و مصادیق آن داشته باشیم. بدیهی است در درجه اول اینکه خانواده‌ها بیشتر بدانند که چگونه مرتکب کودکآزاری می‌شوند، خوب است. در این صورت آگاهی بیشتری دارند که چه رفتارهایی می‌تواند به شخصیت‌کودک آسیب بزند. همچنین هر مکانی که کودکان را به منظور آموزش،نگهداری و حمایت را ساعتی از شبانه‌روز نگهداری می‌کنند، باید انسان‌هایی‌متخصص گرد آیند که نسبت به رفتارهای خود آگاهی بیشتری داشته باشند. دولت‌آبادی می‌افزاید: والدین کودکان از تمام طیف‌ها، فرهنگ‌ها و پیشینه‌ها هستند، اما هنگامی که از یک مربی‌مهد سخن می‌گوییم آن مربی جا دارد به دلیل جایگاه خود آگاهی بیشتری نسبت به رفتار و آثار روانی خود نسبت به کودک داشته باشد. او می‌گوید: تمام این موارد مستلزم آن است که حد و مرز کودکآزاری مشخص شود و البته نظارت نیز بر این محیط‌های‌اجتماعی نیاز است. دولت‌آبادی تاکید می‌کند: احتمالا منظور مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد سازمان بهزیستی کشور آن بوده که هنوز تمام افراد جامعه به میزان کافی در زمینه حد و مرز کودکآزاری آگاهی ندارند. قاعدتا نباید نگاه اغماض به کودکآزاری داشت، زیرا اگر عوارض آن را بدانیم باید در حد توان از آن جلوگیری کنیم. او خاطرنشان می‌کند: هنوز آمار دقیقی از مصادیق کودکآزاری در مجامع‌اجتماعی مانند مهدها و مدارس وجود ندارد. به عنوان مثال برخی از کارشناسان تکالیف مدارس را از جنس کودکآزاری می‌شمارند، زیرا هنوز یقینی درباره لزوم وجود آنها و تاثیر تکالیف بر ارتقای‌ذهن و مهارت‌های‌کودک وجود ندارد. همچنین مشخص نیست این کار تا چه میزان توان کودک را برای دریافت آموزش‌های دیگر سلب می‌کند. بنابراین اگر بخواهیم از فشار وارده بر نوجوان به منظور موفقیت در مدارس سخن بگوییم باید تعریف دیگری از کودکآزاری نسبت به ضرب و شتم، تهدید و ارعاب‌کودک را ارائه دهیم. بنابراین باید توافق جامع و یکپارچه‌تری از مصادیق کودکآزاری داشت.
سازمان بهزیستی نیرو و نظارت کافی ندارد
یک فعال حوزه کودک و عضو سابق شورای‌شهر تهران در گفت‌وگو با «آرمان» در مورد مصادیق کودکآزاری در محیط‌های‌اجتماعی مانند مدرسه و مهدکودک می‌گوید: بهزیستی از میزان کافی نیروی‌انسانی برخوردار نیست تا بازرسی‌های خود را دقیق، مرتب و مدام انجام دهد. این موضوع سبب می‌شود دفعات بازدید نیروی‌های بهزیستی از مراکز تحت‌پوشش این سازمان کم و با دوره زمانی بلند‌مدت باشد. فاطمه دانشور می‌افزاید: والدین باید نسبت به وضعیت کودکان در مدارس و مهدکودکها حساس‌تر شوند و با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند تا متوجه آزار احتمالی کلامی، رفتاری و عاطفی مربیان با آنها بشوند. او خاطرنشان می‌کند: سازمان بهزیستی نیروی‌کافی برای نظارت بر مراکز برون‌سپاری شده نگهداری کودکان نیز ندارد. والدین باید آگاهی و حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات روحی فرزندان خود در محیط مدرسه و مهد داشته باشند. البته بسیاری از مهدکودکها استاندارد هستند، اما اماکنی مانند سرای‌محله‌ها دارای مهدکودک در مناطق پایین‌شهر استانداردهای ایمنی و بهداشت‌عمومی و محیط را رعایت نمی‌کردند. مشخص نیست مجوز این مهدها از شهرداری است یا سازمان‌بهزیستی نظارتی دارد یا خیر. این مراکز در بازبینی اینجانب در دوره نمایندگی شورای‌شهر زیاد مشاهده شد. دانشور تاکید می‌کند: والدینی که از رفاه نسبی برخوردارند فرزندان خود را در مهدهایی ثبت‌نام می‌کنند که انواع آموزش‌ها مانند یادگیری چند زبان، ساز و مهارت‌های مختلف را دریافت کنند. این والدین کودکان را آزار می‌دهند و فرصت‌کودکی به او نمی‌دهند و او را دچار استرس می‌کنند.
