ایرج حریرچی در نشست خبری هفتگی وزارت بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره علت پاسخگویی تنها ۵۸ درصد این وزارتخانه در سامانه شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات گفت: ما در این زمینه بین دستگاه‌های دیگر رتبه بالایی داریم، اما بخشی از این سوالات پیچیده، زمان‌بر یا خاص است، اما با وجود این باید میزان پاسخگویی را افزایش دهیم.
به گزارش ایسنا وی درباره وضعیت کمبودهای دارویی و همچنین اظهاراتی مبنی بر لغو برخی اعمال جراحی به دلیل کمبود داروی بیهوشی، گفت: معمولا طبق استاندارد جهانی، کمبود یک تا ۱.۵ درصدی اقلام دارویی، طبیعی است و پیش می‌آید. گاهی مواد اولیه گران می‌شود و گاهی خط تولید یک دارو با مشکل روبرو می‌شود. طی ۱۰ یا ۱۵ سال گذشته کمبودهایی به میزان هفت یا هشت درصد در زمینه اقلام دارویی تجربه کردیم، اما بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت کمبود این اقلام به کمتر از یک درصد یعنی حدود ۳۵ تا ۴۰ قلم رسید.
وی افزود: با توجه به شرایط اخیر، تغییرات خاصی در بازار دارو به خصوص در ماه اردیبهشت داشتیم و همانند بسیاری از کالاها نگرانی‌هایی ایجاد شد. هنوز در حوزه مواد اولیه دارو دچار مشکل چندانی نشده‌ایم، اما ممکن است در برخی اقلام ضمیمه مثل بسته‌بندی مشکلاتی ایجاد شده باشد. در عین حال ممکن است مردم حس متفاوتی نسبت به میزان داروی موجود در بازار داشته باشند.
حریرچی در ادامه تصریح کرد: این روال متداول است که هر دارویی که به اندازه هشت ماه مصرف در کشور موجودی داشته باشد، کمیاب نامیده نمی‌شود، اما اگر این موجودی به چهار ماه کاهش پیدا کند، دارو از طریق مجاری خاص مثل داروخانه‌های دولتی توزیع می‌شود. اگر مردم نتوانند دارو را از داروخانه اول پیدا کنند، احساس نگرانی می‌کنند. گاهی در شهرهای کوچک که داروخانه دولتی ندارند، مردم مجبور می‌شوند به شهرهای مجاور مراجعه کنند. گاهی نیز برخی افراد هنگام تحویل دارو به مردم می‌گویند شاید دفعه بعد دارو موجود نباشد. در این صورت مردم احساس کمبود دارو پیدا کرده و درخواست می‌کنند که بیشتر برایشان تجویز شود.
موظف به تامین داروی تولید داخل و ژنریک هستیم
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به تاثیر فعالیت برخی عناصر تولید و پخش دارو در زمینه کمبود دارو گفت: کتمان نمی‌کنیم که برخی از عناصر تولید و پخش مانند سایر صنایع گاهی برای آنکه قیمت بیشتری دریافت کنند، اقداماتی انجام می‌دهند. در حال حاضر کمبود دارو در حوزه اقلام تولید داخل بسیار کم است. این کمبود در زمینه برخی اقلام وارداتی نیز در حد کم است. از طرفی برخی پزشکان، داروسازان و مردم انتظار دارند که به آنها داروی خارجی داده شود، اما طبق قانون اقتصاد مقاومتی و مجلس، ما مکلف به تامین داروی تولید داخل و ژنریک هستیم. در مورد لغو اعمال جراحی نیز موارد بسیار اندک و نادری داشتیم که در تامین مواد مورد نیاز مشکلات مختصری داشتند، اما به هیچ وجه مشکل جدی نداشتیم.
بیماری خاصی در حج نداشتیم
حریرچی در ادامه درباره وضعیت بیماری‌های واگیر در ایام حج نیز توضیح داد و گفت: امسال حج به خوبی برگزار و تمهیدات مناسبی برای آن اندیشیده شده بود. طرف عربستانی نیز در امور حج همکاری خوبی داشت. از نظر بیماری‌های عفونی و بیماری‌های واگیر نیز مشکل خاصی نداشتیم. در ایام حج بیش از ۳.۵ میلیون نفر در یک محدوده زمانی و یک جغرافیای خاص گرد هم می‌آیند. اعمال سنگینی انجام می‌دهند که به همین دلیل مقاومت بدنی افراد که اغلب مسن نیز هستند، کاهش می‌یابد. به همین دلیل سرماخوردگی‌های سطحی و آنفلوآنزای متوسط منتشر می‌شود، اما این موضوع جای نگرانی ندارد.
وی افزود: وزارت بهداشت از چند سال پیش تمهیدات مهمی در این زمینه انجام داده است که شامل آموزش کاروان‌ها و صدور گواهی سلامت برای آنها است. این بررسی‌ها هنگام بازگشت حجاج نیز انجام می‌شود.
جلسه با وزارت صمت برای رفع کمبود پوشک بچه
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه این نشست، با اشاره به جلسه سازمان غذا و دارو با وزارت صنعت، معدن و تجارت که درباره کمبود پوشک بهداشتی کودکان برگزار شده بود، گفت: ما از افزایش قیمت این کالا خبر داریم و آن را پیگیری کردیم. ظاهرا مشکل در تامین برخی مواد اولیه است. پیگیری‌های ما نیز در حد عوامل اجتماعی موثر بر سلامت است، اما نمی‌توانیم از نظر تولید و توزیع، ورود کنیم. طی جلسه‌ای که در سازمان غذا و دارو در این خصوص برگزار شد، این سازمان اعلام آمادگی کرد که از تفاهم‌نامه موجود با وزارت صنعت برای حل مشکلات موجود در زمینه واردات مواد اولیه استفاده کند.
ماجرای فعالیت بهداشتکاران دهان و دندان
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به تاکید این وزارتخانه برای ورود بهداشتکاران دهان و دندان به نظام سلامت تصریح کرد: خدمات دهان و دندان الگویی مدرن دارد. یکی از اشتباهات تاریخی در کشور ما که باعث گران تمام شدن خدمات می‌شود، این است که مردم را عادت داده‌ایم ابتدا به متخصص مراجعه کنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر در تمام دنیا نیروهای حد واسط برای خدمات حوزه سلامت وجود دارند. برای انجام برخی اقدامات نیاز به دندانپزشک نیست. پیش از طرح تحول نظام سلامت، چهار دهک جامعه از خدمات اصلی دندانپزشکی به دلیل قیمت‌های موجود محروم بودند. در حال حاضر خدمات رایگان برای کودکان زیر ۱۴ سال و مادران باردار در مناطق روستایی ارائه می‌شود ولی همچنان درصد قابل توجهی از مردم از خدمات دندانپزشکی محروم هستند.
سودجویی از طب مکمل
حریرچی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره نظارت وزارت بهداشت بر سودجویی‌هایی که به نام طب مکمل انجام می‌شود، توضیح داد و گفت: ما با سودجویی‌ها و تخلفات مقابله می‌کنیم. طب‌های مکمل در تمام دنیا پذیرفته شده‌اند و در زمینه درمان برخی از ناخوشی‌های جزئی اقدامات پیشگیرانه و تغییر سبک زندگی موثر هستند. ما تلاش می‌کنیم که این طب را در کشور تقویت کنیم. در عین حال با پدیده‌های جدیدی روبرو هستیم که بخش قابل توجهی از آن به دلیل سودجویی انجام می‌شود.
نارسایی کبد به دلیل مصرف زیاد داروهای گیاهی تقلبی
وی ادامه داد: به صورت میانگین هزینه این چنین نسخه‌هایی ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است. یکی از مشکلات ما در این زمینه «بخور» است. برای مثال می‌گویند قبل از ویزیت طبیب، همه مراجعان باید بخور ببینند و برای ورود به اتاق مربوطه، نفری ۱۵ هزار تومان دریافت می‌شود. این سودجویی‌ها در حالی انجام می‌شود که یکی از شایع‌ترین عوامل مسمومیت‌ها مانند نارسایی کبد، مصرف زیاد داروهای گیاهی تقلبی است.
پزشکان و داروسازان، محدودیت‌های شرایط فعلی را در نظر بگیرند
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه تصریح کرد: طبق قانون و همچنین اظهارات دکتر فاضل - رئیس کل سازمان نظام پزشکی، داروهای ایرانی کاملا مورد تایید هستند و هر گونه تجویز خارج از فارماکوپه ممنوع است. برخی از مشکلات ما در این زمینه از سوی برخی پزشکان و قسمتی دیگر از طرف مردم ایجاد می‌شود. شرکت‌های وارد کننده نیز نمی‌خواهند بازار ۸۰ میلیونی ایران را از دست بدهند. به همین دلیل از همکاران پزشک و داروساز خود درخواست می‌کنیم که در شرایط خاص فعلی محدودیت‌ها را در نظر بگیرند. افزون بر این موارد ما نظارت‌ها را تشدید کرده‌ایم تا مشکلات را برطرف کنیم.
حریرچی در ادامه با اشاره به بازدیدهای دوره‌ای معاونان وزارت بهداشت از قطب‌های مختلف حوزه سلامت در کشور، تاکید کرد: مردم توجه کنند که دشمنان می‌خواهند شرایط جنگی به خصوص جنگ روانی ایجاد کنند. جنگ شرایط خاص خود را دارد. مردم مطمئن باشند که آنها نمی‌توانند برای ما بحران ایجاد کنند.
وی ادامه داد: در سه ماهه گذشته در داروها و ملزومات مصرفی خارجی تغییر قیمت نداشته‌ایم. همچنین دستمزد پزشکان فعال در حوزه جراحی نسبت به سال گذشته یک ریال نیز افزایش داده نشده است و همکاران پزشک ما همکاری بسیار خوبی در این زمینه داشته‌اند. البته موارد جزئی تخلف نیز وجود داشته و اخیرا برخوردهای قاطعی در این زمینه انجام داده‌ایم.
حریرچی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره علت گلایه وزیر بهداشت از همکاری نکردن برخی از بخش‌های دولت با وزارت بهداشت توضیح داد و گفت: مجموعه حمایتی که شخص رئیس جمهور و مجلس در دولت‌های یازدهم و دوازدهم از وزارت بهداشت داشتند، بی‌نظیر بوده است. 3.5 میلیارد دلار از بهترین نوع ارز در دست وزارت بهداشت است، اما این حمایت هنوز ایده‌آل و کامل نیست و برای آنکه طرح تحول نظام سلامت به عنوان دستاوردی عظیم، خدشه‌ای پیدا نکند، با غیرت و همت تقاضاها را انجام می‌دهیم. در عین حال ممکن است برخی از عوامل همراهی لازم را نداشته باشند که گله از آنها را بدون هیچ محدودیتی بیان می‌کنیم.
وی ادامه داد: تجربه جهانی و همچنین تجربه ما در سال 91 نشان می‌دهد وقتی شرایط تورمی در کشور به وجود می‌آید و قیمت ارز و کالا بالا می‌رود، اگر رکود و رشد اقتصادی پایین هم ضمیمه آن شود، قدرت خرید خانوار کاهش پیدا می‌کند و خانواده مجبور می‌شود بخش اعظمی از درآمدهای خود را به هزینه‌های بسیار ضروری اختصاص دهد و از برخی هزینه‌های مهم دیگر مانند فرهنگ، بهداشت، آموزش و ... کم کند. همانطور که تجربه سایر کشورها و همچنین تجربه ایران در سال 91 نشان داد در شرایطی مشابه، ارائه کنندگان خدمت نیز شروع به افزایش قیمت می‌کنند. چون انتظارات تورمی به وجود می‌آید و برخی افراد نیز در حوزه ما هزینه‌های ارزی دارند.
وی در ادامه تصریح کرد: سال 91 این مشکلات برای حوزه بهداشت و درمان نیز ایجاد شد و باعث بهره‌مند نشدن برخی از اقشار از این خدمات شد، اما اکنون وزارت بهداشت قاطعانه ایستاده است و اکثریت جامعه پرستاری و پزشکی و ... نیز همکاری می‌کنند تا با گران شدن خدمات، مشکل مردم را تشدید نکنند. بر همین اساس در برخی موارد که اقلام دارویی نیاز به واردات کالاهای ضمیمه‌ای دارند، افزایش قیمت در حد همان 9 درصد بوده است.
اقدامات وزارت بهداشت برای ایام محرم و اربعین
سخنگوی وزارت بهداشت درباره برنامه این وزارتخانه برای ایام محرم نیز گفت: ما در این مقطع آموزش‌های خود را افزایش می‌دهیم. اما باید توجه داشت که کار خیر زمانی ثواب بیشتر دارد که به محرومان و فقرا برسد و اصراف در آن وجود نداشته باشد. گاهی شاهد هستیم که غذاها به صورت کامل مصرف نمی‌شوند و به جمعیت هدف نمی‌رسند. در مجموع ما نظارت‌های بهداشتی را در این زمینه تشدید خواهیم کرد.
وی ادامه داد: از همین حالا نیز اقدامات لازم در داخل و خارج کشور برای برگزاری کنگره عظیم اربعین آغاز شده است. از کسانی که می‌خواهند به این سفر بروند خواهش می‌کنیم از همین حالا آمادگی لازم را کسب کنند و کفش، وسایل و مواد غذایی مناسب استفاده کنند. همچنین تاکید می‌کنیم که حتما از آب بسته بندی استفاده کنند.
تبلیغ غذاهای ناسالم ممنوع!
حریرچی درباره وظایف دستگاه‌های مختلف در حوزه نظارت بر تبلیغات حوزه سلامت نیز گفت: جلوگیری از تبلیغ مصادیق کالاهای آسیب رسان بر عهده وزارت بهداشت است. در تمام دنیا تبلیغ غذای بسیار شور و شیرین ممنوع است، اما این موضوع به معنی مصرف نکردن شیرینی و نمک نیست. بلکه می‌گوییم این کالاها تبلیغ نشود که مردم کمتر از آن استفاده کنند.
وی ادامه داد: مسئولیت رسیدگی به تبلیغات پزشکی نیز طبق قانون بر عهده نظام پزشکی است، اما تبلیغات حوزه پزشکی و کالاهای آسیب رسان نواقص قابل توجهی دارد که برخی در حوزه مسئولیت‌های ما و بخشی از فعالیت سایر دستگاه‌ها به شمار می‌آید. در مورد تبلیغات مضر، بهترین روش آگاه‌سازی مردم است.
پزشکی که تبلیغ کند، برای جذب مشتری است
حریرچی تاکید کرد: پزشکان خوب معمولا تبلیغ انجام نمی‌دهند. اگر کسی تبلیغ می‌کند، یعنی به اندازه کافی مشتری ندارد. گاهی مردم فکر می‌کنند هر پزشکی که در برنامه تلویزیونی یا رادیویی حضور پیدا می‌کند، حتما پزشک خوبی است، اما آنچه ما می‌بینیم تقریبا در سطح متوسط است. گاهی افراد برای اینکه مطرح شوند تبادلاتی انجام می‌دهند که این اتفاقات می‌تواند در روزنامه، صدا و سیما و ... صورت گیرد.
افزایش نرخ ارز؛ فرصتی برای گردشگری سلامت
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش درباره گردشگری و با بیان اینکه افزایش نرخ ارز می‌تواند فرصتی برای گردشگری سلامت ایجاد کند، گفت: ما از افزایش نرخ ارز و نوسانات آن مانند تمام مردم و مسئولان ناراحت هستیم، اما این موضوع فرصتی برای حوزه گردشگری ایجاد کرده است. یکی از این نقاط که به خوبی می‌توان از آن استفاده کرد گردشگری سلامت است. به همین دلیل مراکز درمانی دولتی و خصوصی باید بیشتر وارد این حوزه شوند.
وی تاکید کرد: البته اولویت اصلی ما در بیمارستان‌های دولتی ارائه خدمت به مردم خودمان است. در عین حال در حوزه گردشگری سلامت شاهد برخی بدرفتاری‌هایی از طرف افراد واسط مانند هماهنگ کنندگان و ... هستیم که می‌خواهند حداکثر درآمد را داشته باشند. این موضوع به گردشگری سلامت آسیب وارد می‌کند.
