محمدعلی حسینی دبیر قرارگاه جنگ اقتصادی (احمدی روشن) بسیج دانشویی تهران بزرگ و دانشجوی ارشد اقتصاد نظری دانشگاه تهران طی یادداشتی به چرایی علت افزایش قیمت سکه پرداخت.
به گزارش فارس متن این یادداشت در ادامه آمده است:
« در حالی که عده ای در حال انتساب مشکلات اقتصای، به ویژه نوسانات نرخ ارز و طلا به اختلافات ایران و امریکا هستند، شواهد حاکی از چیز دیگریست . از بررسی تحولات چند هفته اخیر در بازار سکه و ارز می توان دریافت که مسبب اصلی تلاطم در بازار ارز و سکه بیش از آن که عوامل خارجی باشد، بی کفایتی و چه بسا خیانت هدفمند برخی مسوولین و رسانه ها به صورت توامان است.
هفته گذشته درحالی که قیمت ها سیر نزولی را طی می کرد، ناگهان بازار در روز چهارشنبه شاهد یک رشد انفجاری در قیمت سکه بود، به طوری که سکه با 700 هزار تومان افزایش یک رشد 22 درصدی را تجربه کرد. گرچه که یک چنین نوساناتی در اقتصاد کشور مسبوق به سابقه است ولیکن این مورد از جهت شرایط خاص هفته گذشته دارای برجستگی است.
از شنبه گذشته در پی ارایه بسته ارزی توسط بانک مرکزی، بازار یک روند کاهشی تا روز سه شنبه را طی کرد. امری که سخنرانی و تهدیدات ترامپ هم نتوانست آن را متوقف کند. همچنین در روز سه شنبه انتشار خبری مبنی بر عرضه دو میلیون و ششصد هزار قطعه سکه در روز چهارشنبه، باعث کاهش بیش از پیش قیمت ها شد به طوری که با کاهش پانصد هزارتومانی، هر قطعه سکه طرح جدید( امامی) به زیر سه میلیون تومان رسید. در بازار ارز هم انتظارات از کاهش قیمت، کار را به جایی رساند که دلال ها تا نیمه های شب در تکافوی فروش دلار های خود به قیمتی زیر 9 هزارتومان بودند.
اما این روند کاهشی که در اوج تهدیدات آمریکایی ها و همزمان با اجرایی شدن تحریم های طلا و دلار تداوم یافته بود، به یک باره با بدعهدی بانک مرکزی در انجام تعهد خود مبنی بر عرضه دو میلیون و ششصد هزار قطعه سکه، به دلیل ایجاد فضای نگرانی و بی اغتمادی، با افزایش 700 هزارتومانی در روز چهارشنبه، که اتفاقا با خبر های خوبی از همکاری اروپایی ها با ایران همراه بود، مواجه شد. نگران کننده آن که، اطلاعیه های بانک مرکزی مبنی بر عرضه سکه ها در هفته های آتی، و یا شایعه خواندن دریافت ما به التفاوت قیمت از سکه های پیشفروش شده هم نتوانست مانع این افزایش قیمت بشود، چراکه این مساله گواه بر فقدان اعتماد به بانک مرکزی و رسانه ها است. همچنین رسانه ها، نه تنها با انتشار این خبر، در بازار توقعی غیر ضرور را ایجاد کردند، بلکه با انتشار اخبرا ضد و نقیض در طی روز، بیش از پیش مردم را نسبت به بانک مرکزی بی اعتماد کردند. در ابتدای روز اصل ماجرا مبنی.بر اخذ ما به التفاوت تکذیب شد. بعد از ظهر، تاکید شدکه صرفا از سکه های ودیعه ای مبلغ ما به التفاوت اخذ میشود. و نهایتا پس از پایان ساعت معاملاتی، مطرح شد که سکه ای عرضه نشده و تنها سی هزار سکه ودیعه ای عرضه شده انهم با دریافت ما به التفاوت. در روز بعد هم با کاهش 300 هزارتومانی قیمت سکه های ودیعه ای قیمت ها به همان میزان کاهش پیدا کرد.
متاسفانه این اولین بار نیست که بانک مرکزی اینچنین حس اعتماد مردم را به سخره میگیرد. پیش از این نیز در زمان ریاست اقای سیف، بانک مرکزی با خلف وعده در عرضه پیشفروش سکه ها باعث افزایش قیمت سکه از دو میلیون و هفصد هزار تومان به چهار میلیون و نیم شد و کشور را تا مرز یک فروپاشی اقتصادی رساند در روز دوم مرداد چهارشنبه با انتشار خبری مبنی بر عدم عرضه سکه های پیشفروش شده قیمت سکه به طور ناگهانی دچار جهش در قیمت ها شد.
البته در این بین اخباری به گوش می رسد که بانک مرکزی بنا دارد با سیاست «ضربه زدن و عقب کشیدن»کار را پیش ببرد. بنا بر این خبر، ارایه بسته ارزی، ضربه بود و سکوت فعلی بانک مرکزی در افزایش قیمت ها به مثابه عقب کشیدنی است که، در دور بعدش قرار است ضربه ای دیگر باشد. از مزایای این روش مدیریت بازار از طریق مخدوش کردن انتظارات است که با کمترین منابع طلا و ارز میسر است. برخی نیز با این استدلال موافقند که، مردم به دلیل انتظارات افزایشی تقاضای نهفته سکه دارند و در هر حالت چه سکه ای عرضه بشود چه نشود قیمت ها روند افزایشی خواهند داشت و عرصه ی یکه فقط باعث کاهش ذخایر طلای بانک مرکزی می شود. بر اساس این استدلال، افزایش قیمت انفجاری سکه در هفته گذشته هم ناشی از این بود که پمپاژ رسانه ها قیمت را به کف قیمت ذهنی مردم رساند و مردم اماده بودند تا با نمودار شدن اولین نشانه به صف خرید بپیوندند.
در هر حال اینطور به نظر می رسد که مدیریت بازار ارز و سکه بیش از آن که تابع عوامل خارجی باشد، تابع مدیریت داخلی است. چرا که عملکرد بازار دارایی ها بیش از هر چیز تابع انتظارات و فضای روانی حاکم بر بازار است. فلذا رسانه ها و رفتار بانک مرکزی و حتی «کلمات» مسوولین تاثیر به سزایی در رفتار این بازار دارند. این مساله مختص به ایران نیست، کما این که نشان دادن تابلویی که در آن گفته شده بود «بیت کوین بخرید»، در نشست خبری مدیران فدرال رزرو، توسط یک جوان، قیمت بیت کوین را دچا زلزله کرد.
همچنین مهمترین مساله که لازم است بدان توجه شود بحث اعتبار بانک مرکزی است. اگر که قرار باشد بانک مرکزی با اخبار ضد و نقیض و نکول وعده های خود به روند مدیریت سابق ادامه دهد، در بلند مدت کشور به ورطه ی هولناکی فرو خواهد رفت؛ چراکه تنها نهاده سیستم بانکی اعتماد است که سلب آن میتواند کشور را به سمت فروپاشی اقتصادی و سیاسی سوق بدهد. فلذا بهتر است که بانک مرکزی هر سیاستی را که در پیش میگیرد، هرچه زود تر تعهدات خود را اجرایی کند.»
