در شرایط جنگ تحمیلی اقتصادی که در آن به سر می‌بریم، نقش سفرا و دیپلمات‌های کشور یک نقش ویژه و غیر قابل انکار است؛ سفرایی که باید تلاش خود را بویژه در حوزه مسائل اقتصادی چند برابر کنند تا توطئه‌های اقتصادی آمریکایی‌ها، خنثی شود. کارویژه معاونت تازه تاسیس دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه را هم باید در همین راستا ارزیابی کرد.
سمینار سالانه سفرا و مسئولان نمایندگی جمهوری اسلامی در خارج از کشور از هفته پیش در مرکز مطالعات بین‌الملل وزارت امور خارجه آغاز شد و کماکان نیز ادامه دارد. آنطور که بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است، مباحث طرح شده در این سمینار سالانه، جمع بندی شده و قرار است در قالب دستورالعمل به سفارتخانههای کشور - به انضمام مسئولیت‌هایی تعریف شده برای برخی از سفارتخانه‌ها- ابلاغ شود. دستورالعملی که با توجه به شرایط موجود کشور و تدارک تحریم‌های اقتصادی از جانب آمریکایی‌ها و همچنین سخنان سران قوا در افتتاحیه سمینار مذکور، می‌توان حدس زد، مبنای اصلی آن مسائل اقتصادی است.
ماموریت روحانی به سفرا
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز یکشنبه - ۳۱ تیر- طی سخنانی در سمینار مذکور با تاکید بر روی فعالیت اقتصادی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در خارج، گفت که «سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران و سفرای ما باید از امروز روزانه با یک شرکت اقتصادی در ارتباط بوده و با تمام نخبگان، سیاسیون، نمایندگان، اساتید دانشگاه‌ها در تماس باشند و این تماس نباید در قالب تماس‌های دیپلماتیک که نیاز به وقت و روز است باشد بلکه باید سفرا بروند با همه مردم تماس بگیرند و سفیر باید بگوید که در هفته با چند شرکت دیدار داشته و چند کالا را برای صادرات و یا واردات هماهنگ کرده و نحوه پرداخت آن به چه شکل است. در بسیاری از موارد نیاز به حضور بانک‌ها برای تبادلات نیست و اگر درست تنظیم شود، یک صندوق یا شرکت می‌تواند این کار را انجام دهد».
رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش نیز تلنگری به سفرا و مسئولان نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور زد و گفت که «هیچ سفیری نباید تصور کند که شرایط امروز همانند قبل است».
چریک‌های کت و شلوار پوش
علی لاریجانی رئیس مجلس نیز در سخنرانی خود در سمینار سالانه سفرا و مسئولان نمایندگی جمهوری اسلامی در خارج، بر اهمیت تمرکز بر روی مسائل اقتصادی از جانب سفرا در شرایط فعلی تاکید کرد و به اقدامات هماهنگ وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا برای فشار اقتصادی به ایران در مقاطع مختلف اشاره کرد. اقداماتی که «ریچارد نفیو» عضو ارشد دولت سابق آمریکا در کتاب «هنر تحریم‌ها» به تشریح آن‌ها پرداخته و به سفرا و دیپلمات‌های آمریکایی لقب «چریک‌های کت و شلوار پوش» را داده است.
لاریجانی در همین زمینه در سمینار سالانه سفرا گفت که «دیپلماسی ما در زمان فعلی باید یک دیپلماسی نامتقارن باشد که این نوع دیپلماسی با دیپلماسی مرسوم و کلاسیک متفاوت است؛ در کتاب هنرتحریم‌ها اشاره شده که آمریکایی‌ها برای تحریم ایران چگونه به یک برنامه‌ریزی عملیاتی روی آورده‌اند؛ در آن کتاب از لفظ چریک‌های کت و شلواری استفاده شده است و کار این افراد این گونه شرح داده شده که مورد به مورد با کشور‌های مختلف و بانک‌ها و شرکت‌های آن‌ها برای تحریم کردن ایران تماس برقرار می‌کردند؛ حالا شما دیپلمات‌های ایرانی نیز باید همانند چریک‌های کت و شلواری باشید و ارتباطات آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها را که در جهت اقدامات برای تحریم ایران اعمال می‌شود، خنثی کنید».
سیاست مخرب آمریکا در ایجاد اختلال در مناسبات اقتصادی ایران با دنیا
قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در جریان نشست خبری دیروز خود به اقدامات چریک‌های کت و شلواری آمریکایی برای تخریب مراودات تجاری ایران با کشور‌های جهان اشاره کرد و در پاسخ به سوالی مبنی بر سیاست اخیر دولت آمریکا و وزارت خزانه‌داری این کشور در اعزام نماینده به کشور‌های طرف همکاری تجاری با ایران و تلاش برای منصرف کردن آن‌ها از استمرار مراودات تجاری با ایران گفت: این اقدامی است که آمریکایی‌ها اخیرا دنبال می‌کنند و به مناطق و کشور‌هایی که نمایندگان ما می‌خواهند سفر کنند، نماینده اعزام می‌کنند و با جدیت تلاش می‌کنند در روابط تجاری و بازرگانی ما با آن کشور‌ها اختلال ایجاد کنند؛ تلاش آن‌ها در مورد برخی از کشور‌ها می‌تواند موثر باشد، اما در برخی از کشور‌های دیگر درخواست‌های نابجای آمریکایی‌ها از جانب مسئولان آن کشور‌ها اجابت نمی‌شود.
مکانیزم نظارت بر سفرا
اما با توجه به شرایط موجود و جنگ اقتصادی تحمیل شده از جانب آمریکا به مردم ایران و همچنین با توجه به نقش غیرقابل انکاری که در این زمینه بر دوش سفرای ما در خارج است، سوالی که مطرح است، چگونگی و سازوکار نظارت بر اقدامات این سفراست؛ اقداماتی که به تصریح رئیس‌جمهور در شرایط فعلی باید چند برابر شود.
در همین زمینه بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به خبرنگار میزان، اطمینان می‌دهد که سیستم نظارتی دستگاه دیپلماسی کشور بسیار قدرتمند و دقیق است و به رصد مستمر مسئولیت‌های محوله به سفرای مستقر در خارج اهتمام دارد.
بازرسی‌های دوره‌ای از سفارتخانه‌ها/ رعایت شئونات دیپلماتیک سفرا کنترل می‌شود
قاسمی در جریان نشست خبری روز گذشته خود در پاسخ به میزان درباره «ساز و کار نظارت بر سفارتخانههای ایران در کشور‌های مختلف و ضرورت کاهش هزینه‌ها» گفت: نظارت بر ارکان وزارت امورخارجه از دیرباز وجود داشته است و ما جزو استثنائاتی هستیم که از دهه شصت بخش‌های نظارتی را در وزارت امور خارجه دایر کردیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: علاوه بر این بازرسی‌های دوره‌ای از نمایندگی‌های کشوردر خارج به طور مستمر صورت می‌گیرد و یک کنترل کیفی بر روی اقدامات سفارتخانههای کشور و همچنین مسائل ناظر بر رعایت شئونات دیپلماتیک از سوی سفرای ما، از جانب دستگاه دیپلماسی اعمال می‌شود.
به هر ترتیب با توجه به تاکیدات مسئولان عالی کشور، سفرای ما در خارج بویژه اشخاصی که به تازگی ردای سفیری را به تن کرده‌اند، در شرایط فعلی باید تلاش عمده خود را مصروف ارتباط گیری‌های اقتصادی کنند و در مقابله به مثله اقتصادی با یانکی‌ها به مثابه همان «چریک‌های کت وشلواری» باشند. فعالیت‌های این سفرا نیز باید مورد رصد و پایش وزارت امور خارجه نیز قرار گیرد.
