استان 2 میلیون نفری کرمانشاه در انتهای سال 93 نرخ بیکاری 15.7 درصد را تجربه کرد، در سال 94 به 17.6 درصد رسید و در سال 95 رکورد 22 درصد را ثبت کرد.
نرخ بیکاری کرمانشاه در سال 96 نیز اندکی کاهش یافت و به 21.6 درصد رسید اما همچنان از پیشتازان کشور بود به طوری که طبق اعلام هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه آمار بیکاران استان به '172 هزار نفر' رسید.
اما جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران حاکسیت که نرخ بیکاری فصل بهار 1397 در استان کرمانشاه به 19.4 رسیده که از مدت مشابه 96 هفت دهم درصد کمتر است؛ عددی که هنوز 7.3 درصد از میانگین کشوری بالاتر است.
نرخ بیکاری فصلی کرمانشاه از 13.7 در بهار 94 به یکباره به 19.2 در بهار 95 رسید و در بهار 96 هم عدد 20.2 را تجربه کرد.
** کسب و کار بدحال
کاهش اندک نرخ بیکاری فصلی در کرمانشاه گرچه خوشایند است اما نشان می دهد که موانع سرسختی برای تدوام سیر نزولی و اشتغالزایی در استان وجود دارد.
یکی از مهمترین موانع، فضای نامطلوب کسب و کار است به طوری که آخرین پایش ملی کسب و کار هم نشان می دهد کرمانشاه در بین چهار استان آخر جا گرفته است.
مرکز آمار و اطلاعات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به تازگی نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب و کار کشور در بهار 1397 را منتشر کرده که طبق آن رقم شاخص ملی از 5.80 در زمستان 96 به 6.15 در بهار 97 رسیده و بیشتر مؤلفه های آن به طور قابل توجهی نامساعدتر شده است.
انتشار این گزارش براساس ماده چهار قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار از وظایف اتاق های بازرگانی، تعاون و اصناف است.
محیط کسب و کار به مجموعه عواملی گفته می شود که بر عملکرد یا اداره بنگاه های اقتصادی مؤثر هستند اما تقریبا خارج از کنترل مدیران بنگاه ها قرار دارند؛ عواملی مانند قوانین و مقررات، میزان بارندگی، فرهنگ کاری در یک منطقه و... که در کشورها و مناطق جغرافیایی گوناگون، هر رشته کاری و نیز طول زمان متفاوت هستند.
شاخص پایش محیط کسب و کار براساس اولویت یک تا 10 رتبه بندی می شود به نحوی که بهترین حالت عدد یک و بدترین حالت امتیاز 10 را به خود اختصاص می دهد.
در بهار 1397 فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پایش ملی کسب و کار، سه مؤلفه غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، دشواری تأمین مالی از بانک ها و بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب و کار را نامناسب ترین و مؤلفه ها و محدودیت دسترسی به حامل های انرژی، محدودیت دسترسی به آب و نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصولات را مناسب ترین مؤلفه های محیط کسب و کار کشور ارزیابی کرده اند.
در این ارزیابی استان های خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، خوزستان و کرمانشاه به ترتیب دچار بدترین وضعیت محیط کسب و کار و استان های گیلان، فارس و زنجان به ترتیب دارای بهترین وضعیت بوده اند.
کرمانشاه در بهار 96 رتبه دوم بدترین محیط کسب و کار، در تابستان 96 رتبه چهارم و در پاییز و زمستان همین سال هم رتبه اول نامساعدترین کسب و کار کشور را داشته است.
** ضرورت تسریع در بهبود کسب و کار
گرچه نرخ بیکاری و کسب و کار در بهار 97 نسبت به زمستان 96 با یک شیب آرام اندکی بهبود یافته اما اگر این روند مثبت سرعت بیشتری نگیرد، مهار مهمترین معضل استان امکان‌پذیر نخواهد بود.
آنچنان که استاندار کرمانشاه آذر 96 در جلسه ستاد اشتغال استان وعده داد 'تا پایان برنامه ششم توسعه نرخ بیکاری از 22 درصد کنونی باید به 14 درصد برسد'.
این هدف بی شک با بهبود شاخص های کسب و کار و بدون برداشتن موانع و دست اندازهای متعددی که سرمایه گذاران و کارآفرینان را حسابی ترسانده است، دست یافتنی نیست.
شکوفایی کسب و کار و تولید در استان کرمانشاه هم با موانع سختگیرانه و تنگ نظری ادارات و مجموعه های اقتصادی استان اتفاق نمی افتد؛ واقعیتی که مدیر ارشد استان هم از آن گله مند است.
استاندار کرمانشاه در انتقاد از این وضعیت گفته است: سیاست یک بام و دو هوای برخی مجموعه ها و سازمان ها در استان قابل قبول نیست؛ همان مساعدت هایی که در استان هایی مانند اراک و اصفهان در قبال صنعتگران صورت می گیرد در کرمانشاه نیز باید انجام شود.
به اعتقاد هوشنگ بازوند 'برخی مجموعه ها می خواهند قوانین تولید را تنها برای کارآفرین کرمانشاهی اعمال کنند که این رویه قابل قبول نیست؛ بانک های استان هم باید همچون بانک های دیگر استان ها، به کارآفرینان کمک کنند تا به تولید ادامه دهند و شاهد بیکاری جوانان نباشیم.'
او گفت: روند پیچیده و طولانی بروکراسی اداری استان برای اعطای مجوز به سرمایه گذاران هم اکنون بیش از 70 روز کاری به طول می انجامد در حالی که در بیشتر کشورها طی 24 ساعت انجام می شود.
استاندار کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا گفت: اولین کار برای سامان دادن به فضای کسب و کار نامطلوب کنونی، تلاش برای رفع بروکراسی بسیار خطرناک ادارات دولتی است و برای این کار حتما باید مدیران استان پیشقدم شوند.
به باور او 'اگر این هدف محقق شود دیگر برای جذب سرمایه گذار نیازی به برگزاری جلسه و خواهش و تمنا نیست زیرا بهبود کسب و کار یعنی پهن کردن فرش قرمز برای سرمایه گذاران، دلگرمی آنان و تولید ثروت و اشتغالزایی.'
اکنون اما متولیان به جای پهن کردن فرش قرمز برای سرمایه گذاران و کارآفرینان، گویا می خواهند گربه را دَم حجله بکشند؛ یعنی به جای صدور سریع مجوز فعالیت و حتی لغو آن برای بسیاری از کسب و کارها سپس نظارت جدی برای فعالیت واحدهای اقتصادی، راه ورود را بشدت سخت کرده اما نظارت را وانهاده اند.
امروزه، بهبود محیط کسب و کار یکی از مهمترین راهبردهای توسعه اقتصادی به شمار می رود و علاوه بر آن هرچه محیط کسب و کار شرایط بهتری داشته باشد، بهره برداری از فرصت های کارآفرینی، بیشتر و هر چه بهره برداری از فرصت های کارآفرینی بیشتر باشد، عملکرد اقتصاد و خلق ارزش و ثروت در آن جامعه نیز بیشتر می شود.
کرمانشاه پر از ظرفیت های بزرگ و متعدد اقتصادی و درآمدزایی است؛ از وجود 670 هزار جوان 15 تا 29 ساله و بیش از 900 هزار هکتار زمین آماده کشت با منابع آبی مناسب گرفته تا وجود معادن متعدد و ظرفیت های پرشمار گردشگری و داشتن چهار بازارچه و 2 گمرک رسمی در مرز عراق.
استان کرمانشاه با وسعت حدود 25 هزار کیلومتر مربع، 1.5 درصد از مساحت کل کشور (هفدهمین استان) را به خود اختصاص داده و شامل 14 شهرستان، 31 بخش، 32 شهر، 86 دهستان است.
گزارش از عبدالله الماسی
