بعد از آن‌که دونالد ترامپ در ۱۸ اردیبهشت به طور یک‌جانبه از برجام خارج شد، ایران و سه کشور اروپایی و نیز کشورهای چین و روسیه از ادامه اجرای برجام و حفظ این توافق بین‌المللی استقبال کردند. ایران و سه کشور اروپایی بلافاصله مذاکرات درباره چگونگی حفظ برجام را با وجود تحریم‌های یک جانبه آمریکا که نه تنها ایران بلکه شرکت‌ها و کشورهای خارجی بسیاری را با خود همراه خواهد کرد، آغاز کردند و مدتی نگذشت که چین و روسیه نیز در چارچوب کمیسیون مشترک برجام به این مذاکرات پیوستند.
به گزارش ایسنا اکنون بعد از دو ماه و برگزاری نشست‌های متعدد کارشناسی و سیاسی در ایران و پایتخت کشورهای اروپایی از جمله بروکسل و وین، کشورهای ۱+۴ قرار است بسته پیشنهادی اقتصادی خود را با هدف تامین منافع اقتصادی، تجاری و مالی ایران از ادامه اجرای برجام بدون آمریکا به مقامات کشورمان تحویل دهند.
مذاکرات کارشناسی ایران و سه کشور اروپایی در سطوح مختلف به طور رسمی پس از دیدار وزیران خارجه ایران و سه کشور اروپایی در ۲۴ اردیبهشت در بروکسل آغاز شد و در روزها و هفته‌های بعد از آن نیز ادامه یافت.
پس از آن در ۴ خرداد اولین کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران خارجه در هتل کوبورگ وین برگزار و مذاکراتی که ایران و سه کشور اروپایی از یک هفته پیش از آن آغاز کرده بودند با حضور هیات‌های فنی و کارشناسی چین و روسیه دنبال شد.
علاوه بر کشورهای باقی مانده در برجام و تلاش برای حفظ این توافق، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز هم‌چنان به راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات ایران بر اساس برجام ادامه داده است و در فاصله خروج آمریکا از برجام تا کنون، در گزارشی دیگر برای یازدهمین بار از زمان اجرای برجام تایید کرد که اقدامات و فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملا منطبق با برجام انجام می‌شود.
تفاوت بسته اقتصادی ۱+۴ برای ایران نسبت به بسته‌های که در مذاکرات‌های قبلی در مقاطع مختلف سیاسی و دیپلماتیک از سوی اروپا و ۱+۵ به ایران داده شده است و همگی آنها از سوی ایران رد شد این است که در تهیه و تنظیم و مذاکرات جزیی و کارشناسی این بسته، مقامات و کارشناسان ایرانی در جوانب مختلف اقتصادی، تجاری، مالی، هسته‌ای و سیاسی حضور داشته‌اند و این گونه نیست که ایران از این بسته و محتوای آن بی اطلاع باشد؛ از این رو باید گفت بسته اقتصادی پیشنهادی ۱+۴ میزان قابل توجهی از «موافقت» ایران را هنوز باز نشده در بر دارد؛ با این حال این بسته باید در اختیار مقامات ارشد و عالی کشور نیز قرار گیرد و نظر آنها نیز در این‌باره اخذ شود.
هنوز جزییات بسته اقتصادی ۱+۴ که بیشتر باید آن را بسته اقتصادی اتحادیه اروپا برای ایران آن را دانست منتشر نشده است اما رسانه‌های مختلف به گمانه‌زنی درباره آن در این مدت پرداخته‌اند.
برخی رسانه مدعی شدند که ایران به این بسته نگاه مثبتی دارد و در آن اروپا خرید یک میلیون بشکه نفت از ایران را تضمین خواهد کرد و در قبال آن از کانال مشخصی به ایران ارز پرداخت می‌شود. هم‌چنین اروپا پذیرفته است که میزان ۱۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند.
بنا بر اعلام رسانه‌های مختلف انتظار است، بسته اقتصادی ۱+۴ بعد از آن‌که به ایران تحویل شد در رسانه‌های به طور عمومی منتشر شود.
علاوه بر این در فاصله مذاکرات ایران و ۱+۴، کمیسیون اروپا در اواخر خردادماه با انتشار بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که مقرارت مسدود کننده و وام خارجی بانک سرمایه‌گذاری اروپا را به روزرسانی کرده است. این اقدامات به معنی محافظت از منافع شرکت‌های اروپایی که در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند اتخاذ شده است و نشان دهنده تعهد اتحادیه اروپا به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دوم خرداد در دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام، شرایطی را برای ادامه اجرای برجام از سوی ایران اعلام کردند.
رهبر انقلاب گفتند:
- سران ۳ کشور (اروپایی) باید متعهد شوند و قول دهند که بحث موشک و حضور منطقه‌ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند کرد.
- اروپایی‌ها باید قطعنامه‌ای علیه آمریکا به شورای امنیت ببرند و به این حرکت آمریکا اعتراض کنند.
- اروپایی ها باید خرید نفت از ایران به مقدار مورد نیاز ما را تضمین کنند.
- اگر اروپایی‌ها در پاسخ به مطالبات ما تعلل کردند حق ایران برای آغاز فعالیت‌های تعطیل شده هسته‌ای محفوظ است.
رهبر انقلاب دو هفته بعد از این سخنان در ۱۴ خرداد و در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) در مرقد مطهر دستور آمادگی سازمان انرژی اتمی برای فراهم کردن مقدمات رسیدن به ۱۹۰ هزار سو در صورت تعلل اروپا و دیگر کشورها در پاسخ به مطالبات ایران را صادر کردند.
در همین چارچوب بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی بلافاصله از انجام اقدامات ایران در این خصوص به ایسنا خبر داد.
کمالوندی گفت: در نامه‌ای به آژانس انرژی اتمی که از سوی نمایندگی ایران در وین تحویل شد، اعلام شده است که از ۱۴ خرداد روند افزایش ظرفیت‌های لازم برای تولید گاز UF6 و Uf4 آغاز خواهد شد و ساخت و مونتاژ "کارخانه روتور سانتریفیوژ" را آغاز می‌کنیم.
علاوه بر این اقدامات، کارخانه تولید UF6 به عنوان یکی از کارخانجات مهم مجتمع تولید سوخت اصفهان و از بخش‌های مهم صنعت هسته‌ای کشور اوایل تیرماه راه‌اندازی و برای نخستین بار پس از حدود ۹ سال، اولین بشکه کیک زرد در قسمت خوراک‌دهی کارخانه تخلیه شد.
با ازسرگیری فعالیت مجتمع UCF اصفهان و شروع مجدد تولید UF6 و افزایش میزان این ماده استراتژیک که خوراک اصلی غنی سازی کشور را تامین می‌کند، عملاً زمینه تحقق و اجرای دستور مقام معظم رهبری مبنی بر آمادگی برای افزایش ظرفیت غنی‌سازی فراهم می‌شود.
