به گزارش تسنیم گرانفروشی جرمی است که در ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی و ماده ۵۷ قانون نظام صنفی تعریف شده است.
گرانفروشی فقط شامل کالا نیست و خدمات را نیز شامل می‌شود. بنا بر تعریف ماده ۵۷ گرانفروشی عبارت است از «عرضه یا فروش کالا یا ارائه خدمت به بهایی بیش از نرخ‌های تعیین شده به وسیله مراجع قانونی ذی‌ربط.»
ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی نیز ضمن ارائه همین تعریف دایره «نرخ‌های تعیین شده» را فراتر از نرخ‌های قطعی تا نرخ‌های علی‌الحساب نیز گسترش داده و گفته است: «گرانفروشی عبارت است از عرضه کالا و خدمات به بهای بیش از نرخ‌های تعیین‌شده توسط مراجع رسمی به طور علی‌الحساب یا قطعی.»
مواد مذکور «عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمت‌گذاری» و همچنین «انجام هر نوع عملی که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمت به زیان خریدار شود» را از دیگر موارد گرانفروشی عنوان کرده‌اند.
قانون تعزیرات حکومتی، مجازات گرانفروشی را در ۴ میزان (مقدار) دسته‌بندی کرده است:
الف) گرانفروشی تا مبلغ ۲۰ هزار ریال
ب) گرانفروشی از مبلغ بیش از ۲۰ هزار ریال تا مبلغ ۲۰۰ هزار ریال
ج) گرانفروشی از مبلغ بیش از ۲۰۰ هزار ریال تا مبلغ یک میلیون ریال
د) گرانفروشی بیش از یک میلیون ریال
مجازات هر میزان از گرانفروشی دارای مراتبی به شرح جدول ذیل است:
|
مرتبه میزان |
اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم |
| الف | تذکر کتبی*، تشکیل پرونده | اخطار شدید، اخذ تعهد کتبی* مبنی بر عدم تخلف و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف اول | جریمه از 5 هزار ریال تا پنج برابر میزان گرانفروشی و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف دوم | جریمه از 10 هزار ریال تا 10 برابر میزان گرانفروشی ، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا 6 ماه و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف سوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه چهارم، تعطیل موقت از یک تا 6 ماه و نصب پارچه به عنوان گرانفروش | تعطیل و لغو پروانه واحد |
| ب | جریمه معادل مبلغ گرانفروشی و اخطار کتبی* | جریمه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی وممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف اول | جریمه از یک تا پنج برابر میزان گرانفروشی، اخطار* قطع خدمات دولتی وممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف دوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا 6 ماه و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف سوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا 6 ماه و نصب پارچه به عنوان گرانفروش | تعطیل و لغو پروانه واحد |
| ج | جریمه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی، اخذ تعهد کتبی* مبنی بر عدم تخلف و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف اول | جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا 6 ماه و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف دوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تا 6 ماه، نصب پارچه به عنوان گرانفروش و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف سوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی | ندارد | ندارد |
| د | جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، اخطار کتبی و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف اول | جریمه از پنج تا هشت برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی از خدمات دولتی از یک تا 6 ماه و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف دوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تا 6 ماه، نصب پارچه به عنوان گرانفروش و ممهور کردن پروانه واحد به مهر تخلف سوم | علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی | ندارد | ندارد |
*به موجب اصلاح قانون تعزیرات (۷۳/۷/۱۹) «اخطار، تذکر و اخذ تعهد کتبی» حذف شده است.
اما ماده ۵۷ قانون نظام صنفی بدون در نظر گرفتن میزان گرانفروشی آن را در پنج مرتبه تقسیم‌بندی کرده و گرانفروش را در هر مرتبه علاوه بر الزام به پرداخت خسارت وارد شده به خریدار یا مصرف‌کننده به مجازات‌های زیر محکوم کرده است:
مرتبه اول: جریمه به دو برابر مبلغ گرانفروشی
مرتبه دوم: جریمه به ۴ برابر مبلغ کرانفروشی
مرتبه سوم: به ۶ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌شود و علاوه بر پرداخت جریمه پارچه یا تابلو به سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو هفته نصب می‌شود.
مرتبه چهارم: به هشت برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه نصب می‌شود.
مرتبه پنجم و مراتب بعدی: به ۱۰ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو ماه نصب می‌شود. همچنین به مدت ۶ ماه، پروانه کسب وی تعلیق و محل کسب تعطیل می‌شود.
