نمی‌توان کسبوکارها را سرزنش کرد که چرا سرمایه‌های خود را روی یک پیام‌رسان خارجی گذاشته‌اند که ظاهرا پای خود را از گلیم پیام‌رسانی فراتر گذاشته و به نوعی به یک پلت‌فرم برای اطلاع‌رسانی، تولید محتوا و بسیاری قابلیت‌های دیگر تبدیل شده است؛ زیرا زمانی که تقریبا تمامی افراد حاضر در اینترنت یک کشور در یک پیام‌رسان حساب دارند، طبیعی است که کسبوکارها هم برای تبلیغات و رونق فعالیتشان از این پلت‌فرم استفاده کنند.
به گزارش ایسنا، اما مشکل از آنجایی شروع می‌شود که تمام تخم‌مرغ‌های یک کسب‌وکار در یک پیام‌رسان خارجی مانند تلگرام قرار گیرد؛ پلت‌فرمی که اگرچه در ابتدا مانند وایبر، واتس‌اپ و سایر شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها استفاده‌ای معمولی از آن می‌شد، اما به مرور زمان و با حضور اکثر قریب به اتفاق کاربران اینترنت در ایران و از طرفی کمبود فضای مناسب برای اطلاع‌رسانی و تبلیغات، به نرم‌افزار همه‌کاره‌ای تبدیل شد که پس از مدتی زنگ انحصار را به صدا درآورد و همین موضوع مسوولان را بر آن داشت فکر چاره‌ای کنند و راهکار استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی را مطرح کنند.
فضای انحصاری خوشایند هیچ‌کس نیست
وزیر ارتباطات درباره این فضای انحصاری ایجادشده گفته بود: «از همان ابتدای شکل‌گیری این سرویس‌های داخلی و خارجی، نگاهی وجود داشته که نسبت به مفهوم به اشتراک‌گذاری و استفاده از این ظرفیت‌ها مخالف بود. ماحصل این نگاه دوقطبی این بوده که یک پیام‌رسان خارجی (تلگرام) در دولت یازدهم وارد عرصه شود که دسترسی به آن محدود نشده و این فضا انحصاری شده است؛ به طوریکه کاربرد به‌اشتراک‌گذاری ویدیو، کاربرد رسانه، کاربرد گروه‌های مرجع و مجموعه‌ای از این نیازمندی‌ها در این پیام‌رسان وجود دارد؛ بنابراین کوچ مردم از این شبکه اجتماعی به هر جای دیگر کار ساده‌ای نیست.»
در این زمینه یک کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به فضای انحصاری تلگرام بیان می‌کند که انحصار ایجاد شده توسط تلگرام قطعا خوشایند هیچ ایرانی نیست و باید زودتر جلوی آن گرفته می‌شد. البته علت ایجاد این انحصار و اینکه تمام کسبوکارها سمت آن آمدند، این است که کاربرها به صورت یکتا در تلگرام تجمیع شده‌اند.
میلاد نوری توضیح می‌دهد: وقتی تلگرام بیش از ۴۰ میلیون کاربر در ایران دارد، کسب‌وکارهای وابسته به فضای مجازی برای اطلاع‌رسانی و یا کسب‌وکارهایی مانند روبات‌های تلگرامی که کاملا روی تلگرام بستر سرمایه‌گذاری خود را ایجاد کرده‌اند و همین‌طور کانال‌های خبری و محتوایی، به دلیل این چند ۱۰ میلیون نفری که در تلگرام هستند و از همین فضای انحصار، استفاده می‌کنند. بنابراین اگر این چند ۱۰ میلیون نفر روی پیام‌رسان‌های دیگر تقسیم شوند، قطعا کسبوکارها دیگر از این فضا استفاده نمی‌کنند.
فیلتر تلگرام و زیان کسبوکارها
در هر حال در روزهایی که به دلیل برخی ناآرامی‌ها، تلگرام برای مدتی مسدود شد، برخی فعالیت‌ها از این موضوع متاثر شدند، کسبوکارها از ضررهای میلیونی خبر دادند، شغل‌هایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به تلگرام وابسته بودند، متضرر شدند و کمترین مشکلی که ایجاد شده بود، قطع ارتباط در فضاهای خانوادگی و دوستانه بود. همه این مسائل هم به دلیل فضای انحصاری تلگرام بود، پیام‌رسانی که برای ما ایرانیان به وسیله‌ای جایگزین رسانه، تسهیل‌کننده کسب‌وکار و تقریبا همه‌کاره تبدیل شده است.
از طرفی به گفته آذری جهرمی، اینکه یک پیام‌رسان خارجی تمامی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات ما را از آن خود کند، نه از دید فناوری، نه امنیتی و نه حکمرانی صحیح نیست. زیرا ممکن است این پیام‌رسان به هر دلیلی از دسترس خارج شود؛ چه مسدود شدن آن از طرف مسوولان داخلی و چه اتفاقاتی مشابه اختلالات ایجادشده در تلگرام که اخیرا چند باری رخ داه است و هیچ تضمینی نیست که این اتفاق دیگر رخ ندهد.
اختلال‌های چندباره‌ی تلگرام
درواقع پیش از اینکه تلگرام به دستور مقامات قضایی مسدود شود، چندین بار شاهد اختلال بود و در طولانی‌ترین اختلال در تاریخ ۹ اردیبهشت، تلگرام برای حدود ۱۰ ساعت قطع بود که در نهایت همان زمان اعلام شد علت این موضوع، مشکل گرمای بیش از حد در یکی از سرورها بودهاست. اما تقریبا همان زمان خبر مسدودیت تلگرام با دستور قضایی رسید و درنهایت، این پیام‌رسان فیلتر شد.
در هر حال کارشناسان درباره ارایه جایگزین داخلی برای پیام‌رسان خارجی معتقدند که داخلی‌ها باید تمامی امکانات را داشته باشند. از سرعت و کیفیت تا امکاناتی مانند ارائه کانال، روبات، گروه و تماس. مساله‌ای که وجود دارد این است که پیام‌رسان‌های فعلی چه داخلی و چه خارجی تمامی امکانات تلگرام را پوشش نمی‌دهند و کاربری که می‌خواهد از تمامی این امکانات استفاده کند، باید چندین پیام‌رسان نصب کند.
اگر بخواهیم همه کاربران را برروی یک پیام‌رسان ببریم، دوباره همان انحصار ایجاد می‌شود و ممکن است اختلال در پی داشته باشد؛ کسب‌وکاری که اطلاع‌رسانی یا تولید محتوا می‌کند باید یک راه جایگزین داشته باشد و خدمات خود را در دو یا سه کانال موازی جلو ببرد. برای مثال می‌توان همزمان روی پیام رسان خارجی و یک پیام‌رسان‌های داخلی که نصب بالایی دارند، فعالیت کنند. چون اختلال ممکن است برای هر پیام‌رسانی ایجاد شود. کاربران هم اگر ببینند خدمات پیام‌رسان خارجی گاهی قطع می‌شود، یک پیام‌رسان موازی نصب می‌کنند.
