پنجمين روز از هجدهمين نمايشگاه مطبوعات هم مثل روزهاي گذشته با شور و شوق و حضور گرم مردم و خانواده مطبوعات در بخش مطبوعات داخلي همراه بود اما اين گرما در طبقه دوم مصلي كه غرفههاي بخش بينالمللي را در خود جاي داده بود كمتر احساس ميشد.
در واقع غرفههاي مطبوعات كشورهاي خارجي كه گفته ميشود امسال حضورشان در نمايشگاه مطبوعات ايران از سالهاي پيش پررنگتر بوده است، در اين روزهاي باراني همچون تافته جدا بافتهاي در طبقه دوم مصلي از گرماي طبقه اول نمايشگاه بينالمللي مطبوعات جدا ماندهاند و نارضايتي نمايندگان مطبوعات كشورهاي مختلف از اين شرايط حاكي از آن است كه نمايشگاه بينالمللي مطبوعات تهران به رغم ميزباني شمار زيادي از نمايندگان مطبوعات خارجي به اندازه عنوانش چندان هم بينالمللي نيست.
از همان ساعات آغازين شروع به كار نمايشگاه مطبوعات وارد شبستان ميشويم. همهمه جمعيت از همين ساعات ابتدايي در سالن مربوط به مطبوعات داخلي در نوع خود جالب توجه است. غرفههاي مختلف با رنگ و طراحيهاي ويژه و متفاوت كه هر يك به رنگ لوگوي نشريه يا خبرگزاري خود در آمدهاند، مهمان زيادي را در خود جاي دادهاند. صداي «پيجينگ» نمايشگاه با صداي بلندگوي ميهمانان و مصاحبه شوندگان سر و صداي سالن را چند برابر كرده است. عكاسان، خبرنگاران و مردم عادي دور دولتمردان و شخصيتهاي ورزشي ميهمان در غرفههاي مختلف را احاطه كردهاند. در يك سوي ديگر دو هنرمند جوان هر از گاهي در نقطهاي از سالن اصلي ميايستند و با موضوع مطبوعات نمايشنامهاي را اجرا ميكنند كه تشويق جمعيت زيادي از بازديدكنندگان را در پي دارد. حضور دانشآموزان و هياهوي كودكانه آنها در نمايشگاه مطبوعات امسال از صحنههاي جذابي است كه گرماي روز پنجم نمايشگاه مطبوعات را دو چندان ميكند. گشت و گذار در طبقه اول نشان ميدهد كه معاونت مطبوعاتي و اداره كل مطبوعات داخلي بخش داخلي نمايشگاه امسال را بهتر و منظمتر از سال گذشته برگزار كرده است، اما آيا در طبقه دوم هم اوضاع بر وفق مراد است؟
با هم به طبقه دوم مصلي و محل استقرار غرفههاي خارجي ميرويم؛ غرفههايي كه به همان اندازه رنگ و لعاب و تجلل فراوان غرفههاي داخلي طبقه اول بيرنگ و روح و ساده به نظر ميرسند.
اگرچه در نخستين سال برگزاري بخش بينالملل نمايشگاه مطبوعات در سال ۱۳۸۶، تنها ۲۷ رسانه از ۱۵ كشور شركت كرده بودند اما در همان سال حضور غرفههاي بينالملل در جوار بخش داخلي، حضور نمايندگان رسانههاي خارجي را در اين نمايشگاه پررنگتر ميكرد؛ حضوري كه امسال بهرغم مشاركت ۱۰۰ رسانه از ۵۰ كشور جهان تا پايان پنجمين روز از برگزاري هجدهمين نمايشگاه بينالمللي مطبوعات و خبرگزاريهاي ايران چندان به چشم نيامده است. به گفته كارشناسان نمايشگاه مطبوعات، مهمترين مركز و اتفاق براي اشاعه ارتباط و همكاري ميان خبرگزاريها و روزنامههاي داخلي و خارجي است و انتقال تجارب از مهمترين اهداف برگزاري اين رويداد بينالمللي به شمار ميآيد، هر چند به گفته نمايندگان رسانههاي خارجي مكان نامناسب غرفههاي خارجي در شكلگيري اين تعامل اختلال ايجاد كرده است.
لو نماينده يكي از روزنامههاي چين كه در غرفه كشور چين حضور دارد، درباره نمايشگاه مطبوعات ايران به «جوان» ميگويد: به نظر من بخش داخلي تا به حال خوب كار كرده است. اين بخش تعداد زيادي شركتكننده و در عين حال تعداد زيادي بازديدكننده دارد اما بخش بينالملل ضعيف است و تعداد شركتكنندگانش هم كم است. رسانههاي قوي و چندان مطرحي در ميان غرفههاي خارجي به چشم نميخورد و از طرفي مكاني كه براي استقرار اين غرفهها در نظر گرفته شده دور از نظر بازديدكنندگان بوده و چندان مناسب نيست. تمكين جعفراف خبرنگار يكي از خبرگزاريهاي جمهوري آذربايجان كه چهارمين حضور خود در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاريهاي ايران را تجربه ميكند، از جمله ميهمانان خارجي است كه ضمن تمجيد از مسئولان ايران در برگزاري اين نمايشگاه، آنان را از انتقادات خود نسبت به مكان استقرار غرفههاي خارجي بينصيب نميگذارد.
جعفراف به «جوان» ميگويد: هر سال شاهد پيشرفتهاي كمي و كيفي در نمايشگاه مطبوعات ايران هستم. اين نمايشگاه رويداد بزرگي است كه به همت ايران برگزار ميشود و شرايطي را براي رسانههاي مختلف دنيا فراهم ميكند كه از نزديك با هم آشنا شوند، حرف همديگر را بشنوند و با يكديگر ارتباط دوستانه برقرار كنند. ما در چارچوب برگزاري همين نمايشگاهها بود كه با دو خبرگزاري داخلي ايران ارتباط برقرار كرديم. اما سال گذشته غرفههاي خارجي در طبقه پايين قرار داشت. امسال مانند دو سال قبل از بخش داخلي جدا شديم و با بازديدكننده چنداني روبهرو نميشويم. شايد اطلاعرساني خوبي نميشود كه مردم استقبال نميكنند.
احمد جعفر علي ورسي، سردبير و ناشر تانزانياييالاصل روزنامه انگليسي «مازلم نيوز» -Muslim News - كه از نادر خبرنگاران داراي مجوز براي رفتن به پارلمان انگليس و حضور در لابي مطبوعات اين كشور است، از ديگر نمايندگان رسانههاي خارجي حاضر در نمايشگاه مطبوعات است كه از محل استقرار غرفه خود در اين نمايشگاه ابراز نارضايتي ميكند. ورسي كه گفت و گوي اختصاصي با ديويد كامرون را در كارنامه كاري خود دارد، ادامه ميدهد: من دو سال پيش هم به اين نمايشگاه آمده بودم و آن زمان به مسئولانش گفتم كه شما ميتوانيد بخش بينالملل را بهصورت مجزا برگزار كنيد اما بهتر است كه ما را هم در طبقه پايين و در كنار بخش داخلي مستقر كنيد تا بتوانيم بهتر و راحتتر با خبرنگاران و خانواده مطبوعات ايران تعامل داشته باشيم. به آنها گفتم كه شايد مهمترين هدف و رويكرد از برگزاري بخش بينالملل در اين نمايشگاه تعامل همين دو بخش داخلي و بينالملل و حتيالمقدور آشنايي اين دو گروه با يكديگر باشد، هر چند اين اتفاق نيفتاد و به نظر من نمايشگاههاي بعدي بايد يكپارچهتر از اين دوره برگزار شود.