صراط: روحانی گفت: برخی کشورها در حال مسلح کردن داعش هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، رؤسای جمهور ایران و فدراسیون روسیه در بدو ورود به محل برگزاری این نشست از سوی رئیس جمهور ترکیه مورد استقبال قرار گرفتند.
حجت الاسلام روحانی، پوتین و اردوغان پس از گرفتن عکس یادگاری این نشست، در صدر هیات های عالی رتبه مقامات سه کشور، مذاکرات خود را آغاز کردند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در این نشست روند مذاکرات آستانه و نقش ایران، ترکیه و روسیه در حل بحران سوریه را کلیدی و حائز اهمیت برشمرد و تاکید کرد: تلاش واقعی برای پایان بحران سوریه و ایجاد بسترهای لازم برای بازسازی این کشور و فراهم کردن زمینه‌های بازگشت آوارگان به محل زندگی خود باید مورد اهتمام سه کشور و جامعه جهانی قرار گیرد.
روحانی گفت: حدود پانزده ماه پیش، ایران، روسیه و ترکیه روند آستانه را به منظور موفقیت بیشتر مبارزه با تروریسم؛ مقابله با تمایز دینی، مذهبی و قومی؛ خاموش کردن شعله های منازعه و سرانجام تحقق صلح فراگیر در سوریه شکل داده و از آن زمان تاکنون آن را با جدیت دنبال کرده اند. تعیین چهار منطقه برای کاهش تنش در سوریه توانست پس از ۶ سال، درگیری ها را در مناطق مختلف محل سکونت بخش عمده جمعیت سوریه مهار و اراده ترک مخاصمه را در بین طرف‌های سوری ایجاد و به مرور تقویت کند.
اگر سه کشور هماهنگی لازم را نداشتیم، با وضع پیچیده تری در سوریه روبه رو بودیم
او ادامه داد: در اینجا لازم است بر نقش کلیدی سه کشور ضامن روند آستانه تأکید نمایم. چنانچه این سه کشور هماهنگی لازم را نداشتند و چنانچه دولت سوریه همکاری مناسب را با روند آستانه نداشت، هم اکنون با وضعیت بسیار پیچیده تری در سوریه مواجه بودیم. لذا امروز برای تکمیل این روند، باید به تلاش و هماهنگی خود برای برقراری صلح و ثبات در سوریه ادامه دهیم. قطعا نقش ارزشمند روند آستانه فضای مناسبی را برای ایفای نقش سازمان ملل متحد در این زمینه به وجود آورده است.
روحانی گفت: گرچه از همان ابتدا، برخی از دولتها، در برابر روند آستانه کارشکنی کرده‌اند، لکن تحرکات بین المللی برای حل بحران سوریه مستقیم یا غیر مستقیم از روند آستانه تاثیر مثبت پذیرفته و حتی برخی از مفاد مصوبات شورای امنیت، پیش‌تر و در فرآیند آستانه مورد هماهنگی سه کشور ضامن قرار گرفته بود.
هنوز برخی در حال مسلح کردن تروریست های داعشی هستند
روحانی عنوان کرد: گرچه داعش، النصره و دیگر گروه های تروریستی ضربه های اساسی خورده و در آستانه نابودی قرار گرفته اند، اما متاسفانه هنوز برخی به مسلح کردن و استفاده ابزاری از آنها ادامه داده و تروریست ها را قادر ساخته اند اقدامات وحشیانه خود علیه مردم سوریه از جمله ساکنان دمشق را تداوم بخشند. تهدید مداوم دولت سوریه به قرار گرفتن در معرض اقدام نظامی خارجی، فشار بی‌وقفه برای جلوگیری از سرکوب گروه‌های تروریستی و عدم توجه به اجرای متوازن تمام بندهای قطعنامه ۲۴۰۱، منجر به ناکارآمدی این قطعنامه و فشار مضاعف بر مردم سوریه شده است.
او ادامه داد: بی تردید بخشی از فشارهای وارده بر مردم سوریه، نتیجه عملکرد دول زیاده خواه غربی و به ویژه آمریکا است. به نحوی که با کمال تاسف باید گفت، جان، مال، ناموس و همه هستی شهروندان سوری، از نظر این دولتها، وجه المعامله‌ای است که فقط زمانی ارزش دارد که منافع آنها در خطر قرار گرفته باشد.
امریکا در سوریه چه می کند؟
روحانی با طرح این سوال که دولت آمریکا باید به این سوال پاسخ دهد که هزاران کیلومتر دور از سرزمین خود در سوریه چه می کند؟ و نظامیان آمریکا به دعوت چه کسانی در سوریه حضور دارند؟ گفت: حضور غیر قانونی و مداخله نظامی آمریکا در سوریه به منظور افزایش تنش و نهایتا تجزیه این کشور است. مردم سوریه که از جنگ با تروریست ها سربلند بیرون آمده اند، به هیچ وجه اجازه نمی دهند که قدرت های خارجی در پی تجزیه کشورشان باشند و قاطعانه با این امر مبارزه خواهند کرد.
او ادامه داد: از سوی دیگر، حمایت های روزمره رژیم صهیونیستی از تروریست ها در سوریه و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور بر پیچیدگی بحران افزوده است. جامعه بین المللی نباید نسبت به این تجاوزات و دیگر جنایات رژیم صهیونیستی از جمله علیه مردم فلسطین که اخیرا تظاهرات مسالمت آمیز آنها را به خاک و خون کشید بی تفاوت باشد.
روحانی با اشاره به اینکه از زمان نشست قبلی ما در سوچی، تحولات سیاسی و میدانی مهمی در صحنه سوریه رخ داده است، گفت: مهمترین تحول در عرصه سیاسی، برگزاری نشست اول کنگره گفتگوی ملی سوریه با مشارکت نمایندگان گروه های مختلف سیاسی و اجتماعی این کشور در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۸ در سوچی و بیانیه پایانی مصوب شرکت کنندگان در این کنگره است که در صورت مدیریت صحیح روند پی گیری و اجرای این مصوبات، به ویژه در زمینه شکل گیری کمیته بررسی موضوعات مربوط به اصلاح قانون اساسی سوریه، می توان گام موثری در مسیر اعاده صلح و ثبات به سوریه برداشت.
او تصریح کرد: برای رسیدن به این هدف لازم است با اجتناب از شتاب زدگی و تحمیل اراده نیروهای خارجی به طرف های سوری، زمینه اجرای مصوبات این کنگره و شکل گیری کمیته مزبور در فضایی از تفاهم و همکاری را فراهم کرد. روشن است که هدف از برگزاری کنگره گفتگوی ملی، تمهید مقدمات گفتگوی سوری- سوری و تعیین سرنوشت آینده سوریه توسط مردم این کشور بدور از مداخله بیگانگان است و تلاش های مشترک سه کشور ضامن روند آستانه و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد می بایست در همین چارچوب و با حفظ این هدف گیری اساسی انجام شود.
تحولات عفرین چگونه میتواند ایران و سوریه و ترکیه را موفق کند؟
روحانی تاکید کرد: درگیری های غوطه شرقی دمشق و عفرین در شمال سوریه، از مهمترین تحولات میدانی است که در فاصله دو اجلاس سران آستانه رخداده است. تحول نخست با توافقات جدید انجام شده، منجر به خروج مسلحین از بخش های عمده منطقه غوطه شده و با کمک به امنیت پایتخت و ساکنان آن می تواند گامی در مسیر اعاده آرامش و ثبات به سوریه باشد. تحولات عفرین نیز برنامه برخی قدرتها برای سوء استفاده از تمایزات قومی و نژادی در مسیر تثبیت تجزیه سوریه و دیگر کشورهای منطقه را تحت الشعاع قرار داد اما تنها در صورتی می تواند به تحقق اهداف مشترک ما در روند آستانه کمک کند که خود منجر به نقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه نشده و کنترل این مناطق در اختیار ارتش سوریه قرار گیرد که علیرغم رویارویی های جاری، همچنان نماد حاکمیت ملی کشور است.
برای موفقیت بیشتر تلاش‌های مشترک سه کشور، لازم می دانم بر گسترش هماهنگی‌ها میان سه کشور بر اساس مبانی مشترک زیر تأکید نمایم:
1. بحران سوریه راه حل نظامی و یا تحمیل شده از خارج ندارد و آینده سوریه تنها از طریق انتخاب دمکراتیک مردم سوریه رقم خواهد خورد. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران بر غیرقابل قبول بودن راه‌حل نظامی برای بحران سوریه تأکید کرده و طرحی چهار ماده‌ای را بر همین اساس ارائه داد. کنگره گفتگوی ملی سوریه، زمینه مناسبی را برای آغاز فرآیند حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه فراهم آورده است. گفتگوهای سوری-سوری باید تا رسیدن به یک راه حل مرضی الطرفین از جمله انجام اصلاحات لازم در قانون اساسی و برگزاری انتخابات آزاد و سالم ادامه یابد. دخالت بیگانگان در تعیین نوع و شکل حکومت سوریه تنها تداوم بحران را به دنبال دارد.
2. وضعیت انسانی در سراسر سوریه اسفناک بوده و جامعه بین المللی موظف است نسبت به ارائه کمک های انسانی به همه نقاط سوریه تلاش کند. در این زمینه بدون نقض حاکمیت ملی سوریه، می بایست اطمینان حاصل شود که این کمک ها به طور سریع و ایمن به تمام نقاطی که نیازمند هستند ارسال شود. شهروندان بی گناه سوری، چه در غوطه باشند یا در عفرین و یا در فوعا و کفریا باید مورد حمایت جهانی قرار بگیرند. در عین حال تلاش واقعی برای پایان بحران سوریه و ایجاد بسترهای لازم برای بازسازی این کشور و فراهم کردن زمینه‌های بازگشت آوارگان به محل زندگی خود می بایست مورد اهتمام ما و جامعه جهانی قرار گیرد. جمهوری اسلامی ایران آماده حضور موثر در بازسازی سوریه است.
3. حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و وحدت و استقلال سوریه باید در همه شرایط محترم شمرده شود. حضور نیروهای بیگانه در سوریه بدون موافقت دولت آن کشور غیرقانونی بوده و باید متوقف و پایان داده شود. چشمداشت بیگانگان به سرزمین سوریه و تلاش برای تجزیه آن کشور تحت هیچ شرایطی پذیرفته نیست و صلح و ثبات در سوریه را به مخاطره خواهد انداخت.
4. ضروری است مبارزه با تروریسم در سوریه تا ریشه کن شدن همه گروه های تروریستی، ادامه یابد. کشورهایی که هنوز دل در گروی پیروزی تروریست ها در سوریه دارند باید به خود آیند و با قطع کمک به آنها بیش از این خود را در مقابل مردم سوریه قرار ندهند.
در پایان، ضمن تشکر مجدد از رییس جمهور ترکیه بابت میزبانی نشست امروز سران، از دولت قزاقستان برای میزبانی اجلاسیه های روند آستانه تشکر می کنم. امیدوارم با یاری خداوند متعال، تداوم تلاش های مشترک ایران، روسیه و ترکیه در اسرع وقت به خاتمه جنگ و خونریزی در سوریه منجر شود.
تاکید ادامه همکاری فعال درباره سوریه
رؤسای جمهوری اسلامی ایران ، روسیه و ترکیه در بیانیه ای مشترک، با اشاره به اینکه فرمت آستانه، تنها ابتکار بین‌المللیِ مؤثری بوده است که به کاهش خشونت در سراسر سوریه کمک کرده و در برقراری صلح و ثبات در سوریه نقش داشته است، بر عزم خود مبنی بر ادامۀ همکاری فعال دربارۀ سوریه تاکید کردند.
متن بیانیه مشترک رؤسای جمهوری ایران ، روسیه و ترکیه به این شرح است:
رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای حسن روحانی، رئیس جمهوری فدراسیون روسیه، جناب آقای ولادیمیر پوتین، و رئیس جمهوری ترکیه، جناب آقای رجب طیب اردوغان، برای برگزاری نشست سه‌جانبه‌ای در تاریخ ۴ آوریل ۲۰۱۸ در آنکارا گرد هم آمدند.
رؤسای جمهور،
به تحولات مربوط به سوریه از زمان برگزاری آخرین نشست خود در تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۱۷ در سوچی توجه ویژه مبذول داشتند؛
رضایت خود از نتایج نخستین سالِ نشست‌های آستانه که از ژانویۀ ۲۰۱۷ برگزار شد را ابراز داشته، تأکید کردند که فرمت آستانه تنها ابتکار بین‌المللیِ مؤثری بوده است که به کاهش خشونت در سراسر سوریه کمک کرده و در برقراری صلح و ثبات در سوریه نقش داشته و به منظور یافتنِ راه‌حل سیاسیِ پایدار برای مناقشۀ سوریه به فرایند ژنو شتاب داده است؛
بر عزم خود مبنی بر ادامۀ همکاری فعال خود دربارۀ سوریه به منظور دستیابی به آتش‌بس پایدار میان طرف‌های درگیر و پیشبرد فرایند سیاسی طبق آنچه در قطعنامۀ ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل ترسیم شده است تأکید کردند؛
بر پایبندی مستمر و قویِ خود به حاکمیت، استقلال، وحدت، تمامیت ارضی و ماهیت غیرقومیِ سوریه تأکید ورزیدند. آنها تأکید کردند که هیچ اقدامی، صرف نظر از اینکه چه کسی آن را انجام دهد، نباید ناقض این اصولی باشد که به تأیید قطعنامه‌های مربوط سازمان ملل و نیز خواست نمایندگان همۀ بخش‌های جامعۀ سوری رسیده است. آنها همۀ تلاش‌ها برای ایجاد واقعیت‌های جدید در عرصۀ میدانی به بهانۀ مبارزه با تروریسم را رد کرده، عزم خود را مبنی بر ایستادگی در برابر مقاصد جدایی‌طلبانه که به دنبال تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و امنیت ملیِ کشورهای همسایه است ابراز داشتند؛ این باور خود را ابراز داشتند که «کنگرۀ گفتگوی ملی سوریه»، که در تاریخ ۳۰ ژانویۀ ۲۰۱۸ در سوچی برگزار شد، نقطۀ عطف مهمی در فراهم کردن زمینه برای فرایند سیاسی به شمار می‌آید؛ به پایبندی خود به پیگیری نتایج این کنگره، که منعکس‌کنندۀ ارادۀ نمایندگان همۀ بخش‌های جامعۀ سوری است، به‌ویژه توافق بر سر تشکیل یک کمیتۀ قانون اساسیِ مورد حمایت دبیرکل سازمان ملل و جامعۀ بین‌المللی، تصریح کردند. آنها پشتیبانی خود از تسهیل آغاز کارِ هر چه سریع‌ترِ این کمیته در ژنو با کمک فرستادۀ ویژۀ دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه و با هماهنگی سه کشور ضامن را تکرار کردند؛ از نمایندگان دولت جمهوری عربی سوریه و معارضۀ متعهد به حاکمیت، استقلال، وحدت، تمامیت ارضی و ماهیت غیرقومیِ سوریه و از جامعۀ بین‌المللی خواستند از نتایج کنگرۀ گفتگوی ملی سوریه حمایت کنند؛ بر این باور خود تصریح کردند که مناقشۀ سوریه هیچ راه‌حل نظامی‌ای نداشته، تنها از راه یک فرایند سیاسی همراه با مذاکره می‌توان به آن پایان داد؛ بر ضرورت کمک به سوری‌ها برای بازگرداندن وحدت کشورشان و دستیابی به راه‌حلی سیاسی برای مناقشۀ کنونی از طریق فرایندی فراگیر، آزاد، عادلانه و شفاف با مدیریت و راهبریِ سوری و مبتنی بر ارادۀ آزاد مردم سوریه که منجر به قانون اساسیِ برخوردار از پشتیبانی مردم سوریه و انتخابات آزاد و عادلانه با مشارکت همۀ سوری‌های واجد شرایط و تحت نظارت درستِ سازمان ملل باشد تأکید ورزیدند؛ بر عزم خود مبنی بر ادامۀ همکاری برای نابودی نهایی داعش، جبهةالنصره و همۀ دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش در سوریه که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند تصریح کردند و بر موفقیت تلاش‌های جمعیِ خود در راستای مبارزه با تروریسم بین‌الملل تأکید ورزیدند؛ تأکید کردند که در مبارزه با تروریسم، تمایز میان گروه‌های تروریستی مذکور و گروه‌های معارض مسلحی که به رژیم آتش‌بس پیوسته بوده‌اند یا خواهند پیوست از لحاظ جلوگیری از تلفات غیرنظامی حائز بیشترین اهمیت است.
از قطعنامۀ ۲۴۰۱ شورای امنیت سازمان ملل در واکنش به وضعیت وخیم انسانی در سرتاسر سوریه، از جمله در غوطۀ شرقی، یرموک، فوعه و کفریا، استان ادلب، شمال استان حماه، رکبان و رقه استقبال کردند؛ از طرف‌های درگیر قویاً خواستند به مفاد قطعنامۀ مذکور پایبند باشند، از جمله اینکه از نقض آتش‌بس اجتناب ورزند؛ بر عزم مشترک خود مبنی بر تسریع تلاش‌های خود به منظور تضمین آرامش در عرصۀ میدانی و محافظت از غیرنظامیان در مناطق کاهش تنش و تسهیل دسترسیِ سریع، ایمن و نامحدود به این نواحی تأکید کردند؛ همچنین تأکید ورزیدند که طبق مفاد توافقنامۀ مورخ ۴ می ۲۰۱۷ ایجاد مناطق کاهش تنش موقتی است؛ از جامعۀ بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل و سازمان‌های بشردوستانۀ آن، خواستند از طریق ارسال کمک‌های بشردوستانۀ بیشتر، تسهیل مین‌زدایی بشردوستانه، احیای امکانات زیرساختیِ بنیادی، از جمله امکانات اقتصادی و اجتماعی، و حفظ میراث تاریخی، کمک‌های خود به سوریه را افزایش دهد.
از برگزاری نخستین نشست کارگروه آزادی بازداشت‌شدگان/ربوده‌شدگان و تحویل اجساد و شناسایی مفقودان در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۸ در آستانه با مشارکت سه کشور ضامن و سازمان ملل و کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ استقبال کردند، و بر اهمیت عملکرد مؤثرِ این کارگروه که به ایجاد اعتماد میان طرف‌های درگیر کمک خواهد کرد تأکید کردند؛ تصمیم گرفتند نشست بعدی خود را در جمهوری اسلامی ایران و به دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای حسن روحانی، برگزار کنند.
