صراط: سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشست تخصصی بررسی و نقد عملکرد «شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی»(شستا) اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب در حکم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام برای دوره جدید، یکی از اولویت های سیاستگذاری را تامین اجتماعی قرار داده اند که بخش مهمی از این شرکت ها مربوط به «سازمان تامین اجتماعی» است.
به گزارش مهر وی افزود: چرا این تعداد از شرکت هایی که در اختیار سازمان تامین اجتماعی است نه تنها سود دهی ندارند بلکه باید از طرق دیگر تامین شوند؟
جلیلی ادامه داد: انتظار می رود تا در این جلسه، مجموعه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی «شستا» به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد که تاکنون چه روندی را طی کرده و اگر با وضع مطلوب فاصله دارد، برای پر کردن این خلاء دقیقا چه راهکارهای کارشناسی پیشنهاد می شود؟
شستا به جای «بنگاه اقتصادی» به یک «بنگاه سیاسی» تبدیل شده است
در ادامه محمد علی یزدان جو مدیرعامل اسبق شستا با بیان اینکه وظیفه این شرکت تامین کسری منابع مالی تامین اجتماعی است، گفت: متاسفانه از سال گذشته مصارف تامین اجتماعی از منابع آن بیشتر شده و در حال حاضر دولت بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی بدهکار است.
وی افزود: این در حالی است که اگر در گذشته سرمایه گذاری های درستی صورت می گرفت، امروز وضع به اینجا نمی رسید.
مدیرعامل اسبق شستا با تاکید بر اینکه علل وضعیت نا به سامان امروز این شرکت عدم پرداخت به موقع بدهی ها توسط دولت، رد دیون و ضرر ده بودن برخی شرکت های مرتبط با شستا و عدم سرمایه گذاری درست و صحیح توسط این شرکت بوده، گفت: مشکل دیگر شستا سیاسی شدن انتخاب مدیران آن است به گونه ای که بسیاری از مدیران این شرکت بزرگ و مهم اقتصادی، از رده های پایین و بدون کمترین سابقه مرتبط و تنها به خاطر گرایش های سیاسی انتخاب شده اند.
یزدان جو تصریح کرد: متاسفانه در دولت های مختلف شستا بیش از آنکه یک «بنگاه اقتصادی» باشد، یک «بنگاه سیاسی» است و حتی بسیاری از مدیران آن با اراده های سیاسی «فراتر از وزیر» انتخاب می شوند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در گذشته تلاش بر این بود تا شرکت های پربازده از شرکت های کم بازده و یا زیان ده تفکیک شوند تا در نهایت شستا از شرکت های زیان ده و کم بازده خارج شود ولی امروز چنین کاری صورت نمی گیرد و باعث بدهکار شدن شستا شده است.
یزدان جو در پایان تصریح کرد: روز به روز شستا در حال بدهکارتر شدن است و اخیرا نیز سهام پتروشیمی امیرکبیر را به علت بدهی های فراوان از دست داد.
مشکل بزرگ شستا؛ عدم ثبات مدیریت
در ادامه این نشست، علی یوسف پور رئیس اسبق هیئت مدیره شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) با تاکید بر اینکه ریشه بسیاری از مشکلات این شرکت وصل بودن آن به دولت است، گفت: در دولت های نهم و دهم مجموعا ۶ بار و در دولت های یازدهم و دوازدهم تا امروز ۸ بار رییس شستا تغییر کرده که این مساله به خوبی نشان میدهد ثبات مدیریتی در شستا وجود ندارد.
وی افزود: ضرورت تغییر ساختار شستا بیش از هر زمان دیگری حس می شود و در صورت تغییر ساختار این شرکت می توان به بهبود وضعیت شستا امیدوار بود.
دوم سوم شرکت های زیر مجموعه شستا زیان ده هستند
در ادامه، دکتر حسن اعتمادزاده دبیر سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی نیز با تاکید بر اشکالات ساختاری سازمان تامین اجتماعی گفت: بخش قابل توجهی از مشکلات شستا به خاطر ساختار پیچیده و پر اشکال آن است که باید اصلاح شود.
وی افزود: در سالهای اخیر شستا به جای سود دهی و تامین کسری های تامین اجتماعی به یک شرکت زیان ده تبدیل شده و امروز دو سوم شرکتهای زیر مجموعه آن زیان ده هستند.
وضعیت کنونی شستا منشاء بیرونی ندارد، حاصل عملکرد خود ماست
در بخش دیگری از این نشست تخصصی، صمدالله فیروزی سرپرست سابق صندوق تامین اجتماعی گفت: باید بپذیریم که بسیاری از مشکلات امروز شستا منشاء بیرونی ندارد و نتیجه عملکرد مستقیم خود ماست.
وی افزود: بسیاری از مشکلات به این برمی گردد که در زمان کار، به جای سرباز، ژنرال هستیم و در همه این سالها نیز متاسفانه بی جهت به تعداد کارمندان این سازمان افزوده ایم.
فیروزی با زیان ده خواندن اکثر شرکتهای مرتبط با شستا، گفت: برای حل این معضل قبل از هر چیز باید دخالت های دولت در شستا تمام شود.
هزینه های جاری باید کاهش یابد
در ادامه، علیرضا عسگریان عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی گفت: امروز هزینه های جاری این صندوق ها بسیار بالا رفته و یکی از فوری ترین اقدامات برای بهبود اوضاع، کاهش هزینه های اضافی است.
وی افزود: به عنوان مثال همان سالی که بنده در سازمان تامین اجتماعی بودم ۳۵۵ میلیارد تومان هزینه حقوق ها بود ولی ۱۳۵۷ میلیارد تومان مجموع مزایا بود! با کاهش همین هزینه هاست که می توان اوضاع را بهبود بخشید.
وی خاطرنشان کرد: راهکار دیگر برای خروج از وضعیت فعلی این است که در تمام تصمیمات باید محاسبات بیمه ای مدنظر قرار گیرد تا بار اضافه به بیت المال تحمیل نشود.
مشکل بزرگ تامین اجتماعی نداشتن استقلال است
در بخش دیگری از این جلسه سیفی دبیر کل کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایی کشور با تاکید بر اینکه مشکل امروز سازمان تامین اجتماعی و شستا «مدیریت دولتی» است، گفت: متاسفانه سازمان تامین اجتماعی مستقل نیست.
وی افزود: در همه این سالها عمدتا روسای شستا افرادی بوده اند که به خاطر گرایش های سیاسی و با لابی های سیاسی انتخاب شده اند و به همین خاطر «تفکر اقتصادی» برای مدیریت چنین مجموعه عظیمی را نداشته اند.
سیفی ادامه داد: فرآیند مدیریتی شستا مشکلات جدی دارد و باید کسانی بر آن حاکم شوند که تفکر و فهم اقتصادی داشته باشند، در غیر این صورت روند زیان ده بودن این مجموعه ادامه خواهد داشت.
وی در پایان تصریح کرد: در واقع صاحبان اصلی سازمان تامین اجتماعی، کارگران و کارفرمایان هستند و تا زمانی که این قشر مدیریت واقعی سازمان را برعهده نگیرند، مدیریت های دولتی نمی تواند چنین مجموعه ای را بهتر از این مدیریت کند.
برای حل مشکل تامین اجتماعی مجموعه حاکمیت باید اقدام کند نه فقط دولت
در ادامه این نشست تخصصی، موسی بیات نماینده کارفرمایان و انجمن مدیران در کارگروه های سازمان تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه در تمام دنیا سازمان جداگانه ای وجود دارد که وظیفه تنظیم مقررات صندوق های بازنشستگی را برعهده دارد، گفت: در ایران نیز باید این کار صورت بگیرد.
وی افزود: واقعیت این است که برای حل مشکلات کنونی سازمان تامین اجتماعی نه فقط دولت بلکه سایر قوا و مجموعه حاکمیت باید به میدان بیایند و با عزم جدی، به شرایط کنونی پایان دهند.
دخالت های دولت در شستا باید تمام شود
در بخش دیگری از این جلسه صباغ زاده استاد دانشگاه با انتقاد از دخالت های دولت در سازمان تامین اجتماعی و شستا گفت: تا زمانی که این روند ادامه دار باشد وضعیت بهبود نخواهد یافت و اگر روزی دولت دخالت های خود در شستا را پایان دهد می توان به بهبود شرایط امیدوار شد.
بن بست وجود ندارد؛ با مدیریت بهتر می توان مشکلات را کمتر کرد
در ادامه این جلسه غلامحسین رضوانی قائم مقام سابق معاونت برنامه ریزی و راهبردی رییس جمهور و عضو سابق هیات مدیره شستا گفت: اگرچه شستا در شرایط فعلی اوضاع خوبی ندارد اما بن بست وجود ندارد و می توان با مدیریت خوب، مشکلات آن را متوقف کرد.
وی افزود: بسیاری از مشکلات سازمان تامین اجتماعی و شستا مربوط به امروز نیست و در گذشته نیز وجود داشته اما با مدیریت متفاوت از وضع کنونی می توان این روند را اصلاح کرد.
تعهدات مالی دولت به تامین اجتماعی تا پایان امسال از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان عبور میکند
در بخش دیگری از این جلسه سید محمد یاراحمدیان رییس هیات مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران نیز نیز گفت: چرا در ۴ سال بودجه تامین اجتماعی ۳ برابر شده است؟ این افزایش بودجه نشان می دهد یا در این زمینه غفلت شده یا اتفاقا وضعیت تامین اجتماعی بسیار خوب است!
وی افزود: میزان تعهدات مالی دولت به سازمان تامین اجتماعی تا پایان امسال از سقف ۱۵۰ هزار میلیارد تومان نیز خواهد گذشت و ادامه این روند آسیب جدی خواهد داشت.
یاراحمدیان ادامه داد: متأسفانه با نیم نگاهی به بودجه سازمان تامین اجتماعی متوجه خواهیم شد که مدیریت منابع و مصارف وجود ندارد، سازمانی که برای کسری و تامین منابع خود در بودجه مجبور به گرفتن تسهیلات بانکی و فروش ذخایر و دارایی های خود می شود و در مصارف خود فقط ٦ هزار میلیارد تومان بابت بازپرداخت سود تسهیلات از بانک های عامل در بودجه سالیانه خود تصویب می نماید وضعیت نا مطلوبی را نمایان می کند.
دخالت های وزارت بهداشت و رانت های مختلف؛ دو مشکل بزرگ تامین اجتماعی
در ادامه این نشست تخصصی، محمد پارسا رییس سابق کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور و عضو سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی با اشاره به وضعیت نا به سامان این مجموعه، برخی دخالت های وزارت بهداشت در سازمان تامین اجتماعی را یکی از علل اصلی وضعیت امروز دانست.
وی در ادامه با بیان برخی رانت خواری ها و انتصاب های پرهزینه که تنها بواسطه سفارشهای ویژه و پشت پرده صورت می گیرد، گفت: در صورتی که در برابر این اتفاقات ایستادگی شود بسیاری از مشکلات کاهش خواهد یافت.
راهی جز «ایستادگی» در برابر رانت بازی و لابی گری ها وجود ندارد
در بخش دیگری از این جلسه، حسنی بافرانی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی درباره لابی ها و سهم خواهی ها از شستا گفت: در مجلس نمایندگان پاکدستی وجود دارند که در برابر لابی و رانت خواری ها می ایستند اما حجم درخواست ها و فسادهای مرتبط با شستا از سوی افراد و نهادهای مختلف به قدری زیاد است که برای مقابله با آن باید به طور ویژه اقدام شود.
لزوم الگو گیری از برخی کشورها برای حل مشکلات مشابه
در بخش دیگری از این جلسه پورعلی کارشناس و متخصص مباحث سیستمی گفت: واقعیت این است که بسیاری از این مشکلات در سایر کشورها نیز وجود دارد و عمده کشورها در بحث صندوق های بازنشستگی ایرادات مشابه دارند.
وی افزود: اما با الگو گیری از برخی اقدامات درست می توان تا حد قابل توجهی مشکلات در داخل کشور را حل و فصل کرد.
دستور به کارگروه ویژه دولت سایه برای کمک به مجمع تشخیص و تبدیل راهکارها به سیاست های کلی نظام/ برای مبارزه با فساد باید هزینه انجام فساد بالا رود
در پایان این جلسه سعید جلیلی نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی با جمع بندی مباحث مطرح شده توسط مسئولان قبلی سازمان تامین اجتماعی و شستا و سایر کارشناسان گفت: نباید گذاشت مشکلات امروز این مجموعه به یک مشکل جدی تبدیل شود و به همین خاطر لازم است تا به آن اهتمام ویژه شود.
وی با تاکید بر اینکه برای حل مشکلات سازمان تامین اجتماعی نیازمند حرکتی همگانی و هم افزایی دستگاه ها و نهادهای نظام هستیم، گفت: در صورت اصلاح قانون، اصلاح ساختارها و نظارت قوی و مستمر دولت به جای دخالت در امور این سازمان می توان به حل بسیاری از مشکلات در این باره امیدوار بود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: این موضوع تا جایی اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب نیز آن را جزو عناوین پیشنهادی به مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوره جدید قرار دادند و امروز یک اجماع وجود دارد که اگر قرار است مشکلات سازمان تامین اجتماعی به صورت ریشه ای حل و فصل شود یک نگاه ملی و حاکمیتی نیاز است.
جلیلی خاطر نشان کرد: خواهش بنده از این جمع این است که با ادامه جلسات مشابه، راهکارها و چگونگی رسیدن به وضعیت مطلوب را در قالب چند بند اصلی و کلیدی استخراج کنند تا خروجی آن با ارائه به مجمع تشخیص و در صورت تایید رهبر معظم انقلاب به «سیاست های کلی نظام» تبدیل شود.
وی با تاکید بر اینکه برای حل مشکلات در این باره به وضع قوانین جدید نیاز داریم، گفت: ساختارها باید طوری اصلاح شود که دولت به جای اینکه مجری و متهم باشد، ناظر و مدعی باشد.
جلیلی در بخش دیگری از سخنانش گفت: باید سهم کارگر، کارفرما و دولت برای مدیریت این مجموعه به درستی مشخص شود.
وی تاکید کرد: در کنار این می توان از تجربه مدل موفق برخی کشورها استفاده کرد و برخی از تجارب آنها با بومی سازی می تواند برای حل بخشی از مشکلات مشابه در کشور ما نیز راهگشا باشد که برای تحقق این امر لازم است تامل و تحقیق جدی درباره آن صورت بگیرد.
نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی بیان داشت: برای مبارزه با فساد باید هزینه انجام فساد را به قدری بالا برد که مسئولان ریسک انجام کارهای خلاف قانون را نپذیرند که این کار از طریق «شفاف سازی» در عرصه های مختلف ممکن خواهد شد.
جلیلی در پایان با تاکید بر اینکه در نهایت باید دید وضع موجود چه ایراداتی دارد، گفت: بنا بر این لازم است تا در صورتی که هم اینک کار صحیحی انجام می شود از آن حمایت کرد و سایر اشکالات نیز تصحیح شود.
در این جلسه علاوه بر سعید جلیلی، محمد علی یزدان جو مدیرعامل اسبق شستا، علی یوسف پور رئیس اسبق هیئت مدیره شستا، حسن اعتمادزاده دبیر سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، سید محمد یاراحمدیان رییس هیات مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران، موسی بیات نماینده کارفرمایان و انجمن مدیران در کارگروه های سازمان تامین اجتماعی، صمدالله فیروزی سرپرست سابق صندوق تامین اجتماعی، محمد امین لنگری عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام و کارشناس مسایل اقتصادی، غلامحسین رضوانی قائم مقام سابق معاونت برنامه ریزی و راهبردی رییس جمهور و عضو سابق هیات مدیره شستا، علیرضا عسگریان عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی، سیفی دبیر کل کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایی کشور، پورعلی کارشناس و متخصص مباحث سیستمی، محمد پارسا رییس سابق کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور و عضو سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، صباغ زاده استاد دانشگاه و حسنی بافرانی عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی حضور داشتند.
