صراط: با گسترش علم و تکنولوژی بسیاری از خدماتی که قبلا حضوری ارائه می شد، امروزه به صورت الکترونیک به شهروندان ارائه می شود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پیشگامان ارائه خدمات الکترونیک در ایران بانک ها بودند که ابتدا با راه اندازی عابربانک ها توانستند از مراجعه حضوری به شعب بکاهند و حالا نیز انواع و اقسام خدمات را بر بستر اینترنت و حتی پیامک به شهروندان ارائه می کنند.
در این میان سازمان های دیگری نیز تلاش کردند تا هرچه می توانند از خدمات حضوری که نیاز به حضور ارباب رجوع داشت بکاهند و خدمات را به مشتریان خود به صورت مجازی ارائه کنند.
این روزها کلاس های کنکور و زبان به صورت مجازی برگزار می شود و حتی رادیو و تلویزیون نیز برخی مهمانانشان را به صورت مجازی به برنامه ها دعوت می کنند.
ارائه خدمات الکترونیک در روزهایی که کلانشهرهای ما با معضل ترافیک و آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند، می تواند کمک شایانی به کاهش سفرهای درون شهری کند. برای مثال صف های طولانی در بانک ها را به یاد بیاوریم که در گذشته چه میزان از وقت مردم را می گرفت یا سفرهای متعدد برای رسیدن به شعب بانک ها و نزاع ها بر سر جای پارک در مقابل بانک ها را به خاطر بیاورید.
همین کاهش مسافرت های درون شهری به معنای کاهش ترافیک و آلودگی هواست از این رو دولت های مختلف طی سالهای گذشته تلاش کردند تا دولت الکترونیک را محقق کنند.
دولت و قوه قضائیه طی سالهای گذشته تلاش کردند تا خدمات خود را به صورت الکترونیکی به هموطنان ارائه کنند، به همین منظور ابتدا دفاتر پیشخوان دولت و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی از سوی این 2 قوه راه اندازی شد.
دفاتر در سطح شهرها گسترده شدند تا حتی المقدور از سفرهای درون شهری مردم بکاهند. کمی بعد دفاتر پلیس +10 و خدمات الکترونیک شهر نیز در کنار دفاتر پیشخوان دولت و الکترونیک قضایی به ارائه خدمات پرداختند.
این روند، رضایت شهروندان را به دنبال داشت چرا که حالا به جای مراجعه به ادارات، به دفاتر احداث شده در محلات خود مراجعه می کردند و انجام کارهای اداری وقت کمتری از آنها می گرفت.
کمی بعد ارائه خدمات الکترونیک گسترش بیشتری پیدا کرد،برای مثال برای گرفتن خلافی خودرو شهروندان می توانستند از درون منزل یا محل کار، میزان خلافی را مشاهده کنند و یا در کلاس های مجازی شرکت کرده و حتی پولهای کلان را با فشردن یک دکمه به حساب دیگران واریز کنند.
اما در این میان برخی سازمان ها هنوز نتوانسته اند خدمات خود را بر بستر فضای مجازی برده و از سفرهای مردم در شهر بکاهند. یکی از این سازمان ها که بیشترین ارباب رجوع و عضو را در کشور دارد، سازمان تامین اجتماعی است.
اکنون مطابق آمار رسمی بیش از ١٣ میلیون و ٧٣٧ هزار و ٤١٣ نفر به عنوان بیمه شده اصلی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند.
با مراجعه به وب سایت سازمان تامین اجتماعی متوجه می شویم که تنها 4 خدمت به صورت الکترونیک عرضه می شود. این خدمات، نوبت دهی اینترنتی مراکز درمانی، فیش حقوقی و احکام مستمری بگیران، دریافت لیست و برگه حق بیمه و سامانه سوابق بیمه شدگان است.
البته نکته جالب در مورد مشاهده سوابق بیمه شدگان این است که این خدمت صرفا برای مشاهده ارائه می شود و قابل استناد نیستند. حتی خود تامین اجتماعی تاکید کرده است که برای گرفتن اصل سوابق باید به شعبات مراجعه شود.
تقریبا برای دریافت تمامی خدمات از تمدید دفترچه گرفته تا درخواست تکفل والدین یا همسر به صورت حضوری انجام می شود.
شعب تامین اجتماعی یکی از شلوغ ترین ادارات تهران محسوب می شود که در هر زمان از روز، مراجعات زیادی دارد. یکی از کارمندان تامین اجتماعی که پاسخگوی ارباب رجوع هاست می گوید: «مردم برای کوچکترین کار به شعب تامین اجتماعی مراجعه می کنند. طی روز آنقدر با ارباب رجوع سروکار داریم که فرصت سرویس بهداشتی رفتن پیدا نمی کنیم.»
هر طبقه و هر بخش از شعب تامین اجتماعی همیشه پر از ارباب رجوع است. یکی دیگر از کارمندان در پاسخ به این سوال که چرا خدمات به صورت الکترونیک ارائه نمی شود، می گوید: «شرکت خدمات ماشینی که پشتیبان نرم افزار ماست، هنوز فکری برای این معضل نکرده و بیمه شدگان اصلی همه برای کوچکترین کارهای خود باید به شعب مراجعه کنند. باورتان نمی شود خدماتی به مراتب پیچیده تر را بانک ها به صورت اینترنتی ارائه می کنند اما یک نفر برای دریافت کمک هزینه ازدواج حتما باید به صورت دستی برای ما نامه از بانک بیاورد.»
متاسفانه سازمان تامین اجتماعی که یکی از سازمان های بزرگ و متمول محسوب می شود، کمترین خدمات الکترونیک را ارائه می کند. ماجرای حذف دفترچه های بیمه و الکترونیکی شدن آن نیز گویا فراموش شده و بیمه شدگان برای تمدید دفترچه هر چند ماه باید به شعب یا کارگزاری های تامین اجتماعی مراجعه کنند.
تعداد سفرهای بین شهری 13 میلیون بیمه شده اصلی در کشور برای رسیدن به شعب تامین اجتماعی نقش بسیار زیادی در بروز ترافیک و آلودگی هوا دارد. همچنین کارمندان و کارگران برای کوچکترین کارهای مرتبط با بیمه باید ساعت ها از محل کار خود مرخصی بگیرند.
دستگاه ها موظف به ارائه خدمات غیرحضوری هستند
سرهنگ حسن عابدی جانشین رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در خصوص تاثیر ارائه خدمات الکترونیک از طرف سازمان های دولتی به شهروندان در کاهش ترافیک و آلودگی هوا اظهار کرد: کاهش سفر های درون شهری موجب کاهش ترافیک و آلودگی هوا می شود.
وی افزود:تمام سازمان ها موظف هستند تا حد امکان کار ارباب رجوع را به صورت سیستمی انجام دهند که نیاز به مراجعه حضوری شهروندان به مراکز نباشد.
سرهنگ عابدی تصریح کرد: باشرایط فعلی آلودگی هوا نیاز است هر چه سریع تر بر روی کاهش سفر های درون شهری کار کنیم و تمامی سازمان ها موظف هستند برای کاهش مراجعه مردم به مراکز خود اقدامی انجام دهند که قطعا این موضوع در کاهش ترافیک و آلودگی هوا نقش بسزایی دارد.
در همین ارتباط خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان قصد داشت تا نظرات مسئولان سازمان تامین اجتماعی را نیز منعکس کند اما به علت خودداری آنها از انجام گفتگو، این امر محقق نشد.
با این وجود باشگاه خبرنگاران جوان آمادگی دارد تا توضیحات مسئولان تامین اجتماعی و اقدامات در دست انجام آنها برای تحقق دولت الکترونیک را منعکس کند.
