جمعه ۰۷ دی ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۷ آذر ۱۳۹۶ - ۰۹:۰۱

بنزین یا عوارض خروج از کشور، مساله کدام است؟

لایحه بودجه سال آینده در حالی اولین مراحل بررسی در خانه ملت را پشت سر می گذارد که طی یک هفته اخیر به ابزار مهمی برای حمله به دولت تبدیل شده است.
کد خبر : ۳۹۳۸۹۸
صراط:  «مارکو برایمان چه آورده ای؟ هیچ!هر چه داشتم صرف پرداخت عوارض خروج از ایران شد.» این جمله یکی از معدود پست های غیرمنشوری است که این روزها در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود و کنایه ای است به افزایش بیش از سه برابری عوارض خروج از ایران.عوارض خروج از ایران در صورت تصویب مجلس شورای اسلامی در مرتبه اول خروج 220 هزار تومان، در مرحله دوم 330 هزار تومان و در مرحله سوم 440 هزار تومان می شود . سال گذشته این رقم 70 هزار تومان بود.
 
 به گزارش خبرآنلاین همین افزایش سه برابری کافی بود تا ابتدا انتقادی جدی به این مساله و سپس انتقادات طنز آمیز را در فضای رسمی و غیر رسمی رسانه ای کلید بزند.
 
 حالا حتی سازمان میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی که دینفع این افزایش درآمد است نیز ابراز نگرانی می کند تا این علامت سئوال را پیش روی تحلیلگران قرار دهد که با این وصف چه کسانی در زمان تصویب لایحه بودجه ، با چه منطقی از این افزایش درآمد دفاع کرده اند؟
 
 نوبخت البته دفاعیاتی در این عرصه دارد . وی می گوید: سالانه 9 میلیون و 200 هزار نفر به مسافرت خارجی می روند که اگر هر کدام هزار دلار با خود ببرند می شود 9 میلیارد دلار، که همین میزان برای دولتی که تامین 200 میلیون دلار برایش سخت است بسیار زیاد است و بار بسیار زیادی را به بازار وارد می کند.
 
به گفته وی خروج ارز از کشور به بازار فشار وارد می کند و یکی از عوامل جلوگیری خروج ارز از کشور می تواند افزایش عوارض خروج مسافران باشد.
 
 به این ترتیب می توان بخشی از دلایل اتخاذ این تصمیم را به رشد قیمت ارز در بازار مرتبط دانست که به گفته سخنگوی دولت و رییس سازمان برنامه و بودجه باعث تکدر رییس دولت دوازدهم شده است اما با این حال رشد عوارض خروج از کشور خود محور مهمی از انتقاداتی بود که در اولین ساعات اعلام جزییات بودجه رقم خورد . این انتقادات به حدی سریع و فراگیر بود که دیگر محورهای مورد نقد را حداقل تا بیست و چهار ساعت اولیه تحت تاثیر قرار داد.
 
 ارز و باز هم ارز
 
 دلار این روزها مرز 4 هزار و دویست تومان را پشت سر گذاشته است . نرخ هر دلار در بودجه سال آینده 3500 تومان تعیین شده است تا برخی منتقد شوند نسبت به اینکه چرا یکسان سازی نرخ از به مرحله اجرا در نیامد و برخی نیز بگویند این سیگنالی است برای رشد دوباره قیمت ها در بازار.هر چه هست این روزها ارز سر ناسازگاری را با دولت دوازدهم بنا نهاده و همین امر سبب شده است نوسانات در این حوزه صعودی باشد.
 
افزایش قیمت بنزین
 
 در قالب لایحه بودجه بودجه اشاره ای مستقیم به قیمت بنزین نمی شود اما قیمت بنزین را شاید بتوان سومین سئوال هر ایرانی پس از سئوال در خصوص قیمت ارز و نفت در بودجه دانست . قیمت بنزین در سال آینده چقدر می شود ؟ البته پرسش در این خصوص به انتظارات تورمی که تورم دیرپای چند دهه ای در اجتماع ایران شکل داده است نیز مرتبط است.
 
هر چند نوبخت،درست یک روز پس از ارائه لایحه بودجه در جمع خبرنگاران پاسخ های سربسته ای درباره قیمت این فرآورده مهم نفتی در سبد مصرف ایرانی داد اما به فاصله چند ساعت صحبت از بنزین هزار و پانصد تومانی سر زبان ها افتاد . تاییدیه ها و تکذیبیه های بعدی نیز در باور این شایعه نقشی اساسی داشت . نوبخت صراحتا گفت شاید قیمت بنزین بیشتر از 1500 تومان شود .
 
او گفته است بنزین در ایران از افغانستان و ترکیه ارزان تر است و همین دلیل را برای افزایش قیمت کافی می داند . جرقه البته پیش تر به صورتی غیر مستقیم در بودجه زده شده بود .
 
در متن لایحه پیشنهادی دولت صراحتا تاکید شده بود :«با هدف اجراي برنامه اشتغال گسترده و مولد با تاكيد بر اشتغال جوانان، دانش آموختگان دانشگاهي، زنان و اشتغال حمايتي به دولت اجازه داده ميشود صد در صد منابع حاصله از مابه التفاوت قيمت حامل هاي انرژي در سال 1397 نسبت به قيمت اين حامل ها در ابتداي سال 1396 ) اعم از عوارض و ماليات موضوع قانون ماليات بر ارزش افزوده و همچنين سهم شركت ملي نفت ايران موضوع بند (الف) ماده (1 )قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظيم بخشی از مقررات مالي دولت را به حساب خاصی نزد خرانه داری كل كشور واريز و منابع حاصله را تا سقف يكصد و هفتاد و چهار هزار ميليارد ريال به شكل وجوه اداره شده و يارانه سود و تركيب با منابع صندوق توسعه ملی و تسهيلات بانكی در جهت حمايت از طرح های توليد، اشتغال و آموزش و كمك به كارورزی جوانان دانش آموخته دانشگاهی پرداخت کند.» عبارت «مابه التفاوت قیمت» برای برخی حجتی بود بر افزایش نرخ بنزین .
 
 در حالی که این روزها در اثر افزایش مصرف حامل های انرژی هوای تهران برای نفس کشیدن یاری نمی کند، بسیاری معتقدند نه بنزین هزار و پانصد تومانی و نه بنزین گران تر از این تاثیری بر مصرف ندارد چرا که کالای جایگزین به درستی هنوز در دسترس عمومی قرار ندارد . کالای جایگزین همان حمل و نقل عمومی است .  
 
 باز هم چاهی به نام یارانه
 
 یارانه ها راه بی بازگشت اقتصاد ایران است . این چکیده سخنان کسانی بود که هفت سال پیش رییس وقت دولت را از ورود به این پروسه بر حذر می داشتند . اما پرداخت یارانه نقدی به ازای هر ایرانی 45 هزار و 500 تومان اتفاق افتاد و در حالی که مقرر بود این قانون دوره ای پنج ساله برای اجرا داشته باشد، حالا هفت سال از اجرایش گذشته و هنوز مطالبه عمومی بر تداوم این روند است . دولت در قالب لایحه پیشنهادی خود حذف بیش از 30 میلیون یارانه بگیر را از فهرست 76 میلیون نفری یارانه بگیران پیش بینی کرده بود . اتفاقی که باید مدتها قبل رخ می داد اما شاید نه به دلایل اقتصادی، که تحت تاثیر مطالبات سیاسی و مصلحت اندیشی های اجتماعی رخ نداد .
 
حالا اما بسیاری این برنامه را در کنار بنزین 1500 تومانی ، فشاری مضاعف برای اقشار مختلف درآمدی در جامعه ایران می دانند و معتقدند لازم است دولت کمی آهسته تر در این حوزه گام بردارد . این بار نیز هر چند نوبخت دفاعیاتی جدی از این برنامه دارد اما چراغ سبز را به مجلس نشان داده و گفته است، شما در این موارد تصمیم بگیرید.
 
رشد مالیات
 
در لایحه بودجه 97، معادل 172 هزار و 800 میلیارد تومان درآمد مالیاتی و حقوق گمرکی پیش بینی شده است که نسبت به قانون بودجه امسال 6.7 درصد رشد دارد.
 
نوبخت گفته است 39 هزار و 500 میلیارد تومان از درآمد کشور از مالیات معاف است و باید در این حوزه بازنگری صورت گیرد.
 
سقف معافیت مالیاتی 2 میلیون تومان در ماه تعیین شده و حالا برخی فشار مالیاتی را عامل دیگری برای بروز مشکلات در سال آینده برای طبقه متوسط ایرانی می دانند.
 
آیا گفته های نوبخت مبنی بر اینکه افزایش پیش بینی شده در درامدهای مالیاتی از محل شناسایی مودیان جدید رخ می دهد ، به وقوع خواهد پیوست ؟
 
وام ازدواج و باقی قضایا
 
 منتقدان دولت مانوری بی حاصل را بر عدم افزایش تسهیلات ازدواج در سال آینده آغاز کردند . می گفتند وام ازدواج افزایش نیافت این در حالی است که به نظر می رسد همین تسهیلات 10 میلیون تومانی برای هر زوج و تسهیلات ۲۰ میلیونی برای عروس و داماد مطبوع بسیاری است . در عین حال بسیاری بودجه های فرهنگی تخصیص یافته به دستگاه های مختلف را به علمی برای مخالفت با دولت بدل کردند اما همه این ها زیر سایه ارز و بنزین و یارانه رنگ باخته است.