به گزارش تسنیم وی با ابراز خرسندی از حضور در جمع علمی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی گفت: بدون‌شک نتایج برگزاری این گردهمایی در برنامه ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های دانشگاه تاثیر خواهد داشت.
رهبر با تاکید بر آسیب‌شناسی در حوزه علم، فناوری و پژوهش،گفت: براساس این آسیب‌شناسی می‌توان برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات و موانع انجام داد تا به این وسیله راه برای حرکت پژوهشگر و رسیدن به اهداف پژوهشی هموار شود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اولین و مهمترین مشکل و چالش در امر پژوهش، مدیریت دانش است، تصریح کرد: مدیریت دانش در ستوه مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. بخشی از این موضوع مربوط به معاونت‌های پژوهش و فناوری واحدها و بخش دیگر آن مربوط به سطح ملی و کلان می‌شود.
وی افزود: ما در سطح ملی یک الگوی مدیریت علمی و پژوهشی مناسب در مراکز علمی و پژوهشی در دانشگاه‌ها نداریم، به این صورت که راهبردهای تحقیقاتی درازمدت تعریف نشده یا اگر تعریف شده به صورت روشن و شفاف مطرح نشده و این راهبردها در سطح کشور ترویج و به اطلاع عموم نرسیده است.
فرهاد رهبر با تاکید بر اینکه امروز اولویت‌های تحقیقاتی خود را در سطح کشور گم کرده‌ایم،گفت: اولویت‌های تحقیقاتی ما غیرواقعی است و دلیل این موضوع نبود یک رویکرد نظام‌مند و سیستماتیک در تحلیل و تبیین نیازمندی‌هاست. مصداق بارز این امر وجود بیشمار رساله‌های دکتری و پایان نامه‌های کارشناسی ارشد است که هر ساله در کشور به اتمام می‌رسد، اما چند درصد از این پژوهش‌ها منطبق بر نیازهای کشور است؟
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به ضعف مدیریت پژوهشی، یادآور شد: نتیجه این امر آن است که ما تمام امکانات پژوهشی خود را در نبود مدیریت دانش و پژوهش هدر می‌دهیم.
وی با بیان اینکه یک دیوار بی‌اعتمادی بین عمل و اجرا و دانش و پژوهش وجود دارد،گفت: هرکدام از این موضوعات به یک سمت خاصی می رود و این موضوع بسیار مخرب است.
رهبر با اشاره به اینکه امروز بسیاری از پژوهش‌ها و نتایج آن، واقع‌بینانه و منطبق بر نیاز کشور نیست، اظهار داشت: امروز دانشگاه‌های ما در خلاء دانشگاه‌های نسل دوم مانده‌اند به طوری که دانشگاه‌های کشور رتبه خوبی در تولید مقاله و تحقیقات دارند، اما بسیار اندک از این مقالات برای حل مسائل کشور بهره‌برداری می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: مقصر این موضوع از یک طرف ما به عنوان پژوهشگر هستیم که منطبق بر واقعیات تحقیقات خود را انجام نمی‌دهیم و از یک طرف بی‌توجهی و بی‌اعتمادی مدیران اجرایی کشور نسبت به یافته‌های تحقیقاتی است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به بی‌اعتمادی مدیران اجرایی کشور به استفاده از دانش و یافته‌های پژوهشی گفت: یکی از مصادیق این موضوع این است که سالانه 80میلیارد دلار واردات وارد کشور می‌شود که بخش قابل توجهی از آن با هزینه کمتر امکان تولید در کشور را دارد، اما این امر تحقق پیدا نمی‌کند. دلیل این موضوع منفعتی است که در واردات برای برخی دستگاه‌ها وجود دارد که این منفعت مانع تأمین محصولات از داخل خواهد شد.
فرهاد رهبر افزود: این منافع باید با شفاف‌سازی از بین برود، چرا که به کشور آسیب می‌رساند.
وی با بیان اینکه ساختار اداری معیوب کشور باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: برای حل مشکلات پژوهشی این موضوع باید در دستورکار قرار گیرد. یک مشکل دیگر نبود جایگاه و سازمان برای بکارگیری نتایج تحقیقات و عرضه آنها در دانشگاه‌هاست که این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد.
رهبر با بیان اینکه در اکثر دانشگاه‌های معتبر دنیا اساتید در حال ارتباط با صنعت برای حل مسائل جامعه هستند، گفت: این اساتید با تشکیل یک تیم تحقیقاتی از دانشجویان خود سعی در حل مسائل کشورهای خود دارند که این موضوع باید در دانشگاه‌های کشور نیز مورد توجه قرار گیرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: چند درصد از اساتید ما این اقدام سیستماتیک را در کشور انجام می‌دهند و یا اینکه دانشگاه‌ها به چه میزان این امکان را برای اساتید فراهم کرده‌اند؟ متاسفانه درصد بسیار کمی به این امر اختصاص می‌یابد.
فرهاد رهبر با تاکید بر اینکه نظام آموزش عالی کشور صرفاً آموزش برای آموزش است، گفت: یکی دیگر از مشکلات ما در امر پژوهش، مشکل فرهنگی و ساختاری در درون دانشگاه است. نظام آموزش عالی کشور یک نظام آموزش‌محور نه پژوهش‌محور است. این نظام فاقد یک ساختار مناسب برای پرورش محقق تواناست.
وی با بیان اینکه در کشور ما پژوهش صرفاً برای تولید مقاله صورت می‌گیرد، بیان کرد: درصد کمی از امر پژوهش برای تولید محتوای آموزشی انجام می‌شود که این موضوع بسیار تاسف‌برانگیز است چرا که در دانشگاه‌های برتر دنیا اساتید با انجام پژوهش از نتایج آن برای استفاده از محتوای آموزشی بهره‌مند می‌شوند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این دانشگاه حدود 50درصد آموزش عالی کشور را برعهده دارد، گفت: اگر قرار است تحولی در نظام آموزش عالی کشور صورت گیرد، حتماً از محل دانشگاه آزاد اسلامی خواهد بود و اراده مجموعه این دانشگاه، این امر را محقق خواهد کرد.
فرهاد رهبر با بیان اینکه ما باید اول مشکلات امر پژوهش را مطرح کرده و بعد برای آنها راهکار ارائه دهیم، تاکید کرد: نتیجه عدم بهره‌برداری از امر پژوهش، ضعف سرمایه‌گذاری برای تولید دانش و عدم توجه به تفکر و اندیشه خواهد بود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر آموزش در کشور ما صرفاً یک آموزش حافظه‌محور است،گفت: سهم خلاقیت، ابتکار و زایش اندیشه و فکر در نظام آموزش کشور بسیار اندک است، به این دلیل که اساساً باور به پژوهش و حل مسئله در سطح ملی و کشور وجود ندارد.
رهبر با بیان اینکه ما دانشگاهیان نیز نیازسنجی مناسبی انجام نداده‌ایم، ادامه داد:کار پژوهشی یک امر تیمی است و متاسفانه کار گروهی در کشور ما بسیار ضعیف است و باید راهکارهایی برای حل این مسئله اندیشید.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به یک دسته دیگر از مشکلات مربوط به امر پژوهش تاکید کرد: قوانین و مقررات در امر پژوهش یکی دیگر از مشکلات اساسی ماست. دیوان‌سالاری اداری بسیار پیچیده‌ای در امور پژوهشی و تحقیقاتی در کشور وجود دارد که دست و‌پای همه محققان را بسته است. استانداردهای پژوهشی در کشور بسیار ضعیف و فاقد توانایی لازم برای هدایت پژوهش و پژوهشگر است. آیین‌نامه‌های موجود در دانشگاه نیز منطبق با اهداف پژوهشی نیست.
وی با تاکید بر اینکه نظام آموزش عالی کشور یک ساز ناهماهنگ می‌زند و دارای هارمونی در رفتار نیست، گفت: ما باید بتوانیم مشکلات امر پژوهش را در کشور حل کرده و راه را برای پژوهشگران هموار کنیم. در آن صورت می‌توانیم از دانشجویان دکتری برای حل مسائل کشور از طریق انجام پژوهش بهره‌برداری کنیم.
فرهاد رهبر خطاب به معاونان پژوهش و فناوری واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: برای مشکلات امر پژوهش راه‌حل پیدا کنید تا بتوانید در مجموعه دانشگاه تحول به وجود آورید.
وی با تاکید بر لزوم احترام به پژوهشگر و امر پژوهش گفت: در این صورت است که می‌توانیم بهره‌برداری از پژوهش، سازماندهی پژوهشگران، استفاده از تجارب پژوهشگران برجسته در امر پژوهش، انتقال این تجارب به پژوهشگران جوان و... را در پیش گیریم، بنابراین اولین و مهمترین موضوع این است که پژوهشگر احساس غرور کرده و بداند از طرف مسئولان مورد احترام است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: دانش مرز نمی‌شناسد بنابراین ما باید یک فضای همکاری بین‌المللی فراهم کرده تا بتوانیم از تجارب سایر پژوهشگران در دنیا نیز بهره‌مند شویم.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد یک سازوکار برای اعتماد بین دانشگاه و صنعت ادامه داد: دولتمردان باید بدانند که برای حل مسائل جاری دستگاه‌های خود نیاز به فکر و اندیشه دارند و این موضوع باید از طریق ارتباط بین دانشگاه و صنعت به سرانجام برسد.
رهبر با بیان اینکه یکی از مسائل جدی امروز دولت مشکل بیکاری و افزایش بدهکاری‌های دولت به بانک‌هاست،گفت: یکی از مشکلات جدی مردم، معیشت آنان است. دولتمردان باید در حل مسئله و این مشکلات تلاش کنند. حال این سوال مطرح است که چقدر دولت و دولتمردان در اتاق فکر خود از اندیشمندان و صاحبنظران دانشگاهی استفاده کرده‌اند؟
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به بودجه سال 97 دولت تصریح کرد: در تدوین این بودجه که باید مشکلات جدی کشور را حل کند، چقدر از صاحبنظران، کارشناسان و دانشگاهیان در حل مسئله استفاده شده است؟
وی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها باید از دانشگاه نسل دوم به سمت دانشگاه‌های نسل سوم که دانشگاه‌های کارآفرین هستند، حرکت کنند، گفت: دانشگاه‌ها باید بتوانند برای محصولات پژوهشی خود بازارایابی انجام دهند.
فرهاد رهبر تاکید کرد: مشکل امروز دانشگاه‌های کشور بازاریابی برای فروش محصولات پژوهشی است. بنابراین یکی از ماموریت‌های اصلی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه، ایجاد بازاریابی برای فروش این محصولات خواهد بود.
وی با بیان اینکه مدیران پژوهش در دانشگاه آزاد اسلامی باید پا به پای پژوهش و محقق حرکت کنند، گفت: باید از پژوهشگران حمایت کنیم تا راه رسیدن به هدف‌های آنها و حل مسائل کشور هموار شود.
رئیس دانشگاه آزاداسلامی با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی باید براساس محدودترین عامل در اختیار باشد، گفت: محدودترین عامل ما مدیریت دانش، فرهنگ دانش، آیین‌نامه و قوانین و مقررات دست و پا گیر و در آخر منابع و محدودیت مالی است.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد مسائل و مشکلات پژوهشی در این گردهمایی مورد بررسی قرار گرفته و راه‌‌های برون‌رفت از چالش‌ها و موانع برای برنامه‌ریزی بهتر مشخص شود.
