آیا دستمزد بازیگران بالاست؟

صراط: اعضای صنف شنبه هفته پیش دور هم جمع شدند تا راهکاری اصولی برای دستمزد بازیگران پیدا کنند. حرف شان مشابه آن چیزی است که سال پیش،دغدغه شورای عالی تهیه‌کنندگان بود؛یعنی عدم همخوانی بین دستمزد و فروش فیلم ها.

به اعتقاد اعضای هیأت مدیره جامعه صنفی تهیه کنندگان، عامل اصلی پرداخت چنین دستمزدهایی، چنددستگی میان تهیه‌کنندگان و ورود پول‌های بادآورده و دولتی به سینماست که موجب شده عده‌ای تازه‌وارد با پرداخت دستمزدهای نجومی،علی‌الخصوص به بازیگران، هزینه‌های تولید فیلم در سینمای ایران را چنان بالا ببرند که با فروش فیلم‌ها در گیشه همخوانی نداشته باشد.بر این اساس، مقرر شد طرحی تدوین شود تا ضمن نظام‌مند کردن دستمزدها،با تهیه‌کنندگانی که به عوامل فیلم‌های خود دستمزدهای نجومی پرداخت می‌کنند برخورد قاطع صورت بگیرد.

برای رسیدن به پاسخ، سهم بازیگران را از یک فیلم که هزنیه تولید آن1 میلیارد و 800 میلیون تومان است ، بررسی کرده ایم. فرض کنید این فیلم سه بازیگر مطرح دارد و بقیه به اصطلاح درجه دو هستند. پولی که تهیه کننده باید برای بازیگران بپردازد حداقل 600 میلیون تومان می شود؛ یعنی یک سوم کل بودجه فیلم. این هزینه، به اندازه دستمزد کارگردان، فیلمنامه نویس، گروه فیلمبردای،گروه کارگردانی، گریمورها، تدوینگر،صداگذار و تهیه کننده است.

اشتباه نکنید؛ داریم از بازیگران معمولی حرف می زنیم. اگر قرار باشد فیلم با حضور یک ستاره ساخته شود، دست کم باید نصف این 600 میلیون را برایش کنار گذاشت. منتها یک فرق هست و آن هم این که ستاره ها احتمالا می توانند برخی از هزینه فیلم را برگردانند.

اتفاقا بحث بر سر همین است؛ مخالفان می گویند چرا بازیگرانِ نفروش باید دستمزد نجمومی دریافت کنند؟ این ولخرجی ها نتیجه ای جز ضربه به چرخه اقتصاد سینما دارد؟ پس تکلیف تهیه کنندگان مستقل چه می شود؟

چه عواملی باعث شده در سال های اخیر دستمزد بازیگران نجومی شود؟ 

بودجه دولتي: یکی از دلایل مهم و ریشه دار بالا رفتن دستمزد بازيگران، بودجه دولتی است. از سال ها پيش اين رويه با انتقاد روبرو بوده و مخالفان مي گويند تهيه كننده دولتي از افزايش هزينه ابايي ندارد. نمونه هاي زيادي از اين فيلم ها مي توان رديف كرد كه غالبا هم در گيشه شكست خورده اند. البته چند سالی است حضور مستقیم دولت در تولید فیلم ها کمرنگ شده و جایش را تهیه کنندگان ارگانی گرفته اند. بانك ها را هم مي توان زيرمجموعه اين دسته قرار داد.

آقا زاده ها: علاوه بر تهيه كنندگان دولتي، پای آقازاده ها هم به سینما باز شده است. اتفاقا درباره اين مساله در روزهاي اخير زياد حرف زده شده ؛‌مثلا كاوه صباغ زاده كارگردان «ايتاليا ايتاليا» گفته:« آقازاده ها عموما به حكومت، دولت يا نهاد و انجمني وصل هستند و كارشان در بخش تهيه، توليد يا پخش فيلم است. آنها هيچ وقت در حوزه كارگرداني ورود پيدا نمي كنند چون پولي در حرفه كارگرداني نيست. آنها به دنبال كار فرهنگي نيستند، بيشتر به دنبال درآمدزايي و حتي پولشويي هستند. »در فصل تابستان فيلمي روي پرده بود كه سرمايه گذارش يكي از صاحبان ژن هاي خوب است اما فيلمش در گيشه شكست خورد.

رانت دارها: تعداد اين دسته حتي بيشتر از آقازاده ها است و سابقه فعاليت شان به سال هاي دور برمي گردد. معدودي از آن ها راه و چاه را ياد گرفتند و حالا تهيه كنندگان موفقي هستند اما برخي نيامده،رفتند. آن چه سال پيش شوراي عالي تهيه كنندگان را به واكنش واداشت همين رانت دارها بودند كه بواسطه نزديكي با صاحبان قدرت به حوزه هاي مختلف ورورد مي كنند و سينما يكي از آن ها است. اين دسته براي كسب وجاهت، پول هاي هنگفت به بازيگران مي دهند و براي شان دخل و خرج مهم نيست. رقم هايي كه درباره يك سريال خانگي به بيرون درز كرده سرسام آور است.

سرمايه دارها: سينما است و جذابيتش. پس خيلي عجيب نيست وقتي مي بينيم يك عده سرمايه شان را صرف مي كنند تا فيلمي بسازند و با استارها حشر و نشر داشته باشند. آن ها هم برای عکس های دو نفره با بازیگران از هیچ بریز و بپاشی كوتاهي نمی کنند.هجوم آقازاده ها و رانت دارها به سینما یک خطر دیگر هم دارد و آن پولشویی است. اصلا به خاطر همین پدیده بود که سال گذشته شورای عالی تهیه کنندگان آژیر خطر را به صدا درآورد. نكته جالب اين كه سرمايه دارها بعد از چند فيلم از فعاليت جديد پشيمان شده و متوجه شده اند سينما فقط پول خرج كردن است. يا به اختيار خودشان رفته اند يا کف گیرشان به ته خورده و مجبور به ترك صحنه شده اند.

سال پيش و بعد از دستگيري يكي از تهيه كنندگان، ماجراي پول كثيف پيش آمد و شوراي عالي تهيه كنندگان را به واكنش نشان داد. اين شورا دنبال قانوني كردن راهكاري بود تا هر كسي نتواند به عنوان تهيه كننده وارد شود. اعضاي آن و ديگر سينماگران بارها مصاحبه كردند و درباره عواقب ورود پول هاي نامعلوم هشدار دادند. يكي از دغدغه هاي مشترك شان نگراني از افزايش دستمزد بازيگران بود. آن ها عقيده دارند اين دسته از سرمايه گذارها حاضر به پرداخت هاي غيرمنطقي هستند و چرخه طبيعي سينما را از بين مي برند. در يكي از جلسات شواري عالي نتيجه يك پژوهش هم منتشر شد كه که از کمرنگ شدن نقش بازیگران در فروش بالای فیلم‌ها خبر می‌داد و مي گفت با این روند دستمزد غیرمتعارف آنها، بی‌معنی است. مجتبی فرآورده با اطمینان اعلام کرد بیش از نود درصد تهیه‌کنندگان در پنج سال اخیر حتی نتوانسته‌اند، هزینه‌هایی را که بابت دستمزد به بازیگران خود پرداخت کرده‌اند، از گیشه سینماهای شهر تهران دریافت کنند. به عبارتي ديگر، این گزارش بیانگر عدم تاثیر‌گذاری بازیگران سینمای ایران در جذب مخاطب بود كه مي گفت بازیگران مطرح در بهترین حالت، تنها می‌توانند در هفته اول اکران معرف خوبی برای فیلم باشند و پس از هفته اول اکران، جذابیت‌های دیگر فیلم همچون سوژه، داستان و به ویژه حواشی پیرامون فیلم باعث استمرار اکران فیلم می‌شود. با این همه برخی تهیه‌کنندگان سینمای ایران معتقد بودند، مصوبه شورای عالی تهیه‌کنندگان برای جلوگیری از ورود پول‌های مشکوک به سینما کافی نیست.
بعد از شورای عالی تهیه کنندگان ،حالا جامعه صنفی تهیه کنندگان به دنبال تدوین طرحی برای نظام‌مند کردن دستمزدها است. زور این دو صنف بر جیب های پرپول می چربد؟

منبع : تبیان