از او به عنوان پولدار بزرگ، مرد سال و بزرگترین واقف ایران نام می‌برندمردی که با ۱۰۱ سال عمر کرد و زیستن در دوران ۶ پادشاه هم دنیا را دید و هم برای آخرت خود تلاش‌های بسیاری کرد، بطوریکه فقط یکی از وقف های او دو میلیون متر مربع زمین بوده است که ساخت خانه جهت فرهنگیان و واگذاری چند ده‌هزار متر زمین برای پارک عمومی در مشهد را شامل می شود.
حسین ملک که زادهٔ 10 خرداد 1250 تهران و متوفی در سال 4 مرداد 1351 است، معروف به حاج حسین آقا ملک بود که علاقه خاصی نیز به جمع آوری اقلام فرهنگی و یک کلکسیون دار جهانی به حساب می‌آمد و در نهایت موزه و کتابخانه ملک به همراه املاک و مستغلات وقف آستان قدس رضوی را ایجاد است. همچنین کتابخانه و موزه عظیم و ملی ملک در میدان مشق تهران نیز از وی باقی‌مانده است.
وی، خانواده‌اش اصالتاً تبریزی و مجتهد زاده بودند. پدرش مرحوم حاج محمدکاظم ملک‌التجار از بازرگانان بنام بود و پدربزرگش آقامحمدمهدی تبریزی، از دوستان نزدیک میرزا تقی‌خان امیرنظام بود و سرای امیر در بازار تهران را به احترام و نام او بنا کرد، پس از آنکه به کسوت روحانیت درنیامد، در جنگ‌های ایران و روس به قشون دولتی پیوست و تا درجه سرهنگی پیش رفت. پس ازجنگ به تجارت روی آورد و از امتیاز دوستی با میرزا تقی خان امیرنظام (امیرکبیر آینده) برخوردار شد.
امیرنظام، پیشکار ولیعهد قاجار در آذربایجان بود و هنگامی که محمد شاه قاجار از دنیا رفت، 100 هزار تومان از آقا مهدی قرض گرفت تا ناصرالدین میرزای ولیعهد را از تبریز به تهران بیاورد و به تخت بنشاند. آقا مهدی هم به تهران آمد و به پاس خدماتش لقب ملک التجاری گرفت. بعد از آقا مهدی این لقب به محمد کاظم ملک‌التجار پسرش رسید و او از طریق تجارت و املاک خود در خراسان ثروت گردآورد که حاج حسین آقا ملک از ثروت به ارث رسیده از پدرش محمد کاظم ملک‌التجار سود برد تا کتابخانه و موزهٔ ملک را پایه‌گذاری کند.
در گزارش پیش رو به مناسبت بزرگداشت هشتادمین سال‌روز وقف کتابخانه و موزه ملی ملک، تصاویر جذابی از مجموعه سندهای تاریخی مرتبط با بزرگترین واقف فرهنگی تاریخ معاصر ایران و بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک و خاندان او را به نمایش گذاشته شده است که یکی از جالب ترین این اسناد دفترچه‌های شخصی حساب و کتاب این پولدار خیر بزرگ ایران است.
