مسئولان کشور در کدام مناطق زندگی می کنند؟

صراط: برنامه «ثریا» هفته اخیر با موضوع مسکن، موضوعی که دغدغه بسیاری از مردم ایران و علی الخصوص جوانان است به روی آنتن شبکه اول سیما رفت.

به گزارش فارس، ثریا در این برنامه میزبان مهندس فرهاد بیضایی، کارشناس و پژوهشگر حوزه مسکن بود. همچنین دکتر مهرداد لاهوتی، نماینده مجلس بصورت تلفنی روی آنتن زنده برنامه آمدند.

محسن مقصودی در ابتدای برنامه تصریح کرد: ما هم مثل مردم جامعه با  معضلات این حوزه آشنا هستیم و با اجاره‌های سنگین دست و پنجه نرم می‌کنیم اما گویا بخش زیادی از مسئولین با مسائلی مثل اجاره بها و دردهای اجاره نشینی آشنا نیستند.

وی تصریح کرد: باتوجه به فشارهای اخیر دولت آمریکا باید این را بپذیریم که تعامل با دشمن کارساز نیست؛ ما باید این درس بزرگ را سرلوحه کارمانم قرار بدهیم و به مسائل داخلی کشورمان بیشتر اهمیت بدهیم که یکی از این مسائل مسئله مسکن است یعنی اگر مسائل مردم را در داخل حل کنیم، "آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند".

مهندس فرهاد بیضایی، کارشناس و پژوهشگر حوزه مسکن در خصوص شرایط کنونی وضعی مسکن اظهار داشت: یک انتقاد جدی به صداوسیما این است که چرا الان و زمانیکه تابستان تمام شده است به مسئله مسکن رسیده است؟! مردم سنگینی اجاره بها را در تابستان گذرانده‌اند و ما تازه به فکر افتاده‌ایم؟

وی افزود: درسال گذشته از طرفی عرضه مسکن بسیار کم بوده است و از طرفی تعداد ازدواج ها هم بالا بوده و این نابرابری عرضه و تقاضا مهمترین عامل بالا رفتن اجاره بها بوده است. درحال حاضر 40 درصد اجاره نشین در کشورمان داریم و البته  بخشی از آنهایی هم که صاحب خانه هستند در خانه هایی تحت عنوان "بد مسکن" سکونت دارند که این مسئله هم نیاز به توجه جدی دارد.

بیضایی تصریح کرد: در بحث مسکن مهر دولت میگوید یک میلیون و نهصدهزار فروش اقساطی کرده ایم اما مردم مدام شکایت دارند صدایشان به جایی نمیرسد؛ دلیل این قضیه این است که این واحدها فروش اقساطی شده اند اما عرضه نشده اند! یعنی شخصی که مسکن مهر خریده است هم باید اجاره خانه استیجاری اش را بدهد و هم باید اقساط مسکن مهری را بدهد که هنوز آماده سکونت نیست.

وی با ارائه اسلایدی افزود: در ده سال گذشته دائما کسانی که صاحب خانه بودند کاهش پیدا کرده اند و مستاجران بیشتر شده اند. همچنین در سال 65 هشتاددرصد از خانواده های ما صاحب مسکن ملکی بوده اند  و بالای نود درصد از خانواده هایی روستایی صاحب خانه بوده اند اما اکنون روستایی ها به 70 درصد و شهری ها به زیر 60 درصد رسیده اند.

بیضایی گفت: بالای هفتاد درصد از تقاضای مسکن در کشور ما برای سرمایه گذاری بوده است و ریشه اصلی معضلات مسکن در این موضوع است و دولت باید جلوی این مسئله را بگیرد و وضعیت را به سمت مسکن ملکی‌ای ببرد که تقاضای مصرفی دارد.

 

وی همچنین درخصوص وام‌های مسکن اظهار داشت: در یکی از وام های مسکن زوجین یک میلیون و نهصد باید وام بدهند؛ حرف اینجاست که وقتی دولت سیاستگذاری می‌کند باید جامع نگاه بکند. زوجین وقتی 120 میلیون وام می‌گیرند نهایتا بعد از 12 سال نزدیک 300 میلیون تومان باید به بانک بدهد یعنی 167 میلیون تومان سود وام است. شما در وضعیتی که 70درصد قیمت تمام شده مسکن قیمت زمین است وقتی 120 میلیون وام میدهی یعنی نزدیک 80 تا 100 میلیون این وام در حوزه زمین به گردش در می آید یعنی به حساب مالکین می‌رود نه به حساب مستاجرین. این نه اشتغال نه تولید و نه رشد اقتصادی را به دنبال ندارد البته بانک سود خودش را دارد! و منابع مسکن مهر هم که اجرایی نمیشود به این طرح اختصاص داده شده است!

70 درصد از واحدهای مسکونی ما کمتر از 100 متر است؛چند درصد از مسئولین ما در واحدهای کمتر از 100 متر زندگی می‌کنند؟

بیضایی خاطرنشان کرد: یکی از فجایع حوزه مسکن این است که حدود 70 درصد از واحدهای مسکونی ما کمتر از 100 متر است؛ یک سوال اینجا پیش می‌آید که چند درصد از مسئولین ما در واحدهای کمتر از 100 متر زندگی می‌کنند؟ مسئولین نباید مسائل کشور را از پنجره های "پنت هوس"هایشان نگاه کنند. 70درصد مردم ما درخانه های زیر 100 متر زندگی می‌کنند. مسئله مسکن می‌تواند یک محرک توسعه دهنده خوبی برای افزایش جمعیت کشور باشد.

بیضایی گفت: مسوولین می گویند طبق آمار، با احتساب خانه های خالی، تعداد واحدهای مسکونی ما بیش از تعداد خانوار است؛ که این آدرس غلطی را به مسئولین می‌دهد که چون ما خانه خالی زیاد داریم پس نیاز نیست که خانه جدیدی عرضه کنیم. چند نکته مهم وجود دارد یکی اینکه خانه های خالی در چه مناطقی هستند؟ آیا ما در مناطق روستایی خانه خالی داریم؟ همین الان در خانه هایی روستایی 600هزار تا کمبود داریم. آمار تولید مسکن ما از 800هزار واحد در سال 92 به کمتر از 360 هزار واحد رسیده است و ضرر این مسئله را مردم میبینند که عدم هماهنگی عرضه و تقاضا که ضررش را امسال دیدیم بخاطر همین مسائل است.

فرهاد بیضایی گفت: طبق خبری که در رسانه ها به نقل از شهردا منطقه یک تهران مطرح شد، 60 درصد از مسئولین در منطقه یک تهران زندگی ‌می‌کنند. آن 40 درصد مابقی هم احتمالا در منطقه دو و سه زندگی می‌کنند.

مقصودی گفت: شاید اکثر مسئولین واقعا این مسئله را درک نکنند؛ امسال ما دنبال یک خانه حدود هفتاد متری برای اجاره بودیم که در این بنگاه‌ها که میرفتیم واقعا خجالت می‌کشیدم که مردم یکی یکی می‌آمدند و بدون نتیجه بیرون می‌رفتند و واقعا مشکل خودم یادم میرفت. واقعا مسولین چنین وضعیتی را درک می‌کنند؟!!

بیضایی گفت: " در رژیم منفور پهلوی مسئله مسکن یکی از مصیبت بار ترین مشکلات اجتماعی مردم ما بود. بسیاری از مردم در اسارت تهیه یک قطعه زمین و داشتن یک لانه بودند و چه بسا تمام عمرشان را زیر بار بانکها و سودجویان و غارتگران به سر می‌بردند تا بتوانند پناهگاهی را برای خود و فرزندانشان دست و پا کنند. قشر عظیمی از مستضعفان جامعه هم به کلی از داشتن خانه محروم بودند و در زوایای بیقوله ها و اتاق های تنگ و تاریک و خرابه ها به سر می‌بردند و چه بسا قسمت زیادی از درآمد ناچیزشان را باید برای اجاره آن بپردازند و این میراث شوم برای ملت ما باقی مانده و اکنون جامعه ما با چنین مصیبتی دست به گریبان است. نظام اسلام چنین ظلم و تبعیضی را تحمل نخواهد کرد و این از حداقل حقوق هر فرد است که باید مسکن داشته باشد". این پیام برای 21 فروردین 1358 است یعنی سه ماه از انقلاب گذشته است و اولین پیام اقتصادی حضرت امام است. سوال این است که اکنون شرایط چقدر فرق کرده است؟

 

بیضایی در پاسخ به این سوال که در دولت یازدهم برنامه های مرتبط با حوزه مسکن به کجا رسید، تصریح کرد: در دولت یازدهم برنامه ای وجود نداشته است که بخواهد به جایی برسد یا نرسد.تیمی که الان سر کار است در سال 72 مدیریت مسکن کشور را در اختیار داشت و وقتی از سال 72 به این حوزه نگاه می‌کنیم می‌بینیم که سیاست‌های ابتدای انقلاب که برمبنای سیاست های امام در حساب صد بود تغییر کرد و به سمت سیاست های حمایت از تقاضاهای سرمایه‌ای رفت و دیگر عرضه زمین به مردم متوقف شد و صرفا وام خرید به مردم دادند و تنها کاری هم که دولت کنونی در چندسال اخیر انجام داده است ارائه وام خرید بوده است که این هم سیاست دولت یازدهم نیست بلکه همان سیاست سال 72 است و با همان مکانیزم اجرایی می‌شود و به روز رسانی هم نشده است!

وی افزود: این مسکن اجتماعی که دولت مطرح کرده است یک مسئله کاملا شکست خورده است و بعد از چهار سال اصلا اجرایی نشد و یک واحد هم با این عنوان تحویل داده نشد. الان تنها کار انجام شده در این حوزه باقی مانده مسکن مهر است که از دولت قبلی باقی مانده بود  الان تغییر نام می‌دهند  و تحت عنوان مسکن اجتماعی به متقاضیان تحویل می‌دهند.

مهرداد لاهوتی، یکی از نمایندگان مجلس که موافق عملکرد وزیر راه و شهرسازی بودند بصورت تلفنی روی آنتن آمد و اظهار داشت: بنده از عملکرد آقای آخوندی دفاع کرده‌ام اما این دفاع بنده معطوف به بحث حمل و نقل بوده است اما متاسفانه این دولت در بخش مسکن عملکرد قابل قبولی نداشته است.

این نماینده مجلس گفت: هر دولتی در سالیان گذشته مکانیزمی برای مسکن درنظر گرفته بود بعنوان مثال در دولت سازندگی مکانیزم سازندگی، دولت خاتمی اجاره به شرط تملیک، دولت احمدی نژاد مسکن مهر و در دولت کنونی مسکن اجتماعی مطرح شد که طرح های دولت های قبلی به نتیجه رسید تا حدودی و اقداماتی صورت گرفت اما در رابطه با طرح مسکن اجتماعی باید بگوییم که متاسفانه این طرح اجرایی نشد. حتی بعد از چهارسال هنوز دولت از مسکن اجتماعی تعریف دقیقی ارائه نداده است؛ ما هم در قانون برنامه ششم به دولت تکلیف کردیم که ظرف مدت شش ماه باید مسکن اجتماعی را تعریف کنید.

فرهاد بیضایی در خصوص وضعیت کلی مسکن و تاثیرپذیر آن از تحریم و تغییر ریل حوزه مسکن اظهار داشت: شرایط تحریمی ما در سال 91 در بدترین حالت نه از ژاپن و اروپای بعد از جنگ جهانی دوم و نه حتی از جنگ تحمیلی خودمان بدتر نبود؛ این تجربیات نشان می‌دهد هم آنها و هم خودمان در وضعیت مسکن شرایط بهتری داشتیم. ما با نرخ رشد جمعیتی که در دهه 60 داشتیم مسئله مسکن مردم را پاسخگو بودیم ولی الان با نرخ رشد جمعیت پایین چرا نمی‌توانیم پاسخگو باشیم؟! مسئله مسکن یک مسئله کاملا درونزاست و یک مسئله بیرونی نیست که به تحریم ربطش بدهیم و باتوجه به اینکه همه مصالحش داخل کشور تولید می‌شود دولت می‌توانست از این حوزه بعنوان یک فرصت استفاده بکند و می‌توانست دولت را از رکود خارج کند.

وی افزود: مردم از حرف و شعار خسته شدند و منتظر هستند تا مسئولین عمل کنند. امام یک راهکاری دادند با این مضمون که "مشکل زمین باید حل بشود و همه بندگان محروم خدا باید از این موهبت الهی استفاده کنند"؛ واقعا الان شرایط در حوزه زمین اینگونه است؟! هر شهروند ایرانی طبق قانون حق بهره برداری از زمین متناسب مسکن خودش را دارد. وزارت راه و شهرسازی عنوان می‌کند که نزدیک 70 درصد قیمت مسکن قیمت زمین است. خود دولت از طریق زمین در حال درآمدزایی است و دولت ها به این سیستم عادت داده شدند دقیقا مثل نفت.

در این بخش از برنامه دکتر صدیف بدری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس به عنوان میهمان تلفنی برنامه ثریا اظهار داشت: متاسفانه در ایران مسکن به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و بیشترین ثبات سرمایه در بخش زمین و مسکن بوده است.

وی افزود: یکی از مباحث جدی ما در بررسی برنامه های آقای آخوندی مسئله مسکن بود؛ دولت یازدهم به دلیل اینکه برجام اولویت اولشان بود فرصت نکردند تا به مسئله مسکن رسیدگی کنند.

این کارشناس مسکن تصریح کرد: بنده مسئول وضعیت موجود در حوزه مسکن را شخص رئیس جمهور می‌دانم نه وزیر راه و شهرسازی؛ مسئله مسکن یک حالت بین بخشی دارد و نیازمند این است که همه همکاری کنند و به همین دلیل شورایعالی مسکن شکل گرفت که رئیس این شورا رئیس جمهور بود و تمام مزرا بر اساس وظایفی که داشتند به رئیس جمهور پاسخگو بودند و هر هفته کارها را عرضه می‌کردند اما وقتی شما این شورا را منحل کردید قطعا هماهنگی‌های بین بخشی صورت نمی‌گیرد.

بیضایی گفت: یک نکته دیگر مسکن روستایی است که در حال حاضر 5میلیون و 900هزار خانوار روستایی داریم و حدود 600هزار تا کمبود مسکن داریم از طرفی دیگر بیش از 3 میلیون واحد مسکونی فرسوده در سیستم روستایی داریم که با یک سیل یا زلزله صدمه شدیدی می‌بینند؛  در چهارسال گذشته مسئله مسکن روستایی کاملا رها شده بود.

محسن مقصودی در جمع بندی برنامه اظهار داشت: راهکار اصلی در حوزه مسکن این است که سوداگری در مسکن کنترل بشود و زمین با قیمت بسیار پایین عرضه بشود و درکنار آن تسهیلات هم برای ساخت مسکن عرضه بشود و همچنین رسیدگی به بافت فرسوده هم از از مسائل اساسی است که خودش یک برنامه جداگانه می‌طلبد. ما اگر تولید مسکن در کنار کنترل سوداگری داشته باشیم می‌توانیم بگوییم که رونق غیر تورمی خواهیم داشت؛ بعبارتی این دوبال باید باهم کار کنند یعنی هم عرضه مسکن صورت بگیرد و هم سوداگری بصورت جدی کنترل بشود تا رونق غیرتورمی داشته باشیم.