صراط: مهر نوشت: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در اولین سفر خارجی خود پس از ورود به کاخ سفید شنبه هفته گذشته وارد عربستان شد و مورد استقبال بی سابقه و حیرت انگیز مقام‌های سعودی قرار گرفت.
ترامپ در این دیدار قراردادی چند صد میلیارد دلاری با عربستان امضاء کرد. قرار دادهای نظامی که هدف از آن تلاش برای منزوی کردن و کاهش از نفوذ ایران در منطقه اعلام شد.
در جریان دیدار مقامات آمریکایی با مقامات سعودی و مقامات 55 کشور اسلامی که به دعوت عربستان در ریاض گردهم آمده بودند، درباره تشکیل سازمان نظامی منطقه ای با نام «ناتوی عربی» توافق حاصل شد.
درباره جزئیات تشکیل «ناتوی عربی» اطلاعات کاملی منتشر نشده است. اما انتظار می رود الگوی تشکیل این نیرو، ساختار پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» باشد، و بر اساس همان اصل «یکی برای همه و همه برای یکی»پایه گذاری شود.
مقر ناتوی عربی قرار است شهر ریاض باشد و 34 هزار نیرو داشته باشد و آمریکا و رژیم صهیونیستی به عنوان طرف های غیر عضو عهده دار آموزش و تامین تجهیزات آن باشند.
اعضای اصلی این ائتلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند، و بناست کشورهای اردن و مصر و کشورهای عربی شمال آفریقا و احیانا دیگر کشورهای اسلامی نظیر ترکیه و پاکستان هم به این سازمان نظامی بپیوندند، اگرچه هنوز عضویت این کشورها رسما اعلام نشده است.
در خصوص اهداف این ائتلاف و میزان موفقیت آن گفتگویی با پروفسور«نورای مرت» استاد علوم سیاسی دانشگاه استانبول و کارشناس مسایل منطقه انجام شده است که مشروح آن در زیر آمده است.
*یکی از نتایج نشست کشورهای اسلامی به رهبری عربستان با آمریکا در ریاض توافق درباره ایجاد ائتلاف جدید منطقه ای بنام ناتوی عربی بود. یکی از دلایل ایجاد ائتلاف ها وجود دشمن مشترک است، با توجه به این مسئله تا چه حد تشکیل چنین ائتلافی به رهبری سعودی قابل محقق شدن است؟
همانطورکه خود شما اشاره کرده اید برای ایجاد یک اتحاد نیاز به یک دشمن مشترک است و در حقیقت دشمن ناتوی اسلامی به رهبری سعودی، ایران و متحدان ایران هستند. آمریکا رسما علاقمند به جنگیدن با اسلامگراهای افراطی و تروریسم با کمک اتحادهای مسلمانان میانه رو است که البته در حقیقت این جماعت هیچ ارتباطی با میانه روی ندارد مثل وهابیت عربستان سعودی.
گفته می شود که دولت «ترامپ» می خواهد اتحادهای قدیمی با کشورهای سنی را احیاء کند، سیاستی که با سیاست چرخش «اوباما» از خاورمیانه در تضاد است. همه ما می دانیم گروه ها و محافلی وجود دارند چه در میان جمهوریخواهان و چه در میان دموکرات ها که با توافق هسته ای با ایران مخالفند و به دنبال فرصتی برای پیگیری اهداف خود در دولت ترامپ هستند. آنها در تلاشند تا یکبار دیگر ایران را بزرگترین تهدید جلوه دهند. با اینحال من فکر نمی کنم که سیاست خاورمیانه ای جدید دولت ترامپ در راستای بازگشت به متحدان قدیمی شکل گرفته باشد. به اعتقاد من سیاست دولت ترامپ استفاده از خصومت رژیم های سنی علیه ایران در راستای ایجاد یک اتحاد تاکتیکی به نفع اسرائیل است. من باور دینی «کوشنر» داماد و مشاور ترامپ را مسئله ای سیاسی نمی بینم، این مسئله چیزی فراتر از باورهای دینی است. «کوشنر» یک سیاستمدار حامی صهیونیسم راستگرا و یکی از معماران سیاست خاورمیانه ای جدید ترامپ است که امیدوار است بتواند از خصومت رژیم های سنی علیه ایران به نفع اسرائیل استفاده کند. متاسفانه این تفکر وی نه رویا پردازی است و نه یک توطئه. منافع هر دو طرف در این است. رژیم های سنی نیز به خاطر خصومت هایشان با ایران به تن دادن به سیاست های آمریکا مشتاق هستند. ضمنا در این میان رژیم های دیکتاتور و ضعیفی وجود دارند که نیازمند حمایت قدرت های بزرگتر برای ادامه بقای خود هستند.
*با توجه به اختلافات درونی کشورهای شرکت کننده در نشست ریاض مانند اختلافات قطر و عربستان که بلافاصله بعد از پایان نشست ریاض در اظهارات امیر قطر درباره ایران و حزب الله نمایان شد، آیا تشکیل چنین ائتلافی را امکانپذیر می دانید؟
هنوز بر این باورم که ایجاد «ناتوی اسلامی» ایده ای واقع بینانه نیست زیرا که رژیم های سنی منطقه که معروف به خصومت با ایران هستند خودشان از اختلافات زیاد درونی رنج می برند. همچنین به نظر می رسد که آنها ترجیح می دهند ترکیه را هم به خاطر اختلافاتش با دولت مصر (یکی از ستون های این اتحاد) از این اتحاد کنار بگذارند. البته علاوه بر این متحدان سنی ترکیه علاقه ای ندارند تا یک کشور غیرعرب نقش اساسی در این اتحاد داشته باشد و نقش اساسی در تحولات منطقه ایفا نماید.
*آیا آمریکا تمایل دارد که کشوری مثل عربستان در دراز مدت یک قدرت منطقه ای باشد؟
به نظر می رسد که دیگر هیچ کس از جمله آمریکا طرح دراز مدتی برای منطقه ندارند. من فکر نمی کنم آمریکا عربستان را شریک یا قدرتی دراز مدت در منطقه ببیند. آنها مدت های طولانی این رژیم سرکوبگر را حمایت کرده اند، اما آمریکایی ها می دانند که رژیم عربستان در دراز مدت پایدار نخواهد بود و همچنین می دانند که رژیم عربستان حامی اسلام افراطی و گروه های افراطی است. از زمان آغاز جنگ سرد غربی ها از افراطیون به عنوان اهرمی علیه اتحاد جماهیر شوروی سابق و تمامی کشورهای جهان سوم که با امپریالیست مخالفت کرده اند، استفاده کرده اند. آمریکایی ها نه تنها برای اهداف اقتصادی نیازمند پول و دوستی عربستان سعودی هستند بلکه خواستار استفاده از پول و نفوذ عربستان برای مبارزه با افراطیونی هستند که فرزند نامشروع همکاری عربستان و آمریکا هستند. آمریکایی ها تنها به این دلایل تا زمان لازم چاپلوسی سعودی ها را خواهند کرد. خبر خوب این است که حتی آمریکایی های لیبرال که با ایران خصومت دارند و از بمباران سوریه توسط دولت ترامپ خوشحال شدند، شروع به اعتراض به دیدار ترامپ از عربستان سعودی کرده اند. حتی نیویورک تایمز بطور کنایه آمیز نوشت که وزیر خارجه آمریکا از عربستان توصیه های حقوق بشری به ایران کرد. و در حالیکه ترامپ از پادشاهی سعودی تقدیر و قدر دانی می کرد مردم ایران در انتخاباتی دموکراتیک یک سیاستمدار میانه رو را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کردند.
*رویکرد کشورهایی مثل روسیه و ترکیه به چنین ائتلافی چیست؟
بطور کلی می توانم بگویم که روسیه هوشمندانه سیاستی زیرکانه و محتاطانه را دنبال می کند تا از برخوردهای عمده جلوگیری کند. به همین علت آنها در خصوص واکنش ها و طرح هایشان بسیار مصلحت را در نظر می گیرند. در خصوص ترکیه هم باید بگویم سیاست منطقه ای ترکیه در حال سخت و سخت تر شدن است به ویژه درخصوص سیاست غلطش در قبال سوریه و کردها. در حقیقت ترکیه مشتاق بوده است تا بخشی از جبهه سنی که از جنگ سوریه آغاز می شود، باشد و این نقش ترکیه در ابتدا توسط قدرت های غربی و منطقه ای پرورش داده شد اما بعدا همه چیز تغییر کرد و نتیجه آن شد که روابط ترکیه با تمامی طرف ها تیره شد. آمریکا و اروپا به حمایت از نیروهای کرد پرداختند و روابط با ایران به خاطر جنگ سوریه مسموم شد و نهایتا هم ترکیه توسط رژیم های متحد سنی اش که مصر را بر ترکیه ترجیح دادند، کنار گذاشته شد.
ترامپ در این دیدار قراردادی چند صد میلیارد دلاری با عربستان امضاء کرد. قرار دادهای نظامی که هدف از آن تلاش برای منزوی کردن و کاهش از نفوذ ایران در منطقه اعلام شد.
در جریان دیدار مقامات آمریکایی با مقامات سعودی و مقامات 55 کشور اسلامی که به دعوت عربستان در ریاض گردهم آمده بودند، درباره تشکیل سازمان نظامی منطقه ای با نام «ناتوی عربی» توافق حاصل شد.
درباره جزئیات تشکیل «ناتوی عربی» اطلاعات کاملی منتشر نشده است. اما انتظار می رود الگوی تشکیل این نیرو، ساختار پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» باشد، و بر اساس همان اصل «یکی برای همه و همه برای یکی»پایه گذاری شود.
مقر ناتوی عربی قرار است شهر ریاض باشد و 34 هزار نیرو داشته باشد و آمریکا و رژیم صهیونیستی به عنوان طرف های غیر عضو عهده دار آموزش و تامین تجهیزات آن باشند.
اعضای اصلی این ائتلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند، و بناست کشورهای اردن و مصر و کشورهای عربی شمال آفریقا و احیانا دیگر کشورهای اسلامی نظیر ترکیه و پاکستان هم به این سازمان نظامی بپیوندند، اگرچه هنوز عضویت این کشورها رسما اعلام نشده است.
در خصوص اهداف این ائتلاف و میزان موفقیت آن گفتگویی با پروفسور«نورای مرت» استاد علوم سیاسی دانشگاه استانبول و کارشناس مسایل منطقه انجام شده است که مشروح آن در زیر آمده است.
*یکی از نتایج نشست کشورهای اسلامی به رهبری عربستان با آمریکا در ریاض توافق درباره ایجاد ائتلاف جدید منطقه ای بنام ناتوی عربی بود. یکی از دلایل ایجاد ائتلاف ها وجود دشمن مشترک است، با توجه به این مسئله تا چه حد تشکیل چنین ائتلافی به رهبری سعودی قابل محقق شدن است؟
همانطورکه خود شما اشاره کرده اید برای ایجاد یک اتحاد نیاز به یک دشمن مشترک است و در حقیقت دشمن ناتوی اسلامی به رهبری سعودی، ایران و متحدان ایران هستند. آمریکا رسما علاقمند به جنگیدن با اسلامگراهای افراطی و تروریسم با کمک اتحادهای مسلمانان میانه رو است که البته در حقیقت این جماعت هیچ ارتباطی با میانه روی ندارد مثل وهابیت عربستان سعودی.
گفته می شود که دولت «ترامپ» می خواهد اتحادهای قدیمی با کشورهای سنی را احیاء کند، سیاستی که با سیاست چرخش «اوباما» از خاورمیانه در تضاد است. همه ما می دانیم گروه ها و محافلی وجود دارند چه در میان جمهوریخواهان و چه در میان دموکرات ها که با توافق هسته ای با ایران مخالفند و به دنبال فرصتی برای پیگیری اهداف خود در دولت ترامپ هستند. آنها در تلاشند تا یکبار دیگر ایران را بزرگترین تهدید جلوه دهند. با اینحال من فکر نمی کنم که سیاست خاورمیانه ای جدید دولت ترامپ در راستای بازگشت به متحدان قدیمی شکل گرفته باشد. به اعتقاد من سیاست دولت ترامپ استفاده از خصومت رژیم های سنی علیه ایران در راستای ایجاد یک اتحاد تاکتیکی به نفع اسرائیل است. من باور دینی «کوشنر» داماد و مشاور ترامپ را مسئله ای سیاسی نمی بینم، این مسئله چیزی فراتر از باورهای دینی است. «کوشنر» یک سیاستمدار حامی صهیونیسم راستگرا و یکی از معماران سیاست خاورمیانه ای جدید ترامپ است که امیدوار است بتواند از خصومت رژیم های سنی علیه ایران به نفع اسرائیل استفاده کند. متاسفانه این تفکر وی نه رویا پردازی است و نه یک توطئه. منافع هر دو طرف در این است. رژیم های سنی نیز به خاطر خصومت هایشان با ایران به تن دادن به سیاست های آمریکا مشتاق هستند. ضمنا در این میان رژیم های دیکتاتور و ضعیفی وجود دارند که نیازمند حمایت قدرت های بزرگتر برای ادامه بقای خود هستند.
*با توجه به اختلافات درونی کشورهای شرکت کننده در نشست ریاض مانند اختلافات قطر و عربستان که بلافاصله بعد از پایان نشست ریاض در اظهارات امیر قطر درباره ایران و حزب الله نمایان شد، آیا تشکیل چنین ائتلافی را امکانپذیر می دانید؟
هنوز بر این باورم که ایجاد «ناتوی اسلامی» ایده ای واقع بینانه نیست زیرا که رژیم های سنی منطقه که معروف به خصومت با ایران هستند خودشان از اختلافات زیاد درونی رنج می برند. همچنین به نظر می رسد که آنها ترجیح می دهند ترکیه را هم به خاطر اختلافاتش با دولت مصر (یکی از ستون های این اتحاد) از این اتحاد کنار بگذارند. البته علاوه بر این متحدان سنی ترکیه علاقه ای ندارند تا یک کشور غیرعرب نقش اساسی در این اتحاد داشته باشد و نقش اساسی در تحولات منطقه ایفا نماید.
*آیا آمریکا تمایل دارد که کشوری مثل عربستان در دراز مدت یک قدرت منطقه ای باشد؟
به نظر می رسد که دیگر هیچ کس از جمله آمریکا طرح دراز مدتی برای منطقه ندارند. من فکر نمی کنم آمریکا عربستان را شریک یا قدرتی دراز مدت در منطقه ببیند. آنها مدت های طولانی این رژیم سرکوبگر را حمایت کرده اند، اما آمریکایی ها می دانند که رژیم عربستان در دراز مدت پایدار نخواهد بود و همچنین می دانند که رژیم عربستان حامی اسلام افراطی و گروه های افراطی است. از زمان آغاز جنگ سرد غربی ها از افراطیون به عنوان اهرمی علیه اتحاد جماهیر شوروی سابق و تمامی کشورهای جهان سوم که با امپریالیست مخالفت کرده اند، استفاده کرده اند. آمریکایی ها نه تنها برای اهداف اقتصادی نیازمند پول و دوستی عربستان سعودی هستند بلکه خواستار استفاده از پول و نفوذ عربستان برای مبارزه با افراطیونی هستند که فرزند نامشروع همکاری عربستان و آمریکا هستند. آمریکایی ها تنها به این دلایل تا زمان لازم چاپلوسی سعودی ها را خواهند کرد. خبر خوب این است که حتی آمریکایی های لیبرال که با ایران خصومت دارند و از بمباران سوریه توسط دولت ترامپ خوشحال شدند، شروع به اعتراض به دیدار ترامپ از عربستان سعودی کرده اند. حتی نیویورک تایمز بطور کنایه آمیز نوشت که وزیر خارجه آمریکا از عربستان توصیه های حقوق بشری به ایران کرد. و در حالیکه ترامپ از پادشاهی سعودی تقدیر و قدر دانی می کرد مردم ایران در انتخاباتی دموکراتیک یک سیاستمدار میانه رو را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کردند.
*رویکرد کشورهایی مثل روسیه و ترکیه به چنین ائتلافی چیست؟
بطور کلی می توانم بگویم که روسیه هوشمندانه سیاستی زیرکانه و محتاطانه را دنبال می کند تا از برخوردهای عمده جلوگیری کند. به همین علت آنها در خصوص واکنش ها و طرح هایشان بسیار مصلحت را در نظر می گیرند. در خصوص ترکیه هم باید بگویم سیاست منطقه ای ترکیه در حال سخت و سخت تر شدن است به ویژه درخصوص سیاست غلطش در قبال سوریه و کردها. در حقیقت ترکیه مشتاق بوده است تا بخشی از جبهه سنی که از جنگ سوریه آغاز می شود، باشد و این نقش ترکیه در ابتدا توسط قدرت های غربی و منطقه ای پرورش داده شد اما بعدا همه چیز تغییر کرد و نتیجه آن شد که روابط ترکیه با تمامی طرف ها تیره شد. آمریکا و اروپا به حمایت از نیروهای کرد پرداختند و روابط با ایران به خاطر جنگ سوریه مسموم شد و نهایتا هم ترکیه توسط رژیم های متحد سنی اش که مصر را بر ترکیه ترجیح دادند، کنار گذاشته شد.
