صراط: امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ورود شبکه‌های اجتماعی گوناگون از قبیل اینستاگرام به فضای گرم و صمیمی خانواده‌ها بازار لایک گرفتن و فالوور داشتن به خصوص در بین نوجوانان و جوانان حسابی داغ شده است به طوری که هر نوجوانی برای اینکه بیشترین تعداد لایک و فالوور را از آن خود کند دست به هر اقدامی می‌زند و گاه با انتشار و به اشتراک گذاشتن تصاویری ناشایست از زندگی شخصی خود سعی در جلب توجه هر چه بیشتر مخاطبان دارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی محققان ایرانی مبنی بر اینکه چه نوع سوژه‌هایی در اینستاگرام بیشتر مورد توجه نوجوانان و جوانان بوده است، مشخص شد که توجه به آرایش ظاهری چهره و بدن مهم‌ترین موضوع در ارائه و نمایش خود به مخاطبان محسوب می‌شود و مسئله حضور در اجتماع و محافل اجتماعی به طور کامل مغفول مانده است.
میزان به اشتراک‌گذاری پرتره و تصاویر بدن در دختران ۳۴ درصد و در پسران این میزان ۲۹ درصد گزارش شده است که نشان می‌دهد دختران از طریق نمایش بدن خود بیشتر اقناع می‌شوند و مردان بیشتر گرایش دارند که بر قدرت جسمانی و عضلانی خود تأکید کنند.
از طرفی اغلب دختران تمایل دارند که در فضای مجازی ناشناس باقی بمانند و برای آی دی اینستاگرام خود از نام‌های مستعار استفاده می‌کنند به طوری که ۵۸ درصد دختران از یک عنوان غیر‌قابل شناسایی برای پروفایل خود استفاده می‌کنند. این میزان در پسران حدود ۴۸ درصد عنوان شده است.
مهم‌ترین خصوصیات دوره نوجوانی و جوانی
لاله شهیدی دکترای روان‌شناسی عمومی و مشاور نوجوان و خانواده در خصوص مهم‌ترین ویژگی‌های دوره نوجوانی بیان کرد: به طور کلی، در جامعه غربی نوجوانی به سنین بین ۱۲ تا ۱۸ سال اطلاق می‌شود، ولی دختران در مقایسه با پسران دوره نوجوانی کوتاه‌تری دارند.
شهیدی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی ذوق نوجوان در هوشیاری مفرط نسبت به خود است که این هوشیاری از جلوه‌های خود‌میان بینی محسوب می‌شود به این صورت که نوجوانان نسبت به خود احساس خاص و شاخص بودن دارند.
وی اظهار داشت: نوجوانان معمولا دست به رفتارهای پر‌خطر از قبیل گرفتن سلفی در مکان‌های خطرناک، رانندگی و موتور‌سواری کردن مارپیچ می‌زنند و با انتشار و به اشتراک گذاشتن تصاویر شخصی‌شان در اینستاگرام خطراتی را متوجه آینده‌شان می‌کنند.
این دکترای روان‌شناسی عمومی با بیان اینکه نیاز به محبت و مهربانی که شامل دوست داشتن و دوست داشته شدن است در دوره نوجوانی و جوانی از اهمیت بسزایی برخوردار است، عنوان کرد: در صورتی که این نیاز از جانب خانواده‌ها مورد توجه قرار نگیرد، نوجوانان و جوانان سعی می‌کنند با رفتارهای پر‌خطر و فعالیت‌های نابهنجار توجه دیگران را به سوی خود جلب کنند.
شهیدی افزود: نیاز به امنیت و آسایش خاطر از دیگر نیازهای دوره نوجوانی محسوب می‌شود که متأسفانه گاهی در خانواده و جامعه نادیده گرفته می‌شود. همچنین نوجوانی و جوانی دورانی است که فرد تمایل دارد احساس تعلق پیدا کند و بیشتر مورد قبول و رضایت همسالانش واقع شود. بنابراین نوجوان با ملحق شدن به گروه‌های مختلف و انتشار عکس‌های سلفی با دوستانش در اینستاگرام سعی می‌کند احساس تعلق به گروه را به نوعی پاسخ دهد.
وی تأکید کرد: قابلیت و احترام از دیگر نیازهای دوره نوجوانی و جوانی به شمار می‌آید. نوجوانان و جوانان سعی می‌کنند با اثبات قابلیت خودشان اعتماد به نفس بیشتری کسب کنند، بنابراین به طور کلی افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، بیشتر در فضای اینستاگرام به انتشار تصاویر شخصی خود می‌پردازند تا احساس قدرتمندی، شایستگی، کفایت و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
این مشاور نوجوان و خانواده در خصوص نیاز به تشویق و قدردانی تصریح کرد: نوجوانان تمایل دارند که رفتارهای مناسبشان توسط دیگران مورد تشویق و قدردانی قرار گیرد؛ بنابراین وقتی که فعالیت‌های مثبت آن‌ها از جانب والدین نادیده گرفته می‌شود، سعی می‌کنند از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی این نیاز خود را مرتفع کنند.
شهیدی یادآور شد: نوجوانان و جوانان قصد دارند که به نوعی خود را در جامعه مطرح کنند و شناخت صحیحی از خودشان بدست آورند. تحقیقات نشان می‌دهد افراد با انتشار سلفی‌های عجیب خود در اینستاگرام تمایل دارند که قدرت و اقتدار خود را به نمایش بگذارند و این رفتار‌ها ناشی از نوعی روحیه نیاز به جلب توجه است.
وی اظهار داشت: برخی از افراد که شخصیت خودشیفته دارند و دارای اعتماد به نفس پایین‌تری هستند ممکن است برای جلب توجه دیگران دست به هر اقدامی بزنند. تصاویر به اشتراک گذاشته شده این افراد در اینستاگرام اغلب به بدنشان، روابط دوستانه با گروه همجنس خود و ارتباط‌شان با جنس مخالف اختصاص دارد.
شکوفه اویارحسینی کارشناس ارشد مشاوره خانواده در خصوص نیازهای غریزی انسان عنوان کرد: انسان به طور ذاتی دوست دارد که مورد تایید دیگران باشد؛ نیازی که در میان جوانان و نوجوانان ایرانی بیشتر نمود پیدا کرده است.
وی اظهار داشت: نیاز به جلب توجه سایرین در نوجوانی و جوان به سه دسته تقسیم می‌شود که شامل نیاز به محبت همسالان همجنس (رفاقت)، جنس مخالف و نوع بشر (نوع دوستی) است.
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده با بیان اینکه پیام و تصاویر منتشر شده در اینستاگرام در سه دسته کلی قرار دارند، افزود: گزارش از شرح حال کارهای روزانه، خودنمایی ظاهری اغلب در دختران و بیان واقعیت در قالب طنز با استفاده از کلمات قصار در جهت برآورده کردن نیاز به محبت نوع بشر جزو این سه مورد به شمار می‌آیند.
اویارحسینی در خصوص علت اینکه برخی افراد با وجود گذر از دوره نوجوانی و جوانی همچنان درصدد خودنمایی خود هستند، تاکید کرد: سبک فرزندپروری خانواده و رقابت در جامعه از علل اصلی تثبیت جلوه‌گری در افراد محسوب می‌شود و در صورتی که این شرایط در دوره نوجوانی و جوانی محقق شود، اشخاص در اواخر جوانی سعی می‌کنند به درستی از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند.
وی یادآور شد: بیشترین میزان اعتماد به نفس را کودکان در سنین شش ماهگی تا سه سالگی دارند که دنیا را از دید خودشان تجربه می‌کنند، اما نوجوانان، جوانان و بزرگسالان میزان تجربیاتشان محدود و دارای قالب است.
