به گزارش تسنیم،
هر انسانی برای موفقّیت و پیشبرد زندگیش رموزی دارد. امام باقر علیه
السلام در حدیث بسیار زیبایی، چند راه را به ما مسلمانان و بلکه همه‌ی
انسانها نشان می دهند: «اَرْبَعٌ مِنْ کُنُوزِالْبِرِّ: کِتْمانُ
الْحاجَةِ، وَکِتْمانُ الصَّدَقَةِ، وَکِتْمانُ الْوَجَعِ، وَکِتْمانُ
الْمُصیبَةِ؛[1]
چهار حالت، از گنجهاى نیک و پسندیده است: 1- پوشاندن
نیاز و حاجت خود از دیگران 2- دادن صدقه و کمک به افراد به طور مخفیانه و
محرمانه 3- دردها، مشکلات و ناراحتىها را تحمّل کردن 4- هنگام مصیبت و
حوادث، جزع و داد و فریاد نکردن»
1ـ نیاز خود را به هر کس نگوییم
امام حسین علیه السلام در حدیثی می‌فرمایند: «لاتـَرفع حاجَتَک إلاّ إلـى
أحـَدٍ ثَلاثة: إلـى ذِى دیـنٍ، اَو مُــرُوّة اَو حَسَب؛[2]
جز به یکى از سه نفر حاجت مبر: به دیندار، یا صاحب مروت، یا کسى که اصالت خانوادگى داشته باشد».
غالباَ با مراجعه به انسانهای اهل دین و افراد با مروّت و مردانگی، برای
رفع نیازها (مخصوصا در نیاز مالی) آبروی انسان بیشتر حفظ می‌شود، چون
اینگونه افراد، بیشتر به انگیزه‌های انسانی توجه دارند.
شاید خیلی از
جوانانی که در دام مواد افیونی افتاده و اغفال شده‌اند؛ این بلای آنها از
کمک خواستنشان از افراد نامطمئن شروع شده باشد. شاید آنها در اوایل راه، به
زعم خود می‌گفتند که این رفیق ما با مرام است و پول در اختیارمان می گذارد
و...، اما زهی خیال باطل، این روزها زیاد در اخبار و روزنامه‌ها می‌خوانیم
که افرادی برای بهبود سلامتی خودشان (برطرف ساختن نیازهای درمانی) تحت
تأثیر تبلیغات ماهواره‌ای قرار گرفته و به آنها مراجعه کرده، نسخه‌ی آنها
را بکار می گیرند، اما...
2ـ به دیگران، مخفیانه و خالصانه کمک کنیم
این مورد دوّم موفّقیت، به نحوی با مورد بالا ارتباط دارد و آن اینکه: ما
به هر کسی نیاز خود را نگوییم و به کسی بگوییم که خالصانه و مخفیانه به
دیگران کمک کند. معمولاَ افراد معتقد به اهل بیت عصمت و طهارت علیهم
السلام، کمکهایشان به دیگران به صورت مخفیانه است.
افراد پیرو اهل بیت
علیهم السلام باید در انفاق به دیگران، مخفیانه بودن و محرمانه بودن را در
اولویت قرار دهند، ولی بنا به اقتضائاتی مثل تشویق دیگران و اموری از این
دست، آشکارا انفاق کنند. «الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ
وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ
وَ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ؛[بقره/274]
کسانى که
[چون على بن أبیطالب علیه السلام] اموالشان را در شب و روز و پنهان و
آشکار انفاق مىکنند، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شایسته و مناسب
است و نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مىشوند.[3]
تفسیر نمونه در ذیل این آیه می‌نویسد: ناگفته پیدا است که انتخاب این روشهاى مختلف، رعایت شرائط بهتر براى انفاق است، یعنى انفاق کنندگان باید در انفاق خود به هنگام شب یا روز، پنهان یا آشکار، جهات اخلاقى و اجتماعى را در نظر بگیرند، آنجا که انفاق به نیازمندان موجبى براى اظهار ندارد، آن را مخفى سازند تا هم آبروى آنان حفظ شود، و هم خلوص بیشترى در آن باشد، و آنجا که مصالح دیگرى مانند تعظیم شعائر و تشویق و ترغیب دیگران در کار است، و انفاق جنبه شخصى ندارد، تا هتک احترام کسى شود (مانند انفاق براى جهاد و بناهاى خیر و امثال آن) و با اخلاص نیز منافات ندارد آشکارا انفاق نمایند. بعید نیست که مقدم داشتن شب بر روز، و پنهان بر آشکار (در آیه مورد بحث) اشاره به این باشد که مخفى بودن انفاق بهتر است مگر موجبى براى اظهار باشد، هر چند باید در همه حال و به هر شکل، انفاق فراموش نشود. [4]
3ـ از مشکلات نهراسیم
زندگی بی مشکل نیست و همه مشکل‌دار هستند، ولی هر کسی از جهتی، بی شکّ
انسانهای موفّق کسانی هستند که برای مبارزه با مشکلات چاره جویی کرده و با
صبر کردن بر مشکلات؛ سعی در برطرف ساختن آنها دارند. «وَ الصَّابِرینَ فِی
الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ؛[بقره/177] و در حال تنگدستى و سختى صبور و
شکیبایند»
چه بسا خانواده‌هایی با بروز مشکلات و سختیها، به جای صبر
کردن و چاره جویی بر حلّ مشکلات، چاره را در طلاق ببینند، و بدین ترتیب
روزگار خود و بچّه‌های خود را به سمت روزهای پرتنش سوق دهند. گاهی هم انسان
می‌نشیند و با خود فکر می‌کند: اگر درباره فلان موضوع (مثلاَ انتخاب همسر)
، صبر و تأمل بیشتری به خرج می‌دادم؛ مشکلات بعدی دامنگیرم نمی‌شد، و یا
ممکن است از نتایج مثبت صبر کردن بر مشکلات بگوید.
4ـ در مشکلات اهل جزع و فزع نباشیم
این مورد هم در تکمیل مورد سوّم، باید مدّ نظر ما قرار بگیرد. خیلی از ما
انسانها در مشکلات و گرفتاریها، اعصاب خود و اطرافیانمان را درگیر کرده و
قضیه را بیش از آنچه هست؛ تصّور می‌کنیم و ممکن است خدای ناخواسته حتی به
خود خدا هم بدبین شویم.
«وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَئهُ فَقَدَرَ
عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبىِّ أَهَانَنِ؛[فجر/17] و امّا هر گاه که
او را به بلا بیازماید، و روزیش را بر او تنگ گیرد، گوید: «پروردگارم مرا
خوار داشته است»
بی‌تردید استرس زیاد حاصل از جزع و فزع در مشکلات، انسان را از مسیر چاره جویی درست دور می‌کند.
نگقتن نیاز و حاجت خود به هر کسی، و کمک کردن مخفیانه به دیگران، و تحمّل صبر بر مشکلات، و جزع و فزع نکردن در سختیها، چهار رمز موفقّیت در کلام امام باقر علیه السلام است که می‌تواند به عنوان راهکاری مهم، موجب موفقیت در زندگی دنیوی و سعادت اخروی شود.
پی نوشتها
[1]. تحف العقول 295
[2]. تحف العقول ، ص 247
[3]. ترجمه انصار یان، ص46
[4]. تفسیر نمونه، ج2، ص 361
انتهای پیام/
