پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری به مناسبت ولادت امام رضا (ع)، بیاناتی از رهبری معظم انقلاب را در دیدار با جمعی از پاسداران سپاه انقلاب اسلامی که تاکنون منتشر نشده بود را منتشر کرده است.
متن کامل بیانات رهبری درباره «ادب زیارت» به شرح ذیل است:
اوّلاً خداوند زیارتهای شما را قبول کند و قبولی زیارت هم معنایش این است که آن فیضی که از ملاقات این ولیّ خدا به ملاقات‌‌کننده می‌رسد، آن فیض به شما برسد؛ این معنای قبولی زیارت است. اگر بخواهید این فیض به شما برسد، شرط اول این است که با حضرت «ملاقات» کنید، یعنی رفتنِ حرم و آمدن، صِرف رفتن به یک مکان و بیرون آمدن نباشد؛ آنجا یک موجودی و یک روح والایی حضور دارد؛ به این حضور توجه کنید؛ ولو حالا شما آن شخص زیارت شده را ـ یعنی آن کسی که می‌خواهید با او ملاقات کنید - به چشم نمی‌‌بینید، اما «به چشم دیدن» که لازمه ملاقات نیست؛ او هست و سخن شما را می‌‌شنود، حضور و شخص شما را می‌بیند، با او حرف بزنید؛ این شد زیارت. زیارت یعنی همین ملاقات. ما وقتی سراغ شما و خانه شما می‌‌آییم، [در واقع] آمده‌‌ایم به زیارت شما؛ معنای زیارت این است. خب انسان وقتی به ملاقات کسی می‌رود، با او احوال‌پرسی و به او سلام می کند؛ همین، در ملاقات روح مطهر ائمه (ع) و اولیاء الهی [هم] لازم است؛ باید رفت، سلام کرد، عرض ادب کرد.
اگر فارسیم، اگر تُرکیم، اگر گیلکیم، هر چه هستیم- حرف بزنیم
زیارت به هر زبانی هم می‌شود؛ [اگر] به همین زبان معمولی خودمان - اگر فارسیم، اگر تُرکیم، اگر گیلکیم، هر چه هستیم- حرف بزنیم، این آداب ملاقات و زیارت صورت گرفته است، البته اگر بخواهیم با یک بیان شیوا و با مضامین خوبی حرف بزنیم، آن همین زیارتهایی است که خود ائمه به ما یاد داده‌‌اند؛ مثل زیارت امین‌‌الله که در واقع عمده‌‌اش هم دعا است؛ چند کلمه اولش زیارت است، بقیه‌‌اش دعا است یا زیارت جامعه که بسیار زیارت پرمضمون و پرمطلبی است. اگر اینها را بخوانید و به معنایش توجه کنید و با حضرت با این بیان حرف بزنید، عیبی ندارد. مثل این است که می‌خواهید بروید دیدن یک بزرگی، یک جمعی هستید، بعد مثلاً یکی از شما یک متن زیبایی را می‌نویسید و به آنجا می‌روید، یکی از شما از طرف بقیه این متن را می‌خواند؛ این زیارتها مثل همان متنی است که برای شما نوشته‌‌اند؛ می‌گویند اگر این متن را خواندید، حرفی که باید به حضرت بزنید، زده‌‌اید؛ این شد زیارت. حالا اگر معنایش را ندانستید و سختتان بود -این زیرنویسهای مفاتیحها هم غالباً کامل نیست؛ من نگاه کرده‌‌ام، اینهایی که همین حالا هم هست، انصافاً کار خوبی در این زمینه صورت نگرفته که یک زیرنویسِ درست و حسابی‌‌ای باشد که آن معنا را برساند؛ خیلی ناقص است- و این هم نشد و نخواستید، به زبان خودتان با حضرت حرف بزنید. این حرف زدن هم حتی اگر با لبِ تنها باشد، اشکال ندارد. گفت:
گوش کن با لبِ خاموش سخن میگویم
پاسخم گو به نگاهی که زبان من و توست (هوشنگ ابتهاج)
با دل حرف بزنید، البته طبعاً دل باید جمع باشد و مشغول به همین مخاطب باشد؛ اگر به جاهای دیگر اشتغال پیدا کرد - سرگرم دُور و بر و آئینه‌‌کاری و بالا و پایین و این آمد و فلانی رفت و مانند اینها شد- دیگر دل وصل نمی‌شود، سعی کنید ولو دو دقیقه، ولو پنج دقیقه، دل را از بقیه شاغلها فارغ کنید و متصل به معنویتی کنید که در آنجا حضور دارد و حرفتان را بزنید.
بعد که این حرف را با زبان خودتان یا با توجه به این متنی که دست شما است زدید - یعنی همین زیارت جامعه مثلاً یا زیارت مخصوصه امام رضا (ع) یا زیارت امین‌‌الله؛ اینها مضامین خوبی دارد، ولو درست هم معنایش را نفهمید، [اما] یک مقدار هم از آن بخوانید؛ زیارت جامعه مثلاً 6 یا 7 صفحه است، وقت کردید همه‌‌اش را بخوانید، وقت نکردید یک صفحه‌‌اش یا نصف صفحه‌‌اش را بخوانید؛ عیب ندارد؛ اما توجه داشته باشید که این یک متنی است که خیلی خوب تنظیم شده، زیبا تنظیم شده - و در حالیکه متن را می‌خوانید، ولو معنایش را هم ندانید، متوجه باشید که دارید خطاب به چه کسی می‌خوانید، اگر این شد، آن وقت می‌شود زیارت؛ زیارت کامل هم که شنیده‌اید، همینها است. البته کمال هم درجاتی دارد؛ بعضیها هستند که از ما خیلی بالاترند؛ برای ماها همین زیارتی که گفتم، یک زیارت خوب است. اگر اینطور سلام کردید و اینطور زیارت کردید، آن وقت ان‌‌شاءالله امیدِ اینکه قبول شود خیلی زیاد است، یعنی فیض این زیارت به شما می‌رسد.
بعضیها خیال می‌کنند باید بروند حتماً به ضریح بچسبند
البته در حرم مطهر، چه داخل خودِ حرم، چه بیرون حرم در رواقها و صحنها،
اگر بتوانید دل را وصل کنید، هر جا باشید، نزدیکی هست؛ هرجا باشید. بعضیها
خیال می‌کنند باید بروند حتماً به ضریح بچسبند! اینها چون دلهایشان وصل
نمی‌شود، می‌خواهند جسمها را وصل کنند؛ چه فایده دارد؟ بعضیها همان دمِ
ضریح هستند و چسبیده‌‌اند به ضریح، اما دلشان اصلاً متصل به امام رضا نیست؛
یکی هم ممکن است دورتر باشد، اما دلش متصل باشد؛ این خوب است. اگر اینطور
زیارت کردید، این خوب است.
آن وقت در این حرم یا داخل رواق یا صحن مطهر، عبادت خدا هم -یعنی با خدا هم که حرف می‌زنید- ثوابش بیش از جاهای دیگر است. ثواب که میگویم یعنی همان فیضی که بر اثر ارتباط با ذات مقدس پروردگار به انسان می‌رسد؛ این همان ثواب است؛ یک فیضی انسان می‌برد. ما انسانها مثل یک ظرف خالی هستیم؛ یک ظرف خالی باید پر شود، با چه آن را پر خواهیم کرد؟ با فیض الهی، یعنی همان قطره قطره معنویت و روحانیت و نورانیت و مانند اینها که در این ظرف همینطور تدریجاً ریخته شود.
[البتّه] به شرطی که یکباره خالی‌‌اش نکنیم؛ [چون] گناه که کنیم، همه این لطفهای الهی خالی می‌شود. باید این ظرف وجود را با تفضلات الهی پر کرد، بنابراین در داخل حرم نماز بخوانید، نماز قضا بخوانید، نماز واجب بخوانید، نماز مستحبی بخوانید، نماز برای پدر و مادر بخوانید، ذکر بگویید - لااله‌الّاالله بگویید، تسبیحات اربعه بگویید- [یعنی] نشسته باشید آنجا و ذکر بگویید؛ به شرطی که شرط اصلی‌‌اش چیست؟ همان که اول گفتم- دل وصل باشد؛ اگر دل وصل نباشد، فایده‌‌ای ندارد. اگر دل متصل بود، کمترین عملی هم برای شما فایده می دهد. ان‌‌شاءالله خداوند توفیق به من و به همه‌ی شماها عنایت کند.
و السلام علیکم و رحمة‌الله
