صراط: گزارش‌های منتشر شده درباره پرونده بابک زنجانی از نقش و تأثیر چهره های خارجی در مسیر این پرونده حکایت دارد؛ چهره‌هایی از جمله رهبر شناخته شده مذهبی ترکیه فتح الله گولن و یک تاجر گمنام تاجیک به نام رستم اف.
به گزارش خبرآنلاین، از همان ابتدای طرح نام بابک زنجانی به عنوان متهم فساد اقتصادی در دوران تحریم ها و سپس بازداشت و محاکمه او، نام کشورها و اشخاص مختلفی با تابعیت های غیرایرانی دائما به گوش می رسید. شناخته شده‌ترین این چهره ها شریک ایرانی تبار او به نام رضا ضراب بود که با وجود تبار ایرانی ام تابعیت کشور ترکیه را داشت و ازدواج او با یکی از خوانندگان مشهور ترک، او را برای ایرانی‌ها به نامی آشنا تبدیل کرده است.
ارتباط فتح الله گولن با بازداشت رضا ضراب
نام رضا ضراب پس از آنکه چند ماه قبل با وجود آگاهی از دستگیری به آمریکا سفر کرد و بازداشت شد دیگر کمتر به گوش می‌رسید اما در ماجرای کودتای نافرجام در ترکیه و بالا گرفتن اتهام افکنی‌های دوسویه اردوغان و گولن، نام رضا ضراب دوباره شنیده می شود.
آذر ماه سال گذشته بود که با افشای ابعاد تازه‌ای از پرونده ضراب مشخص شد، او ارتباطات نزدیکی با بلال طیب اردوغان، پسر نخست وزیر وقت ترکیه داشته است. بر همین اساس این احتمال قوت گرفت که بار دیگر دولت ترکیه با اتهامات جدیدی در زمینه‌های فساد مالی روبرو شود.
این مسائل پس از آن مطرح شد که حدود 50 نفر از جمله رضا ضراب، پسران دو وزیر کابینه اردوغان و رئیس هالک بانک در جریان آنچه پرونده بزرگ فساد مالی نام گرفت، برای مدتی بازداشت شدند. بلافاصله بعد از این اتفاق رجب طیب اردوغان، این بازداشت‌ها را "توطئه‌ای علیه دولت پاکدست حزب عدالت و توسعه خواند" و پیروان فتح‌الله گولن، یار و طرفدار سابقش را متهم به "سندسازی برای نزدیکان دولت" کرد.
اردوغان در برابر بحران سیاسی ایجاد‌شده در نتیجه افشا شدن پرونده فساد بزرگ مالی، بیکار ننشست. او تعداد قابل توجهی از وزیران را برکنار کرد و کابینه‌اش را تغییر داد. بعد سراغ نیروهای پلیس رفت و فرماندهان ارشد پلیس را برکنار کرد. تغییرات گسترده اردوغان و تصویب و اصلاح قوانینی که در مجلس با توسل به حزب متبوعش که حزب حاکم پارلمان نیز هست، انجام داد، باعث شد قدرت دولت بیش از پیش شود و نخست‌وزیر بتواند با آنچه توطئه علیه دولتش خوانده بود، مقابله کند. به این ترتیب در نبردی سیاسی که اردوغان از آن پیروز بیرون آمد، رضا ضراب و سایر متهمان نیز آزاد شدند.
اکنون اما و با بالا گرفتن اتهام زنی ها درباره عوامل اصلی کودتای اخیر در ترکیه، روزنامه المانیتور در گزارش مفصلی که درباره علت مخالفت دیرینه گولن با ایران منتشر کرده، انگشت اتهام را درباره بازداشت ضراب در آمریکا متوجه گولن کرده و لابی های او را بی تأثیر ندانسته است.
شریک ناشناخته زنجانی در تاجیکستان
هر قدر رضا ضراب برای ایرانی ها طی دو سال اخیر نامی آشنا بوده، نامی از "رستم اف" شریک تاجیکستانی بابک زنجانی در رسانه های ایران به میان نیامده است.
اولین بار نام رستم اف در دوازدهمین جلسه دادگاه بابک زنجانی که ٢٠ آبان ٩٤ برده شد؛ مرتضی تورگ، معاون دادستان تهران، با اشاره به وعده‌های زنجانی برای پرداخت بدهی خود در مدت بازداشت گفته بود: "آقای زنجانی اعلام کرده بود با شخصی به نام رستم ملاقات کند تا مسیر پرداخت بدهی را به او بیاموزد. این درخواست و تمهید مقدمات فراهم شد اما باز هم از عودت پول خبری نبود. در تاریخ ١٢ مرداد سال ٩٣ مکاتبه‌ای با وکیل مدنی خود در ترکیه انجام داد و اعلام کرد با توجه به اینکه قرار است ٢,٢ میلیارد یورو به وسیله رستم و از طریق بانک کوندون چین واریز شود، شماره‌حساب‌هایی را به وی اعلام کنید تا این کار صورت گیرد. در تاریخ ١٤ مرداد سال ٩٣ قائم‌مقام او این دستور را اجرا کرد و با وجود انجام کارها هنوز از پول خبری نیست".
پس از این نام این شریک خارجی از زبان وکیل شرکت نفت شنیده شد؛ او گفت "شنیده‌ایم یکی از شرکای تاجیکستانی بابک زنجانی به نام رستم گفته حاضر است از طریق بانک «کوندون» ضمانتنامهای صادر کند که بعد از یک سال می‌توان آن را وصول کرد". البته رستم برای صدور این ضمانت نامه شرطی هم گذاشته بود؛ "رستم، شریک تاجیکستانی بابک زنجانی اعلام کرده حاضر است ضمانتنامهای بانکی برای پرداخت بدهی شریکش صادر کند اما با این شرط که به محض امضای ضمانت‌نامه، زنجانی از زندان آزاد شود".
غلامحسین محسنی‌اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه در واکنش به این پیشنهاد گفت: "وکیل زنجانی گفته بود که شرکای او در خارج از کشور حاضر هستند وثیقه بگذارند. ما گفتیم از خدایمان است و خیلی خوب است که اگر کسی ١٠ هزار میلیارد وثیقه بگذارد. هیأتی مرکب از وزارت نفت، بانک مرکزی و وکیل زنجانی عازم کشوری شدند که ادعا می‌شد در آنجا افرادی حاضر به گذاشتن وثیقه هستند اما هیچ چیزی عایدشان نشد و تنها وعده‌های نسیه و ناپذیرفتنی شنیدند". معاون اول قوه قضائیه ادامه داد: "افرادی که وکیل زنجانی از آنها صحبت می‌کرد، شرط کردند که حتما قوه قضائیه قول دهد تا زنجانی را آزاد کند. ما گفتیم فرض کنید ما چنین قولی را دادیم، شما می‌خواهید چه کار کنید که آنها گفتند ما پول را به حسابی که شما می‌دهید به عنوان وثیقه واریز نمی‌کنیم؛ بلکه آن را به حساب یک بانک واسط می‌ریزیم و آنها تضمین می‌کنند که بانک واسطه هم قبول نکرد".
در همین گیر و دار وکیل‌مدافع بابک زنجانی با انتقاد از رسانه‌ای شدن آمادگی شریک تاجیکستانی موکلش مبنی بر صدور ضمانت‌نامه بانکی و آزادی زنجانی به محض صدور ضمانت‌نامه ادعا کرد: "این موضوع محرمانه بوده و در تمام مذاکرات و نشست‌ها و گفت‌وگو و مکاتبات بر جنبه محرمانه‌بودن قضیه تأکید فراوان شده بود؛ به‌ویژه اینکه بانک‌هایی که قرار است در این کار همکاری کنند و شرکای زنجانی، ملاحظات خاص سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود را دارند. متأسفانه در تاریخ دوم مرداد ٩٥ مدیر امور حقوقی شرکت نفت با خبرگزاری شانا مصاحبه کرد و از چند کشور نام برد مبنی بر اینکه با برخی بانک‌های فلان کشور مکاتبه شده است. فردای آن روز خبرنگاران از مسئولان آن بانک خارجی سؤال می‌کنند که آیا زنجانی در اینجا پول دارد یا خیر؟ آنها هم در محذوریت و معذوریت قرار می‌گیرند و این ایجاد مشکل می‌کند".
رستم اف کیست؟
سایت رسمی رئیس‌جمهوری تاجیکستان رستم سعیداف را تاجری محلی معرفی کرده و نوشته است: "در روستای هیسور رئیس‌جمهوری، امامعلی رحمان، در راه‌اندازی یک هتل زیبا و مرکز خدمات زیبایی مدرن با استانداردهای بین‌المللی که به وسیله تاجر محلی، رستم سعیداف ساخته شده، مشارکت داشت». رستم سعیداف عضو هیأت‌مدیره شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس در تاجیکستان است. خبرگزاری رسمی دولت تاجیکستان در گزارشی که در سال ٢٠١٣ منتشر شد، اعلام کرده بود "غیر از شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس، شرکت اتوبوس‌رانی دوشنبه باس ترمینال و همچنین سیتی‌‌سنتر دوشنبه در مالکیت بابک زنجانی است. یک سایت خبری هم درباره او نوشته است" کنت (بانک ارزش) متعلق به بابک زنجانی است که گفته می‌شود برای کمک به دولت ایران برای دور‌زدن تحریم‌ها از آن استفاده می‌شد. شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس از شرکت‌های زیرمجموعه کنت است. رستم سعیداف عضو هیأت‌مدیره این شرکت است".
به گزارش خبرآنلاین، از همان ابتدای طرح نام بابک زنجانی به عنوان متهم فساد اقتصادی در دوران تحریم ها و سپس بازداشت و محاکمه او، نام کشورها و اشخاص مختلفی با تابعیت های غیرایرانی دائما به گوش می رسید. شناخته شده‌ترین این چهره ها شریک ایرانی تبار او به نام رضا ضراب بود که با وجود تبار ایرانی ام تابعیت کشور ترکیه را داشت و ازدواج او با یکی از خوانندگان مشهور ترک، او را برای ایرانی‌ها به نامی آشنا تبدیل کرده است.
ارتباط فتح الله گولن با بازداشت رضا ضراب
نام رضا ضراب پس از آنکه چند ماه قبل با وجود آگاهی از دستگیری به آمریکا سفر کرد و بازداشت شد دیگر کمتر به گوش می‌رسید اما در ماجرای کودتای نافرجام در ترکیه و بالا گرفتن اتهام افکنی‌های دوسویه اردوغان و گولن، نام رضا ضراب دوباره شنیده می شود.
آذر ماه سال گذشته بود که با افشای ابعاد تازه‌ای از پرونده ضراب مشخص شد، او ارتباطات نزدیکی با بلال طیب اردوغان، پسر نخست وزیر وقت ترکیه داشته است. بر همین اساس این احتمال قوت گرفت که بار دیگر دولت ترکیه با اتهامات جدیدی در زمینه‌های فساد مالی روبرو شود.
این مسائل پس از آن مطرح شد که حدود 50 نفر از جمله رضا ضراب، پسران دو وزیر کابینه اردوغان و رئیس هالک بانک در جریان آنچه پرونده بزرگ فساد مالی نام گرفت، برای مدتی بازداشت شدند. بلافاصله بعد از این اتفاق رجب طیب اردوغان، این بازداشت‌ها را "توطئه‌ای علیه دولت پاکدست حزب عدالت و توسعه خواند" و پیروان فتح‌الله گولن، یار و طرفدار سابقش را متهم به "سندسازی برای نزدیکان دولت" کرد.
اردوغان در برابر بحران سیاسی ایجاد‌شده در نتیجه افشا شدن پرونده فساد بزرگ مالی، بیکار ننشست. او تعداد قابل توجهی از وزیران را برکنار کرد و کابینه‌اش را تغییر داد. بعد سراغ نیروهای پلیس رفت و فرماندهان ارشد پلیس را برکنار کرد. تغییرات گسترده اردوغان و تصویب و اصلاح قوانینی که در مجلس با توسل به حزب متبوعش که حزب حاکم پارلمان نیز هست، انجام داد، باعث شد قدرت دولت بیش از پیش شود و نخست‌وزیر بتواند با آنچه توطئه علیه دولتش خوانده بود، مقابله کند. به این ترتیب در نبردی سیاسی که اردوغان از آن پیروز بیرون آمد، رضا ضراب و سایر متهمان نیز آزاد شدند.
اکنون اما و با بالا گرفتن اتهام زنی ها درباره عوامل اصلی کودتای اخیر در ترکیه، روزنامه المانیتور در گزارش مفصلی که درباره علت مخالفت دیرینه گولن با ایران منتشر کرده، انگشت اتهام را درباره بازداشت ضراب در آمریکا متوجه گولن کرده و لابی های او را بی تأثیر ندانسته است.
شریک ناشناخته زنجانی در تاجیکستان
هر قدر رضا ضراب برای ایرانی ها طی دو سال اخیر نامی آشنا بوده، نامی از "رستم اف" شریک تاجیکستانی بابک زنجانی در رسانه های ایران به میان نیامده است.
اولین بار نام رستم اف در دوازدهمین جلسه دادگاه بابک زنجانی که ٢٠ آبان ٩٤ برده شد؛ مرتضی تورگ، معاون دادستان تهران، با اشاره به وعده‌های زنجانی برای پرداخت بدهی خود در مدت بازداشت گفته بود: "آقای زنجانی اعلام کرده بود با شخصی به نام رستم ملاقات کند تا مسیر پرداخت بدهی را به او بیاموزد. این درخواست و تمهید مقدمات فراهم شد اما باز هم از عودت پول خبری نبود. در تاریخ ١٢ مرداد سال ٩٣ مکاتبه‌ای با وکیل مدنی خود در ترکیه انجام داد و اعلام کرد با توجه به اینکه قرار است ٢,٢ میلیارد یورو به وسیله رستم و از طریق بانک کوندون چین واریز شود، شماره‌حساب‌هایی را به وی اعلام کنید تا این کار صورت گیرد. در تاریخ ١٤ مرداد سال ٩٣ قائم‌مقام او این دستور را اجرا کرد و با وجود انجام کارها هنوز از پول خبری نیست".
پس از این نام این شریک خارجی از زبان وکیل شرکت نفت شنیده شد؛ او گفت "شنیده‌ایم یکی از شرکای تاجیکستانی بابک زنجانی به نام رستم گفته حاضر است از طریق بانک «کوندون» ضمانتنامهای صادر کند که بعد از یک سال می‌توان آن را وصول کرد". البته رستم برای صدور این ضمانت نامه شرطی هم گذاشته بود؛ "رستم، شریک تاجیکستانی بابک زنجانی اعلام کرده حاضر است ضمانتنامهای بانکی برای پرداخت بدهی شریکش صادر کند اما با این شرط که به محض امضای ضمانت‌نامه، زنجانی از زندان آزاد شود".
غلامحسین محسنی‌اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه در واکنش به این پیشنهاد گفت: "وکیل زنجانی گفته بود که شرکای او در خارج از کشور حاضر هستند وثیقه بگذارند. ما گفتیم از خدایمان است و خیلی خوب است که اگر کسی ١٠ هزار میلیارد وثیقه بگذارد. هیأتی مرکب از وزارت نفت، بانک مرکزی و وکیل زنجانی عازم کشوری شدند که ادعا می‌شد در آنجا افرادی حاضر به گذاشتن وثیقه هستند اما هیچ چیزی عایدشان نشد و تنها وعده‌های نسیه و ناپذیرفتنی شنیدند". معاون اول قوه قضائیه ادامه داد: "افرادی که وکیل زنجانی از آنها صحبت می‌کرد، شرط کردند که حتما قوه قضائیه قول دهد تا زنجانی را آزاد کند. ما گفتیم فرض کنید ما چنین قولی را دادیم، شما می‌خواهید چه کار کنید که آنها گفتند ما پول را به حسابی که شما می‌دهید به عنوان وثیقه واریز نمی‌کنیم؛ بلکه آن را به حساب یک بانک واسط می‌ریزیم و آنها تضمین می‌کنند که بانک واسطه هم قبول نکرد".
در همین گیر و دار وکیل‌مدافع بابک زنجانی با انتقاد از رسانه‌ای شدن آمادگی شریک تاجیکستانی موکلش مبنی بر صدور ضمانت‌نامه بانکی و آزادی زنجانی به محض صدور ضمانت‌نامه ادعا کرد: "این موضوع محرمانه بوده و در تمام مذاکرات و نشست‌ها و گفت‌وگو و مکاتبات بر جنبه محرمانه‌بودن قضیه تأکید فراوان شده بود؛ به‌ویژه اینکه بانک‌هایی که قرار است در این کار همکاری کنند و شرکای زنجانی، ملاحظات خاص سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود را دارند. متأسفانه در تاریخ دوم مرداد ٩٥ مدیر امور حقوقی شرکت نفت با خبرگزاری شانا مصاحبه کرد و از چند کشور نام برد مبنی بر اینکه با برخی بانک‌های فلان کشور مکاتبه شده است. فردای آن روز خبرنگاران از مسئولان آن بانک خارجی سؤال می‌کنند که آیا زنجانی در اینجا پول دارد یا خیر؟ آنها هم در محذوریت و معذوریت قرار می‌گیرند و این ایجاد مشکل می‌کند".
رستم اف کیست؟
سایت رسمی رئیس‌جمهوری تاجیکستان رستم سعیداف را تاجری محلی معرفی کرده و نوشته است: "در روستای هیسور رئیس‌جمهوری، امامعلی رحمان، در راه‌اندازی یک هتل زیبا و مرکز خدمات زیبایی مدرن با استانداردهای بین‌المللی که به وسیله تاجر محلی، رستم سعیداف ساخته شده، مشارکت داشت». رستم سعیداف عضو هیأت‌مدیره شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس در تاجیکستان است. خبرگزاری رسمی دولت تاجیکستان در گزارشی که در سال ٢٠١٣ منتشر شد، اعلام کرده بود "غیر از شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس، شرکت اتوبوس‌رانی دوشنبه باس ترمینال و همچنین سیتی‌‌سنتر دوشنبه در مالکیت بابک زنجانی است. یک سایت خبری هم درباره او نوشته است" کنت (بانک ارزش) متعلق به بابک زنجانی است که گفته می‌شود برای کمک به دولت ایران برای دور‌زدن تحریم‌ها از آن استفاده می‌شد. شرکت هواپیمایی آسیااکسپرس از شرکت‌های زیرمجموعه کنت است. رستم سعیداف عضو هیأت‌مدیره این شرکت است".
