وقتی تلگرام برای جوانان آستین بالا می زند

این روزها در فضاهای مجازی، کانالها و سایت‌هایی به چشم می‌خورد که به راحتی بعضی افراد در این فضاها آینده خود را رقم می‌زنند. بسیارهستند دختران و پسرانی که برای کسب خوشبختی و یافتن همراه زندگی، هر روز به سایت‌های همسان‌گزینی مراجعه می کنند، فضایی که شاید انتهایش به انتخاب همسر ختم نشود.

این سایتهای نامعتبر و گاه معتبر که هر روز بر تعدادشان افزون می شود، هرروز جوانان بیشتری را به عضویت در می آورند و درگیر می سازند، درحقیقت از بین رفتن روش های سنتی آشنایی و ازدواج و عدم جایگزینی آن با روش های منطبق با نیازهای روز جامعه سبب شده تا افراد و گروه هایی از وضعیت موجود استفاده کرده و با شیوه هایی که مطلوب خانواده های ایرانی نیست به موضوع ازدواج جوانان ورود کنند و حتی دور از چشم خانواده‌ها برای فرزندانشان آستین بالا زنند.

کانال های تلگرامی «خواستاگرام آقایان» و «خواستاگرام بانوان»، تنها دو نمونه از کانال هایی هستند که از چند ماه پیش در این نرم افزار موبایلی فعالیت خود را آغاز کرده اند. این کانال ها امروز در مجموع بیش از ۴۰ هزار عضو دارند. اعضایی که به امید پیدا کردن همسر مناسب، عکس و اطلاعات شخصی خود را با دیگران به اشتراک می گذارند.

هرچند که مدیران این کانال‌ها همواره از مجوز داشتن و قانونی بودن کارشان دم می زنند اما مسئولان اصلی اعطای مجوز به اینگونه موسسات این مسئله را رد می کنند. 

مژگان نیکنام دکترای روانشناسی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: دنیای مجازی همانطور که از اسمش هم پیدا است تمام مواردش از نوع مجازی بوده و در آشنایی دونفر، با کمتر بودن اعتماد نمی توان به صحت و سقم حرفهای طرف مقابل دسترسی داشت، درصورتی که در دنیای واقعی اینگونه نیست.

جعفر بای روانشناس و آسیب شناس در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه سایت های همسریابی شرایط سنی خاصی ندارند و هر فردی با هر شرایطی می‌تواند در این سایت‌ها ثبت نام کند، گفت: اکثر این سایتها بدون مجوز و آسیب‌زا هستند و مخالف وجود چنین سایت‌هایی در جامعه هستم.

زمانی  که در این فضاها افراد از مشخصات واقعی خود استفاده نکنند، در مقابل ، هم فرصت شناخت مناسب به دست نمی‌آید، زیرا قضاوت از روی مشخصات یک پروفایل است و بس! 

نیکنام افزود: دختران و پسران در همسریابی اینترنتی باید توجه داشته باشند که چه سایت‌هایی را انتخاب می کنند، چرا که استفاده از سایت‌های معتبر با قوانین خاص که پشتوانه شناخته شده و محکمی دارند، تاحدی می توانند در امر همسریابی موثر باشند اما در غیر این صورت جوانان در امر ازدواج با مشکل روبه رو می شوند.

وی بیان کرد: این روزها اگر واقعا جوانان با تعاملات فرد به فرد نمی توانند همسر مورد نظر خود را پیدا کنند مراجعه به سایتهای معتبر همسریابی و همسرگزینی مفید است البته بازهم تاکید می شود که باید از صحت و سقم افرادی که پشت پرده سایتهای منتخب کار می کنند، اطیمنان و آگاهی حاصل گردد.

جعفر بای در این‌باره می‌گوید: بیش از 80 درصد اطلاعاتی که در این سایت‌ها وارد می شود دروغ است، اعضا به ویژه مردان به پرسش‌هایی مانند رنگ چشم و میزان حساب های بانکی چنان جواب می دهند که اگر تمام این اطلاعات صحت هم داشته باشد، به راحتی با این شرایط در جامعه امروزی قادر به ازدواج بودند و دیگر نیازی به ثبت نام در چنین سایت‌هایی نبود.

ارتباط گذرا و ناپایدار از دیگر آسیب های همسریابی اینترنتی است. در این فضا هر فرد همزمان با افراد زیادی ارتباط برقرار کرده و به محص آنکه فرد مقابل تنها یکی از ملاک ها را نداشت، به راحتی حذف و فرد دیگری جایگزین می شود. افراد زمانی را برای شناختت یکدیگر نمی گذارند. در فرآیند ارتباط، اگر فرد با پروفایل پربارتری از شخص دیگری روبرو شود، به راحتی رابطه قبلی را کاهش داده یا لغو می کند و با فرد جدید که معیارهای بهتری دارد، ارتباط برقرار می کند. 

لذا پیدا کردن فرد مورد علاقه از طریق دنیای مجازی ممکن است از لحاظ روانی برای فرد دردساز شود از این رو نیکنام بیان کرد: اگر در زندگی که ابتدا به صورت اینترنتی شکل گرفته، مشکلی (هرچند کوچک) ایجاد شود بی شک در روان فرد اثرگذار خواهد بود و او را آزار می دهد که شاید به دلیل نوع انتخابش بوده که زندگی او با مشکل مواجه شده است.

آشنایی در سایت‌های همسریابی اینترنتی حتی اگر با نظارت نهادهای واقعی هم صورت گیرد چون براساس آگاهی نیست معمولا به ازدواج ختم نشده یا موفق نخواهد بود. از سوی دیگر این مسأله می‌تواند به سوء‌استفاده‌های عاطفی از یک قشر خاص منجر شود.

نیکنام عنوان کرد: هرچند ازدواج فامیلی بخاطر آگاهی از تمام شخصیت فردی و خانوادگی جوان در گذشته بیشتر بود اما امروزه به دلیل مسائل ژنتیکی احتمالی و رشد اجتماعی افراد، همسرگزینی در بیرون از محیط خانوادگی رخ می دهد و نمی توان به صورت کلی عنوان کرد که کدام نوع ازدواج از دوام وپایداری بیشتری برخوردار است.

وی افزود: در ساختن و داشتن یک زندگی موفق انتخاب درست بر اساس هم کف بودن وهمسان گزینی حرف اول را می زند و فرد باید بتواند در همان ابتدا کسی را انتخاب کند که با او معیارهای مشترک داشته باشد.

احمد رحیمی، عضو هیات مدیره کانون مددکاران در این زمینه می گوید: استفاده از فضای مجازی در ترویج و کمک به ازدواج جوانان را نباید صفر و صدی ببینیم. از سویی کاربرد فضای مجازی در تمامی امور به روندی جهانی تبدیل شده و کشور ما از این موضوع مستثنی نیست و از سویی دیگر اینترنتی شدن آشنایی و ازدواج جوانان موجب نگرانی عمیق خانواده ها و ترس از تزلزل بنیان های نظام خانوادگی شده است.

وی افزود: جامعه به سمت تکامل پیش می رود و در این مسیر باید چالش های فضای مجازی برای جوانان آموزش داده شود. اگر فضاهای آشنایی اینترنتی از طریق کارشناسان زبده و مجرب و ذی صلاح اداره شود که به آزمون های شخصیت شناسی و روان شناسی مسلط باشند، آسیب های همسریابی اینترنتی و مجازی کمتر می شود.

این دکترای روانشناسی توصیه کرد: والدین باید اعتماد به نفس فرزندانشان را بالا برده و برای انتخاب همسر اجازه دهند آنها خود را با تعاملاتشان در جامعه مطرح کنند. این واقعیت را نمی توان انکار کرد که به طور کلی افراد حاضر در دنیای مجازی میزان کم رویی و درونگرایی بیشتری دارند و شاید دلیل همسریابی مجازیشان همین مسئله در دنیای واقعی باشد.

این دکترای روانشناسی اعلام کرد: این کم رویی هرچند که تمام افراد در دنیای مجازی را شامل نمی شود اما عمده آنها این مسئله را دارند، بنابراین به افرادی که از طریق دنیای مجازی با یکدیگر آشنا شده و تصمیم به ازدواج می گیرند توصیه می کنیم حتما مشاوره‌های قبل ازدواج را بگذرانند.