به گزارش جام جم، مولاوردی معتقد است باید از توانایی نمایندگان زن ادوار مجلس مشابه آقایان به عنوان معاون پارلمانی و نمایندگان پارلمانی وزارتخانه ها هم استفاده کرد آنها می توانند به راحتی در این پست قرار بگیرند اینجا دیگر بهانه این را ندارند که بگویند تجربه ندارند و نمی توان ریسک کرد.
در حال حاضر سازمان مدیریت و برنامه ریزی قصد بررسی مجدد را دارد نه به این معنی که کل سند برنامه را داخل خود لایحه بیاورد بلکه می خواهد ببیند چه بررسی و چه اصلاحاتی را داشته باشد که نظر مجلس را هم تامین کند که البته این بررسی نیازمند زمان است.
شهیندخت مولاوردی،معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده ازانتظاراتشان از دولت برای به کارگیری بیشتر زنان در کابینه و عدم ریسک رییس جمهور در بکارگیری یک وزیر زن،همچنین علت بالای حضور زنان در مجلس دهم و انتظاراتی که از آنها وجود دارد،ارتباط معاونت متبوعش با زنان مجلس و...گفت.
آنچه در ادامه می آید مشروح گفت و گوی جام جم آنلاین با شهیندخت مولاوردی است.
میزان توجه برنامه ریزان به حوزه زنان و خانواده در برنامه ششم توسعه کافی بوده است؟
برنامه ششم را باید در دو قالب بررسی کرد؛ اول - دولت لایحه احکام مورد نیاز برای اجرای برنامه که 31 ماده است را به مجلس ارسال کرده و نیاز به مجوز مجلس دارند، دوم - سند برنامه ششم است که بسیار مفصل است.
در چارچوب نظام نامه ای که ستاد تدوین برنامه ابلاغ کرده در سند برنامه ششم کلیه بخش ها و فرابخش ها برنامه ها و راهبردها و راهکارهای خود رادر آن چارچوب مشخص کرده اند. کلیات این برنامه در دولت به تصویب رسیده و قرار نیست این سند به مجلس ارسال شود و قرار است دولت آن را ابلاغ کند. تفاوت رویکردی را در برنامه ششم نسبت به قبل مشاهده می کنیم اینکه برنامه هایی که دولت می توانسته بدون مجوز مجلس به تصویب رسانده و ابلاغ کند رامنفک کرده است از احکامی که نیاز به مجوز مجلس داشته است.
حسن این قضیه هم این است که برنامه ابلاغی دولت انعطاف لازم را برای اصلاح و بازنگری در طی زمان 5 ساله اجرای برنامه ششم توسعه دارد و هرزمان متناسب با اقضائات آن سال و زمان احساس کند ماده ای نیاز به بازنگری یا تغییر دارد دولت این اختیار را دارد تا برنامه اثر بخشی لازم را داشته باشد.
یکی از ایرادات به برنامه های قبلی این است که بعد از پایان 5 سال ارزیابی ها نشان می دهد که در خوش بینانه ترین حالت حدود 30 در صد آن برنامه ها به اجرا درآمده است. در مورد برنامه پنجم آسیب شناسی های سازمان مدیریت و برنامه ریزی هم این را به ما ثابت کرد بر همین اساس تصمیم گرفتیم برنامه ششم خیلی کلی گویی و‌آرمان گرایانه نباشد و با تعیین اهداف کمی مسایل و پروژه های خاص در دستور کار قرار گیرد.
الان هم با توجه به اینکه دوره مجلس نهم تمام شده و فرصت بررسی لایحه احکام برنامه را نداشت تمام لوایح برگشت خورد و قرار است دولت دوباره لوایح پیشنهادی از جمله لایحه احکام مورد نیاز برنامه ششم را به مجلس ارسال کند.
دولت چه زمانی لایحه برنامه ششم را به مجلس ارسال خواهد کرد؟
اختلاف نظری میان دولت و مجلس از مجلس نهم بوده که توسط رییس مجلس هم اخیرا مطرح شده، به این شکل که دولت لایحه را ارایه داده مجلس قبول ندارد و می گوید باید ببینیم سند برنامه چه محتوایی دارد و لایحه احکام مورد نیاز برنامه ششم به چه محتوایی اشاره دارد؛ در حال حاضر سازمان مدیریت و برنامه ریزی قصد بررسی مجدد را دارد نه به این معنی که کل سند برنامه را داخل خود لایحه بیاورد بلکه می خواهد ببیند چه بررسی و چه اصلاحاتی را داشته باشد که نظر مجلس را هم تامین کند که البته این بررسی نیازمند زمان است.
برگردیم به سوال اول در مورد میزان توجه برنامه ریزان به حوزه زنان و خانواده در برنامه ششم توسعه؟
از ابتدای کلید خوردن تدوین برنامه ششم و حتی قبل از آن بررسی خود را شروع کرده ایم و تلاش کردیم با توجه به تجارب قبلی با بررسی دقیق و شناخت کامل از وضعیت موجود به سمت ارایه پیشنهادات و احکام حرکت کنیم. در این زمینه پروژه های مختلفی را به سرانجام رساندیم. اطلس وضعیت زنان و خانواده و نقشه آسیب های اجتماعی حوزه زنان و خانواده در کشور را تدوین کردیم.31 گزارش وضعیت زنان و خانواده را در 31 استان به مناسبت سفرهای استانی کاروان تدبیر و امید آماده کردیم. قبل از اینکه حتی در سازمان مدیریت جلساتی برای برنامه تشکیل شود کارگروهی را تشکیل داده بودیم متشکل از صاحبنظران و کارشناسان حوزه زنان و خانواده و فعالان این حوزه اعم از دانشگاهیان، نمایندگان دستگاههای دولتی و ...اولویت بندی کردیم مباحثی را که باید در برنامه مد نظر قرار گیرد و در 5 حوزه مجددا گزارش وضعیت تدوین کردیم :حوزه های سلامت، خانواده، آسیب های اجتماعی، تامین اجتماعی، بازار کار البته به موازات این، سیاست نامه هایی را نیز در دستور کار خود داشتیم؛ سند سیاستی بازار کار که منتشر شده الان در 5 حوزه دیگر هم داریم سندهای سیاستی را آماده می کنیم بعد هم که در چارچوب نظام نامه ای که تدوین شد مشابه سایر دستگاههای اجرایی در شوراهای برنامه ریزی سعی کردیم حضور و عضویت موثرتری داشته باشیم.
در این دور از انتخابات مجلس تعداد زیادی از زنان نامزد شدند و به دنبال آن تعداد بیشتری نسبت به دوره های قبل به مجلس راه یافتند به طوری که رکورد حضور زنان در مجلس دهم شکسته شد، علت این حضور بالا و این رکورد را چه می دانید؟
در وهله اول نهضت ثبت نامی که زنان و دختران در این انتخابات به وجود آوردند این پیام را می دهد که زنان و دختران از اعتماد به نفس لازم برخوردار شده اند که خودشان را بتوانند در معرض انتخاب قرار دهند. پیام دوم این انتخابات افزایش اعتمادی است که مردم به توانمندی ها و صلاحیت وشایستگی زنان داشتند به ویژه درحوزه های انتخابیه شهرهای کوچک که بعضا زنان تک نماینده بودند در برابر مردانی که با کوله باری از تجربه بودند و توانستند پیروز شوند نشان می دهد جای امیدواری است و ما در شرایطی قرار داریم که زنان توانسته اند اعتماد مردم را جلب کنند.
مجموعه شرایطی که در آن قرار داشتیم از نظر سیاسی و رد صلاحیت های گسترده ای که صورت گرفته بود و رفتار انتخاباتی که مردم تهران در پیش گرفتند به ویژه در مورد لیست تهران و یک رفتار انتخاباتی حرفه ای را به نمایش گذاشته و به تمام لیست رای دادند از جمله 8 زن که در لیست بودند همچنین رفتار انتخاباتی احزابی که این 8 نفر را با اتفاق نظر در لیست گنجاندند که تقریبا 30 درصد لیست را شامل می شود، از دیگر دلایل حضور بالای زنان در مجلس دهم است.
یعنی معتقدید یکی از دلایل حضور بالای زنان رد صلاحیت ها بود؟
با اینکه اگر رد صلاحیت ها اتفاق نمی افتاد شاهد حضور زنان بیشتری در عرصه کارزار انتخاباتی هم بودیم، اما شرایط به گونه ای رقم خورد که احزاب و تشکل ها توانستند بر روی تعدادی از خانم اجماع داشته باشند و باعث شد 18 نفر انتخاب شوند که نهایتا الان 17 نفر در مجلس حضور دارند، تقریبا دو برابر مجلس قبلی.
با توجه به این تعداد زنان در مجلس از آنها چه انتظاری می رود؟ اینکه صرفا چون زن هستند باید فقط مسایل مربوط به زنان را پیگیری کنند ؟ یا نگاه فراجنسیتی داشته باشند؟
وقتی کسی انتخاب می شود نماینده کل ملت ایران است و نه حوزه انتخابیه خود، زنان هم فقط نماینده زنان نیستند بلکه نماینده کل ملت ایران هستند .مردان نیز همینطور صرفا نماینده مردان نیستند واینگونه نباشد که هیچ حساسیتی به مسایل زنان نداشته باشند؛ زنان و مردان مسئولیت مشترک در قبال فعل و انفعالات جامعه دارند. اما از زنان نماینده انتظار می رود ضمن اینکه نماینده کل مردم هستند و در کمیسیون های تخصصی شاهد حضور آنها هستیم هر چند که انتظار این بود که در تمام کمیسیون های تخصصی خانم ها حضور داشته باشند؛ باید در مسایل زنان حساسیت ویژه و مسئولیت مضاعفی را نسبت به مردان داشته باشند. هر چقدر بگوییم که نماینده نماینده است و با مردان فرق ندارد ولی انتظاراین است که صدای زنان جامعه باشند و مسایل زنان را با حساسیت بیشتری نسبت به مردان پیگیری کنند و وظایف نمایندگیشان را در این چارچوب به درستی انجام دهند. در این مجلس امید ما بیشتر شده چون وقتی تعداد زنان بیشتر است تاثیر گذاریشان نیز بیشتر خواهد بود و طرح هایی که به نتیجه خواهد رساند بیشتر از دوره های قبل خواهد بود. ظاهرا طرح تشکیل کمیسیون زنان و خانواده را هم ارائه داده اند. باید ببینیم آیا به نتیجه می رسد و چه زمانی این اتفاق میفتد؟ آیا این به نفع حوزه زنان و خانواده است یا اینکه در تمام کمیسیون ها مباحث مربوط به زنان و خانواده طرح بشود موثرتر است؟
شما قبلا پیشنهاد تشکیل فراکسیون امور زنان و خانواده را مطرح کردید،این پیشنهاد چقدر می تواند کمک کننده باشد؟ و علت طرح چنین پیشنهادی چیست؟
پیشنهاد تشکیل فراکسیون امور زنان و خانواده برای این بود که فراکسیون صرفا به حضور وعضویت زنان اختصاص نداشته باشد و مردان هم بتوانند در آن حضور یابند و از ابتدا نمایندگان مرد نیز همراه با زنان مسایل را مورد بررسی قرار دهند و فکر می کنم در این صورت جلب مشارکت و نظر مردان در مورد طرحهای مربوط به حوزه زنان و خانواده سریع تر اتفاق می افتد و این طرحها زودتر به نتیجه مورد نظر می رسد.
ارتباط معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با نمایندگان زن فعلی مجلس چقدر است؟ آیا پیشنهادی نیزدر ارتباط با مسایل زنان به آنها ارایه می دهید؟
منتظریم فراکسیون زنان جنبه رسمی به خود بگیرد به زودی جلسه ای را خواهیم گذاشت. گزارش عملکرد و موضوعاتی که در دستور کار معاونت است به ویژه لوایحی که دولت در مورد زنان در نوبت رسیدگی دارد و نیز ببینیم آنها چه طرح و برنامه هایی دارند را مورد بررسی قرار دهیم تا اگر موضوع مشترکی میان ما و‌آنهاست موازی کاری نشود. بنا داریم تعامل جدی را برقرار و حداقل ماهی یکبار به صورت چرخشی هماهنگی و جلسات را داشته باشیم.
از ابتدا نیز ماهی یکبار جلسه داشتیم اما بعد از مدتی این تعامل ادامه نیافت و متوقف شد در حالی که اگر ادامه می یافت می شد بسیاری از سوءتفاهم ها را رفع کرد اگر رودرو بنشینیم و به جای اینکه بر پایه اطلاعات خلاف واقع قضاوت کنیم قطعا گفتگو می تواند رافع بسیاری از سوء تفاهم ها باشد.
از طرف مجلسی ها جلسات ادامه نیافت؟
به طور کلی شرایط به گونه ای شد که نمی شد ادامه پیدا کند اواخر دوره مجلس نهم هیچ جلسه ای نداشتیم.
با توجه با تاکیداتی که رییس دولت یازدهم بارها بر حضور گسترده زنان در عرصه های مختلف داشته اند،آیا تعداد حضور زنان در کابینه دولت یازدهم را کافی می دانید یا اینکه معتقد به حضور زنان به عنوان وزیر در کابینه نیز هستید؟
بحث مهمی است و از طرف همه هم مطرح می شود با توجه به تابویی که در دولت قبل در این زمینه شکسته شد و حضور یک زن را برای اولین بار پس از انقلاب در کابینه داشتیم انتظار این بود که درچارچوب برنامه های انتخاباتی رییس جمهور و راهبردهای حوزه زنان و خانواده که بارها به حقوق و حضور برابر زنان اشاره شده بود این اتفاق بیفتد. بعد هم که نظرات رییس جمهور که مرتب تکرار شد در مناسبت های مختلف و دیدگاه بسیاری مثبتی که به استفاده از شایستگی ها و توانمندی های زنان در مدیریت ها تاکید داشتند و اینکه حتی در شرایط برابر ترجیح با زنان است را از رییس جمهور شنیده ایم و تاکیدی که بر استفاده از زنان به اعضای کابینه دارند و از ما خواستند برای حضور پررنگ زنان در بدنه اجرایی دولت پیگیر باشیم، اما عملا این اتفاق هنوز نیفتاده است که وزیر زن داشته باشیم یکی از دلایلش شرایطی است که دولت میراث دار آن بوده، زمان تحویل دولت یازدهم شرایط خاص و حاد بود حتی می بینیم سایر اعضای کابینه هم اکثرا از کسانی هستند که تجریه چندین دوره وزارت را داشتند و یا استاندار و نماینده بوده اند بنابراین زمان زمانی نبود که ریسک انجام شده و حتی مسئولیت هایی که آقایان فعلی دارند به مدیران جوانتر و کم تجربه تر داده شود.
دولت چاره ای نداشته جز اینکه از تجربه افرادی که سالیان سال آزمون و خطا را پشت سر گذاشته اند استفاده کند و برون رفتی از وضعیت موجود آن زمان داشته باشد و الان هم قطعا تا پایان دوره یازدهم بعید است شاهد حضور یک وزیر زن باشیم اما به این معنا نیست که دولت اعتقادی به حضور زنان در سطح وزیر ندارد. انشاءالله در دوره بعد اگر مردم به ادامه برنامه های دولت یازدهم تمایل داشته باشند قطعا می توان پیش بینی کرد یکی از برنامه های دولت همین باشد.
یعنی دولت نخواسته با وزیر شدن یک زن ریسک کند؟
در آن شرایط خاص دولت یازدهم حتی ریسک هم نکرد که خیلی از وزارتخانه ها را به جوان ترها بسپارد در آن ظرف زمانی خود باید این را مورد ارزیابی قرار داد شاید اگر آن شرایط نبود و دروضعیت عادی دولت سر کار بود این اتفاق می افتاد، اگر در دولت دوازدهم شرایط نسبت به روی کار آمدن دولت یازدهم عادی تر باشد احتمالا این اتفاق می افتد.
در جمع بندی سوال قبل می توان گفت که منتقد عدم حضور زنان به عنوان وزیر هستید اما معتقدید شرایط روی کار آمدن دولت یازدهم برای حضور زنان به عنوان وزیر مناسب نبود؟
عملکرد دولت یازدهم در آن شرایط و وضعیت قابل دفاع است اما ادامه آن و با خروج از آن شرایط هیچ توجیهی پذیرفته نیست ضمن اینکه مطرح می شود تابوی حضور زنان در دولت قبل شکسته شد این در حالی است که این تابو در کابینه دولت هشتم شکسته شده بود اولین بار که تشکیلات امور زنان در کشور را داشتیم دفتر امور زنان بود که خانم شهلا حیبیی مشاور رییس جمهور وقت بود در کابینه حضور نمی یافت اما با حکمی که رییس جمهور وقت برای خانم شجاعی صادرکرده بود در حکمش اشاره بود با حضور در جلسات دولت که برای اولین بار حضور زنان در کابینه در دولت هفتم و هشتم شکسته شد و خانم ابتکارکه معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست بود. بعدا در دولت های نهم و دهم معاون حقوقی و علمی و فناوری خانم بودند و بعد هم که شاهد یک وزیر زن در کابینه بودیم. حضور در کابینه فقط وزیر شدن نیست.البته حضور این تعداد زن در کابینه قطعا رضایت بخش نیست؛ طبق نقشه زنان در سیاست که امسال اتحادیه بین االمجالس منتشر کرده و معاونین رییس جمهور را معادل وزیر در نظر گرفته اند در بین کشورهایی هستیم که ده درصد زنان در کابینه هستند و در مقایسه با تعداد مردان کابینه مطلوب نیست.
طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر تغییر استانداران وجود دارد آیا از نظر شما زنان نیز از این تغییراتی سهمی خواهند داشت و در این جایگاه قرار می گیرند؟
کلا این تغییرات غیرعادی نیست بعد از دوره ای که عملکردها مورد قضاوت قرار می گیرد جابجایی ها و تغییرات را همه دولتها در دستور کار قرار می دهند واعلام شده دولت به صورت محدود این را به سرانجام می رساند.البته با توجه به آنچه در جریان هستم بعید می دانم خانم ها در این فرایند به بازی گرفته شوند چون استانداران عمدتا کسانی هستند که سابقه معاونت سیاسی امنیتی را دارند و یا سوابق اجرایی متعددی دارند. الان البته خانم های ما پله به پله دارند به این فرایند خود را نزدیک می کنند. فرماندار زن داریم، بخشداران قابل توجهی در این دولت حکم گرفتند و دهیاران رشد 74 درصدی دارند. معاون استاندار داریم که اینها برای ما نوید بخش و موجب امیدواری است که در آینده برای تقسیم پست ها مورد توجه قرار گیرد. اعضای شوراهای شهر و روستای را هم تعداد قابل توجهی از زنان تشکیل می دهند و اینکه رییس شوراها عمدتا خانم ها هستند.
البته باید از توانایی نمایندگان زن ادوار مجلس مشابه آقایان به عنوان معاون پارلمانی و نمایندگان پارلمانی وزارتخانه ها هم استفاده کرد آنها می توانند به راحتی در این پست قرار بگیرند اینجا دیگر بهانه این را ندارند که بگویند تجربه ندارند و نمی توان ریسک کرد.
در حال شناساسی زنان توانمند و شایسته در تمام دستگاهها و استان ها هستیم و بزودی بانک اطلاعاتی ما تکمیل می شود الان در حال نوشتن نامه ای به تمام وزرا و استانداران هستم و بانک اطلاعاتی تکمیل شده را ارسال می کنم واز آنها می خواهم این بانک را تکمیل کنند و گزارش دهند در این 3 سال با توجه به شعارهای رییس جمهور و سیاست های کلی ابلاغی اداری و مطالبات جلساتی که با حضور رییس در سفرهای استانی داریم چه عملکردی داشتند چون قرار است گزارشی خدمت رییس جمهور امسال تقدیم کنیم. همچنین از معاون اول رییس جمهور طی مکاتبه ای خواسته ایم که بنا به این ملاحظات، شورای عالی اداری مصوبه ای داشته باشد که سالی ده درصد به تعداد مدیران زن افزوده شود و از زنان شایسته و تحصیلکرد در پست های مدیریتی استفاده شود زیرا یکی از شاخصه های عدالت جنسیتی تعادل و توازن در مدیریت ها و اداره کشوراست که قطعا باید به این برسیم و بعدا ادعا کنیم عدالت جنسیتی در تمام ابعاد اتفاق افتاده است.
انتظاری برای استاندار شدن زنان وجود دارد؟
شرایط کم کم آماده می شود وقتی معاون استاندار داریم دیگر نمی توانند بگویند تجربه اجرایی در سطح استاندار شدن ندارد. امروز مدیر کل اجتماعی و یا سیاسی - انتخاباتی برخی استانداری ها خانم ها هستند و می توانند از این تجربه برای ارتقای پست های بالاتر استفاده کنند.
برخی منتقد این هستند که معاونت زنان صرفا ماموریت خود را انتصاب زنان به پستهای مدیریتی و وکیل و وزیر شدن زنان قرار داده و گروههای دیگر را مورد غفلت قرار داده است؟
دوستان منتقد دولت اخیرا پروژه ای علیه معاونت در همین رابطه شروع کرده اند اما ما سعی کرده ایم درهمین چارچوب برنامه های انتخاباتی رییس جمهور و راهبردهای حوزه زنان و خانواده، یک نگاه متعادل و متوازن به گروههای زنان را در هر رده سنی داشته باشیم و قاعدتا چون سوالات شما در این رابطه بود پاسخها هم حول این محور ارائه شد. اگر سوالات پیرامون اقدامات معاونت در خصوص برنامه های مربوط به گروههای دیگر زنان، از جمله زنان روستایی و عشایر، زنان خانه دار، زنان سرپرست خانوار و زنان آسیب دیده در معرض آسیب بود، حتما پاسخهای متناسب هم ارائه می شد.با نگاه منصفانه می توان به این نتیجه رسید که سعی شده هیچ گروهی از زنان مورد بی تفاوتی واقع نشود.
نظر جنابعالی در مورد مباحثی مانند شکل گیری وزارتخانه زنان و تبدیل معاونت امور زنان ریاست جمهوری به وزارتخانه زنان چیست؟
کشورهای که وزارتخانه زنان دارند برخی از آنها بعد از مدتی از فعالیت هایشان مثل پاکستان برگشتند تجربه نشان داد جواب نداده زیرا در صورت تشکیل چنین وزارتخانه ای به نوعی همه از خودشان سلب مسئولیت می کنند و می گویند شما وزارتخانه هستید و بودجه جدا دارید و وظیفه ذاتی شما هست. ولی الان در عالی ترین سطح ممکن مرجع ملی زنان داریم معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده یک ساختار فرابخشی است البته ساختار ما مطلوب نیست و به دنبال ایجاد رابطه اثر بخش سازمانی هستیم که در این صورت از نظرساختار وضعیت مطلوبی خواهیم داشت. الان در تمام دستگاههای اجرایی دفتر مشاور وزیر داریم دفتر مشاور یا مدیر کل در تمام استانداری ها داریم. برخی وزارتخانه ها از جمله جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش اداره کل داریم. ماموریت ما جریان سازی موضوعات و نگرش جنسیتی در تمام سیاست های کلان و برنامه های دستگاههای دیگر است اگر به آن شکل عمل کنیم قطعا مقاومت ها و مانع تراشی ها در برابر ما بیشتر از الان خواهد بود و از جایگاه ستادی که الان داریم محروم خواهیم شد و نخواهیم توانست به این شکلی که الان می توانیم برنامه ها و سیاست ها را پیگیری کنیم و با هماهنگی بین بخشی ظرفیت ها را مدیریت کنیم.
سفیر و وزیر آید
عاقبت ........