كافي است همين الان «بلوتوث» گوشي تلفن همراه‌تان را در اتوبوس، مترو يا هر مكان عمومي و شلوغ ديگري كه هستيد روشن كنيد. مطمئناً به محض روشن كردن آن در بين تصاوير، كليپ‌ها و فايل‌هايي كه به دستتان خواهد رسيد تصاويري را خواهيد ديد كه از ديدن آنها تعجب خواهيد كرد.
با وجود گذشت چندين سال از ورود اين فن‌آوري به جامعه، فرهنگ اين پديده هنوز به درستي در ميان مردم جا نيفتاده است و عمده فايل‌هايي كه دست به دست مي‌شود، محتواهاي چندان پسنديده‌اي ندارند. فن‌آوري‌ها هر روز در حال ارتقا و توسعه هستند و اين باعث متحول شدن جهان ارتباطي انسان‌ها شده است كه گريزي از آنها نيست.
تلفن همراه از جمله اين فن‌آوري‌هاي جديد به شمار مي‌آيد كه از پديده‌هاي نوظهور عصر الكترونيك و دنياي ديجيتال است و به ويژه دردهه اخير به شدت جاي خود را در افراد جامعه ايراني و به ويژه جوانان باز كرده است. با وجود آنكه در سال‌هاي اخير نيز تلاش‌هايي درباره فرهنگسازي و آسيب‌شناسي اين پديده شده است اما همچنان مخاطبان اين رسانه محتواهاي نامناسبي را با هم رد و بدل مي‌كنند.
انحراف‌هاي فكري در كمين هستند
به گزارش صراط نیوز، دكتر مجيد ابهري، رفتارشناس در گفت‌وگو با تهران امروز اين موضوع را تاييد و به استفاده نادرست از بلوتوث اشاره مي‌كند؛ «ورود هر فن‌آوري اگر بدون بسترسازي فكري و فرهنگي در جامعه صورت پذيرد به خاطر تقابل فرهنگي و نهادينه نشدن كاربرد ابزار فن‌آوري باعث بروز ناهنجاري‌هاي مختلف و متعددي خواهد گرديد.
آپارتمان، خودرو، موبايل و اينترنت از شكل‌هاي مختلف و ابزارهاي متفاوت فن‌آوري هستند كه با هدف‌هاي مختلفي طراحي و وارد كشور شده‌اند. استفاده از اين وسايل به دليل عدم بسترسازي فكري و فرهنگي به كوره راه استفاده نادرست يا سوءاستفاده كشيده شده‌اند. يكي از مطرح‌ترين ابزارهاي فن‌آوري‌هاي نوين همين بلوتوث است.
اين فرآيند جهت انتقال سريع اطلاعات در شكل‌هاي تصويري، نوشتاري و موسيقايي به كار مي‌رود. متاسفانه اين ابزار هم مثل پديده‌هاي نوين در كشور ما دچار سرنوشت بدي شده است. ممكن است از اين فرآيند استفاده‌هاي علمي، فرهنگي و هنري نيز به عمل آيد اما كل اين ابعاد ۱۵ درصد بيشتر نيست.
۸۵درصد كاربري بلوتوث در ارسال موسيقي، تبليغات، فيلم‌ها و تصاويري به كار مي‌روند كه جنبه سرگرمي داشته و در زندگي روزمره و درابعاد اقتصادي، فكري و فرهنگي هيچ گونه برآيندي ندارد.» اين كارشناس نتايج يك پژوهش را مطرح و در ادامه از سهم عوامل مختلف اجتماعي و فرهنگي در اين رابطه حرف مي‌زند؛ «در يك پژوهش ميداني در ايستگاه‌هاي مركزي مترو مثل صادقيه در طول نيم ساعت حدود ۴۷ موضوع توسط بلوتوث‌هاي مختلف دريافت گرديد. اكثريت اين مطالب آدرس عرفان‌هاي دروغين، شيطان پرستان، تصاوير غيراخلاقي يا بد اخلاقي زيان‌آور فرهنگي بودند. از نگاه رفتارشناسي و جامعه شناسي مقصر اصلي نهادهاي فرهنگي و اجتماعي همچون خانواده‌ها و رسانه‌ها و به ويژه صدا و سيماست چرا كه كاربرد اصولي، منطقي و عقلي فن‌آوري‌ها براي تسهيل امور روزمره و تعاملات منطقي و فرهنگي است. اما امروزه با آمارگيري سرانگشتي مي‌توان به اين واقعيت پي برد كه بسياري از نقل و انتقالات غيرمنطقي به‌وسيله بلوتوث انجام مي‌گيرد.»
دكتر ابهري محتواهاي اين بلوتوث‌ها را در چند دسته تقسيم بندي مي‌كند؛ «در ارزيابي محتواي پيام‌هاي بلوتوثي به محورهاي زيادي برخورد مي‌كنيم. اول اينكه عكس‌ها، فيلم‌ها و كليپ‌هايي كه اكثريت آنها داراي جنبه‌هاي منفي هستند و افكار جوانان را به سمت انحراف سوق مي‌دهند. در مورد دوم آدرس‌ها و تبليغات عرفان‌هاي دروغين به ويژه شيطان پرستان است كه اجازه تبليغات علني در جامعه ندارند. دسته سوم شايعات، لطيفه‌ها و شعارهاي زننده و غيراخلاقي است كه توسط شبكه‌هاي ضد انقلاب و عوامل ناتوي فرهنگي توليد و تكثير مي‌شود. دسته آخر هم پيام‌هاي تبليغاتي مجازي است كه از سمت سازمان‌ها و شركت‌هاي مختلف براي مخاطبان ارسال مي‌شود. متاسفانه امروز نهادهاي متولي ابزارهاي جايگزين تدارك نديده‌اند و هنوز پديده‌اي مثل بلوتوث در دست كساني است كه استفاده‌هاي غيرمنطقي و ضداخلاقي انجام مي‌دهند.»
انتقال صحنه‌هاي حوادث اجتماعي آسيب‌هاي عميقي دارد
ابهري درباره راهكارهاي مقابله با آسيب‌هاي اين موضوع مي‌گويد: «ارائه آموزش‌هاي لازم به نوجوانان و جوانان و آموزش نهادهاي متولي به ويژه صدا و سيما در جهت كاربرد اصولي و درست و جايگزين نمودن فرستنده‌هايي كه به وسيله آنها بلوتوث‌هاي سازنده‌اي ارسال شود، بهترين راهكارهاي جلوگيري از آسيب‌هاي اين پديده است.»
دسته ديگر از موضوعاتي كه در بلوتوث‌هاي رد و بدل شده چند وقت اخير مشاهده مي‌شود، فيلم‌ها و تصاويري است كه از صحنه‌هاي خشونت آميزي همانند درگيري‌ها و تصادفات بين مخاطبان توزيع مي‌شود. ابهري درباره تبعات منفي اين موضوع هم هشدار مي‌دهد؛ «توزيع كليپ‌هاي بعضي از حوادث و موضوعات به وسيله بلوتوث با حمايت شبكه‌هاي ايجاد شايعه و هراس اجتماعي و التقاط فكري در جامعه روي مي‌دهد. عدم دريافت و مقابله با ارسال اين گونه فيلم‌ها و فايل‌ها بايد در دستور كار همه قرار بگيرد و فيلم‌هايي مثل حادثه سعادت‌آباد يا جنازه بعضي از مقتولان دست به دست نشود. چراكه عوارض ناشي از دست به دست شدن اين موارد نه تنها زيان‌هاي موقت دارد بلكه در طولاني مدت باعث آسيب‌هاي شديد اجتماعي مي‌شود.»
هدف ارزش‌هاي ديني جوان‌هاست
رئيس انجمن مددکاري ايران نيز با تاييد آمار غيراخلاقي، غيرشرعي و مخرب بودن ۸۰ درصد از بلوتوث‌هاي رد و بدل شده در ميان نوجوانان و جوانان از پيامدهاي اجتماعي و فرهنگي اين حادثه اظهار نگراني مي‌كند؛ «متاسفانه استفاده نامناسب از فن‌آوري‌هاي نوين نظير فضاهاي مجازي، اينترنت، چت و بلوتوث جامعه ما را تهديد مي‌کند و اين تهديدات در خلأ کم کاري‌ها در حوزه هويت ديني و فرهنگي اتفاق مي‌افتد.
وي افزود: در حال حاضر استفاده از فن‌آوري بلوتوث به دليل ويژگي‌هاي خارج و امکان رد و بدل کردن اطلاعات بدون فيلتر و سانسور براي قشر نوجوان و جوان ما جذابيت دارد و بيشتر جوانان و نوجوانان در جمع‌هاي دوستانه به رد و بدل کردن بلوتوث، فيلم‌ها و عکس‌هايي که به طور عمده غيراخلاقي و مخرب است، مبادرت مي‌ورزند.»
دكتر موسوي چلک ادامه مي‌دهد: «متاسفانه شواهد حاکي از آن است که اين بلوتوث‌ها حتي ارزش‌ها و مباني ديني و اعتقادي را نشانه رفته است. تقويت ارزش‌هاي ديني و هويت ديني و اسلامي، بانشاط‌سازي جامعه، برگزاري و توليد بلوتوث از آيين‌ها، مراسم و آداب و رسوم ايران اسلامي و ارتباط بين نسلي منتج به کاهش آسيب‌هاي اجتماعي از جمله بلوتوث‌هاي غيراخلاقي مي‌شود. اگر ارزش‌هاي ديني و فرهنگي در نوجوانان و جوانان تقويت شود، به مثابه درختي تنومند با ريشه‌هاي عميق و در هم تنيده‌اي است که حتي در مقابل توفان‌هاي سهمگين و سيل مقاومت مي‌کند و خلأ ارزش‌هاي ديني همانند نهالي است که فاقد ريشه است و حتي توان مقاومت در مقابل يک نسيم را ندارد.»
بلوتوث‌هاي غيراخلاقي جوان‌ها را به طرف بي‌بندوباري ترغيب مي‌كند
مديرکل سابق دفتر آسيب‌هاي اجتماعي سازمان بهزيستي در ادامه از با تعارض بودن اين بلوتوث‌ها با آموزه‌هاي ديني مي‌گويد: «متاسفانه ناتوي فرهنگي که در گذشته از آن با عنوان تهاجم و شبيخون فرهنگي نام برده مي‌شد، با ابزاري هم چون ماهواره و بلوتوث با برنامه‌ريزي مشخص براي تضعيف بنيان‌هاي ديني و ارزش‌هاي اسلامي قشر جوان، حوزه‌هاي فرهنگي را مورد هدف قرار داد و حتي با توليد بلوتوث‌هايي به مقابله با ارزش‌هاي ديني و زير سوال بردن اعتقادات ديني برخاسته است.»
موسوي چلک با اشاره به اينکه در جامعه ما ابتدا فن‌آوري رواج مي‌يابد و مدت‌ها طول مي‌کشد تا فرهنگ استفاده درست از آن رواج يابد، مي‌گويد: «براساس شواهد و آمار در حال حاضر آثار مخرب بلوتوث‌ها بيش از آثار مثبت آن است. شواهد نيز حاکي از آن است که بلوتوث‌ها به طور عمده مبناي غيراخلاقي، غيرشرعي و مخرب دارد.»
رئيس انجمن مددکاري ايران دلايل رواج اين بلوتوث‌ها در ميان قشر جوان را تخليه نامناسب هيجانات و انرژي، کم کاري در حوزه‌هاي فرهنگي و اعتقادي وجذابيت‌هاي کاذب اين فن‌آوري مي‌داند؛ «نبود اطلاع رساني درست درباره استفاده مناسب از بلوتوث و يک سري بي‌توجهي خانواده‌ها باعث اين مسئله شده است. به عنوان مثال وقتي گوشي تلفن همراه در اختيار نوجوان راهنمايي و دبستاني قرار مي‌گيرد، بي‌گمان به دليل ناآگاهي و تاثير گروه همسالان به سمت و سوي رد و بدل بلوتوث‌هاي غيراخلاقي مي‌رود. علاوه بر اين که وقتي تبليغات نصف قيمت بودن ارسال پيامک در نيمه شب در صدا و سيما پخش مي‌شود عده‌اي با هدف سوء از آن استفاده مي‌کنند و بي‌گمان همه اين پيامک‌ها براي مسائل کاري در نيمه شب زمان مناسبي نخواهد بود اما سود در اين ميان حرف اول را مي‌زند و کسي به دنبال آسيب‌هاي اجتماعي ناشي از آن نيست.»
موسوي با اشاره به پيامدهاي اجتماعي اين بلوتوث‌هاي غيراخلاقي مي‌گويد: «مهم‌ترين پيامد آن وابستگي رواني فرد به اين بلوتوث‌ها و اختلالات رواني در فرد است علاوه بر اين که اين بلوتوث‌ها به تضعيف ارزش‌هاي ديني و اعتقادي در نوجوانان و جوانان منجر مي‌شود. بررسي‌ها حاکي از آن است که آثار مخرب بلوتوث‌هاي غيراخلاقي تشويق و ترغيب و راهنمايي قشر نوجوان و جوان به سمت بي‌بندوباري و فساد اخلاقي و در نهايت گسترش آسيب‌هاي اجتماعي در جامعه است.»
