سه‌شنبه ۰۱ آبان ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۸:۵۶
از گوشه کنار نشریات دانشجویی؛

«رانت‌خواری» از کجا شروع شد؟

«تبعيض»، انگيزه کار را تضعيف، و خلاقيت‌ها و نيروهای «آقازاده»ها را به سوي کجي و ناراستي مي‌کشاند. تبعيض‌ها، هرچند هم که ساختاری و تعريف شده و مشروع باشند، رو به فساد يا لااقل «مفت‌خواری» مي‌گذارند. اين چنين، مفهوم «رانت‌خوار» وارد ادبيات عامه ما شد.
کد خبر : ۲۸۵۹۲۰

صراط: خبرگزاری دانشجو نوشت: فصل‌نامه آرمان‌گرا،دانشگاه علوم پزشکی بقیت الله اعظم تهران در قالب آوردن یادداشتی از دکتر حامد حاجی حیدری، پدیده‌ای به نام "آقازاده‌ها" را مورد بررسی قرار داده است. این یادداشت در چهار بخش، با چهار تز به این موضوع پرداخته است؛ در ادامه بخش سوم این یادداشت را می‌خوانید:

تز ۳. ريشه دواندن «آقازاده»ها در جامعه مدني

«آقايان» به کوشش خويش، «آقا» شده‌اند، ولي برخي «آقازاده»ها، در شرايطي «تبعيض»آميز، با امتيازات اوليه متفاوت از ديگر هم‌سن و سال‌ها، بزرگ شده‌اند و با حمايت ويژه و مقاومت‌ناپذير «مادر»ها.

اين شرايط «تبعيض»آميز، نوعي اشرافيت اقتصادی بر پايه اشرافيت خانوادگي ايجاد کرد که پيامد آن، ناهمگوني اقتصادی و بيکاری در سطح وسيع، و همچنين، از بين رفتن عدالت در عرصه توليد و انباشت سرمايه در دست گروهي خاص شد. نتايج اين واکنش‌های زنجيره‌ای، در سياست هم به صورت «پول‌های کثيف» آشکار گرديد.

«تبعيض»، انگيزه کار را تضعيف، و خلاقيت‌ها و نيروهای «آقازاده»ها را به سوي کجي و ناراستي مي‌کشاند. تبعيض‌ها، هرچند هم که ساختاری و تعريف شده و مشروع باشند، رو به فساد يا لااقل «مفت‌خواری» مي‌گذارند. اين چنين، مفهوم «رانت‌خوار» وارد ادبيات عامه ما شد. آن سال‌ها، «رانت»، مستقل از مفهوم انتزاعي اقتصادی آن، به ثروت بادآورده و به هر پرداختي گفته مي‌شد که بيشتر از ارزش واقعي محصول يا خدمت باشد؛ و «رانت‌خواری» عبارت شد از جستجو برای دست يافتن به اين درآمد مازاد. در «رانت‌خواری»، شخص يا گروهي صاحب نفوذ، درصدد تحصيل سود ويژه به بهای تمام شدن هزينه آن به حساب جامعه هستند.

در اين حال، منابع ثروت، آموزش و قدرت انحصاری مي‌شوند و تبعيض و فساد، کم‌کاری، رشوه‌خواری و ملاحظه ضابطه به جای رابطه، عزل و نصب‌های خارج از قاعده و... جامعه را فرا مي‌گيرد. رانت‌خواران، با توسل به ابزارهايي که ديگران بدان دسترسي ندارند، براي کسب منافع گسترده تلاش مي‌کنند. نتيجه، دسترسي به منابع مالي کلان، استفاده از تسهيلات بخش دولتي به نفع افراد حقيقي و شرکت‌های خصوصي و... بود.