صراط: جوانان بسیجی را میتوان عمق استراتژیک نظام جمهوری اسلامی دانست که در بستر تربیتی نظام اسلامی و در ذیل سایه مکتب حضرت روح الله(ره) و امام خامنه ای تربیت یافته‌اند. این جوانان، به خوبی می‌دانند که راه سعادت و هدایت آنان تبعیت و گوش به فرمان ولی خدا بودن در عصر غیب است. و این تبعیت و اقتدا، رمز بصیرت و تعالی بسیجیان و تبدیل شدن ایشان به نسل ممتاز جوانان عالم در عصر جاهلیت ثانی است.
در این میان حکیم فرزانه انقلاب اسلامی همواره با رهنمودها و توصیه‌های خود نقش راه حرکت به سوی کمال و تعالی را برای جوانان بسیجی ترسیم کرده است. در این نوشتار رهنمودها و توصیه‌ها و انتظارات امام خامنه‌ای مدظله العالی را در شش حوزه مختلف به جوانان بسیجی گرد آورده ایم تا رهگشای بسیجیان در هفته بسیج باشد. این شش حوزه بدین شرحند:
الف- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی دفاع از انقلاب اسلامی
ب- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی معنوی - اخلاقی - تربیتی
ج- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی فکری - اعتقادی
د- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی سیاسی
هـ- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی فرهنگی - اجتماعی
و- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در قبال بسیج
توجه به این بایسته‌ها و مطالبات رهبری شرط لازم و کافی موفقیت و سعادت بسیجیان در دهه چهارم انقلاب اسلامی خواهد بود.
الف- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی دفاع از انقلاب اسلامی
ضرورت آمادگی و حضور دائمی در صحنه
انتظاری که امام از بسیج داشت، آمادگی و حضور دائمی بود؛ زیرا بسیج، پشتوانه‌ی اصلی انقلاب است.(بیانات در مراسم بیعت جمع کثیری از بسیجیان نمونه 6/4/68)
پیچیده شدن میدان مبارزه نسبت به دوران دفاع مقدس
میدانِ امروز، میدان پیچیده‌تری است. رفتن در عرصه‌ی جنگ و قتال و مبارزه کردن و مسئولیت به عهده گرفتن، بعد هم به شهادت رسیدن یا جانباز شدن، یا به سلامت برگشتن، حضور در آن میدانْ کار خطرناکی است، اما پیچیدگی ندارد. حضور در میدانِ امروز در مقابله‌ی با توطئه‌ی دشمن، حمله‌ی دشمن، و صف‌آرائی این دو صف و دو جبهه‌ی برجسته پیچیدگی‌هائی دارد؛ ممکن است آن خطرات نقدِ آن روز، امروز نباشد، لکن پیچیدگی‌های بیشتری دارد. امتیاز آن صحنه این بود که کسی که میرفت، خلوص واضحی از خود نشان میداد.
ورود در آن میدان، ورود در میدان مرگ و زندگی بود؛ شوخی نبود: هم شهامت لازم داشت، هم فداکاری لازم داشت، هم ایمان لازم داشت، هم توکل به خدا لازم داشت، و میرفتند شهید میشدند. امروز در میدانهای مختلف، همان ایمان، همان شهامت لازم است، اما بدون این عناصر هم ممکن است کسانی در کسوت بسیجی ظاهر بشوند؛ این را بایست مراقبت بکنید. از خودمان مراقبت کنیم در درجه‌ی اول و از محیط بسیج مراقبت بکنیم در درجه‌ی بعد؛ این کارِ یکایک آحاد بسیج است. (بیانات در دیدار جمعی از بسیجیان و فعالان طرح «صالحین» 1/9/91)
پرهیز از دنیاطلبی و مجاهدت، راه دفاع و صیانت از انقلاب
یک نکته خواهد توانست ما را از خطر عظیمی که انقلابهای بزرگ دنیا در باتلاق آن فرو رفته‌اند نجات بدهد و آن تا حدود زیادی به شما جوانان دانشجوی عزیز ارتباط می‌یابد و آن این است که شما به مدد صفا و پاک نهادی و کم علاقگی خود به دنیا، میدان را با همه ایمان و مجاهدت خود پر کنید. حضور انقلابی، فعالیت انقلابی، پارسایی انقلابی، طهارت و معصومیت انقلابی، آگاهی و هوشیاری انقلابی، وحدت و یکپارچگی حقیقی، بی‌اعتنایی به انگیزه‌های گروهی و خطی و امثال آن و در نهایت، توکل و تضرع و توسل شما به خدای قادر متعال خواهد توانست خطر این دوران را کم کند و سدی عظیم در مقابل تهاجم دشمنان نیز پدید بیاورد. (پیام به نشست سالانه‌ی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان(دفتر تحکیم وحدت)، 06/02/74)
تلاش برای حفظ عزت نظام اسلامی عبادت است
هر قدمی که موجب عزّت نظام جمهوری اسلامی شود، در راه تعزیز اسلام و برای اسلام است. کسانی که در راه عزّت این نظام و مسؤولان آن قدم برمی‌دارند، باید بدانند که حسنه و کار برای خدا انجام می‌دهند و این، عبادت است. (بیانات در دیدار روحانیون و طلّاب ایرانی و خارجی در صحن "مدرسه‌ی فیضیّه‌ی قم"، 16/09/74)
ضرورت زنده نگاه داشتن نام و یاد امام خمینی(ره)
عرض من این است که چه ملت ایران و چه ملتهای دیگر، هرچه نام و یاد امام را برجسته و زنده بدارند، بیشتر از راه امام بهره خواهند برد. دشمنان اسلام و مسلمین می‌خواهند نام امام زایل شود و از بین برود و یا کم رنگ گردد. (بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم و میهمانان خارجی شرکت کننده در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، 16/03/75)
لزوم مطالعه‌ی وصیتنامهی امام توسط جوانان
بخصوص به جوانها عرض میکنم: بروید وصیتنامهی امام را بخوانید. امامی که دنیا را تکان داد، امامی است که در این وصیتنامه منعکس است، در این آثار و گفتار منعکس است.(خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران در حرم امام خمینی(ره) در بیست و یکمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) 14/3/89)
لزوم حفظ شعارهای انقلاب
یک ملت، برای اینکه بداند کجا می‌رود و چه کار باید بکند، باید شعارهای خود را به طور صریح و روشن حفظ کند. اگر شعارها از بین برود، مثل این است که جمعیت کثیری در بیابانی، بدون نشانه حرکت کنند و یک وقت می‌بینید که از جای دیگر سر در می‌آورند. شعار، خصوصیتش این است که نمی‌گذارد یک ملت و یک کشور، راه را عوضی برود. (بیانات به مناسبت روز مبارزه با استکبار جهانی، 09/08/75)
لزوم حرکت در راستای آرمانهای حضرت امام(ره)
شما در هر سن و از هر قشری ـ نوجوان سیزده ساله، تا پیرمرد نود ساله ـ و در هر نقطه‌یی از کشور که زندگی میکنید، دایم با خودتان حدیث نفس کنید و از خودتان بپرسید که امام عزیز و محبوب از من چه می‌خواهد و آیا آنچه را که او از من توقع دارد، انجام می‌دهم یا نه؟ این خط مستقیم، ما را هدایت خواهد کرد، تا هدفها و آرمانهای امام عظیم‌الشأن را محقق کنیم. (بیانات در مراسم بیعت جمع کثیری از بسیجیان نمونه 6/4/68)
لزوم حفظ دستاوردهای دوران دفاع مقدس
جوانان مؤمن بسیجی ما نشان دادند که می‌توانند در این مراحل عظیم، به معراج بروند. شما میدان جنگ را پشت سر خودتان گذاشتید. روزها و شبها، حالات خوش معنوی را پشت سرخودتان گذاشتید. من به شما عرض میکنم: ای به معراج رفتگان! امروز که وارد زندگی معمولی شدید، مبادا دستاورد آن معراج را از دست بدهید! مبادا آنچه را که در آن‌جا با همین بینش معنوی احساس کردید، فراموش کنید! حجت خدا هم بر شما تمام است. آن مناظر معنوی را که شما از دریچه‌ی عبادت و ذکر و مناجات، در چنان دورانی مشاهده کردید، همه کس نمی‌بیند. چشمهای مادی، این چیزها را درک نمی‌کنند و نمی‌بینند؛ اما شما دیدید. حجت بر شما تمام است. خودتان را حفظ کنید. این راه را حفظ کنید. این شرف و آبرویی را که بحمداللَّه خودتان کسب کردید و به برکت مجاهدتها، به جمهوری اسلامی و به ملت ایران هم شرف و افتخار دادید، حفظ کنید. اینها را برای خودتان و برای اسلام و برای جمهوری اسلامی و برای ملت ایران نگه دارید و بدانید که ولی‌عصر ارواحنافداه و عجل‌اللَّه تعالی فرجه الشریف، بلاشک متوجه و مراقب حال شماست و خوبان را دعا میکند. ادعیه‌ی زاکیه‌ی آن بزرگوار، برای هرکس، از یک دنیا بیشتر ارزش دارد. کاری کنیم که ان‌شاءاللَّه مشمول دعای آن بزرگوار قرار گیریم و روح طیب و طاهر امام بزرگوارمان از ما راضی باشد.(بیانات در دیدار اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی به مناسبت روز پاسدار 6/11/71)
ب- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی معنوی - اخلاقی - تربیتی
خودسازی مبتنی بر تربیت دینی
خودتان را با تربیت دینی بسازید. امور تربیتی خوب است، معلم تربیتی خوب است، گوینده‌ی تربیتی خوب است؛ اما آن کسی که از درون خود، موعظه کننده و تربیت کننده‌یی نداشته باشد - «واعظ من نفسه»- این تربیتها به کارش نمی‌آید. خودتان را بسازید، با نفس مبارزه کنید، اجرای حکم الهی را در محدوده‌ی شخص خودتان بزرگ بشمارید و به نماز، به توجه به خدا، به دعا و به توکل اهمیت بدهید؛ این شما را پولادین خواهد کرد.(بیانات در دیدار با گروه کثیری از دانشجویان و دانش‌آموزان به‌مناسبت سیزده آبان(روز ملی مبارزه با استکبار) 15/8/70)
آحاد ملت - بخصوص جوانان - هم قدر خودشان را بدانند و به خودسازی روی آورند.(بیانات در دیدار جوانان اهواز 8/5/82)
به جوانان عزیز عرض میکنم فرصت جوانی را برای خود سازی فکری و روحی و جسمی مغتنم بشمارید.(پیام به ملت ایران به‌مناسبت بیستمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی 21/11/77)
خودسازی انقلابی
عزیزان من! بارِ سنگینِ حفظِ این امانتِ الهی –جمهوری اسلامی - که امانت پیغمبران است، بر دوش شماست. این را شما باید حفظ کنید.و این میسّر نیست مگر با حفظ نفس. متاع دنیا، لذّت خیر، پول، ثروت و تجمّل دنیا - آن هم در حدودی که امثال من و شما ممکن است در زندگی خود داشته باشیم - خیلی کمتر و بی‌ارزشتر و حقیرتر از آن است که انسان به خاطر آنها بنیه‌ی معنوی خود را ضعیف کند و حملِ این بار را به خطر بیندازد. مراقب باشید و دشمن را ناکام کنید. (بیانات در دیدار فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مناسبت روز پاسدار 15/10 73)
خودسازی همه‌جانبه
شما جوانان عزیز باید بدانید که امروز مسؤولیت سنگینی بر دوش شماست و آن، مسؤولیت خودسازی است؛ خودسازی از لحاظ علمی و فکری، خودسازی از لحاظ نیروی جسمانی، خودسازی از لحاظ صلاح اخلاقی، خودسازی از لحاظ معرفت دینی و عمل دینی، خودسازی از لحاظ کسب تجربه برای ساختن این کشور. این کشور متعلق به شما جوانان است و شما جوانان باید این بارِ امانت سنگین را از نسل پیش از خود تحویل بگیرید و آن را به نسل بعد برسانید؛ و این، صلاحیتهای علمی و اخلاقی و جسمانی و تربیتی می‌خواهد؛ و وظیفه‌ی همه - بخصوص جوانان - است که این صلاحیتها را کسب کنند. (بیانات در اجتماع بزرگ مردم بوشهر 11/10/70)
تلاش برای رشد معنویت و اخلاق و تقوا و عمل صالح
نسبت به بسیج، یک کار بر عهده‌ی مسؤولان است، یک کار هم بر عهده‌ی خود نیروهای مؤمن و فداکار بسیج. ما حالا به این دومی کار داریم و اشاره خواهیم کرد. کسانی که این موهبت را به دست آورده‌اند که توانسته‌اند داوطلبانه برای رضای خدا در صفوف جهاد فی‌سبیل‌اللَّه، آن هم صفوف مقدم قرار بگیرند و خط‌شکنی کنند و سختیها را متحمل بشوند و انواع و اقسام کارهایی را که بسیجیان کرده‌اند و همه می‌دانند، انجام بدهند، باید نیتشان را با خدا خالص کنند و در رشد معنویت و اخلاق و تقوا و عمل صالح در وجود خودشان خیلی تلاش کنند. وقتی که روحیه‌ی تقوا و دل‌سپردن به خدا و معامله‌ی با خدا و یاد خدا و توجه و ذکر و دعا و توکل، در دل این جوان بسیجی مؤمن - چه دانشجو، چه طلبه، چه قشرهای دیگر، چه شهری، چه روستایی - جا گرفت و رشد کرد، آن‌وقت همان صف مستحکم مرصوصی است که هیچ قدرتی توانایی تکان دادن آن را ندارد. این، ضامن پیشرفت هدفهای اسلام و انقلاب است؛ قدر این را باید دانست. (بیانات در دیدار با فرماندهان رده‌های مقاومت نمونه‌ی بسیج و جمعی از دانشجویان و طلاب بسیجی 30/8/70)
تلاش در جهت تعالی معنوی و پارسایی
جوانهای عزیز! عزیزان من! از این فرصت جوانی استفاده کنید؛ خود را با ایمان، با عزم قوی، با حفظ پاکدامنی و پارسائی بسازید و همچنانی که امام علی (علیه‌السّلام) فرموده است، خود را باروهای مستحکم و سربلند این ملت قرار بدهید. همهی انسانها زندگی میکنند، اما همهی زندگیها مایه‌ی سرافرازی دنیوی نیست؛ بعضی زندگیها برای خود آن شخص و برای ملت او مایه‌ی سرافکندگی است. اما زندگی انسانهای مؤمن و صادق، برای خودشان، برای خانواده‌شان، برای ملتشان و برای تاریخشان مایه‌ی سربلندی است. کوشش کنید از اینگونه افراد باشید؛ و میتوانید. (بیانات در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشگاههای افسری ارتش 2/8/86)
تلاش بسیجیان برای پرورش و تعین خلقیات نیکو و فضائل اخلاقی در شخصیت خود
آنچه بنده توصیه میکنم این است که توانایی‌های مجموعهی بسیج را باید بالا برد؛ الزاماتی وجود دارد: الزامات اخلاقی، الزامات رفتاری، الزامات عملی. الزامات اخلاقی، یعنی ما در درون خودمان اخلاقیّات نیکوی اسلامی را پرورش بدهیم؛ از جمله‌ی این اخلاقیّات صبر است، از جمله‌ی این اخلاقیّات گذشت است، از جمله‌ی این اخلاقیّات حلم و ظرفیّت داشتن و جنبه داشتن است، از جمله‌ی این اخلاقیّات تواضع است؛ این خصوصیّات را در درون خودمان تقویت کنیم.
الزامات رفتاری هم این است که همین خلقیّات نیکو را در عمل با مردم، در عمل با محیط، در تعامل با جامعه و انسانها به کار ببریم. امام صادق (علیه الصّلاة و السّلام) به اصحابش می‌فرمود: جوری عمل کنید در بین مردم که هر کس شما را می‌بیند، بگوید اینها یاران امام صادقند، رحمت خدا بر امام صادق، مایه‌ی تحسین برای ما بشوید. رفتار یکایک عزیزان بسیجی، شما جوانها، شما عناصر پاک، شما دلهای پاکیزه و روشن، رفتار یکایک شما با آحاد مردم - که خیلی‌هایشان همان‌طور که گفتم به معنای واقعی کلمه بسیجی‌اند - باید جوری باشد که بگویند اینها پرورش‌یافتگان نظام اسلامی‌اند؛ مایه‌ی جلب محبّت، مایه‌ی جلب احترام برای نظام اسلامی و برای جمهوری اسلامی... این الزامات عملی، الزامات جهادی، الزامات اجتماعی، کارهایی است که بایستی انجام بگیرد؛ یعنی تقویت خصال نیک در خود، برخورد مهربان و خدوم و تحسین برانگیز با محیط، عمل جدّی در همهی جبهه‌ها - هم در جبهه‌ی علم، هم در جبهه‌ی فعّالیّتها و خدمات مردمی، هم در جبهه‌ی کار، هم در جبهه‌ی سیاست، هم در جبهه‌ی تولید - در هر جا که حضور دارید، کار جدّی و بدون احساس خستگی و با پرهیز از تنبلی؛ کار کنیم. (بیانات در دیدار پنجاه هزار فرمانده بسیج سراسر کشور 29/8/92)
لزوم حفظ اخلاص و صفا
سپاس و ستایش و تمجید و تحسین فراوان خود را بر جوانان بسیجی مؤمن در سرتاسر کشور؛ این دلهای پاک، این دلهای تپنده‌ی با عشق به خدا، با ایمان به حقیقت، بااخلاص و باصفا، نثار میکنم. این اخلاص و صفا را در خودتان حفظ کنید.(بیانات در اجتماع نیروهای شرکت کننده در مانور عظیم طریق‌القدس 3/2/76)
حفظ تقوا و آمادگی برای فداکاری
شما جوانان که بسیجی و عزیز هستید و مورد علاقه‌ی امام بودید و ان‌شاءاللَّه مورد توجه وجود مقدس ولی‌عصر(ارواحنافداه) و مشمول دعوات زاکیه‌ی آن بزرگوار باشید، بزرگترین نکته‌ی کار شما همین حفظ تقواست؛ آماده بودن برای فداکاری در راه خدا و برای حضور در آن‌جایی که خدای متعال اراده کرده است.(بیانات در دیدار با فرماندهان رده‌های مقاومت نمونه‌ی بسیج و جمعی از دانشجویان و طلاب بسیجی 30/8/70)
ارتباط با خدا
خدا را هرگز فراموش نکنید. دل را با منبع غیبی قدرت - یعنی سرچشمه‌ی فیاض وجود، یعنی خدای بزرگ - مرتبط و متصل نگه‌دارید. با خدا هرچه بیشتر انس بگیرید. بشر با پشتیبانی و دلگرمی به این منبع لایزال قدرت است که موجودی آسیب‌ناپذیر و شکست‌ناپذیر میشود. شما - مخصوصاً جوانان - با آن دلهای پاک و روحهای روشن، با ارتباط با خدا، این آسیب‌ناپذیری و شکست‌ناپذیری را در خودتان به وجود بیاورید؛ خدای متعال هم سرچشمه‌ی تفضل خود را به روی شما خواهد گشود.(بیانات در مراسم صبحگاه نظامی پایگاه منطقه‌ی دوم دریایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در بوشهر 12/10/70)
عزیزان من! رابطه با خدا را جدّی بگیرید. شما جوانید؛ به آن اهمیت بدهید، با خدا حرف بزنید، از خدا بخواهید. مناجات، نماز، نماز با حال و با توجّه، برای شما خیلی لازم است. مبادا اینها را به حاشیه برانید.(بیانات در جلسه‌ی پرسش و پاسخ دانشگاه تهران 22/2/77)
بخصوص به جوانهای عزیز، فرزندان خودم... عرض میکنم که قدر دلهای پاک و ضمیرهای روشن و صاف خودتان را بدانید و ارتباطتان را با خدا قوی کنید؛ از خدا بخواهید. و ان‌شاءاللَّه دلها را بیش از پیش به نور تفضل الهی روشن کنید.(بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی 18/11/84)
هرچه میتوانید، ارتباط معنوی و شخصی خودتان با خداوند متعال را تقویت کنید؛ این خیلی باارزش است. این نگاه جوانانه‌ی شما، یک سخن گفتنِ از روی دل با خدا، یک استغفار، یک تهلیل و تکبیر، یک استغاثه، تضرع پیش پروردگار عالم، از شما جوانها، آثار خیلی زیادی را بر جا میگذارد؛ این را فراموش نکنید. این جلساتی هم که دارید - جلسات معنویت و دعا و اینها - سعی کنید آنها را همراه کنید با معرفت. دعای کمیل، همراه با شناخت مفاهیم دعای کمیل و معرفت دعای کمیل؛ دعای ندبه، همین جور؛ و بقیه‌ی کارهائی که انجام میگیرد، با معرفت باشد. از علمای محترم، خوب و صاحب فکر - که بحمداللَّه هستند - استفاده بشود.(بیانات در دیدار بسیجیان استان کرمانشاه 22/7/90)
انس با خدا
شما باید خدا را فراموش نکنید، به یاد خدا باشید، به خدا توکل کنید و از دستورات او الهام بگیرید. این، روح مطلب است. آن چیزی که شما را از همهی تشکیلات علی‌الظاهر مردمی در کشورهای دیگر ممتاز میکند، همین است. آنچه که شما را به این حد از کارایی می‌رساند، همین یاد خداست. بخصوص شما جوانان، یاد خدا را هرگز از دست ندهید؛ خودتان را با خدا مأنوس کنید. شما جوانید؛ دلها و روحهای شما، پاک و مطهر است. شما آلوده به زخارف این زندگی مادّی نشده‌اید. شما کسانی هستید که روحها و دلهایتان، برای پرتوگیری از انوار الهی آماده است؛ این را قدر بدانید و برای خودتان حفظ کنید.(بیانات در مراسم ویژه‌ی روز بسیج در پادگان امام حسن مجتبی(ع) 5/9/69)
احیاء دلها با انابه و نیایش و استغفار
ایمان، تقوا، توجه به خدا، گریه‌ی شوق و محبت در محراب عبادت، دعا و ذکر و نیایش و استغفار را از یاد نبرید؛ این حیات دلهای ماست؛ این مایه‌ی پیروزیهای حقیقی ماست. (بیانات پس از بازدید از ستاد فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 24/7/70)
تهذیب و تزکیه‌ی روحی و قلبی
جوانان عزیز! از تهذیب و تزکیه‌ی روحی و قلبی غافل نشوید. پایه‌ی همهی بدبختی‌های ملت‌ها، مسؤولان، بزرگ‌ها و کوچک‌ها، خودخواهی و خودپرستی و خود را عمده کردن و خدا کردن و ایجاد فرعونیّت در درون دل است. گاهی انسان در بیرون قالب جسم خود ـ یعنی در ظاهر خود ـ هیچ نشانه‌ی فرعونیّت ندارد؛ اما در دل، فرعون است. خودخواهی‌ها، خودپرستی‌ها، خودمحوری‌ها، عمده کردن خود و خواست‌ها و تمایلات و شهوات و سود و منفعت خود، اینهاست که منشأ اغلب مفاسد زندگی است؛ لذا به سمت تهذیب نفس حرکت کنید. (بیانات در مراسم دیدار گروه کثیری از سپاهیان و بسیجیان در مشهد10/6/78)
تهذیب نفس با خواندن نماز با توجه، انس با قرآن، دعا و توسل و تضرع
نماز با توجه، انس با قرآن، دعا و توسل، تضرع، روزه‌ی ماه رمضان و عبادات نیمه‌شب،مخصوصاً برای جوانان، که تأثیرپذیریشان زیاد است، میتواند مهذب نفس باشد. (بیانات در اجتماع مردم مشهد مقدس و زائران حضرت ثامن الحجج، علی بن موسی الرضا(ع) در روز عید سعید فطر 15/1/71)
ذکر و توبه
خود را در زمینه‌های تزکیه و اخلاق پیش ببرید. راهش هم رعایت دو نکته است: ذکر و توبه. ذکر یعنی یاد. یاد در مقابل غفلت است؛ غفلت از خدا، غفلت از وظیفه و مسؤولیت، غفلت از هنگام حسّاسِ مواجهه با مأموران الهی در عالم ملکوت - عالم بعد از عبور از جسمانیّت - و محاسبه‌ی بزرگ انسان در مقابل خدا در قیامت. این یادها تعیین‌کننده است. این‌طور نبوده که فقط به ما بگویند به قیامت معتقد باشید، برای اینکه اعتقادی مثل اعتقاد علمی داشته باشید؛ نه. برای اینکه این اعتقاد در زندگی و حرکت و تصمیم‌گیری ما تأثیر بگذارد، این یاد را در خودتان حفظ کنید. «انّما تنذر من اتّبع الذّکر»؛ انذار پیغمبر و انذار الهی هم مفید به حال کسانی است که به دنبال یاد هستند و خود را از غفلت دور نگه می‌دارند.
نکته‌ی دیگر توبه است. ممکن است کسی بگوید ما که جوانیم و هنوز عمری از ما نگذشته که مثل شما گناه زیادی کرده باشیم و محتاج توبه باشیم. نه، این درست نیست؛ توبه وظیفه‌ی همیشگی انسان است. پاکترین انسانها هم باید توبه کنند. توبه یعنی برگشت به خدا، برگشت از راه خطا، توجّه دادن دل به پروردگار و رو را به طور کامل به خدا کردن. (بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 22/2/82)
افزایش معنویت و پرهیز از دنیاطلبی
ما راه خدا را باید برای خدا و به کمک الهی بپیماییم و طی کنیم. امروز ملت عزیز ما، احتیاج به این دارد که هر فردی، در درون و در دل خود، راهی به سوی خدا و معنویّت باز کند. باید روزبه‌روز بر معنویّت خودمان اضافه کنیم. جلوه‌های دنیا و فریبندگیهای زندگی مادّی، نباید ما را مجذوب خود کند. مجذوب شدن و دلبسته شدن و ترجیح دادنِ لذّتهای دنیا و لذّتهای مادّی بر راه خدا، یک امر ضدّ ارزش و خلاف وظیفه است. (بیانات در خطبه های نماز جمعه تهران14/03/72)
وظیفه‌ی تلاش برای کسب اخلاق حسنه
امروز در جامعه‌ی ما، یکی از تلاشهای اساسی، باید تغییر اخلاق باشد. تک تک من و شما خودمان را موظّف بدانیم که اخلاق یک نفر را عوض کنیم و آن یک نفر هم، خود ما هستیم. «کلّکم راع و کلّکم مسؤول عن رعیته.» همهی شما مسؤول هستید و اوّلین مسؤولیت، نسبت به شخصِ خودِ شماست. بر خودمان نظارت کنیم. خودمان را از فساد اخلاق، از پستی، از دروغگویی، از بدخواهی، از بددلی، از کینه‌ورزی، از بی‌رحمی، از تعرّض به حقوق دیگران، از جفا در حق دیگران، از بی‌اعتنایی به‌حال مردمِ محتاجِ توجّه و مراقبت، و بقیه‌ی اخلاقیّات فاسد، دور نگه داریم. (بیانات در دیدار کارکنان وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی23/04/72)
اهمیت نماز برای دلهای جوانان
یکی از بزرگترین نعمتهای خدا نماز است. نماز به ما این فرصت را میدهد که هر روزی چند بار ناگزیر با خدای خودمان حرف بزنیم، با خدای متعال تخاطب کنیم، از او کمک بخواهیم، به او عرض نیاز کنیم، سرسپردگی خودمان به ساحت ربوبی را با این تضرع و با این نیاز تقویت کنیم. بزرگان به نماز خیلی اهمیت میدادند. نماز در اختیار همه است. غالباً قدر نماز و اهمیت نماز را نمیدانیم. فقط این نیست که باید یک اسقاط تکلیفی کرد؛ نه، یک فرصت بزرگی است که باید از آن استفاده کرد. فرمود نماز مثل چشمه‌ی آبی است درِ خانه‌ی شما، که روزی پنج بار شما در این چشمه‌ی آب شستشو میکنید. این شستشو میتواند برای دلهای جوان آثار ماندگاری داشته باشد. با طهارت و تقواست که میتوان سخن نافذ و تأثیرگذار را از خدای متعال هدیه گرفت.(بیانات در دیدار طلاب خارجی حوزه‌ی علمیه‌ی قم 3/8/89)
نماز است که مایه‌های لازم ایثار و گذشت و توکل و تعبد را که پشتوانه‌ی حتمی واجبات پر خطر و دشوار همچون جهاد و نهی از منکر و زکات است، در روح آدمی پدید می‌آورد و او را شجاعانه بدان میدان‌ها گسیل می‌دارد. هنگامی که به خاطر هجوم دشمن، فریضه‌ی جهاد اهمیت می‌یابد، یا بر اثر دشواری زندگی قشرهایی از مردم، فریضه‌ی زکات و انفاق، همه را مخاطب می‌سازد، یا به اقتضای تلاش دشمن در عرصه‌ی فرهنگ و اخلاق، امر به معروف و نهی از منکر واجب همگانی میشود، در همهی این شرائط، نماز، نه فقط از شأن «خیرالعملی» فرو نمی‌افتد، بلکه به مثابه‌ی پشتوانه‌ی روحی و معنوی همهی مجاهدتها و ایثارها و خطرپذیری‌ها، بر اهمیت آن افزوده میشود.(پیام به اجلاس نماز 7/7/76)
قدر دانستن نماز جمعه
به جوانان عرض میکنم که نماز جمعه را قدر بدانید؛ نماز جمعه متعلّق به شماست.(خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران 8/8/77)
ضرورت حضور در مسجد
حضور جوانان و روحیه‌های بسیجی باید محیط مسجد را زنده و پرنشاط و آینده‌پو و لبریز از امید سازد.(پیام به نوزدهمین اجلاس سراسری نماز 20/7/89)
قدر دانستن ماه رمضان
از فرصت ماه رمضان استفاده کنید؛ روزه را خوب بگیرید؛ جوانها روزه که می‌گیرند، منتها خوب روزه بگیرید. خوب روزه گرفتن به این است که در حالی که دهان شما از لحاظ خوردنی و آشامیدنی روزه است، دلتان را هم در زمینه‌ی هوسها، چشم خودتان را هم در زمینه‌ی آنچه که با چشم از هوسها دنبال میشود و بقیه‌ی اعضا و جوارح را روزه نگه دارید. احساس کنید که در این ماه - یعنی ماه رمضان - با این حال روزه دارید به خدای متعال نزدیکتر می‌شوید و دلتان نورانی‌تر میشود. (بیانات در دیدار نخبگان جوان 25/6/85)
قدر دانستن ماه رجب
چقدر خوب است که جوانان عزیز ما و عموم مردم، دلهای خودشان را در این ماه [رجب]، آماده‌ی ورود به ماه مبارک شعبان و ماه مبارک رمضان کنند.(بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم 29/7/77)
لزوم حفظ و تقویت خودباوری و اعتماد به نفس
ملت ایران باید اعتماد به نفسی را که به برکت انقلاب و به برکت ایستادگی در میدان پرخطر انقلاب به دست آورد و بعد در میدان دفاع مقدس با همهی آن مشکلات با ایستادگی خود، این اعتماد به نفس در او تقویت شد، این اعتماد به نفس را باید حفظ کند. این اعتماد به نفس، به ملت ایران این جرئت را، این همت را، این توانائی را میدهد که این راه طولانیِ تا آرمانهای ترسیم‌شده‌ی برای جامعه‌ی اسلامی را طی بکند؛ بدون او نمی‌شود. بدون اعتماد به نفس نمی‌شود این راه را رفت.(بیانات در اجتماع بزرگ مردم یزد 12/10/86)
آنی که ما به شدت نیازمند اعتماد به نفس او هستیم، قشر جوان ماست؛ بخصوص قشر جوان اهل علم و فرزانه و بالقوه اداره کننده‌ی بخشی از آینده‌ی این کشور؛ چه اداره کننده‌ی علمی، چه اداره کننده‌ی سیاسی، چه اداره کننده‌ی عملی و اجرائی. این قشر باید توصیه‌ی به اعتماد به نفس را درست به گوش بشنود و از اعماق دل بپذیرد و در همهی فعالیتهای خود آن را محور و ملاک قرار بدهد.(بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاههای استان یزد 13/10/86)
احترام به والدین
تهذیب شامل رفتارها هم میشود؛ رفتار با پدر و مادر. پدر و مادرهایتان را هم دوست بدارید و هم این دوستی را به آنها ابراز کنید؛ هم احترامشان کنید. هم اطاعتشان کنید.(بیانات در دیدار با انجمنهای اسلامی دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)
ج- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی فکری - اعتقادی
لزوم تعمیق معارف دینی و انقلابی
شما جوانان باید دائماً هشیار باشید. معارف دینی خود و معارف انقلابی خود را هر چه میتوانید تعمیق کنید. مثل پاره‌های پولاد؛ « زبر الحدید» - آنطوری که در تعبیرات حدیث و در بعضی دعاها وجود دارد - نفوذ ناپذیر و نفوذ کننده و در مقابل دشمن برنده و با اراده‌ی قوی باشید. اگر بخواهید این هویت را به صورت کامل برای خودتان تأمین کنید و حفظ کنید، و ان‌شاء‌الله کسانی که در آینده به شما ملحق خواهند شد در نسلهای بعدی، همین‌طور این شجره‌ی طیبه و این جریان مقدس ادامه پیدا کند، بایستی پایه‌های معارف را در دلهاتان مستحکم کنید.(بیانات در دیدار با بسیجیان استان فارس 14/2/87)
لزوم ترمیم پایه‌های اعتقادی
آن چیزی که مهمتر از هر چیز دیگر است و در همهی حالات باید به آن توجّه داشت این است که مایه و اساس اصلی در حرکت هر ملت و موفّقیت او، این است که پایه‌های فکری و اعتقادی و روحی را ترمیم و استوار کند. (بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، به مناسبت عید سعید فطر 04/01/72)
لزوم تعمق بخشیدن به آگاهی‌های اسلامی
جوانهای عزیز! این دیدگاه را پایه‌ای قرار بدهید برای حرکت خودتان. سعی کنید در محیط پیرامونی اثر بگذارید. سعی کنید این تعمق را بیشتر کنید. سعی کنید آگاهی‌های اسلامی عمیق را در حوزه‌ی کاری خودتان گسترش بدهید. امروز خوشبختانه وسائل این کارها هم فراهم است. همین نوشته‌های شهید مطهری و نوشته‌های فضلا و علمای برجسته‌ای که امروز در قم و تهران و جاهای دیگر هستند، چیزهای خوبی است، معارف خوبی است، مطالب خوبی است؛ در آنها معنویت هست، عقلانیت هست، دقت هست، آینده‌نگری هست. ذهن خودتان را به این معارف تبدیل کنید و این را در محیط پیرامون خودتان گسترش بدهید.(بیانات در دیدار بسیجیان استان کرمانشاه 22/7/90)
توجه به عمق‌ها در عین توجه به ظواهر دینی
من به شما برادران و خواهران عزیز - که فرزندان من هستید - مؤکداً توصیه میکنم که به عمق‌ها توجه کنید و آن را بطلبید؛ از ظواهر هم دست نکشید. این خطاست که کسی خیال یا توهم کند که باید باطن را درست کرد، ظاهر مهم نیست؛ نخیر، همین ظاهر، انسان را به وادی‌های گوناگونی می‌کشاند. ظاهر دینی، ظاهر اسلامی، پایبندی به تعبد دینی، همین مجالس دعا، همین مجالس توسل به ائمه (علیهم‌السّلام) لازم است؛ منتها همهی اینها را با دانایی همراه کنید. در مجلس روضه‌خوانی و سینه‌زنیِ بسیج وقتی شعر خوانده میشود، باید با معنا، با مضمون، جهتدار و همراه با درس باشد. وقتی در آن‌جا سخنرانی میشود، باید در جهت تعمیق فکر و اندیشه باشد. وقتی نماز جماعت می‌خوانید، نماز شما باید همراه با توجه به پروردگار و خشوع در مقابل او باشد. وقتی اعتکاف میکنید، وقتی روزه می‌گیرید، وقتی اجتماعات مذهبی تشکیل می‌دهید، باید همراه با توجه به خدای متعال و همراه با اخلاص باشد. کلید موفقیت اینهاست. اگر این نباشد، همان چیزی بر سر انسان خواهد آمد که دیدید بر سر عده‌یی آمد. عده‌یی در اول انقلاب خیلی تند و داغ و پُرشور بودند، اما متأسفانه فکر دینی آنها عمق نداشت؛ با اولین باد سردی که از طرف تبلیغات دشمنان آمد، برگ و بار انقلابی‌شان ریخت و جوشش انقلابی‌شان تمام شد! بعضی‌ها صدوهشتاد درجه این طرف غلتیدند. من یک‌وقت به یکی از این آقایان گفتم که شماها اوایل انقلاب در زمینه‌ی مسائل اقتصادی چپِ چپ بودید و ما از تندروی‌های چپگرایی شما را منع می‌کردیم؛ اما الان شما رفته‌اید منتهاالیه جهت مقابل، و شده‌اید راستِ راست! ما همان‌جایی که قبلاً بودیم، ایستاده‌ایم و باز شما را از تندروی‌های راست‌گرایانه منع میکنیم! این به‌خاطرِ نداشتن عمق است؛ به این دلیل است که ریشه‌ی اعتقادی و فکری وجود ندارد. (بیانات در دیدار دانشجویان بسیجی 5/3/84)
خواندن و تدبر در قرآن
جوانان پاکدل انقلابی ما! این رابطه را روزبه‌روز با قرآن بیشتر کنید؛ در خانواده‌ها عطر قرآن را در فضا منتشر کنید؛ قرآن را بخوانید و بخوانید؛ در قرآن تدبر کنید.(بیانات در مراسم اختتامیه‌ی هشتمین دوره‌ی مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن کریم 17/11/70)
انس با قرآن
انس با قرآن برای همه لازم است؛ این را ما به همه توصیه میکنیم، به همهی جوانهای کشور توصیه میکنیم.(بیانات در دیدار جمعی از شاعران و ذاکرین اهل بیت(ع) 3/3/90)
من به جوانها غالباً در مورد قرآن سفارش میکنم. سعی کنید رابطه‌تان را با قرآن قطع نکنید. هر روز، ولو نصف صفحه، قرآن بخوانید؛ اینها همه‌اش مقرِب انسان است؛ صفای روح و گشایش و فتوح معنوی را همینها برای انسان به وجود می‌آورد.(بیانات در دیدار معلمان و اساتید دانشگاههای خراسان شمالی 20/7/91)
آشنایی با قرآن و حدیث و مفاهیم اسلامی
برادران! با قرآن و حدیث و مفاهیم اسلامی آشنا بشوید و قدرت درک ذهنی خود را بالا ببرید و از لحاظ عملی، واقعاً مراقب و مواظب و اهل عبادات و فرایض و نوافل و صفا باشید. (بیانات در دیدار با مسئولان دفاتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران 7/11/68)
مطالعه و انس با صحیفه‌ی سجادیه
من به شما جوانان توصیه میکنم که بروید «صحیفه‌ی سجادیه» را بخوانید و در آن تدبّر کنید. خواندنِ بی‌توجّه و بی‌تدبّر کافی نیست. با تدبّر خواهید دید که هر یک از دعاهای این «صحیفه‌ی سجادیه» و همین دعای «مکارم‌الاخلاق»، یک کتاب درس زندگی و درس اخلاق است.(بیانات در دیدار کارکنان وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی23/04/72)
عزیزان من، بخصوص جوانان، با صحیفه‌ی سجّادیه اُنس بگیرند؛ زیرا همه چیز در این کتابِ ظاهراً دعا و باطناً همه چیز، وجود دارد.(بیانات در خطبه های نماز جمعه تهران سوم رمضان 1415- 14/11/73)
تأمل در مفاهیم ادعیه‌ی وارده
من به جوانها قویاً توصیه میکنم که به ترجمه‌ی این دعاها توجه کنند. این دعاهای عرفه و ابی‌حمزه، پُر از معارف است. اینکه در دعای کمیل میخوانیم: «اللّهم اغفرلی الذّنوب الّتی تحبس الدّعا؛ اللّهم اغفرلی الذّنوب الّتی تنزل البلا» یا «تنزل النقم»، همهی اینها معارف الهی است؛ یعنی معنایش این است که ما افراد بشر، گاهی خطاها و گناهانی میکنیم که این گناهان مانع از این میشود که دعای ما مورد اجابت قرار بگیرد و قبول بشود؛ گناهانی از ما سرمی‌زند که این گناهان بلا را برای ما به ارمغان می‌آورد.(بیانات در خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران 21/7/85)
تفکر در ابعاد انقلاب عظیم اسلامی
راجع به این انقلاب عظیم، خودِ شما جوانان، با فکر روشن و بازی که دارید؛ با آن دل پاک و حسّاسی که خدا به شما داده است، فکر کنید. وضع این دنیا را نگاه کنید. حرکت و سیر دیوانه‌وار به سمت مادیّت را ببینید. بعد برگردید به سمت کشور و جامعه‌ی خودتان و پیام یک حرکت، یک حکومت، یک نظام به رهبری یک مرد عارفِ الهی محض را، که کمترین ارتباط و تعلّقی را برحسب آنچه که عادت ما مردم عادی است با مادیّات داشته است، در ایرانِ اسلامی مشاهده کنید و ببینید این چه نفحه‌ی عظیمی از سوی پروردگار بوده است! خودِ وجودِ آن مرد و سخنان او، یکی از نفحات بود که از دست ما گرفته شد. (بیانات در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای سپاه در پادگان انصار الحسین 7/7/72)
لزوم پندپذیری از تاریخ
من، همیشه به جوانان و محصّلین و طلّاب و دیگران می‌گویم که تاریخ را جدّی بگیرید و با دقّت نگاه کنید، ببینید چه اتفاقی افتاده است: «تلک أمة قد خلت». عبرت از گذشتگان، درس و آموزش قرآن است.( بیانات در جمع فرماندهان، مسؤولان و پرسنل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی و جمعی از جانبازان انقلاب اسلامی به مناسبت روز پاسدار، 05/10/74)
عمق بخشیدن به معارف دینی با استفاده از کتابهای شهید مطهری
من توصیه میکنم در زمینه‌ی مسائل دینی، جوانها از معارف بلندی که جزو بهترین آنها آثار شهید مطهری است، حتماً استفاده کنند. شعارها خیلی خوب است، جهت‌گیری‌ها خیلی خوب است؛ بایستی به این جهت‌گیری‌ها و به این شعارها عمق داد. جوانها از کتابهای شهید مطهری استفاده کنید.(بیانات در دیدار با بسیجیان استان فارس 14/2/87)
امروز جوانان ما، دانشجویان ما، معلّمان ما و کارگران ما اگر می‌خواهند در زمینه‌ی افکار اسلامی عمق پیدا کنند و پاسخ سؤالات خود را بیابند، باید به کتابهای شهید مطهّری مراجعه کنند؛ که امام درباره‌ی کتابهای این بزرگوار، تعبیری قریب به این مضمون دارند که «همهی آنها خوب و مفید است». این تعبیری بسیار مهم از کسی مثل امام است.(بیانات در دیدار جمع کثیری از کارگران و معلمان به مناسبت روز کارگر و هفته‌ی معلم 15/2/78)
آشنایی جوانان با قصه‌ی جنگ تحمیلی هشت ساله
من مشتاقم که جوانهای ما قصه‌ی جنگ تحمیلی هشت ساله را بدانند که چه بود. این را بارها گفته‌ایم؛ افراد هم گفته‌اند و تشریح کرده‌اند؛ اما یک نگاه کلان به این هشت سال، با اطلاع از جزئیاتی که وجود داشته است، خیلی برای برنامه‌ریزی آینده‌ی جوان در روزگار ما مهم است. خوشبختانه کتابهای خوبی هم نوشته شده است. من با اینکه وقت زیادی ندارم، بسیاری از کتابهائی را که در باب مسائل دفاع مقدس هست، نگاه میکنم؛ برای خود من مفید است. این کتابها را بخوانید، بدانید، ببینید؛ شرح حال این جوانهای برجسته را بشناسید. تعدادی از این جوانهای برجسته‌ی میدان جنگ، همان کسانی بودند که در روز سیزده آبان، آن حماسه‌ی بزرگ را آفریدند، بعد هم رفتند توی میدان جنگ. بسیاری از آنها امروز جزو چهره‌های ماندگارِ واقعیِ تاریخ ما هستند. احساس مسئولیت، این است.(بیانات در دیدار جمعی از دانش‌آموزان و دانشجویان در آستانه‌ی سالروز سیزده آبان 8/8/87)
د- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی سیاسی
تقویت و افزایش بصیرت
من می‌خواهم عرض کنم: جوانان عزیز! بسیجیان عزیز! هر جای کشور که هستید، این بصیرت را روزبه‌روز زیاد کنید. نگذارید بعضی از نیازهای مادی و مسائل کوچک، جلو بصیرتها را بگیرد. بصیرتتان را حفظ کنید و دشمنتان را بشناسید. دشمن، ترفندهای گوناگون دارد؛ و آن ملتی موفق میشود که فریب نخورد. دشمن سعی میکند آرزوهای انقلابی را در نظر یک ملت مؤمن، کوچک کند. سعی میکند نیازهای مادی و کوچک را در نظر او بزرگ کند. نیاز مادی هم نیاز است، اما از جان که بالاتر نیست! ملتی که در راه خدا، جان برایش نثار کردنی است، آن‌جایی که میدان مبارزه با دشمن است، نیازهای دیگر چه تأثیری میتواند داشته باشد!؟ (بیانات در دیدار با فرماندهان بسیج سراسر کشور 27/8/71)
تلاش جوانان برای بصیرت‌افزائی؛ خود جوانها باید در این زمینه تلاش کنند. دشمن را باید شناخت، روشهای دشمن را باید شناخت؛ این کاری است که بر عهده‌ی خود جوانهاست.(بیانات در اجتماع بزرگ مردم قم 27/7/89)
بسیجیان باید آگاهی و معرفت خود را در زمینه‌های مختلف از جمله، موارد لزوم حضور بسیج در صحنه، افزایش دهند. (در جمع بسیجیان استان اردبیل 6/5/79)
هوشیاری دائم در مقابل دشمنان
دائم بیدار باشید. دائم خودتان را در سنگر ببینید. دائم خودتان را در مقابل یک دشمن غدّار و زخم خورده و خشمگین و به شدّت ناراحت از اینکه تا کنون نتوانسته است کاری انجام دهد، ببینید. یعنی هوشیاری‌تان را حفظ کنید. همه کسانی که در این کشور کاری بر عهده دارند و یا مشغول فعّالیت سازنده‌ای هستند، در حوزه‌ی کار خودشان بیدار و هوشیار باشند. (بیانات در دیدار ارتشیان به مناسبت روز ارتش 24/1/73)
ضرورت آگاهی بسیجیان از سیاست‌های کلان نظام در حرکت به سوی اهداف متعالی
سالک راه خدا - در هر نوع سلوکی - به سمت آرمانهای گوناگون و متنوّع اسلامی که حرکت میکند، به هر شکلی و به هر نحوی هست، باید از شیوه‌های متنوّع استفاده کند برای رسیدن به مقصود. وِ مَن یُوَلِّهِم یَومَئِذٍ دُبُرَهُ اِلّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَو مُتَحَیِّزاً اِلی فِئَةٍ فَقَد بآءَ بِغَضَبٍ مِنَ الله؛(انفال : 16) هرگونه حرکتی - چه حرکت به جلو، چه حرکت به عقب - مثل میدان رزم نظامی، باید به دنبال رسیدن به اهدافِ ازپیش‌تعیین‌شده باشد.
اهدافی وجود دارد؛ نظام اسلامی در هر مرحله‌ای یکی از این اهداف را دنبال میکند، برای پیشرفت، برای رسیدن به نقطه‌ی تعالی و اوج، برای ایجاد تمدّن عظیم اسلامی؛ باید سعی کند به این هدف در این مرحله برسد. البتّه مرحله‌گذاری است، قطعه قطعه است. راهنمایان و هادیان و متفکّران و مسئولان مربوط، این قطعات را معیّن میکنند، هدفگذاری میکنند، حرکت جمعی آغاز میشود. همه باید تلاش کنند که هر حرکتی در هر مرحله‌ای به اهداف خودش برسد. این آن نظامِ صحیحِ حرکتِ منطقی [است]. این را همهی فعّالان عرصه‌ی سیاست و مدیریّت کلان کشور باید همواره به یاد داشته باشند؛ آحاد مردم، شما عزیزانِ بسیجی - فعّالان عرصه‌ی بسیج - هم باید این را همواره به یاد داشته باشید. (بیانات در دیدار پنجاه هزار فرمانده بسیج سراسر کشور 29/8/92)
حفظ وحدت در داخل کشور
وحدت را حفظ کنید. دشمن، بسیار خواستار آن است که منادی وحدت را در خانه‌ی خودش دچار اختلاف و تفرّق کند. همه این را همیشه به یاد داشته باشند. گروههای مختلف، مذاهب مختلف، شهرهای مختلف و آدمهای مختلف این را بدانند. دشمنان اسلام و جمهوری اسلامی، خیلی دوست می‌دارند بگویند «این هم جمهوری اسلامی که همه‌اش دم از وحدت می‌زد! ببینید! در خانه‌ی خودش دچار اختلاف و تفرقه است!» دلشان می‌خواهد چنین وضعی را پیش بیاورند. (بیانات در دیدار مسئولان و دست اندرکاران حج 31/1/73)
وحدت و همدلی، عامل غلبه‌ی ملت بر دشمنان
همین روحیه، همین وحدت، همین نشاط، همین یکپارچگی، همین حضور در صحنه، همین مهربانی فیما بین ملت و دولت، همین همدستی و همگامی ملت ایران در همهی صحنه‌ها، تمام مشکلات را از پیش پای شما ملت برخواهد داشت؛ بر توطئه‌های دشمن در همهی مراحل فائق خواهد آمد و دنیایی‌آباد و آزاد برایتان به ارمغان خواهد آورد. (بیانات در خطبه های نماز عید سعید فطر 11/12/73)
امریکا می‌خواهد امّت اسلامی با هم دشمن باشند. شما بیایید با ایجاد وحدت، بینی مستکبرِ تفرقه‌طلب را به خاک بمالید و نگذارید دشمن خشنود شود. دشمنان دنیای اسلام می‌خواهند هدفهای خودشان را در این برهه از زمان به دست مسلمانان انجام دهند. (بیانات در خطبه های نماز عید سعید فطر 11/12/73)
هوشیاری در مقابل تفرقه‌افکنی و پرهیز از آن
کلیّت ملّت و وحدت ملّت را ارج بنهید. مواظب باشید انگیزه‌های صنفی، انگیزه‌های حزبی و انگیزه‌های گروهی و سلیقه‌ای و خطّی، شما را به یک طرف جذب نکند. این، کار شیطان است و شیطان بزرگ از این کار، بسیار خوشش میآید. ملاحظه کنید! اگر امروز از زبان کسی - حال این کس هر که می‌خواهد باشد - تصادفاً ساز مخالفی صادر شود؛ چه رسد به اینکه عمداً و با توجّه باشد، فردا بوقهای جهانی آن را پخش میکنند. چرا؟ چون به گوینده‌اش کاری ندارند؛ اصلِ سازِ مخالف در این کشور برای آنها اهمیت دارد. بنابراین وحدت کلمه را حفظ کنید. (بیانات در آستانه سالروز تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و روز ملی مبارزه با استکبار 11/8/73)
حفظ روحیه‌ی آرمانگرایی
یک توصیه‌ی دیگر، مسأله‌ی حفظ اصول و روحیه‌ی آرمانگرایی است. شما محافظه‌کار نشوید. ممکن است گذشت سن، بعضی‌ها را محافظه‌کار کند؛ اما موتور حرکت، جوانی است. جوان ما نباید محافظه‌کار شود. جوان باید آرمانگرا باشد. از آرمانها کوتاه نیائید. آرمانها را بخواهید، قله‌ها را بطلبید، تا یقین بکنیم که به نیمه راه لااقل خواهیم رسید. البته اگر قله را بطلبید، بنده یقین میکنم به خود قله هم خواهید رسید. روحیه‌ی آرمانگرایی را که از جمله‌ی مصادیق روحیه‌ی آرمانگرایی، تمسک به اصول و مبانی فکری است، از دست ندهید.(بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد 25/2/86)
پرهیز از افراط و تفریط
توجه کنید که افراط هم همان اندازه ضرر میزند که تفریط. عمل نکردن یقیناً مضر است، عمل افراط‌‌آمیز هم به همان اندازه مضر است؛ مراقب باشید. (بیانات در دیدار هزاران نفر از بسیجیان استان قم 2/8/89)
توصیه به رعایت قانون در حوادث توسط جوانان انقلابی و فرزندان بسیجی
یک نکته را هم به جوانان عزیز انقلابی، به فرزندان عزیز انقلابی خودم، به فرزندان بسیجی ـ از زن و مرد ـ عرض بکنم: جوانان از اطراف و اکناف کشور، از آنچه که تهتّک بیگانگان از ایمان دینی به گوش‌شان می‌خورد یا با چشم‌شان میبینند، عصبانی هستند؛ وقتی میبینند روز عاشورا چگونه یک عدهای حرمت عاشورا را هتک میکنند، حرمت امام حسین را هتک میکنند، حرمت عزاداران حسینی را هتک میکنند، دل‌هاشان به درد میآید، سینه‌‌‌‌‌هاشان پر میشود از خشم؛ البته خوب، طبیعی هم هست، حق هم دارند؛ ولی می‌خواهم عرض بکنم جوانهای عزیز مراقب باشند، مواظب باشند که هرگونه کار بی رویه‌‌‌ای، کمک به دشمن است. اینجا جوانها تلفن میکنند ـ می‌فهمم من، می‌خوانم، غالباً تلفن‌ها و نامه‌ها را خلاصه میکنند، هر روز می‌آورند، من نگاه میکنم ـ می‌بینم همین‌طور جوانها گله‌‌‌‌‌مند، ناراحت و عصبانی؛ گاهی هم از بنده گله میکنند که چرا فلانی صبر میکند؟ چرا فلانی ملاحظه میکند؟ من عرض میکنم؛ در شرائطی که دشمن با همهی وجود، با همهی امکاناتِ خود درصدد طراحی یک فتنه است و می‌خواهد یک بازی خطرناکی را شروع کند، باید مراقبت کرد او را در آن بازی کمک نکرد. خیلی باید با احتیاط و تدبیر و در وقت خودش با قاطعیت وارد شد. دستگاههای مسئولی وجود دارند، قانون وجود دارد؛ بر طبق قانون، بدون هیچ‌گونه تخطی از قانون، بایستی مُرّ قانون به‌صورت قاطع انجام بگیرد؛ اما ورود افرادی که شأن قانونی و سمت قانونی و وظیفه‌ی قانونی و مسئولیت قانونی ندارند، قضایا را خراب میکند. خدای متعال به ما دستور داده است: «و لایجرمنّکم شنئان قوم علی ان لاتعدلوا اعدلوا هو اقرب للتّقوی». بله، یک عدهای دشمنی میکنند، یک عدهای خباثت به خرج می‌دهند، یک عدهای از خباثت‌‌‌کنندگان پشتیبانی میکنند ـ اینها هست ـ اما باید مراقب بود. اگر بدون دقت، بدون حزم، انسان وارد برخی از قضایا بشود، بی‌‌‌‌گناهانی که از آنها بیزار هم هستند، لگدمال می‌شوند؛ این نباید اتفاق بیفتد. من برحذر می‌دارم جوانهای عزیز را، فرزندان عزیز انقلابی خودم را از اینکه یک حرکتی را خودسرانه انجام بدهند؛ نه، همه چیز بر روال قانون.(بیانات در دیدار مردم قم در سالگرد قیام نوزدهم دی‌ماه 19/10/88)
شما بسیجیها باید به گونه‌یی رفتار کنید که احترام و محبت مردم جلب شود. شما باید نمونه‌ی اخلاق و تواضع و مهربانی و رعایت مقررات باشید..(بیانات در مراسم بیعت جمع کثیری از بسیجیان نمونه 6/4/68)
هـ- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در حوزه‌ی فرهنگی - اجتماعی
گسترش سطح آگاهی عمومی، حسنه‌ای بزرگ
امروز هر اقدامی که به گسترش سطح آگاهی عمومی بینجامد و نیروی تفکّر و قدرت درک معارف را در مردم با استعداد ما تقویت کند، حسنه‌یی بزرگ است. (پیام به مناسبت آغاز هفته کتاب 4/10/72)
انس با کتاب
اعضای نیروهای مسلّح، همه و همه باید با کتاب انس پیدا کنند.(مصاحبه در پایان یازدید از پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 17/2/71)
جدی گرفتن موضوع کتابخوانی
من توقّعم این است که مردم ما کتابخوانی را جدّی بگیرند. البته جمعی از مردم جدّی می‌گیرند؛ اما همه این طور نیستند.( مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران،22/2/75)
توجه به سبک زندگی در مجموعهی بسیج
همین بحث سبک زندگی و اسلوب زندگی به حسب نظر اسلام، این در داخل بسیج میتواند یک معیار برای خودشناسی باشد. بحث این نیست که دستگاههای برتر و بالاتر بیایند ما را عیار بزنند، ببینند چه جوری است، بحث این است که خودمان، خودمان را عیارسنجی کنیم. رفتار ما در محیط کار چگونه است؟ رفتار ما با همسر و فرزند چگونه است؟ رفتار ما در محیط زندگی و محیط اجتماعی چگونه است؟ رفتار ما با زیر دست چگونه است؟ با کسی که بالادست ماست، رفتار ما چگونه است؟ رفتار ما با دوست چگونه است؟ با دشمن چگونه است؟ اینها همه در اسلام اندازه و معیار دارد. خودمان را بسنجیم. این میشود عیار خویش را سنجیدن، خود را درست شناختن. اگر از اینجا شروع کردیم، بنیان زندگی ما، بنیان کار ما در همهی بخشها، بخصوص در بسیج، که حالا محل بحث ماست، تقویت خواهد شد. (بیانات در دیدار جمعی از بسیجیان و فعالان طرح «صالحین» 1/9/91)
رعایت امر به معروف و نهی از منکر
بر همین اساس، من تأکید میکنم که جوانان عزیز و مؤمن، آحاد مردم زن و مرد مسلمان امر به معروف و نهی از منکر را که دو فریضه‌ی الهی و جزو ارزشهایی است که میتواند در این جهت، برای ملت ما وسیله‌ی بسیار مفید و مؤثّر و پیش‌برنده‌ای باشد، فراموش نکنند. ( بیانات به مناسبت حلول سال 1372 هجری شمسی)
تلاش برای تبدیل "وجدان کاری" به فرهنگ عمومی جامعه
همهی مردم و مسؤولین بدانند: اینکه من عرض کردم «وجدان کاری»، یک تعارف نیست. باید برنامه‌ریزی کنند. «وجدان کاری» باید فرهنگ عمومی مردم شود. باید اگر کسی کاری انجام میدهد، فکر کند که یک نفر بالای سرش ایستاده است؛ حتّی اگر تنها، در اتاقی خلوت باشد. کار باید کامل، محکم، قوی، ابتکاری و همراه با نیاز انجام گیرد. (بیانات در دیدار کارگران، فرهنگیان نمونه و کارکنان بنیاد مسکن به مناسبت "روز معلّم" و "روز کارگر"،13/02/74)
استفاده‌ی صحیح از اوقات فراغت
الان در فصل تابستان، بسیاری از جوانان خوب ما اوقات فراغتشان را یا در بسیج سازندگی و یا در بسیج نیروی مقاومت می‌گذرانند و یا به بالا بردن علم و سواد دیگران کمک میکنند. عدّه‌ای به تن خودشان زحمت می‌دهند و برای دیگران کار میکنند. عدّه‌ای با برنامه‌های خوب و منظّم، به کتابخوانی و ارتقای سطح فکر خودشان می‌پردازند. فراغت جوانان مؤمن، اینگونه می‌گذرد.(بیانات در دیدار جوانان اهواز 8/5/82)
توصیه به جوانان: تحصیل، تهذیب، ورزش
دوره‌ی جوانی، دوره‌ی توانایی است. این توانایی در چه چیزهایی باید به کار برود؟ به اعتقاد من، باید عمدتاً در تحصیل علم، در ایجاد صفای نفس و روحیه‌ی تقوا در خود و ایجاد نیروی جسمانی در خود - که ورزش باشد - به کار رود. این سه مورد، عمده است. یعنی اگر در یک جمله‌ی کوتاه از من بپرسند که شما از جوان چه می‌خواهید؟ خواهم گفت: تحصیل، تهذیب و ورزش. من فکر میکنم که جوانان باید این سه خصوصیّت را دنبال کنند.
تحصیل، اعم از تحقیق و کارهای علمی هم هست. چون این نیرو در جوانان هست، بایستی در کار تحصیل علم خیلی تلاش کنند. امروزه آن‌طور که شنیده‌ام، در دانشگاهها جوانان خیلی گُرده زیر بار کار علمی سخت نمی‌دهند؛ این چیز خیلی خوبی نیست. چطور ما به جوانی که تحصیل علم نمی‌کند، دوره‌ی دبیرستان را متوقّف گذاشته و به دانشگاه نمی‌رود، توصیه میکنیم که برو درس بخوان؛ اما به آن دانشجویی که در دانشگاه کار علمی سخت نمی‌کند، توصیه نکنیم که کار علمی بکن؟ واقعاً بیاید دانشگاه چه کند؟ باید به دانشگاه بیاید که علم پیشرفت کند. به نظرم می‌رسد که جوانان بایستی در کار تحصیل علم، حقیقتاً از نیروی جوانیشان مایه بگذارند... هر کاری هم بخواهید بکنید، در دوران جوانی میشود کرد؛ یعنی در هر سه زمینه - هم در زمینه‌ی علمی، هم در زمینه‌ی تهذیب نفس، هم در زمینه‌ی ورزش - باید در جوانی کار کنید. البته همه می‌دانند که در دوره‌ی پیری، ورزش این‌قدر تأثیری که در دوره‌ی جوانی دارد، ندارد؛ اما غالباً تهذیب نفس را نمی‌دانند. خیال میکنند انسان باید بماند، پیر که شد، عبادت و تهذیب نفس کند؛ در حالی که آن وقت تهذیب نفس مشکل و گاهی محال است. در دوره‌ی پیری، تهذیب نفس سخت است؛ اما در دوره‌ی شما - در دوره‌ی جوانی - تهذیب نفس خیلی آسان است. به‌هرحال، جوانان این سه کار را باید جدّی بگیرند.(گفت و شنود در دیدار جمعی از جوانان به‌مناسبت هفته‌ی جوان 7/2/77)
من دو سه سال پیش به جوانها - ظاهراً در جمع شما بود یا یک جمع دیگری - گفتم من به جوانها می‌گویم: تحصیل، تهذیب، ورزش. تحصیل کنید؛ یعنی نیروی خرد، فکر، مغز، علم در شما تقویت شود.(بیانات در دیدار با انجمنهای اسلامی دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)
توصیه به ورزش
توصیه این است که جوانها ورزش کنند. من هر وقت چشمم به ارتفاعات شمال تهران می‌افتد و می‌بینم که در این منطقه‌ی ضلع شمالی تهران - یعنی از منتهای شرق تا منتهای غرب - شاید حدود ده معبر وجود دارد که مردم را به این سلسله کوههای با عظمت و بسیار مصفّا متّصل میکند؛ اما مردم استفاده نمی‌کنند، تأسّف می‌خورم.( مصاحبه در هنگام کوهپیمایی، 02/06/75)
ورزش هم یک کار لازم است. من به همهی جوانها، دخترها، پسرها، توصیه‌ی دائمی‌ام این است که ورزش بکنند.(بیانات در دیدار با انجمنهای اسلامی دانش‌آموزان سراسر کشور 19/2/86)
امیدوارم جوانان عزیز به ورزش و به خصوص ورزشهای سالم که مایه‌ی پرورش جسم و آسایش روان است بیش از پیش اهمیت دهند.(پیام به مناسبت صعود دماوند به‌وسیله‌ی ورزشکاران سپاه و بسیج 3/6/81)
و- بایسته‌ها و ضرورت‌ها در قبال بسیج
باور به نیروی عظیم بسیج
با خدا باشید؛ دل به خدا بسپارید؛ توکلتان را به خدای متعال از دست ندهید؛ به نیروی عظیمی که خدای متعال در دل شما، در ذهن شما، در اراده‌ی شما، در وجود شما و در جسم شما به ودیعه قرار داده است، باور و ایمان بیاورید و بدانید با این نیرو میتوانید کوههای عظیم را جابه‌جا کنید.(بیانات در میدان صبحگاه ستاد نیروی مقاومت بسیج 2/6/84)
تلاش برای بسیجی ماندن
عزیزان من! بسیجی شدید، مبارک است؛ اما بسیجی بمانید. ایستادگی در راه، مهم است. بسیجی ماندن متوقف به این است که دائم خودمان را مراقبت کنیم، مواظبت کنیم و از راه بیرون نرویم.(بیانات در جمع 110 هزار بسیجی در روز عید غدیر در آستانه‌ی روز بسیج مستضعفین 4/9/89)
ضرورت حفظ صلاحیتها و خصوصیات بسیجی بودن
خب، شما جزو بسیجید. همه باید افتخار کنند که جزو مجموعهی بسیجی باشند. کسی که وارد این مجموعه میشود، صلاحیتهائی دارد؛ این صلاحیتها را نشان داده است، وارد بسیج شده است؛ این صلاحیتها را باید حفظ کنید. آنچه که من به شما عرض میکنم - که شما فرزندان من هستید، شما جوانان من هستید - این است که این خصوصیات را باید حفظ کنید؛ نه فقط حفظ کنید، بلکه باید اینها را تقویت کنید. .(بیانات در دیدار بسیجیان استان خراسان شمالی 24/7/91)
لزوم قدر دانستن عضویت در بسیج
بسیج را باید قدر بدانیم. اول، خود بسیجی باید قدر بداند. همین‌طوری که الان در این میثاق‌نامه شنیدیم و این جوانان عزیز از زبان بسیجیان به زبان آوردند، آنها خدا را حمد کردند، سپاس گزاشتند، برای اینکه در بسیج عضوند. حقیقتاً همین است؛ باید خدا را شکرگزاری کرد که توفیق بدهد انسان وارد یک چنین مجموعه‌ای بشود.(بیانات در جمع 110 هزار بسیجی در روز عید غدیر در آستانه‌ی روز بسیج مستضعفین 4/9/89)
قدر بسیج را بدانید. بسیجیها هم قدر خودشان را بدانند. مسؤولین، آحاد بسیج را به عنوان شایسته‌ترین افراد ملت ایران برای آن کارهایی که توانایی آن را دارند به حساب بیاورند. جوانان بسیجی، بخصوص شما فرماندهان هسته‌های بسیجی و یگانهای بسیجی در سراسر کشور که امروز اینجا اجتماع کرده‌اید، قدر این تشکّل و تجمّع الهی را بدانید که بسیار چیز با ارزشی است. (بیانات در جمع فرماندهان نیروی مقاومت بسیج سراسر کشور در دومین روز هفته بسیج30/08/72)
لزوم تقویت ارکان تفکر بسیجی
عزیزان بسیجی این را قدر بدانند و ارکان بسیجی بودن را در خودشان تقویت کنند. بسیجی بودن ارکانی دارد. همهی ما باید این ارکان را روزبه‌روز در خودمان تقویت کنیم (بیانات در جمع 110 هزار بسیجی در روز عید غدیر در آستانه‌ی روز بسیج مستضعفین 4/9/89)
محمد گنجی
