صراط: چرا سفارش کردهاند هر روز زیارت عاشورا خوانده شود؟ راز اشک و عزاداری برای امام حسین(ع) چیست؟ «أنا قتیل العَبَرة» چه معنایی دارد؟ آیتالله جوادیآملی به این پرسشها پاسخ میدهد.
به بهانه حضور در دهه نخست ماه محرم، برخی نکات عاشورایی را از زبان آیتالله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید و یکی از فیلسوفان متأله زمانه مرور میکنیم:
* چرا سفارش کردهاند هر روز زیارت عاشورا بخوانیم؟
سرّ این که سفارش کردهاند هر روز زیارت عاشورا بخوانید و نسبت به اهلبیت(ع) تولّی داشته و بر آنان صلوات و درود بفرستید و از دشمنانشان تبرّی بجویید، برای آن است که طرز فکر معاندان ایشان منفور شود وگرنه هماکنون سخن از معاویه و یزید نیست تا آنها را لعنت کنیم. نام و یاد آنها رخت بربسته و قبرشان نیز زبالهدانی بیش نیست، الآن سخن از فکر و راه یزید و یزیدیان عصر است.
* راز اشک و عزاداری برای امام حسین(ع) چیست؟
اکنون نیز، هم راه سالار شهیدان زنده است و هم مرام و مسلک اموی و مروانی و عباسی وجود دارد.
این که سفارش فراوان به اشک ریختن و عزاداری کردن نمودهاند برای آن است که اشک بر شهید اشتیاق به شهادت را به همراه دارد، خوی حماسه را در انسان زنده و طعم شهادت را در جان او گوارا می گرداند. چون اشک، رنگ کسی را میگیرد که برای او ریخته میشود و همین رنگ را به صاحب اشک نیز می دهد.
از اینرو انسان حسینی منش، نه ستم میکند و نه ستم میپذیرد. این که عدهای به فکر ظلم کردن یا ظلمپذیری هستند برای آن است که خوی حسینی در آنها نیست وگرنه شیعه خاص حسینبن علی(ع) نه ظلم می کند و نه ظلم می پذیرد.
آن کسی که ظلمپذیر است اموی مسلک است چنانکه ظالم هم اموی صفت است، هر چند که زمزمه «یا حسین» بر لب داشته باشد.
* «أنا قتیل العبرة» به چه معناست؟
وجود مبارک سیدالشهداء (ع) فرمودند: «أنا قتیل العبرة» یعنی من که به هدف اِحیای حق و اِمحای باطل کشته شدم، باید عَبَرات داشته باشم؛ به طوری که چشمان علاقهمندان به سالار شهیدان پر از اشک شود و آن اشک، فراوان از شبکه چشم خارج گردد و به صورت انسان عبور کند تا عَبَرات بشود.
این سنّت حسنه، آثار فراوانی دارد، از جمله این که محبت اهل بیت (ع) در قلب شیعیان حضور پیدا می کند؛ آنگاه دوست امامان معصوم(ع) هرگز فکر و راه و روش آنان را رها نمی کند؛ زیرا رهبری جوارح (اعضاء) به دست دل است و زمامداری قلب را محبت به عهده میگیرد و دلِ دوستان حسین بن علی (ع) جوارح را به صَوْب صراط مستقیم رهنمود میشود.
به بهانه حضور در دهه نخست ماه محرم، برخی نکات عاشورایی را از زبان آیتالله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید و یکی از فیلسوفان متأله زمانه مرور میکنیم:
* چرا سفارش کردهاند هر روز زیارت عاشورا بخوانیم؟
سرّ این که سفارش کردهاند هر روز زیارت عاشورا بخوانید و نسبت به اهلبیت(ع) تولّی داشته و بر آنان صلوات و درود بفرستید و از دشمنانشان تبرّی بجویید، برای آن است که طرز فکر معاندان ایشان منفور شود وگرنه هماکنون سخن از معاویه و یزید نیست تا آنها را لعنت کنیم. نام و یاد آنها رخت بربسته و قبرشان نیز زبالهدانی بیش نیست، الآن سخن از فکر و راه یزید و یزیدیان عصر است.
* راز اشک و عزاداری برای امام حسین(ع) چیست؟
اکنون نیز، هم راه سالار شهیدان زنده است و هم مرام و مسلک اموی و مروانی و عباسی وجود دارد.
این که سفارش فراوان به اشک ریختن و عزاداری کردن نمودهاند برای آن است که اشک بر شهید اشتیاق به شهادت را به همراه دارد، خوی حماسه را در انسان زنده و طعم شهادت را در جان او گوارا می گرداند. چون اشک، رنگ کسی را میگیرد که برای او ریخته میشود و همین رنگ را به صاحب اشک نیز می دهد.
از اینرو انسان حسینی منش، نه ستم میکند و نه ستم میپذیرد. این که عدهای به فکر ظلم کردن یا ظلمپذیری هستند برای آن است که خوی حسینی در آنها نیست وگرنه شیعه خاص حسینبن علی(ع) نه ظلم می کند و نه ظلم می پذیرد.
آن کسی که ظلمپذیر است اموی مسلک است چنانکه ظالم هم اموی صفت است، هر چند که زمزمه «یا حسین» بر لب داشته باشد.
* «أنا قتیل العبرة» به چه معناست؟
وجود مبارک سیدالشهداء (ع) فرمودند: «أنا قتیل العبرة» یعنی من که به هدف اِحیای حق و اِمحای باطل کشته شدم، باید عَبَرات داشته باشم؛ به طوری که چشمان علاقهمندان به سالار شهیدان پر از اشک شود و آن اشک، فراوان از شبکه چشم خارج گردد و به صورت انسان عبور کند تا عَبَرات بشود.
این سنّت حسنه، آثار فراوانی دارد، از جمله این که محبت اهل بیت (ع) در قلب شیعیان حضور پیدا می کند؛ آنگاه دوست امامان معصوم(ع) هرگز فکر و راه و روش آنان را رها نمی کند؛ زیرا رهبری جوارح (اعضاء) به دست دل است و زمامداری قلب را محبت به عهده میگیرد و دلِ دوستان حسین بن علی (ع) جوارح را به صَوْب صراط مستقیم رهنمود میشود.