صراط: حجت‌الاسلام حمید رسایی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی طی یادداشتی در هفته نامه 9 دی نوشت: دولت و آقای لاریجانی در طول ماه های گذشته موانع متعددی در برابر خود داشتند تا بتوانند فرزند ناقص الخلقه ای به نام برجام را از دل مجلس سالم بیرون بکشند. دولت علی رغم تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر عبور برجام از مجاری قانونی و بررسی دقیق آن، حاضر به ارائه لایحه نشد همانطور که بعد از توافقنامه لوزان علی رغم تصریح آقایان صالحی و ظریف در جلسه غیرعلنی مبنی بر دستور امام خامنه ای برای ارائه جزئیات توافق به مردم و نخبگان و تاکید علنی شخص رهبر انقلاب بر این موضوع، تا پایان حاضر به ارائه جزئیات آن توافق نشد. برای روحانی و لاریجانی هیچ جای تردیدی باقی نمانده بود که برجام به دلیل نقض اصول متعدد قانون اساسی و عدم رعایت خطوط قرمز نظام در آن، اگر به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی و بعد از آن به شورای نگهبان ارائه شود، هرگز نمی تواند مهر تأیید این مراکز را به دست آورد. بنابر این تنها چاره را در اصرار بر قانون شکنیِ عدم ارائه لایحه برجام و تأیید ضمنی آن در سایه یک طرح کلی و بی خاصیت دیدند!
درهفته های گذشته در حالی که کمیسیون ویژه برجام در حال نهایی کردن گزارش خود بود، زمزمه تهیه طرحی در مجلس شنیده شد که بر اساس آن، مجلس شورای اسلامی به دولت اجازه می داد تا برجام را مشروط به رعایت شروطی اجرا کند. این طرح با عنوان «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام» که مورد حمایت و نظر رئیس مجلس بود، آنقدر در جلوگیری از منفذهای نفوذ برجام بی تأثیر بود که وندی شرمن برایش کف زد و به استقبال آن رفت و اعلام کرد که طرح یک فوریتی مجلس ایران، نیاز کاخ سفید را برآورده می کند و هیچ ضرری برای برجام ندارد.
حالا اما موانع در برابر رئیس دولت و رئیس مجلس خیلی بیشتر از گذشته شده بود چرا که هم باید نمایندگان ملت را نسبت به عدم ارائه لایحه قانونی و نقض اصول 77 و 125 قانون اساسی قانع می کردند و هم باید طرح کلی و بی خاصیت مورد نظر رئیس مجلس را به عنوان تنها راهکار مناسب برای بستن منافذ نفوذ برجام به نمایندگان تحمیل می کردند.
هفته گذشته اما در روند بررسی این طرح به دلیل مدیریت نادرست و غیر قانونی رئیس مجلس، نه تنها فضای مجلس، ملتهب، بلکه به دلایلی که گفته می شود، در نتیجه آرای کسب شده برای طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام» می توان تردید و تشکیک کرد:
یکم _ یکشنبه دو هفته قبل، بلافاصله بعد از قرائت گزارش دقیق و آسیب شناسانه کمیسیون ویژه برجام، رئیس مجلس طرح مورد نظر خود که در ظاهر شروطی برای برجام تعیین می کرد اما در واقع هیچ تأثیری در آن نداشت را با دو فوریت مطرح کرد تا در 24 ساعت بتواند سر و ته موضوع را ببندد. آقای لاریجانی در روزی که قرار بود فوریت این طرح را به رأی نمایندگان بگذارد، در اقدامی غیرقانونی حدود یک ساعت در جلسه غیرعلنی و غیررسمی به تعریف و تمجید و توجیه این طرح و ضرورت بررسی فوری آن پرداخت. در حالی که مطابق آیین نامه، موافقان و مخالفان هر طرحی تنها می توانند پنج دقیقه نظر خود را در جلسه علنی اعلام کنند. اما مهمتر از این قانون شکنی رسمی، سخنان دوپهلوی علی لاریجانی در جلسه غیرعلنی آن روز مبنی بر جمع بندی ارکان نظام بر تسریع در تصویب این طرح بود بطوری که هر شنونده ای را به این خطا می انداخت که ظاهرا رهبر معظم انقلاب نیز با این طرح مخالفتی ندارند. حتی آقای لاریجانی در آخرین فراز همان جلسه غیرعلنی، موضوعی را به مسئول دفتر رهبر انقلاب منتسب کرد که بلاشک در آرای نمایندگان به یک فوریت آن تأثیر داشت.
دوم _ در جلسه علنی همان روز، بنده ضمن مخالفت با دو فوریت طرح مذکور به شکل آشکار اعلام کردم که در جلسه غیرعلنی امروز، مطالبی به بیت رهبر معظم انقلاب نسبت داده شد که برداشت تایید این طرح از آن شده است که باید بررسی شود. دو فوریت این طرح رأی نیاورد اما با رأی به یک فوریت، بررسی طرح به کمیسیون امنیت ملی ارجاع شد. بعد از ظهر همان روز بعد از برگزاری مجلس ختم حجاج شهید منا در بیت رهبر انقلاب، در فرصتی که پیش آمد خدمت آقای حجازی رسیدم و موضوع صبح مجلس را مطرح کردم. ایشان ضمن تکذیب تماس خود به صراحت اعلام نمودند که با توجه به نظر و دیدگاه رهبر معظم انقلاب مبنی بر عدم دخالت معظم له در تایید یا رد موضوع برجام، اساسا دفتر ایشان حق ورود در این مباحث را برای خود قائل نیست. روز دوشنبه این موضوع را در جلسه علنی به آقای لاریجانی یادآور شدم اما ایشان اصرار داشت که در تماس بیت رهبری با ایشان، بر تسریع در رسیدگی به موضوع برجام تأکید شده است!
سوم _ روز یکشنبه هفته گذشته طبق آیین نامه ابتدا با تقاضای 50 نماینده، تغییر دستور مجلس و اولویت بررسی این طرح به جای طرح های دیگر به رأی گذاشته شد که از 244 نماینده حاضر، 133 نفر به تغییر دستور رأی دادند یعنی با اختلاف 11 رأی بیش از نیمی از نمایندگان؛ اما پس از چند ساعت بحث موافقان و مخالفان، رأی گیری درباره کلیات این طرح در دستور کاری نمایندگان قرار گرفت و از مجموع 253 نماینده حاضر، 139 رأی موافق، 100 رأی مخالف، 12 رأی ممتنع یعنی با اختلاف 12 رأی بیش از نیمی از نمایندگان حاضر، کلیات آن به تصویب رسید.
معمولا در بررسی طرح ها و لوایح، نمایندگان با این تصور که در جزئیات می توانند اشکالات جزئی طرح یا لایحه را برطرف کنند، به کلیات آن رأی می دهند. با این حساب در اکثر قریب به اتفاق این موارد، آرای نمایندگان در جزئیات یک طرح، یا کمتر از میزان آرای به کلیات خواهد بود و یا اختلاف رأی آن بسیار کم خواهد شد، اتفاقی که در خصوص طرح مرتبط به برجام به دلایلی که محل مناقشه است، بر عکس شد! این همان نکته ای بود که دکتر نادران در نطق خود در همان جلسه به نمایندگان تذکر داده بود که برخی فکر نکنند می توانند با رای به کلیات این طرح، مخالفت خود را در بررسی جزئیات اعمال کنند که اگر اینگونه فکر کنند یا ساده اندیشند یا رئیس مجلس را نشناخته اند!
چهارم _ روز سه شنبه اما قبل از اینکه مجلس وارد دستور کاری بررسی جزئیات طرح شود، آقای لاریجانی مجددا به جلسه غیرعلنی متوسل شد و در آن جلسه، نکاتی را مطرح کرد که ترکیب آرای نمایندگان را به نفع خواسته ایشان بهم ریخت. بر اساس اظهارات رئیس مجلس در جلسه غیرعلنی، مبنی بر جمع بندی کشور(!) برای رأی دادن به طرح مورد نظر ایشان و تأکید بر اینکه قرار است هیچ پیشنهاد دیگری غیر از سه پیشنهاد مورد نظر ایشان مطرح نشود و در خصوص طرح ایشان، وفاق ایجاد شود و همچنین انتساب تأیید این جمع بندی به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، اکثریت نمایندگان تصور کردند که رأی به آنچه آقای لاریجانی می خواهد، مطابق خواسته مقام معظم رهبری نیز هست!
بر همین اساس اکثر نمایندگان، پس از شنیدن ادعاهای لاریجانی در جلسه غیرعلنی، پذیرفتند که هیچ پیشنهادی مطرح نشود و هیچ مخالف و موافقی صحبت نکند! علاوه بر فضاسازی آقای لاریجانی از پشت تریبون جلسه غیر علنی، فضاسازی های صورت گرفته توسط برخی از نمایندگان و اعضای هیأت رئیسه در کف صحن علنی به اندازه ای بود که حتی برخی از نمایندگان منتسب به جبهه پایداری که در این امور معمولا به راحتی تن به پذیرش اخبار نمی دهند، به دلیل فضاسازی صورت گرفته، به من و برخی از نمایندگان دیگر که معترض بودیم، مراجعه می کردند و از لزوم عدم مخالفت با روند مورد نظر آقای لاریجانی که مورد تأیید بیت رهبری است، سخن می گفتند!
پنجم _ در جلسه غیرعلنی غیر رسمی، وقتی آقای لاریجانی بر جمع بندی کشور(!) روی طرح خودشان تأکید داشتند و این اقدام را مورد توافق دو فراکسیون اصلی مجلس معرفی می کرد و سوگمندانه رئیس فراکسیون اصولگرایان هم سکوت کرده بود و اعتراضی نمی کرد، حتی آقای لاریجانی این جمع بندی را به جلسه شب گذشته با دبیر شورای عالی امنیت ملی ارتباط می داد و برخی از نزدیکان ایشان در کف صحن علنی، دهان به دهان این موضوع را به بیت رهبری منتسب می کردند، تعدادی از نمایندگان با صدای بلند اعتراض می کردند. در میان نمایندگان معترض با اصرار زیاد بنده و آقای کوچک زاده موفق شدیم تا از تریبون فرصت اظهار نظر پیدا کنیم. هر دوی ما نسبت به این موضوع که چرا مسأله را به رهبری منتسب می کنند اعتراض کردیم حتی آقای لاریجانی در پاسخ به اصرار آقای کوچک زاده که «آیا این مطالبه رهبری است؟ صریح بگویید تا همه ما تبعیت کنیم»، گفت: «بله همان کسی که خودتان می‌دانید»! و پس از آن آقای باهنر به کوچک زاده مراجعه می کند و می گوید که این تصمیم، شب گذشته با نظر آقایان لاریجانی، شمخانی و حجازی این تصمیم گرفته شده است و این نظر رهبری است، تشنج نکنید!
جالب اینجاست که بعد از این اظهارات، دو تن از نمایندگان محترم که یکی از آنها از بهترین نمایندگان عضو جبهه پایداری و فرد بسیار محکمی در عدم پذیرش این نوع نقل های غیر موثق است به من مراجعه کرد و با قطع و یقین گفت که «کاسه داغتر از آش نشوید، این مطالبه رهبری است به آن عمل کنید!» بنابراین به نظرم اگر آقای لاریجانی صوت دو جلسه غیرعلنی غیررسمی (یکشنبه 12 مهر و سه شنبه 21 مهر) را منتشر کند، واقعیت های بسیاری برای مردم مشخص خواهد شد.
ششم _ با عملیات روانی صورت گرفته بر نمایندگان درباره طرح مورد نظر آقای لاریجانی، از مجموع 250 نماینده حاضر، 161رأی موافق، 59 رأی مخالف و 13 رأی ممتنع بودند یعنی بر خلاف کلیات که با اختلاف رأی اندک تصویب شد، جزئیات آن با اختلاف 36 رأی به تصویب رسید. نگاهی به اختلاف آرا در سه رأی گیری صورت گرفته، نشان می دهد که القای خبر نادرست موافقت رهبر معظم انقلاب با طرح مذکور و یا حداقل عدم مخالفت ایشان با این طرح در زمان بررسی جزئیات طرح، اولا باعث انصراف نمایندگان از پیگیری پیشنهادات آنها می شود و ثانیا باعث تغییر رأی آنها می گردد به طوری که از 100 نماینده مخالف کلیات و اصل طرح، فقط 59 نفر مخالف جزئیات باقی می مانند، با این تصور که رأی مثبت به جزئیات و عدم طرح پیشنهادات و عدم مخالفت با سه پیشنهاد مورد نظر آقای لاریجانی، مطالبه ای هماهنگ شده در سطوح عالی نظام است!
هفتم _ آقای لاریجانی به هر شکل بود فرزند ناقص الخلقه برجام را از دل مجلس بیرون کشید. هر چند برجام همچنان غیرقانونی است و هر اقدامی در اجرای آن، نقض اصول متعدد قانون اساسی است، اما این اقدام وی با استقبال اعضای 5+1 و تیم مذاکره کننده دولت مواجه شد. دولتی ها که با قانون شکنی و عدم ارائه لایحه توافقنامه برجام و کمک آقای لاریجانی توانستند حرفشان را به کرسی بنشانند، مدیریت او را بی سابقه و عین دموکراسی (البته از جنس دموکراسی ای که خودشان معتقدند) دانستند. اما 24 ساعت پس از طرح این ادعاها و انتساب برخی مطالب به بیت رهبر معظم انقلاب، دفتر مقام معظم رهبری با بررسی ابعاد مختلف قضیه، طی اطلاعیه ای اعلام کرد که ادعاهای مطرح شده در صحن مجلس مبنی بر دخالت اعضای دفتر رهبری انقلاب در روند تصمیم گیری نمایندگان کذب است.
روابط عمومی دفتر ایشان در این اطلاعیه اعلام کرد: «مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در موارد متعددی بر طی شدن مسیر قانونی بررسی مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تأکید داشته‌اند و در اطلاعیه اخیر دفتر مقام معظم رهبری در تاریخ ۱۳۹۴/۶/۱۰ نیز اعلام گردید که مواضع رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره این موضوع، صریح، شفاف و دقیق در سخنرانیهای ماههای اخیر ایشان اعلام شده و در اختیار همگان قرار دارد. لذا هرگونه اطلاع‌رسانی و بیان مطالب غلط و مغشوش مبنی بر نقش مستقل برخی از مسئولین دفتر معظم‌له در روند بررسی طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» خلاف واقع بوده و فاقد اعتبار است و انتظار دارد صاحبان تریبونها و رسانه‌ها و سایتهای خبری، احتیاط و دقت لازم را در نقل مطالب مربوط به دفتر مقام معظم رهبری بعمل آورند.»
هشتم _ بعد از صدور این اطلاعیه هر چند مجلس تعطیل شده بود اما نمایندگان بسیاری در گفتگو با یکدیگر - از جمله در گفتگو با نویسنده این سطور – اذعان می کردند که ظاهرا اعتراض های شما در صحن علنی به جا و درست بوده و ما نباید به نقل قول های چند پهلوی برخی اعتماد می کردیم. تأکید آنها بر این بود که تغییر رأی آنها و پذیرش جزئیات طرح مورد نظر رییس مجلس، به آن دلیل بوده که فکر می کردند با توجه به اخبار ارائه شده، به طرحی رأی می دهند که مطالبه و جمع بندی مقامات عالی نظام اسلامی است. این ادعا برای کسی چون بنده که در صحن علنی مجلس حاضر بودم و از نزدیک تاثیر پذیری برخی از همکاران را دیده ام، مثل روز روشن است.
بنابر این هر چند در آیین نامه داخلی مجلس برای چنین مواردی، پیش بینی خاصی صورت نگرفته – و البته تاکنون نیز چنین رفتاری در مجلس سابقه نداشته – اما حال که واقعیت روشن شده، نباید تردید کرد که رأی اخذ شده برای طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» به دلیل نقض قسم نمایندگی و نقض قسم اعضای هیأت رئیسه و نقض قانون آیین نامه داخلی در جلوگیری از ارائه پیشنهادات بهتر نمایندگان و جلوگیری از بیان نظرات مخالف و به دلیل ارائه اطلاعات غلط و مغشوش به نمایندگان، رأی ای مخدوش، غیر قانونی، غیر شرعی و غیرمنطقی است و لازم است رئیس مجلس با شجاعت اشتباه خود را بپذیرد و مجددا بر اساس ساز و کار موجود در آیین نامه، به اصلاح آن بپردازد.
اما راه دیگر جبران این خطا، بررسی برخی پیشنهادات مهم در قالبی مستقل است. پیشنهادات مهمی که در روز بررسی جزئیات، اجازه طرح نیافتند. قطعا نمایندگان مجلس همچنان وظیفه دارند تا برخی پیشنهادات مهم خود را که امنیت مردم را تضمین، منفذهای نفوذ و باقی ماندن اکثر تحریم ها را سد می کرد، در دستور کار مجلس قرار دهند تا نمایندگان مردم بر اساس خطوط قرمز تبیین شده از سوی رهبری، به تکمیل طرحی بپردازند که با تدلیس خبری در صحن علنی، مراحل را تا قانون شدن طی کرده است. ریاست مجلس و نمایندگان محترم خصوصا نمایندگانی که نسبت به رفتار غیرقانونی رئیس مجلس اعتراض به حقی داشتند، نباید فراموش کنند که از نظر شرعی و افکار عمومی، مطالبه رهبری هوشیار انقلاب مبنی بر بررسی دقیق برجام در مجلس همچنان محقق نشده است چرا که در کمتر از 20 دقیقه، پرونده ای که امام خامنه ای آدرس نفوذ دشمن بواسطه آن را داده بود، بسته شد.
نهم _ تکلیف جلوگیری از منفذهای نفوذ، همچنان روی دوش نمایندگان مجلس و البته راهکار قانونی آن نیز ممکن و موجود است. به یاد دارم در مجلس هشتم، در ایام بررسی بودجه، تعدادی از نمایندگان طرحی را ارائه دادند که بر اساس آن تعرفه واردات خودرو خارجی کاهش می یافت. این طرح پس از کش مکش های بسیار، رأی آورد اما در ششم فروردین که مقام معظم رهبری برای بازدید از ایران خودرو به آن کارخانه رفت، با بیان اشکالاتی، نمایندگان را متوجه اشتباه شان کرد. پس از آن بیانات رهبری بود که طراحان همان طرح قبلی، خود اقدام به ارائه اصلاحیه در صحن علنی و تلاش برای تصویب آن کردند. اکنون نیز قاطبه نمایندگان به دنبال تحقق منویات رهبر معظم انقلاب هستند و امکان آن نیز موجود، پس بسم الله.
دهم _ شاید گفته شود که اگر اشکالات مطرح شده به جا و درست است، پس چرا شورای محترم نگهبان به تصویب این طرح اقدام کرد؟ پاسخ روشن است، وظیفه شورای نگهبان تطبیق مصوبات مجلس با شرع و قانون اساسی است نه با آیین نامه داخلی مجلس یا تطبیق با اینکه رأی اخذ شده در مجلس بر اساس ارائه اخبار صحیح به نمایندگان بوده یا ارائه اطلاعات و اخبار غلط و مغشوش.
