صراط: انسان از آن جهت که صاحب فکر و اندیشه است، می‌خواهد در مورد بسیاری
از مطالب پرس‌وجو کرده، چرایی و چگونگی مطالب را دریابد. از جمله مسائلی که
فکر انسان را به خود معطوف داشته، مسائل مربوط به «رزق و روزی» انسان و
دیگر موجودات است به طوری که همواره در پی آن است تا روزی‌ِ بیشتری به دست
آورد.
انسان سؤالات فراوانی را در این مورد در ذهن خود می‌یابد تا آنجا که اگر بگوییم بعضی از سؤالات به صورت روزانه در بین مردم جریان دارد، سخن به گزاف نگفته‌ایم.
سؤالاتی از این قبیل:
- عوامل مؤثر در افزایش روزی چیست؟ اسباب و علل کاهش روزی کدام است؟
- فلسفه وسعت رزق یک گروه و اندک بودن رزق گروهی دیگر چیست؟
- نقش تلاش و سعی انسان برای به دست آوردن روزی و ارتباط آن با تقدیر روزی چگونه است؟
- آیا دعا در افزایش روزی مؤثر است؟
- تا چه اندازه رزق حلال و حرام در سرنوشت انسان مؤثر است؟
کتاب «رزق و روزی از دیدگاه قرآن و حدیث» اثر علی متین، به سؤالات و دغدغه‌های افراد در خصوص کسب رزق و روزی از دیدگاه قرآن و حدیث پاسخ گفته است که در ادامه می‌خوانید:
ممکن است برخی از مردم براساس محاسبات عادی، از ترس تهی‌دستی با ازدواج کردن مخالفت کنند و انتخاب همسر را به سبب ترس از فقر و تنگ‌دستی به تأخیر اندازند و به بهانه اینکه می‌خواهیم بعد از گشایش روزی ازدواج کنیم، تن به زندگی مشترک ندهند. اما بر اساس آنچه از روایات معصومین(ع) استفاده می‌شود، ازدواج خود، یکی از اسباب گشایش روزی و فراخ دستی است. قرآن کریم می‌فرماید:
«وَأَنکِحُوا الأَیامىٰ مِنکُم وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَإِمائِکُم، إِن یَکونوا فُقَراءَ یُغنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ، وَاللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ»؛ بی‌همسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید، اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست.
مرحوم طبرسی در تفسیر این آیه روایتی آورده است که امام صادق(ع) فرمود: کسی که از ترس تنگ‌دستی ازدواج نکند، به راستی به پروردگارش بدگمان است. به دلیل این آیه: «إِن یَکُونُوا۟ فُقَرَآءَ یُغْنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِ».
پیامبر اکرم(ص) یکی از راه‌های درخواست روزی را ازدواج دانسته و می‌فرماید: «اِلْتَمِسُوا الرِّزْقَ بالنّکَاحِ»؛ روزی را با ازدواج کردن درخواست کنید.
نمونه‌های عینی
نه تنها در مرحله فکر و نظر از آیات و روایات مستفاد است که انتخاب همسر همراه با فراخ دستی است، بلکه در مرحله عمل نیز این واقعیت به اثبات رسیده است که ازدواج سبب گشایش رزق و ورزی در زندگی می‌شود؛ به این دو نمونه توجه می‌کنیم:
1- امام صادق(ع) می‌فرماید: جوانی از انصار نزد رسول خدا (ص) آمد و از نیازمندیش شکایت کرد، حضرت به او فرمود: ازدواج کن، جوان می‌گوید من شرمم آمد که دوباره پیش رسول خدا برگردم، آنگاه مردی از انصار همراه او پیش حضرت آمد و گفت: من یک دختر زیبارویی دارم، حضرت دختر را به عقد آن جوان درآورد، خداوند روزی را بر او گشایش داد. بعد از آن جوان پیش پیامبر آمد و حضرت را از گشایش در رزقش با خبر کرد، حضرت فرمود: ای جوانان! بر شما باد که ازدواج کنید.
2- اسحاق بن عمار می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: حدیثی است که مردم (اهل سنت) نقل می‌کنند آیا واقعیت دارد؟ و آن اینکه مردی به نزد رسول خدا(ص) رفت و اظهار نیاز کرد، پیامبر او را به ازدواج تشویق کرد او چنین کرد، ولی باز از نیازمندی خویش شکایت داشت. باز رسول خدا(ص) او را به ازدواج تشویق کرد تا سه بار این کار تکرار شد. «فقال: ابوعبدالله(ع) نعم. ثم قال: الرزق مع النساء و العیال»؛ امام صادق(ع) فرمود: بله! واقعیت دارد، سپس فرمود: روزی به همراه زنان و عائله است.
انسان سؤالات فراوانی را در این مورد در ذهن خود می‌یابد تا آنجا که اگر بگوییم بعضی از سؤالات به صورت روزانه در بین مردم جریان دارد، سخن به گزاف نگفته‌ایم.
سؤالاتی از این قبیل:
- عوامل مؤثر در افزایش روزی چیست؟ اسباب و علل کاهش روزی کدام است؟
- فلسفه وسعت رزق یک گروه و اندک بودن رزق گروهی دیگر چیست؟
- نقش تلاش و سعی انسان برای به دست آوردن روزی و ارتباط آن با تقدیر روزی چگونه است؟
- آیا دعا در افزایش روزی مؤثر است؟
- تا چه اندازه رزق حلال و حرام در سرنوشت انسان مؤثر است؟
کتاب «رزق و روزی از دیدگاه قرآن و حدیث» اثر علی متین، به سؤالات و دغدغه‌های افراد در خصوص کسب رزق و روزی از دیدگاه قرآن و حدیث پاسخ گفته است که در ادامه می‌خوانید:
ممکن است برخی از مردم براساس محاسبات عادی، از ترس تهی‌دستی با ازدواج کردن مخالفت کنند و انتخاب همسر را به سبب ترس از فقر و تنگ‌دستی به تأخیر اندازند و به بهانه اینکه می‌خواهیم بعد از گشایش روزی ازدواج کنیم، تن به زندگی مشترک ندهند. اما بر اساس آنچه از روایات معصومین(ع) استفاده می‌شود، ازدواج خود، یکی از اسباب گشایش روزی و فراخ دستی است. قرآن کریم می‌فرماید:
«وَأَنکِحُوا الأَیامىٰ مِنکُم وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَإِمائِکُم، إِن یَکونوا فُقَراءَ یُغنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ، وَاللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ»؛ بی‌همسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید، اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست.
مرحوم طبرسی در تفسیر این آیه روایتی آورده است که امام صادق(ع) فرمود: کسی که از ترس تنگ‌دستی ازدواج نکند، به راستی به پروردگارش بدگمان است. به دلیل این آیه: «إِن یَکُونُوا۟ فُقَرَآءَ یُغْنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِ».
پیامبر اکرم(ص) یکی از راه‌های درخواست روزی را ازدواج دانسته و می‌فرماید: «اِلْتَمِسُوا الرِّزْقَ بالنّکَاحِ»؛ روزی را با ازدواج کردن درخواست کنید.
نمونه‌های عینی
نه تنها در مرحله فکر و نظر از آیات و روایات مستفاد است که انتخاب همسر همراه با فراخ دستی است، بلکه در مرحله عمل نیز این واقعیت به اثبات رسیده است که ازدواج سبب گشایش رزق و ورزی در زندگی می‌شود؛ به این دو نمونه توجه می‌کنیم:
1- امام صادق(ع) می‌فرماید: جوانی از انصار نزد رسول خدا (ص) آمد و از نیازمندیش شکایت کرد، حضرت به او فرمود: ازدواج کن، جوان می‌گوید من شرمم آمد که دوباره پیش رسول خدا برگردم، آنگاه مردی از انصار همراه او پیش حضرت آمد و گفت: من یک دختر زیبارویی دارم، حضرت دختر را به عقد آن جوان درآورد، خداوند روزی را بر او گشایش داد. بعد از آن جوان پیش پیامبر آمد و حضرت را از گشایش در رزقش با خبر کرد، حضرت فرمود: ای جوانان! بر شما باد که ازدواج کنید.
2- اسحاق بن عمار می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: حدیثی است که مردم (اهل سنت) نقل می‌کنند آیا واقعیت دارد؟ و آن اینکه مردی به نزد رسول خدا(ص) رفت و اظهار نیاز کرد، پیامبر او را به ازدواج تشویق کرد او چنین کرد، ولی باز از نیازمندی خویش شکایت داشت. باز رسول خدا(ص) او را به ازدواج تشویق کرد تا سه بار این کار تکرار شد. «فقال: ابوعبدالله(ع) نعم. ثم قال: الرزق مع النساء و العیال»؛ امام صادق(ع) فرمود: بله! واقعیت دارد، سپس فرمود: روزی به همراه زنان و عائله است.
