در طول هفته جاری قیمت نفت روندی کاهشی را تجربه کرد به طوری که سبد نفتی اوپک با ۵۰ سنت کاهش به بشکه ای ۴۷ دلار و ۹۰ سنت رسید و قیمت نفت برنت دریای شمال هم در ادامه روند کاهشی بهای نفت خام بشکه‌ای ۴۹ دلار و ۹۹ سنت معامله شد.
این کاهش قیمت دامن اکثر نفت خام های معتبر بازار جهانی را هم گرفته به طوری‌که قیمت نفت شیرین آمریکا هم هفته جاری تا سطح بشکه‌ای ٤٥ دلار و ٧٤ سنت داد و ستد شد و این کاهش قیمت‌ها در بازارهای مختلف آسیایی و اروپایی زیان چند میلیارد دلاری را برای کشورهای تولید کننده نفت به ویژه اوپکی‌ها به ارمغان آورد.
با این وجود، برخی از کشورهای عربی عضو اوپک به ویژه عربستان سعودی که در طول سه سال گذشته و با افزایش تحریم‌های نفتی علیه ایران بیشتری افزایش تولید نفت خام را روانه بازار کرده‌اند، این روزها درصدد راه اندازی جنگ روانی علیه صنعت نفت ایران هستند.
براساس آمارهای دبیرخانه اوپک، در حال حاضر عربستان سعودی تولید روزانه نفت خام خود را به بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز افزایش داده و مقایسه تولید نفت این کشور عربی، نشان می دهد ظرفیت تولید نفت از ۸ میلیون بشکه به بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز در طول سه سال اخیر افزایش یافته است.
همزمان با این افزایش تولید نفت عربستان سعودی، عراق و حتی امارات متحده عربی و کویت، عبدالله البدری دبیرکل لیبیایی اوپک نه تنها تاکنون اقدامی به منظور کاهش تولید نفت اعراب اوپک و باز شدن جا برای بشکه‌های نفت صادراتی ایران نکرده که حتی تاکید می کند که در شرایط فعلی بازار توان جذب افزایش عرضه نفت ایران را ندارد.
از سوی دیگر، در کنار این اظهارات یک جانبه دبیرکل اوپک و سکوت وی درباره افزایش عرضه نفت عربستان و سایر کشورهای عربی اوپک، بیژن زنگنه وزیر نفت ایران از افزایش تولید نفت حتی در صورت کاهش قیمت‌ها خبر داده و اعلام کرده است: ایران سهم از دست رفته خود در بازار را بازپس می گیرد.
انتقاد شدید ایران از دبیرکل اوپک
سید محمدعلی خطیبی در گفتگو با مهر با بیان اینکه پیش بینی می‌شود تا پایان پاییز سال‌جاری تحریم‌های نفتی علیه ایران لغو شود، گفت: براساس برنامه شرکت ملی نفت ایران، در مرحله اول روزانه ۵۰۰ هزار بشکه و در مرحله دوم ۵۰۰ هزار بشکه دیگر به ظرفیت صادرات روزانه نفت خام ایران اضافه خواهد شد.
نماینده سابق ایران در اوپک با تاکید بر اینکه روند فعلی کاهش و سقوط قیمت نفت خام ایران هیچ ارتباطی با افزایش احتمالی تولید نفت ایران در آینده ندارد، تصریح کرد: برخی از کشورها تلاش می‌کنند علت کاهش قیمت نفت را به ایران نسبت بدهند.
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با بیان اینکه در شرایط فعلی دو عامل اصلی منجر به کاهش قیمت نفت شده است، اظهار داشت: هم اکنون تولید روزانه نفت اوپک به بیش از ۳۲ میلیون بشکه در روز رسیده، این در حالی است که در نشست قبلی این سازمان توافق شد که سقف تولید روزانه نفت اوپک در محدوده ۳۰ میلیون بشکه در روز تثبیت شود.
این کارشناس اقتصاد انرژی با یادآوری اینکه کدام کشورها بیش از ۲ میلیون بشکه نفت برخلاق سقف تعیین شده به بازار عرضه می کنند؟، اظهارداشت این افزایش عرضه توسط برخی از کشورهای عضو اوپک مهمترین عامل کاهش قیمت نفت در بازار است.
خطیبی با بیان اینکه دبیرکل اوپک تاکنون چه برنامه‌ریزی برای کاهش عرضه نفت مازاد برخی از کشورهای عضو اوپک انجام داده است؟ افزود: وظیفه دبیرکل اوپک نیست که درباره حق به جای ایران اظهار نظر کند و ایران باید سهم قانونی و از دست رفته خود در بازار را باز پس بگیرد.
نماینده سابق ایران در اوپک با تاکید بر اینکه آقای البدری، دبیرکل یک یا دو کشور در اوپک نیست، یادآور شد: دبیر کل اوپک باید منافع کل سازمان و کشورهای عضو اوپک را در نظر بگیرد و در برابر افزایش غیر قانونی تولید نفت برخی از کشورها سکوت نکند.
وی با اعلام اینکه تولید نفت یک کشور قبل از تحریم ایران روزانه ۸ میلیون بشکه بود و هم اکنون به بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز رسیده است، گفت: این کشور چه زمانی قرار است تولید نفت خود را کاهش دهد تا جا برای بشکه های نفت صادراتی ایران باز شود.
این کارشناس بازار نفت با بیان اینکه تا پیش از اعمال تحریم‌ها صادرات روزانه نفت ایران بین ۲ تا ۲.۲ میلیون بشکه در روز بود، بیان کرد: هم اکنون حجم صادرات روزانه نفت ایران حدود یک میلیون بشکه در روز است.
خطیبی با اعلام اینکه هنوز اوپک اقدامی به منظور مدیریت عرضه نفت انجام نداده است، تاکید کرد: براساس اساسنامه اوپک این سازمان باید حافظ منافع کل کشورهای عضو باشد و باید حافظ یک بازار با ثبات باشد.
وی با بیان اینکه هم اکنون ایران سالانه دو میلیون دلار حق عضویت در اوپک پرداخت می کند اما این سازمان تاکنون هیچ اقدامی در جهت بازگشت بشکه های نفت و سهم قانونی از دست رفته ایران در بازار انجام نداده است، یادآور شد: این در حالی است که در طول تاریخ همواره برخی کشورهای عضو اوپک همچون کویت، عراق و لیبی از بازار نفت خارج شده اند و در نهایت با حمایت کل اوپک بار دیگر بشکه هیا نفت خام این کشورها به بازار بازگشته است.
وی از ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو هیات موسس اوپک یاد کرد و خاطرنشان کرد: اوپک باید به مسئولیت قانونی خود نسبت به ایران عمل کند و تولید نفت برخی از کشورها باید کاهش یابد.
