صراط: احمد شیرزاد فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با «آرمان» درباره مصوبه جدید پارلمان در جهت روند مذاکرات مبنی بر طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای می‌گوید: ورود پارلمان به عرصه مذاکرات زیاد ناخوشایند نیست و نتیجه مثبتی هم در بر خواهد داشت، در واقع اگر هر کدام از دو طرف مصوبه‌های پارلمانی‌شان را روی میز بگذارند هیچ اتفاقی در روند مذاکرات نخواهد افتاد و نتیجه یکسان است. لزوما پارلمان‌ها نمی‌توانند طرف مذاکرات باشند. در هر صورت باید بپذیریم در همه جای دنیا وزارت خارجه نماینده نظامی است که در آن کشور مستقر است و باید همه مسائل توسط وزارت خارجه بیان شود، مجلس تنها می‌تواند ناظر باشد و این نظارت هم راهکار خودش را دارد. به هر حال پس از رایزنی که در مجلس انجام شد این مصوبه می‌توانست ابعاد بهتر و گشوده‌تری پیدا کند. من گمان می‌برم دست دولت باید باز باشد.
به نظر شما چه ایراداتی به این طرح وارد است و هدف از طرح این مصوبه چه بود؟
هدف این بود که در مسیر مذاکره نظارت جدی شود و این مساله چیزی بود که برخی در مجلس خواهان آن بودند، در نهایت باید گفت که این مصوبه می‌توانست در زمان دیگری اتخاذ شود.
یکی از مواردی که در این طرح به آن اشاره شده لغو تمامی تحریم‌ها به صورت یکجاست. آیا به وقوع پیوستن این مساله در این مهلت ضرب‌الاجل ممکن است؟
کلیه کدام تحریم‌ها؟ البته در متن اولیه به مواردی از تحریم اشاره شده بود ولی ما تحریم‌هایی داریم که مربوط به برنامه هسته‌ای نیست و موضوع مذاکرات هم همین بوده است. من گمان می‌برم دولت خودش قبلا در مصاحبه‌ها به این مساله اشاره کرده است. وقتی گفته می‌شود لغو تحریم‌ها این تحریم‌ها مشخص است که کدام تحریم‌ها خواهد بود وگرنه ما در طول 6 سال گذشته موارد زیادی تحریم داریم و در این مذاکرات هم بیشتر تحریم‌های برنامه‌های هسته‌ای مد نظر است. بخشی از تحریم‌ها هم نیازمند لغو مصوبه سازمان ملل است که بطور قطع در آن روز انجام نمی‌شود.
آنها به دنبال چه هستند؟
ما واقعا در کشور برخی افرادی را داریم که ظاهرا حرفی نمی‌زنند ولی در عمل به هر قیمتی با هزینه‌های گزافی که تحریم‌ها برای کشور به بار آورده آنها سعی در حفظ وضع موجود دارند آن هم به هر قیمتی. باید با آنها صحبت کرد و فهمید که آنها دنبال چه چیزی هستند و می‌خواهند به کجا برسند؟ من تصورم بر این است همان‌طورکه جریان‌های تندرو عملا با اقدامات تیم مذاکره‌کننده برای برچیده شدن بساط تحریم‌ها مخالفت می‌کردند در حال حاضر ظاهرا هدف عدم حصول توافق است. در شرایطی که دولت و اعضای تیم مذاکره‌کننده در تلاشند تا راه‌حلی برای مشکلات امروز پیدا کنند و راه پیشرفت و توسعه کشور را هموار سازند عده‌ای در جهت تخریب مذاکره‌کنندگان برآمده‌اند و این مساله در مراسم‌های مختلف از جمله مراسم ارتحال امام (ره) یا تشییع پیکر شهدا مشاهده می‌کنیم و البته طرف مقابل سکوت را بیشتر ترجیح می‌دهد.
معمولا شرکت‌کنندگان در این قبیل مراسم به احترام برگزارکننده در قبال اینگونه اقدامات سکوت می‌کنند، اما اگر حرفی بیان نمی‌شود به این معنی نیست که نظری در این باره وجود ندارد و همه مردم و شرکت‌کنندگان در مراسم با توزیع‌کنندگان بیانیه‌ها موافق هستند. البته باید توجه داشت که هر اتفاقی افتاده است به این معنی نیست که در همه کشور و در همه مراسم این ماجرا تکرار شده است. نمی‌توان این اقدامات را به حساب همه شرکت‌کنندگان در مراسم گذاشت. هرچند ممکن است برخی از برگزارکنندگان مراسم با این اقدامات موافق باشند ولی این منعکس‌کننده نظر همه گروه‌ها نیست و ممکن است اکثر نیروهای جوان برگزارکننده نظر موافقی در این زمینه نداشته باشند. هدف اینگونه اقدامات بیشتر خبرسازی است که نشان دهند نظر همه مردم است ولی اینگونه نیست.
این روزها یکی از مسائلی که بسیار مورد دستاویز مخالفان قرار گرفته بحث سوال از دانشمندان هسته‌ای است آیا در دوره قبل نیز این امر صورت گرفته بوده است؟
درباره اینکه آیا در گذشته مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای صورت گرفته است باید گفت مشخص است که در گذشته از سوی آژانس مصاحبه با افراد مختلف وجود داشته است. مساله دیگر آنکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران شفاف بوده است و افراد زیادی از آن اطلاع داشتند.
می‌گویند اطلاعات هسته‌ای را مجلس ششم داده است؟
این ادعا یک توهم بود. متاسفانه در داخل، مواضع سیاسی بسیاری درباره مسائل هسته‌ای گرفته می‌شود و خب این سخن بی‌پایه و اساس نیز مطرح می‌شد که اطلاعات هسته‌ای ایران را مجلس ششم در اختیار بیگانگان قرار داده است.
عراقچی پیش از این گفته بود که بازدید از مراکز نظامی می‌تواند مدیریت شده باشد. نظر شما در این رابطه چیست؟
آنچه امروز در مذاکرات هسته‌ای هم می‌گذرد همین موضوع است. اینکه بهانه‌تراشی می‌شود تا یک کار مثبت صورت نگیرد. بازدید از مراکز نظامی هم یک بحث کلی است. هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد از همه مراکز نظامی‌اش بازدید شود اما 126 کشور پروتکل الحاقی را امضا کردند و می‌دانند که امنیت نظامی‌شان را با بردن فعالیت‌های هسته‌ای به آن ناحیه به خطر نیندازند. آنچه آقای عراقچی مطرح کرده است حرف درستی است. از سویی دیگر این طور نیست که بازرسان بخواهند یا بتوانند از هر مرکز نظامی بازدید کنند بلکه باید مستنداتشان را از اینکه شواهدی داریم ارائه بدهند.
در پایان آیا مساله تحریم‌ها که امروز بیشتر درباره لغو یک جای آن صحبت می‌شود آیا لغو یک جای آنها ممکن است؟
وقتی صحبت از تحریم‌ها می‌کنیم باید مشخص کنیم که چه تحریم‌هایی مدنظر ماست. در حال حاضر تحریم‌هایی که خیلی برایمان حساس است تحریم‌های اقتصادی است که برای مردم ما خیلی آسیب زننده بوده و مدیریت کشور را نیز دچار مشکل کرده است. البته تحریم‌های دیگری هم هست که ممکن است به این سرعت برطرف نشوند، مثلا تحریم صدور مواد و ملزومات هسته‌ای؛ امیدوار هستیم که این موضوع هم در مذاکرات مورد پیگیری قرار بگیرد و رفع تحریم شود ولی باتوجه به اینکه این صنعت هسته‌ای در همین شرایط تحریم هم پیش رفته است و آنها هم این مساله را می‌دانند، بنابراین مساله اساسی برای ما تحریم مسائل و موضوعات هسته‌ای نیست. بحث این است که نظام بانکی، نظام تبادلات پولی و نظام صدور نفت ما دچار آسیب شده است و اینهاست که واقعا تحریم‌های ظالمانه‌ای است که باید برطرف شوند. طبیعتا بنا بر توافقی که صورت گرفته، به محض اجرایی شدن توافقنامه، قرار بر این است که کلیه تحریم‌های اقتصادی در یک مدت زمان معقول و با یک برنامه مشخص رفع شوند. من خوشبین هستم که این اتفاق بیفتد؛ اما این بدان معنا نیست که کل ماجرای هسته‌ای ایران در یک شب تمام می‌شود و به اعتقاد من حتما ادامه خواهد داشت و بسیاری از بحث‌ها بعد از توافق نهایی ادامه می‌یابد.
به نظر شما چه ایراداتی به این طرح وارد است و هدف از طرح این مصوبه چه بود؟
هدف این بود که در مسیر مذاکره نظارت جدی شود و این مساله چیزی بود که برخی در مجلس خواهان آن بودند، در نهایت باید گفت که این مصوبه می‌توانست در زمان دیگری اتخاذ شود.
یکی از مواردی که در این طرح به آن اشاره شده لغو تمامی تحریم‌ها به صورت یکجاست. آیا به وقوع پیوستن این مساله در این مهلت ضرب‌الاجل ممکن است؟
کلیه کدام تحریم‌ها؟ البته در متن اولیه به مواردی از تحریم اشاره شده بود ولی ما تحریم‌هایی داریم که مربوط به برنامه هسته‌ای نیست و موضوع مذاکرات هم همین بوده است. من گمان می‌برم دولت خودش قبلا در مصاحبه‌ها به این مساله اشاره کرده است. وقتی گفته می‌شود لغو تحریم‌ها این تحریم‌ها مشخص است که کدام تحریم‌ها خواهد بود وگرنه ما در طول 6 سال گذشته موارد زیادی تحریم داریم و در این مذاکرات هم بیشتر تحریم‌های برنامه‌های هسته‌ای مد نظر است. بخشی از تحریم‌ها هم نیازمند لغو مصوبه سازمان ملل است که بطور قطع در آن روز انجام نمی‌شود.
آنها به دنبال چه هستند؟
ما واقعا در کشور برخی افرادی را داریم که ظاهرا حرفی نمی‌زنند ولی در عمل به هر قیمتی با هزینه‌های گزافی که تحریم‌ها برای کشور به بار آورده آنها سعی در حفظ وضع موجود دارند آن هم به هر قیمتی. باید با آنها صحبت کرد و فهمید که آنها دنبال چه چیزی هستند و می‌خواهند به کجا برسند؟ من تصورم بر این است همان‌طورکه جریان‌های تندرو عملا با اقدامات تیم مذاکره‌کننده برای برچیده شدن بساط تحریم‌ها مخالفت می‌کردند در حال حاضر ظاهرا هدف عدم حصول توافق است. در شرایطی که دولت و اعضای تیم مذاکره‌کننده در تلاشند تا راه‌حلی برای مشکلات امروز پیدا کنند و راه پیشرفت و توسعه کشور را هموار سازند عده‌ای در جهت تخریب مذاکره‌کنندگان برآمده‌اند و این مساله در مراسم‌های مختلف از جمله مراسم ارتحال امام (ره) یا تشییع پیکر شهدا مشاهده می‌کنیم و البته طرف مقابل سکوت را بیشتر ترجیح می‌دهد.
معمولا شرکت‌کنندگان در این قبیل مراسم به احترام برگزارکننده در قبال اینگونه اقدامات سکوت می‌کنند، اما اگر حرفی بیان نمی‌شود به این معنی نیست که نظری در این باره وجود ندارد و همه مردم و شرکت‌کنندگان در مراسم با توزیع‌کنندگان بیانیه‌ها موافق هستند. البته باید توجه داشت که هر اتفاقی افتاده است به این معنی نیست که در همه کشور و در همه مراسم این ماجرا تکرار شده است. نمی‌توان این اقدامات را به حساب همه شرکت‌کنندگان در مراسم گذاشت. هرچند ممکن است برخی از برگزارکنندگان مراسم با این اقدامات موافق باشند ولی این منعکس‌کننده نظر همه گروه‌ها نیست و ممکن است اکثر نیروهای جوان برگزارکننده نظر موافقی در این زمینه نداشته باشند. هدف اینگونه اقدامات بیشتر خبرسازی است که نشان دهند نظر همه مردم است ولی اینگونه نیست.
این روزها یکی از مسائلی که بسیار مورد دستاویز مخالفان قرار گرفته بحث سوال از دانشمندان هسته‌ای است آیا در دوره قبل نیز این امر صورت گرفته بوده است؟
درباره اینکه آیا در گذشته مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای صورت گرفته است باید گفت مشخص است که در گذشته از سوی آژانس مصاحبه با افراد مختلف وجود داشته است. مساله دیگر آنکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران شفاف بوده است و افراد زیادی از آن اطلاع داشتند.
می‌گویند اطلاعات هسته‌ای را مجلس ششم داده است؟
این ادعا یک توهم بود. متاسفانه در داخل، مواضع سیاسی بسیاری درباره مسائل هسته‌ای گرفته می‌شود و خب این سخن بی‌پایه و اساس نیز مطرح می‌شد که اطلاعات هسته‌ای ایران را مجلس ششم در اختیار بیگانگان قرار داده است.
عراقچی پیش از این گفته بود که بازدید از مراکز نظامی می‌تواند مدیریت شده باشد. نظر شما در این رابطه چیست؟
آنچه امروز در مذاکرات هسته‌ای هم می‌گذرد همین موضوع است. اینکه بهانه‌تراشی می‌شود تا یک کار مثبت صورت نگیرد. بازدید از مراکز نظامی هم یک بحث کلی است. هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد از همه مراکز نظامی‌اش بازدید شود اما 126 کشور پروتکل الحاقی را امضا کردند و می‌دانند که امنیت نظامی‌شان را با بردن فعالیت‌های هسته‌ای به آن ناحیه به خطر نیندازند. آنچه آقای عراقچی مطرح کرده است حرف درستی است. از سویی دیگر این طور نیست که بازرسان بخواهند یا بتوانند از هر مرکز نظامی بازدید کنند بلکه باید مستنداتشان را از اینکه شواهدی داریم ارائه بدهند.
در پایان آیا مساله تحریم‌ها که امروز بیشتر درباره لغو یک جای آن صحبت می‌شود آیا لغو یک جای آنها ممکن است؟
وقتی صحبت از تحریم‌ها می‌کنیم باید مشخص کنیم که چه تحریم‌هایی مدنظر ماست. در حال حاضر تحریم‌هایی که خیلی برایمان حساس است تحریم‌های اقتصادی است که برای مردم ما خیلی آسیب زننده بوده و مدیریت کشور را نیز دچار مشکل کرده است. البته تحریم‌های دیگری هم هست که ممکن است به این سرعت برطرف نشوند، مثلا تحریم صدور مواد و ملزومات هسته‌ای؛ امیدوار هستیم که این موضوع هم در مذاکرات مورد پیگیری قرار بگیرد و رفع تحریم شود ولی باتوجه به اینکه این صنعت هسته‌ای در همین شرایط تحریم هم پیش رفته است و آنها هم این مساله را می‌دانند، بنابراین مساله اساسی برای ما تحریم مسائل و موضوعات هسته‌ای نیست. بحث این است که نظام بانکی، نظام تبادلات پولی و نظام صدور نفت ما دچار آسیب شده است و اینهاست که واقعا تحریم‌های ظالمانه‌ای است که باید برطرف شوند. طبیعتا بنا بر توافقی که صورت گرفته، به محض اجرایی شدن توافقنامه، قرار بر این است که کلیه تحریم‌های اقتصادی در یک مدت زمان معقول و با یک برنامه مشخص رفع شوند. من خوشبین هستم که این اتفاق بیفتد؛ اما این بدان معنا نیست که کل ماجرای هسته‌ای ایران در یک شب تمام می‌شود و به اعتقاد من حتما ادامه خواهد داشت و بسیاری از بحث‌ها بعد از توافق نهایی ادامه می‌یابد.
