نشست پرسش و پاسخ درباره حضور شاعران و نویسندگان در عتبات عالیات صبح امروز با حضور مصطفی محدثی خراسانی شاعر، مجید قیصری نویسنده، مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی و ابراهیم زاهدی مطلق معاون داستان بنیاد برگزار شد.
* زاهدی مطلق: تلاش بنیاد شعر و ادبیات داستانی برای حضور تعدادی از نویسندگان و شاعران در کنار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای
زاهدی مطلق در این نشست ضمن بیان اینکه ستاد بازسازی عتبات پیرو ملاحظاتی که از کتاب پنجره های تشنه داشت و با توجه به تأثیرات آن پیرامون اعزام نویسنده ها اقدام کرد، گفت: پس از انتشار این کتاب و انعکاس اخبار و تأثیرات آن، ستاد بازسازی عتبات به این نتیجه رسید که اتفاقات خوب پیرامون بازسازی اماکن متبرکه در عراق را به شکل هنری و مکتوب منعکس کند.
وی افزود: مهم این است که ما خوشحال شدیم خردی بود که به چنین دریافتی رسید تا زحمات کشیده شده به نحوی منعکس و مکتوب شود، چرا که فرد غرور ملی می‌گیرد وقتی برخی از زیبایی‌های این اماکن که متعلق به فرهنگ ماست را در این سرزمین مشاهده می‌کند. این موارد منجر می‌شود تابه وسیله هنرمندان ایرانی، آثاری خلق شود و زحمات مهندسان و کارگران مکتوب شده و برای آیندگان باقی بماند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اعزام 11 نویسنده اشاره کرد و عنوان کرد: قرار است این 11 نفر شاعر و نویسنده، دستاوردهای خود را عرضه کنند.
زاهدی مطلق با بیان اینکه در تلاش هستیم تعدادی از نویسندگان و شاعران در کنار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای حضور یابند و وقایع را ثبت کنند، اعلام کرد: در تلاشیم این مهم محقق شود و اگر امکان حضور خبرنگاران هم باشد، این کار را انجام خواهیم داد.
وی درباره سفر کربلا تصریح کرد: برای آغاز این کار، ستاد عتبات عالیات اعلام آمادگی کرد که امکان حضور مجدد نویسندگان و شاعران را برای تحقیق و مکتوبات بیشتر فراهم خواهد کرد.
* قزلی: یکی از دردسرهای حوزه ادبیات و داستان این است که آثار از پشت میز خلق می‌شود
مهدی قزلی در ادامه نشست با بیان اینکه تمام تلاش خود را می‌کنیم تا هنرمندان را برای برنامه‌های زیارتی یا غیره در جهت کسب تجربه اعزام کنیم، گفت:این جزو وظایف ذاتی بنیاد شعر و ادبیات داستانی است، چرا که ما قائلیم موضوع ادبیات کاربردی را باید زنده کنیم و نویسنده را از پشت میزش و در اتاق کار جدا کرده و به اوضاع پیرامونی متوجه کنیم تا بتواند آثاری در ارتباط با مردم است خلق کند.
به گفته این مدیر فرهنگی، یکی از دردسرهای درحوزه ادبیات و داستان این است که آثار از پشت میز خلق می‌شود، اما گاهی لازم است نویسنده به جریانات روز و اوضاع و احوال مرتبط با مردم درگیر شود؛ عتبات هم در این راستا اعلام آمادگی کرده بود تا اسنادی برای بازنویسی در اختیار نویسندگان قرار می‌دهد، اما ما مخالفت کردیم، چرا که نویسنده و شاعر باید خود موارد را احصاء و شهود کند تا اوست که در نهایت بداند که باید چه کار انجام دهد، ما برای ارائه گزارش،هنرمندان را اعزام نکردیم، اما برای انعکاس کار به وجهه هنری این کار اجرایی شد.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی به پیش‌قدیمی ستاد عتبات عالیات اشاره کرد و افزود: اگر سازمان انرژی اتمی برای بازدید هنرمندان از نیروگاه بوشهر و یا شرکت ایران‌خودرو برای انعکاس دستاوردهای سی ساله خود و حتی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای اجازه حضور نویسندگان را بدهند، سلسله اتفاقاتی ثبت می‌شود و این اتفاقات از سلسله اتفاقاتی است که دوست داریم با تجربه ادبیاتی، مواجهه ادبیاتی داشته باشیم.
وی افزود: باید این سفرها تداوم داشته باشند و رها نشوند، بنابراین این نشست برگزار شد تا انعکاس این حضور اعلام شود.
مدیر عامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی در پایان پیشنهاد کرد: در کنار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، جلسه‌ای برگزار شود تا شعرا و نویسندگان بتوانند آثار را خلق و ثبت کنند.
* محدثی خراسانی: انعکاس سفر عراق در قالب سروده و نماهنگ
مصطفی محدثی خراسانی از جمله حاضران در این سفر بود که به اقدام هوشمندانه ستاد عتبات اشاره کرد و گفت: قرار دادن اهل قلم (شاعر و نویسنده) در معرض دغدغه‌هایی که ربط به یک ملت پیدا می‌کند، کار ارزشمندی است.
وی افزود: یکی از وجوه ادبیات انقلاب این است تکه اصلی‌ترین مخاطبان آن، مردم هستند و چه دغدغه‌ای بزرگتر از عتبات که در دل تک تک مردم ما ریشه دارد و هستی‌شان با آن گره خورده است.
وی افزود:این سفر برای ما گشوده شدن افق‌هایی بود که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را با فیلم‌ها و شنیده‌های قبلی تجربه کرد، قرار گرفتن در آن مرکز ثقل عاطفی و ارادت و محبت برای منشأ تحول بود.
وی در ادامه افزود:در طول تاریخ از ایران بسیاری به این سرزمین رفته و تلاش‌هایی داشته‌اند، از افراد گمنام تا پادشاهان؛ اما از وجوه متمایز کارهای امروزی این است که فرد احساس می‌کند اقشار مختلف مردم آنجا حضور دارند و متولیان بازسازی عتبات، عصاره یک ملت هستند که به بازسازی مشغولند.
مصطفی محدثی خراسانی با بیان اینکه در تک تک آجرها و سنگ‌های چیده شده این بناها فرد حس می‌کند ملات آن بر محبت مردم نهاده شد، تصریح کرد: بسیج شدن یک ملت برای بازسازی در طول تاریخ، مشاهده نمی‌شود و من فکر می‌کنم حاصل آن اتفاقات، واقعه‌ای فرهنگی را رقم خواهد زد که در طول تاریخ ایران و اماکن متبرکه اتفاق خجسته و بی‌سابقه خواهد بود.
* قیصری: سفارش نویسی بد نیست
مجید قیصری از همراهان این کاروان بود که در سخنانی گفت: برای ما شوک‌آور بود وقتی وارد این سرزمین شدیم دیدیم ستادی از نویسندگان و شاعرانی دعوت کرده تا از نزدیک با امور آشنا شوند، البته همان ابتدا گلایه کردیم که چرا ستادی که ده سالی است امر بازسازی را برعهده دارد، به حد جدی به این فکر نیفتاده تا حرکتی گسترده با حضور هنرمندان را آغاز کند، چرا که هر قطعه از عراق یک نقطه تاریخی است.
به گفته این نویسنده، از زمان حضور صدام و با وجود انتفاضه‌هایی که مناطقی را تخریب کرد، مدت‌ها بود ستاد امر بازسازی را آغاز کرده بود و ما بر این اساس گلایه کردیم.
وی با بیان اینکه ممکن است اتفاقی هم در کشور بیفتد ولی کسی آن را مکتوب نکند، گفت: حداقل در این فضا دوستان عتبات احساس کردند که هنرمندان را اعزام کنند، پیش از آن فیلم و عکس‌هایی موجود بو د، اما مکتوب چیزی وجود نداشت.
قیصری با بیان اینکه ما چیزی جز مصالح و آمار هزینه‌کردها مطالبه می‌کردیم به خواب یکی از علمای لبنان اشاره کرد و از این وجوه سفر توصیف مثبت داشت و گفت: در این سفر خواب یکی از علمای لبنانی برایمان بازگو شد، در آن طفلی را رسول‌الله تحویل آقای بهجت می‌دهند، در جهت تعبیر این امر برآمدیم و تعبیر این بود که این طفل عتبات است که دوست داریم به ایرانی‌ها بدهیم و ما در آنجا خشنود شدیم و گفتیم که این موارد است که به درد ما می‌خورد. این خواب مهم بود چرا که بگوییم رابطه ما با عتبات معنوی است.
این مقام مسئول گفت: آمارهای هزینه‌کرد بیش از تصور بود و حتی مبالغ 180 میلیاردی هم بعضاً مطرح می‌شد.
وی با بیان اینکه برآیند کلی من در این سفر از منظر یک نویسنده ایرانی چه بوده است، گفت: وقتی نگاه کردم در هر نقطه‌ای از حرم، دیدم که ردی از ایرانیان از صفویه تاکنون وجود دارد، از هنر معماری و معرق و آینه‌کاری تا خطاطی.
این نویسنده گفت: نکته جالب این بود که ستاد بازسازی عتبات عالیات برای بخش‌های مختلف تهیه سنگ و در و مصالح هریک را از گوشه‌ای از ایران تدارک دیده بود و بر این اساس، تأمین این تجهیزات از تمام هنر ایران صورت می‌گیرد و جالب اینکه کل کشور درگیر این ماجراست.
قیصری با بیان اینکه این سفر دریافت های شخصی فراوانی به همراه داشت، به ادای دین اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد: امیدواریم ما هم یک ادای دین کرده باشیم و آثاری خلق کنیم.
این نویسنده که خود آثاری درباره کربلا دارد، به رسم متداول در دنیا اشاره کرد و از اعزام نویسندگان به نقاطی که در آنها جنگ یا اتفاقات تاریخی بوده مطالبی را گفت و افزود: 11 نفر حاضر در این سرزمین فتح بابی بودند تا سایر هنرمندان هم با حضور در این منطقه از فضا الهام گرفته و آثاری تولید کنند.
محدثی خراسانی در بخش دیگری به ابعاد وسیع و پیشینه تاریخی این منطقه اشاره کرد و گفت: هر هنرمندی با زاویه دیدی براساس نگاه هنرمندانه خود به این عظمت می‌نگرد و آن را منعکس می‌کند، پس من هم تصورم این بود در قالب یک شعر که قابلیت اجرا توسط گروه موسیقی و مبدل شدن آن به نماهنگ را داشته باشد ابعاد ماجرا را در قالب هنری عرضه کند، در این راستا، طرحی را آغاز کردم که اگر به سامان برسد، این کار را به شکرانه سفر معرفی خواهم کرد.
قیصری در پاسخ به اینکه تا چه ایده و طرح و بن‌مایه داستانی دست شما را به عنوان نویسنده گرفت،؛ گفت: من تاکنون از این منظر ننگریسته بودم، قبلاً به عنوان زائر به عراق رفته بودم و این بار نوع نگاهم متفاوت بود، ولی آرامشی که بر ما حاکم بود، این فرصت را ایجاد کرد که از یک منظر متفاوت دیگر هم به ماجرا نگاه کنیم.
وی از اقدامات ستاد بازسازی عتبات به عنوان غرور ایرانیان یاد کرد و گفت: به هر سمت می‌نگریم رنگ فیروزه‌ای هنر ایرانی چشم را نوازش می‌کند و به جرأت می‌توانم بگویم زمانی که به زیارت سلمان فارسی رفتم، گچ‌بری‌هخایی را دیدم که احساس می‌کردم در مسجد شیخ لطف‌الله هستم .
قیصری در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید آیا حضور در این سفر موجب سفارش‌نویسی می‌شود، گفت: البته از سوی عتبات هنوز سفارشی داده نشده البته به نظرم کاری بدی نیست، اینکه چقدر فرد باور دارد و به نیت دو طرف برمی‌گردد، اما مشکل ما این است که کاری را که می‌کنیم باور نداشته باشیم.
* سیدی: انگیزه و موتور حرکت باید برای خدا باشد
حجت‌الاسلام حسین سیدی مترجم، عکاس و نویسنده نیز در این نشست با بیان اینکه همیشه تاریخ اینگونه بوده که اوج هنر را به مقدس‌ترین وجود تقدیم می‌کردند، گفت: اوج هنر معماری، اغلب در کلیساها و مساجد دیده می‌شود و در همه جای جهان این قانون حاکم است.
وی با بیان اینکه نازک‌اندیشی ایرانیان باعث خلق آثار بسیاری می‌شود، به ابعاد متفاوت اشاره کرد و گفت: بعد معنوی نخستین بعد است، جایی که انسان احساس آرامش می‌کند آن نقطه ارزشمند شرمده می‌شو د، چرا که گمشده انسان امروز آرامش است، اما اگر از آن اتمسفر آرامش‌بخش بگذریم، به زیبایی‌اندیشی هایی که از جهت هارمونی ساخته به آن آرامش کمک‌کننده است.
وی به نکته دیگر اشاراه کرد و گفت: اغلب اینطور مطرح می‌شود اگر قرار است کاری را برای خدا انجام دهیم نباید مطرح شود و باید گمنام بماند، اما اینگونه نیست، بلکه انگیزه و موتور حرکت باید برای خدا باشد. امام حسین(ع) هم برای ثبت وقایع، خبرنگارانی را به همراه برد.
* قیصری در پاسخ به فارس: مجید قبل از سفر و پس از بازگشت فرد دیگری شده است
قیصری در پاسخ به سؤال فارس که پرسید: آقای قیصری پیش از سفر با پس از سفر چه تفاوت‌هایی کرده و قرار است چه بازتابی از این سفر را منعکس کند، گفت: قبل از سفر، کتاب طناب‌کشی و نگهبان تاریکی هر دو با این موضوع را نوشته بودم، نگهبان تاریکی مربوط به اولین سفرم به عراق بود که آن را مکتوب کردم، اما این بار اتفاقات دیگری رخ داد، اما باید بگویم بنده اهل اینکه کشفیات درونی‌ام را بگویم نیستم، اما مطمئنم مجید قبل از سفر و پس از بازگشت فرد دیگری شده است.
وی به تغییر نگاه‌ها اشاره کرد و گفت: برای من ستاد بازسازی خشت و گل نبود، من با غرور دیگری به کشور برگشتم و باید بگویم ما ملتی هستیم که با ملت دیگری که در جنگ بودیم در حال حاضر برای بازسازی آن در پروژه ها رقابت می‌کنیم و به آنجا بودجه و هنر می‌بریم.
محدثی هم در پاسخ به این سؤال فارس اینگونه گفت که دستاورد آنی این بود گزارش از اتفاق بزرگ در حال رخ دادن بتوانیم با نگاه ملی و مذهبی تولید کنیم. گزارشی که مخاطب آن، جهان اسلام و ملت محب اهل‌بیت ایران است. من آن را در قالب نماهنگی طراحی و بازگو خواهم کرد.
* زاهدی در پاسخ به فارس: شناخت و خلق اثر از سوی نویسنده و شاعران در راستای عتبات از شرایط انتخاب هنرمندان بود
زاهدی مطلق هم در پاسخ به این سؤال فارس که این 11 نویسنده به چه ترتیبی انتخاب شدند و آیا اینگونه سفرها ادامه دارد، گفت:انتخاب براساس شناخت نویسنده و اینکه تولید آثاری در این راستا داشته باشند، شاعران، نویسندگان، مستندنگاران و نویسندگان کودک و هنرمندانی از این دست مدنظرمان بوده‌اند، البته ناگفته نماند که تلاش اولیه برای حضور 40 نفر هنرمند انجام شد، ولی یا برخی مشکل شخصی داشتند و بعضاً و بارها سفر به تعویق افتاد که تنظیم و هماهنگ کردن این افراد، به اینجا رسید، اما سفری پس از آن هنوز تدارک و هماهنگ نشده است.
