صراط: عبدالمجید شیخی از کازشناسان برجسته اقتصادی در گفت‌وگویی با اشاره به سیاست‌های اقتصادی دولت برای
خروج از رکود اظهار داشت: یکی از شاخص‌هایی که برای دولت می‌توان تعریف
کرد، این است که هیچ برنامه منظم و از پیش تعیین شده برای اقتصاد نداشته،
ندارد و نشان می‌دهد که نخواهد داشت.
* مسائل اقتصادی در دولت بدون جواب می‌ماند
این اقتصاددان به نقل از یک فرد موثق در دولت تصریح کرد: در جلسات مسئولان درجه یک دولت، مسایل اقتصادی طرح شده و پس از اظهارنظرهای متفاوت بی جواب مسکوت گذاشته میشود که اسم این موضوع را بی‌برنامگی و سردرگمی در عرصه مدیریت اقتصاد می‌توان نامید.
* علائم کنونی اقتصاد نشان دهنده عدم خروج از رکود است
وی با بیان اینکه علایمی وجود دارد که نشان می‌دهد اقتصاد کشور از رکود خارج نشده و همچنین بی‌برنامه است، عنوان کرد: نوسانات در بازارهای مالی، پولی، کالا و خدمات، از کالاهای خاص و استراتژیک از جمله این موضوعات است و دولت اعتقاد عملی به این مساله ندارد.
شیخی با اشاره به این که یکی از وظایف دولت در اقتصاد تنظیم بازار است، بیان داشت: به نظر می‌رسد مسئولان نمی‌توانند این موضوع را هضم کنند، البته این موضوع در دولت‌های قبل نیز وجود داشت، اما در حال حاضر سردرگمی بیشتر است.
* اهرم های مدیریت بازار ارز و بورس وجود ندارد
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، به افت و خیز بازار ارز اشاره کرد و گفت: این موضوع نشان دهنده عدم مدیریت در این بخش بوده در حالی که قانون عنوان می‌کند، باید نرخ ارز شناور مدیریت شده وجود داشته باشد، همچنین در بورس اهرم‌های تنظیم بازار وجود ندارد.
به گفته شیخی در بحث کالا و خدمات ملاحظه می‌کنیم یک روز سیب نیست و روز بعد قیمت یک میوه دیگر بالا و پایین میشود، البته همه دولت‌ها دچار این نقیصه بوده‌اند، اما اکنون بیشتر مشاهده میشود.
وی با اشاره به ادعای دولت مبنی بر خروج از رکود تصریح کرد: مسئولان بیشتر به فعلی که خودشان انجام دادند، توجه دارند، نه به نتیجه‌‌ای که رخ داده است.
* رکود در اقتصاد ناشی از دلالی و سفته بازی است
این اقتصاددان در مورد علایم رکود در شرایط کنونی اظهار داشت: افت تولید، اشتغال، رونق مالی و مبادله در اقتصاد، کاهش قدرت خرید و تکاثر دلالی که خود عامل تورم است همه نشان دهنده وجود رکود است.
وی تاکید کرد: رکود تورمی ناشی از رکود تولید و رونق دلالی و سفته‌بازی و فعالیت‌های مجازی کاذب است.
شیخی با اشاره به اینکه ظرفیت صادرات در شرایط کنونی رشد کرده، اما آن را پایین دانست و یادآور شد سهم صادرات کالاهای غیرنفتی از تولید ناخالص ملی حدود 5 تا 8 درصد است که خیلی کم بوده و چنین اقتصادی می‌خواهد تقاضای موثر در بازار ایجاد کند.
* سهم صادرات از تولید ناخالص باید به 20 درصد برسد
این استاد دانشگاه یادآور شد، عامل تقویت صادرات در گرو افزایش نسبت صادرات به 20 درصد تولید ناخالص ملی است.
این استاد دانشگاه علامه با بیان این که اگر تولید از رکود خارج شده باشد، تامین مالی و سرمایه در گردش افزایش خواهد یافت، خاطر نشان کرد: در نتیجه می‌توان افزایش اشتغال و قدرت رفاه و خرید را ملاحظه کرد، در صورتی که چنین مباحثی مشاهده نمی‌شود و غلبه بخش دلالی و بازرگانی و اقتصاد وجود دارد.
* تعرفه‌ها عاملی برای بی رغبتی تولید است
به گفته شیخی وقتی تولید کننده می‌بیند وزیر بازرگانی سردرگم است و تعرفه بالای 10 درصد در بیش از 300 قلم کالای وارداتی به تعداد انگشتان دست نمی‌رسد، سردرگم شده در حالی که شعار حمایت از تولید سر داده میشود. وزارت بازرگانی یکی از عوامل اصلی افت تولید است و به غلط صنعت و معدن نیز با آن یکی شد. اقتصاد مقاومتی با این حالت راه به جایی نمی‌برد.
*همایش‌های اقتصادی تریبونی برای بیان بایدها شده است
این اقتصاددان با اشاره به موضوع برگزاری همایش‌های اقتصادی مختلف عنوان کرد: این همایش‌ها معمولاً در سطح یک گفت‌وگوی علمی و سطحی برگزار شده و نتیجه کاری نداشته است، علت این بوده که در سطح تشریفات و تعارفات با هزینه‌های زیاد و گزافی انجام میشود، اگر همایش هدفمند باشد، از صاحبنظران نتیجه کارهای تحقیقاتی را طلب می‌کند تا راهکارهای آن را برای متولیان اجرا ارسال کند و در نهایت مثمرثمر باشد.
وی ادامه داد: همایش‌های اقتصادی معمولاً صرف مقاله نویسی میشود و نه تحقیق و ارسال نتایج آن برای اجرا در مرحله عملیاتی. مسئولان در مقام روزنامه‌نگار و رسانه فقط بازگو کردن اظهارات و وظایف خود در این همایش‌ها می‌پردازند.
*صندلی‌های خالی همایش‌ها بیان کننده تبلیغاتی بودن کار است
شیخی با بیان اینکه بیش از 95 درصد همایش‌ها بعد از سخنرانی مسئولان در ادامه با صندلی‌های خالی مواجه است و کسی پای صحبت محققان نمی‌نشیند، تصریح کرد: این نشان می‌دهد برگزاری همایش کار تبلیغاتی و تعارفی بوده و خروجی مناسب ندارد، همچنین برنامه‌های آموزش ضمن خدمت کارمندان هیچ ثمری ندارد و کل بهره‌وری آن کمتر از 10 درصد است، در حالی که پولهای زیادی به هدر می‌رود، دلیل ناکارآمدی اقتصاد، ناکارآمدی بدنه مدیریت کشور است، گرچه تحول اداری تهیه و تدوین شده است.
* وزارت صنعت مترسکی برای حمایت از تولید است
وی به فلسفه وجودی تحول اداری پرداخت و با طرح این سوال که برای چه علت وزارت صنعت به وجود آمده است، تصریح کرد: این وزارتخانه تاسیس شده تا نظام تولید را حمایت و تقویت کند، آیا بدون تقویت و ایجاد تشکل‌های تولیدی این امر امکان‌پذیر است، اما هیچکدام مقید به این موضوعات نیستند و فقط مترسکی ناظر بر شرایط جبری بازار شده‌اند در حالی که دولت در نظام اقتصاد اسلامی جایگاه تثبیتی، حکومتی و مدنی دارد.
*غرب 200 سال است از تولید خود حمایت می‌کند
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد رفع مشکلات اقتصاد به حل شده تحریم‌ها گره زده شده است، بیان داشت: نظام اقتصاد غرب بیش از 200 سال است که از صنایع خود به شدت حمایت می‌کند، ما چه برنامه‌ای برای حمایت از تولید داخلی داشته‌ایم، درحالی که بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. غرب ما را به جبر و ناخواسته تحریم کرده و کالا 25 درصد گران‌تر وارد کشور میشود که یک فرصت ناخواسته و نعمت است تا صنایع خودمان را به بالندگی برسانیم.
* اگر تحریم عامل مشکلات اقتصادی است پس صنعت نظامی چه بگوید؟
این استاد دانشگاه با طرح این سوال که کدام صنعت طی سالهای انقلاب تحریم بوده است اضافه کرد صنایع نظامی 36 سال است تحریم بوده اما اکنون جزو 10 کشور برتر دنیا هستیم مگر تحریم وجود نداشته پس چه عاملی باعث شده در اوج تحریم بالندگی ایجاد شود. نمونه دیگر آن را می‌توان در موضوعات هسته‌ای، نانو، سد سازی، سلول‌های بنیادی و سیلوسازی مشاهده کرد.
*تحریم نعمت ناخواسته از سوی دشمن احمق برای دوستان نادان است
وی تاکید کرد: پس تحریم‌ها به ضرر ما نبوده است و اسم تحریم را می‌توان نعمت ناخواسته از سوی دشمن احمق برای دوستان نادان تعریف کرد، تا فرصتی برای حمایت از تولید داخل باشد این حرف برای تکنوکرات‌های غرب‌زده ریاضت است، در حالی که اسلام نیز معتقد است یک نوزاد تا 2 سالگی باید از شیر مادر تغذیه کند و صنعت و تولید نیز باید همین گونه باشد حتی زمانی که فرزند به بلوغ می‌رسد رها نشده و هدایت و نظارت خواهند شد و دنیا نیز در عرصه تولید اینگونه حمایت کرده و آنها اسلام را بهتر از ما اجرا می‌کند.
*ایجاد رانت مالیاتی و صادراتی در لایحه خروج از رکود
شیخی در مورد لایحه رفع موانع توزیع یا همان خروج از رکود اظهار داشت: این لایحه تنها نسخه‌ای برای تزریق نقدینگی به صنایع پیشران است و نیز عرصه پایه مالیاتی را تنگ کرده و رانت مالیاتی برای بخش‌هایی که عمدتاً نقش تولیدی ندارند مانند صادرات و مبادله ایجاد کرده است، در حالی که باید تولید از مالیات معاف باشد، اما اکنون رانت صادراتی ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: آیا در این لایحه صادر کننده مقید شده که ارز صادراتی خود را در جای مفید هزینه کند این مباحث باعث تناقض در حمایت از تولید میشود. اکنون بسیاری از صادر کنندگان فرش، تولید کننده نیستند و ارز صادراتی حاصل از آن در جیب تولید کننده که کمترین نفع را می‌برد نیست.
این اقتصاددان تاکید کرد: بلای اقتصاد غلبه دلالی و بازرگانی و فعالیت‌های مجازی کاذب بر تولید است.
*نرخ سود باید تحقیقی باشد و نه تعیینی
شیخی در مورد نرخ سود بانکی تعیین شده و تاثیر آن برای حمایت از تولید افزود: نظام بانکی خود را مقید به عملیات بانکی بدون ربا نمی‌داند و نرخ سود در نظام اقتصاد اسلامی تعیینی نبوده، بلکه تحقیقی است.
* طرح عملیات بانکداری بدون ربا بخش فعالیت مجازی اقتصاد را بزرگتر می کند
وی ادامه داد: اکنون نیز طرح جدید مجلس برای عملیات بانکداری بدون ربا از اساس مشکل دارد و بخش مجازی اقتصاد را بزرگتر می‌کند.
به گفته این استاد دانشگاه، تعیین نرخ سود از جانب بانک مرکزی و بانک‌ها غلط است، بلکه این نرخ باید در عمل مشخص شود و موسسات مالی سرمایه‌گذار در امر تولید باشند.
