1- چند ساعت بعد از انتشار «توافق لوزان»، وزارت خارجه آمریکا با صدور یک بیانیه مطبوعاتی -MEDIA NOTE- تفسیر و نظر خود را -FACT SHEET- درباره مفاد توافق یاد شده منتشر کرد. آنچه در بیانیه توجیهی وزارت امور خارجه آمریکا آمده است با آنچه اعضای محترم تیم مذاکره‌کننده کشورمان درباره مفاد و محتوای توافق لوزان اعلام کرده و روی آن اصرار می‌ورزند، تفاوت‌های فاحش و در مواردی «متضاد» دارد. فکت شیت آمریکایی‌ها از «داده‌های‌نقدایران» در مقابل «وعده‌های نسیه حریف» خبر می‌دهد و در تمامیت آن، «فرمول نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران را می‌توان دید». از سوی دیگر، اعضای تیم هسته‌ای کشورمان تفسیر آمریکایی‌ها را مخدوش و نامعتبر معرفی می‌کنند و بر این باورند که آمریکایی‌ها مفاد توافق لوزان را مطابق میل و خواسته خود تفسیر کرده‌اند، اما کدامیک از این دو دیدگاه را می‌توان و باید باور کرد؟! بدیهی است که اعتماد به نظریه و تفسیر دشمن و نادیده گرفتن نظر تیم هسته‌ای کشورمان دور از انصاف است و منطقی‌ترین راه‌کار آن است که تفسیر و برداشت اعضای محترم تیم‌مذاکره‌کننده خودی را که در دلسوزی و تلاش آنان برای حفظ منافع مردم و نظام تردیدی نیست بپذیریم اما متأسفانه آنان علی‌رغم تاکید رهبر معظم انقلاب بر ضرورت انتشار فکت شیت ایران، تاکنون از انتشار آن خودداری کرده‌اند! بنابراین چگونه می‌توان درباره نظریه و تفسیری که اعلام نشده است، قضاوت کرد؟ ممکن است گفته شود اعتماد به تیم خودی کافی است تا نظر آنان را به تفسیر حریف ترجیح دهیم، ولی با عرض پوزش باید گفت، مقایسه میان تفسیر وزارت خارجه آمریکا از توافق لوزان با متن اصلی توافق یاد شده نشان می‌دهد در بسیاری از موارد، فکت‌شیت آمریکایی‌ها با مفاد سند لوزان همخوانی دارد! لطفا اشتباه نکنید! منظور آن نیست که آمریکایی‌ها دست به خدعه و فریب نزده‌اند، بلکه مقصود این است که حریف، تمامی خدعه و نیرنگ خود را در تنظیم سند اصلی، یعنی متن توافق لوزان به کار برده است و اکنون با انتشار برگه تفسیری خود در پی بهره‌گیری از ترفند موذیانه‌ای است که در آن هنگام به کار گرفته بود این برداشت تا چه اندازه واقعیت دارد؟ آیا برای قضاوت نهایی غیر از انتشار فکت‌شیت ایرانی راه دیگری هست؟!
2- مسئولان محترم مذاکره‌کننده کشورمان اما، طی بیش از یک‌هفته گذشته درباره علت خودداری از انتشار فکت‌شیت ایرانی دلایلی مطرح کرده‌اند که با عرض پوزش قانع‌کننده به نظر نمی‌رسند. بخوانید!
الف: ابتداء گفته شد فکت‌شیت ایران از سوی سازمان انرژی اتمی کشورمان تدوین شده و برای انتشار در اختیار وزارت خارجه قرار گرفته است، ولی بعد از چند روز اعلام شد برگه تفسیری تیم مذاکره‌کننده از مفاد توافق لوزان - فکت شیت- همان توضیحاتی است که آقایان ظریف و صالحی و عراقچی در مصاحبه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی به اطلاع ملت رسانده‌اند! و مدتی بعد توضیح دادند به علت برخی از مسائل محرمانه که می‌تواند مذاکرات پیش‌روی را با آسیب‌ها و زیان‌های جدی روبرو کند! انتشار فکت‌شیت را به مصلحت نظام نمی‌دانند! و... این توضیحات- اگر نگوئیم توجیهات- در حالی است که؛
ب: فکت‌شیت یا تک‌برگ- ONE SHEET- در تعریف حقوقی به سند مکتوبی گفته می‌شود که هر یک از طرفین مذاکره یا تفاهم‌نامه، یا قرارداد و... با انتشار آن، تفسیر و برداشت خود از مفاد توافق انجام شده را شرح و توضیح می‌دهند. در این حالت اگر توافق مورد نظر محرمانه باشد، فکت‌شیت مربوط به آن نیز محرمانه خواهد بود و چنانچه توافق طرفین غیرمحرمانه بوده و به اطلاع همگان رسیده باشد، فکت‌شیت مربوطه نیز نمی‌تواند محرمانه تلقی شود. حالا باید پرسید آیا توافق لوزان که سند مکتوب آن بلافاصله بعد از پذیرش طرفین مذاکره در سطح جهانی منتشر شده است، یک سند محرمانه است که برگه تفسیری آن محرمانه باشد؟!
توضیح آن که مطابق اصول پذیرفته شده حقوقی، سری‌ترین اسناد نیز بلافاصله پس از اولین انتشار، غیرمحرمانه تلقی شده و از فهرست اسناد طبقه‌بندی شده خارج می‌شوند. بنابراین چگونه می‌توان تفسیر و برداشت ایران را از سندی که متن آن در اختیار همگان است، محرمانه تلقی کرد؟!
ج: آنچه باید محرمانه بماند و انتشار آن می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد، تفسیر ایران، و یا هر یک از کشورهای 5+1 از مفاد سند لوزان نیست، بلکه تصمیم هر یک از طرفین برای چگونگی برخورد با آن در ادامه مذاکرات است که باید محرمانه باقی بماند و بدیهی است هیچکس انتظار ندارد و نباید انتظار داشته باشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان برگ‌های برنده خود در مذاکرات پیش‌روی را افشاء کند و صدالبته، ارائه و اعلام تفسیر ایران از توافق لوزان را با هیچ استدلالی نمی‌توان از نوع دوم تلقی کرد.
د: آمریکایی‌ها فقط چند ساعت بعد از اعلام و انتشار متن توافق لوزان، تفسیر و برداشت خود از مفاد آن را به صورت مکتوب منتشر کرده‌اند مثلا اعلام کرده‌اند، «ایران پذیرفته است برای رفع نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به ابعاد احتمالی نظامی در فعالیت هسته‌ای خود - PMD- زمینه دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات مشکوک - SUSPICIOUS SITES- را در هر نقطه ایران فراهم آورد»! آیا این برداشت و تفسیر آمریکایی‌ها مورد قبول ایران است؟ اگر پاسخ مثبت است، با چه استدلالی می‌خواهیم مراکز نظامی کشورمان را در دسترس بازرسان آژانس قرار دهیم؟! ویا آمده؛ ایران پذیرفته است با اجرای پروتکل الحاقی به آژانس امکان دسترسی به اطلاعات «تاسیسات هسته‌ای اعلام شده و اعلام نشده خود را بدهد» وچندین نمونه دیگر از این دست. اکنون باید از تیم هسته‌ای کشورمان پرسید، آیا شما نیز دسترسی بازرسان آژانس به مراکز نظامی کشورمان را پذیرفته‌اید؟ و آیا شما هم معتقدید که در ایران علاوه بر تأسیسات اعلام شده -DECLARED FACILIITIES- تأسیسات اعلام نشده -UNDECLARED- دیگری نیز وجود دارد که بازرسان آژانس باید به اطلاعات مربوط به آن دسترسی کامل داشته باشند؟! و آیا پذیرش این بند به معنای آن نیست که در مقابل آژانس دست به پنهان‌کاری زده‌ایم؟! و نمونه‌های مشابه دیگری که در صورت اجرا، تمامی برنامه هسته‌ای کشورمان را بر باد می‌دهد! منظور از انتشار فکت‌شیت ایرانی، پاسخ به اینگونه پرسش‌ها و توضیح درباره آنهاست. باید اعلام شود که این موارد از تفسیر آمریکایی‌ها را در انطباق با مفاد توافق لوزان نمی‌دانید و در غیر این صورت به برچیدن بساط فعالیت هسته‌ای کشورمان تن داده‌اید! آیا خودداری شما عزیزان از انتشار تفسیر ایران درباره مفاد توافق لوزان، غیر از واگذاری میدان به حریف هیچ مفهوم و نتیجه دیگری می‌تواند داشته باشد؟!
هـ - اخیرا، شایعه‌ای در برخی از محافل مطرح شده است که هر چند رهبر معظم انقلاب بر ضرورت انتشار فکت‌شیت ایرانی تاکید ورزیده‌اند ولی پس از توضیح و درخواست تیم مذاکره‌کننده با عدم انتشار آن موافقت فرموده‌اند! بدیهی است که این نکته نمی‌تواند صحت داشته باشد و به نظر می‌رسد انتشار آن به منظور پیشگیری از درخواست دلسوزان برای انتشار برگه تفسیری بوده است! چرا که اولا به دلایل ذکر شده، انتشار فکت‌شیت ایرانی برای پیشگیری از سوءاستفاده حریف، ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و ثانیا؛ حضرت آقا، تاکید فرموده‌اند که هرگز آنچه آشکارا اعلام می‌کنند با آنچه در نهان اعتقاد دارند، تفاوت و دوگانگی ندارد. البته به یقین مسائلی وجود دارد که اعلام علنی آن را به مصلحت نمی‌دانند و این، طبیعی و منطقی و در انطباق با مصالح عالی نظام و مردم نیز هست، اما به فرموده صریح حضرت ایشان، حالت اول، یعنی تفاوت نظر اعلام شده با آنچه در جلسات خصوصی مطرح می‌فرمایند، ناممکن است.
... و اما، درباره متن توافق لوزان و بندهایی از آن که در صورت اجرا می‌تواند برنامه هسته‌ای کشورمان را در فاصله‌ای نه چندان طولانی با آسیب جدی و در حد تبدیل به یک ماکت کاریکاتوری روبرو کند، گفتنی‌هایی هست که به بعد موکول می‌کنیم.
2- مسئولان محترم مذاکره‌کننده کشورمان اما، طی بیش از یک‌هفته گذشته درباره علت خودداری از انتشار فکت‌شیت ایرانی دلایلی مطرح کرده‌اند که با عرض پوزش قانع‌کننده به نظر نمی‌رسند. بخوانید!
الف: ابتداء گفته شد فکت‌شیت ایران از سوی سازمان انرژی اتمی کشورمان تدوین شده و برای انتشار در اختیار وزارت خارجه قرار گرفته است، ولی بعد از چند روز اعلام شد برگه تفسیری تیم مذاکره‌کننده از مفاد توافق لوزان - فکت شیت- همان توضیحاتی است که آقایان ظریف و صالحی و عراقچی در مصاحبه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی به اطلاع ملت رسانده‌اند! و مدتی بعد توضیح دادند به علت برخی از مسائل محرمانه که می‌تواند مذاکرات پیش‌روی را با آسیب‌ها و زیان‌های جدی روبرو کند! انتشار فکت‌شیت را به مصلحت نظام نمی‌دانند! و... این توضیحات- اگر نگوئیم توجیهات- در حالی است که؛
ب: فکت‌شیت یا تک‌برگ- ONE SHEET- در تعریف حقوقی به سند مکتوبی گفته می‌شود که هر یک از طرفین مذاکره یا تفاهم‌نامه، یا قرارداد و... با انتشار آن، تفسیر و برداشت خود از مفاد توافق انجام شده را شرح و توضیح می‌دهند. در این حالت اگر توافق مورد نظر محرمانه باشد، فکت‌شیت مربوط به آن نیز محرمانه خواهد بود و چنانچه توافق طرفین غیرمحرمانه بوده و به اطلاع همگان رسیده باشد، فکت‌شیت مربوطه نیز نمی‌تواند محرمانه تلقی شود. حالا باید پرسید آیا توافق لوزان که سند مکتوب آن بلافاصله بعد از پذیرش طرفین مذاکره در سطح جهانی منتشر شده است، یک سند محرمانه است که برگه تفسیری آن محرمانه باشد؟!
توضیح آن که مطابق اصول پذیرفته شده حقوقی، سری‌ترین اسناد نیز بلافاصله پس از اولین انتشار، غیرمحرمانه تلقی شده و از فهرست اسناد طبقه‌بندی شده خارج می‌شوند. بنابراین چگونه می‌توان تفسیر و برداشت ایران را از سندی که متن آن در اختیار همگان است، محرمانه تلقی کرد؟!
ج: آنچه باید محرمانه بماند و انتشار آن می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد، تفسیر ایران، و یا هر یک از کشورهای 5+1 از مفاد سند لوزان نیست، بلکه تصمیم هر یک از طرفین برای چگونگی برخورد با آن در ادامه مذاکرات است که باید محرمانه باقی بماند و بدیهی است هیچکس انتظار ندارد و نباید انتظار داشته باشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان برگ‌های برنده خود در مذاکرات پیش‌روی را افشاء کند و صدالبته، ارائه و اعلام تفسیر ایران از توافق لوزان را با هیچ استدلالی نمی‌توان از نوع دوم تلقی کرد.
د: آمریکایی‌ها فقط چند ساعت بعد از اعلام و انتشار متن توافق لوزان، تفسیر و برداشت خود از مفاد آن را به صورت مکتوب منتشر کرده‌اند مثلا اعلام کرده‌اند، «ایران پذیرفته است برای رفع نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به ابعاد احتمالی نظامی در فعالیت هسته‌ای خود - PMD- زمینه دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات مشکوک - SUSPICIOUS SITES- را در هر نقطه ایران فراهم آورد»! آیا این برداشت و تفسیر آمریکایی‌ها مورد قبول ایران است؟ اگر پاسخ مثبت است، با چه استدلالی می‌خواهیم مراکز نظامی کشورمان را در دسترس بازرسان آژانس قرار دهیم؟! ویا آمده؛ ایران پذیرفته است با اجرای پروتکل الحاقی به آژانس امکان دسترسی به اطلاعات «تاسیسات هسته‌ای اعلام شده و اعلام نشده خود را بدهد» وچندین نمونه دیگر از این دست. اکنون باید از تیم هسته‌ای کشورمان پرسید، آیا شما نیز دسترسی بازرسان آژانس به مراکز نظامی کشورمان را پذیرفته‌اید؟ و آیا شما هم معتقدید که در ایران علاوه بر تأسیسات اعلام شده -DECLARED FACILIITIES- تأسیسات اعلام نشده -UNDECLARED- دیگری نیز وجود دارد که بازرسان آژانس باید به اطلاعات مربوط به آن دسترسی کامل داشته باشند؟! و آیا پذیرش این بند به معنای آن نیست که در مقابل آژانس دست به پنهان‌کاری زده‌ایم؟! و نمونه‌های مشابه دیگری که در صورت اجرا، تمامی برنامه هسته‌ای کشورمان را بر باد می‌دهد! منظور از انتشار فکت‌شیت ایرانی، پاسخ به اینگونه پرسش‌ها و توضیح درباره آنهاست. باید اعلام شود که این موارد از تفسیر آمریکایی‌ها را در انطباق با مفاد توافق لوزان نمی‌دانید و در غیر این صورت به برچیدن بساط فعالیت هسته‌ای کشورمان تن داده‌اید! آیا خودداری شما عزیزان از انتشار تفسیر ایران درباره مفاد توافق لوزان، غیر از واگذاری میدان به حریف هیچ مفهوم و نتیجه دیگری می‌تواند داشته باشد؟!
هـ - اخیرا، شایعه‌ای در برخی از محافل مطرح شده است که هر چند رهبر معظم انقلاب بر ضرورت انتشار فکت‌شیت ایرانی تاکید ورزیده‌اند ولی پس از توضیح و درخواست تیم مذاکره‌کننده با عدم انتشار آن موافقت فرموده‌اند! بدیهی است که این نکته نمی‌تواند صحت داشته باشد و به نظر می‌رسد انتشار آن به منظور پیشگیری از درخواست دلسوزان برای انتشار برگه تفسیری بوده است! چرا که اولا به دلایل ذکر شده، انتشار فکت‌شیت ایرانی برای پیشگیری از سوءاستفاده حریف، ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و ثانیا؛ حضرت آقا، تاکید فرموده‌اند که هرگز آنچه آشکارا اعلام می‌کنند با آنچه در نهان اعتقاد دارند، تفاوت و دوگانگی ندارد. البته به یقین مسائلی وجود دارد که اعلام علنی آن را به مصلحت نمی‌دانند و این، طبیعی و منطقی و در انطباق با مصالح عالی نظام و مردم نیز هست، اما به فرموده صریح حضرت ایشان، حالت اول، یعنی تفاوت نظر اعلام شده با آنچه در جلسات خصوصی مطرح می‌فرمایند، ناممکن است.
... و اما، درباره متن توافق لوزان و بندهایی از آن که در صورت اجرا می‌تواند برنامه هسته‌ای کشورمان را در فاصله‌ای نه چندان طولانی با آسیب جدی و در حد تبدیل به یک ماکت کاریکاتوری روبرو کند، گفتنی‌هایی هست که به بعد موکول می‌کنیم.
ژن منفی