صراط: «مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» با حضور منتقدان و موافقان و با حضور سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای در دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی بررسی شد.
نشست «بررسی مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» صبح امروز با حضور منتقدان و موافقان و با حضور سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای در دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
حسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره کننده هستهای نیز در این نشست حضور یافت.
این نشست علمی با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و دانشگاه علامه‌طباطبایی برگزار شد.
ابراهیم متقی، منوچهر محمدی، فواد ایزدی، محمد جمشیدی، حسین سلیمی، سید محمدکاظم سجادپور، قاسم افتخاری، غلامعلی چگینی‌زاده و مجتبی مقصودی نیز از اساتید حاضر در این نشست بودند.
در این نشست موافقان و منتقدان بیانیه لوزان در سخنرانی‌هایی مذاکره لوزان را بررسی کردند.
* ایزدی: طراحی مذاکرات باید برداشتن همه تحریم‌ها باشد/با طرح جدید سنا تحریم‌های نفتی و بانکی باقی می‌ماند
فواد ایزدی عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران با حضور در همایش مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی که با حضور موافقان و مخالفان به همت انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در این دانشگاه برگزار شد پیرامون مذاکرات هستهای به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به طرح کورکر-منندز در کنگره آمریکا پیرامون مذاکرات هستهای گفت: در صفحه 18 این طرح این جمله آمده است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران به خصوص در حوزه تروریسم، حقوق بشر و موشک‌های بالستیک در توافق جامع پابرجا می‌ماند.
وی افزود: در حقیقت نمایندگان سنا برای هر توافقی که قرار است انجام شود تعیین تکلیف کردند و عنوان کردند که تیم مذاکره‌کننده آمریکایی تنها در یک محدوده خاص می‌تواند مذاکره کند و در حوزه دادن امتیاز دست آنان بسته است، اوباما هم که از ابتدای این طرح اعلام کرد آن را وتو نخواهد کرد.
این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه این طرح مجلس سنای آمریکا در نهایت محدودیت‌های تیم مذاکره‌کننده آمریکا را افزایش داده است، گفت: مشکلی که ما در توافق ژنو نیز داشتیم این بود که هر جایی که صحبت از برداشتن تحریم‌ها بود قید هستهای نیز در کنار آن وجود داشت با این وضعیت تحریم‌هایی که قرار است لغو یا تعلیق شود 5 تا است که در بیانیه لوزان نیز همین وجود دارد.
وی افزود: این وضعیت بدین معنی است که در نهایت از 28 تحریم آمریکا علیه ایران تنها 5 تای آن قابل تعلیق یا لغو است، طرح کورکر-منندز نیز تأیید میکند که قرار نیست آمریکا به تحریم‌های اصلی نفتی و بانکی دست بزند.
فواد ایزدی در ادامه با اشاره به کار سخت تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت: تیم مذاکره‌کننده ما باید این موضوع را اصلاح کند تا تحریم‌های اصلی در مذاکره برداشته شود و در ازای آن ایران نیز امتیازاتی داده است؛ آن وقت برد - برد حاصل خواهد شد و گرنه معنای برد - باخت خواهد داشت.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به سخنان کورکر (سناتور آمریکایی) در خصوص اینکه تیم مذاکره‌کننده آمریکایی نمی‌تواند تحریم‌ها را بردارد، گفت: کورکر با خانم شرمن در کنگره گفته است شما نمی‌توانید تحریم‌های ایران را بردارید مگر اینکه ایران در حوزه تروریسم و حقوق بشر تغییراتی را به وجود آورد که شرمن خطاب به کورکر می‌گوید که ما این موضوع را به ایرانی‌ها گفته‌ایم.
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به نامه 344 نماینده مجلس نمایندگان آمریکا پیرامون لغو تحریم‌ها افزود: آنان در نامه خود اعلام کردند که چیزی به نام تحریم هستهای ندارند، حال دوستان ما عنوان می‌کنند که ما نمی‌توانیم در حوزه غیر از هستهای مذاکره کنیم که البته این حرف درست است.
وی افزود: اما طرف آمریکایی باید بداند مردم و مسئولان ما واقف هستند که تحریم‌های هستهای تنها به بهانه هستهای اعمال شده و هدف سیاسی و فشار بر روی ایران باعث آن تحریم‌ها شده است.
ایزدی تصریح کرد: دولتی که در روز اول حمله نظامی عربستان به یمن علاوه بر اینکه از آن حمایت میکند به آن نیز کمک نیز میکند، حق صحبت در حوزه تروریست و حقوق بشر ندارد و اگر ما را در این حوزه‌ها تحریم می‌کنند عقبه سیاسی دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران خطاب به تیم مذاکره‌کننده هستهای کشورمان گفت: اشکالی ندارد تیم ما به طرف مقابل بگوید شما به دلایل سیاسی ما را تحریم کرده‌اید و حال که باید تصمیم سیاسی بگیرید و همچنین اینکه ایران در مذاکرات بسته‌ای را به شما می‌دهد قیمت آن برداشتن تمام تحریم‌ها است. برداشتن تمام تحریم‌ها مسئله ای است که هم مقام معظم رهبری و هم آقای روحانی به آن اشاره کردند.
ایزدی در ادامه خاطرنشان کرد: ما مشاهده می‌کنیم رئیس‌جمهور کشورمان و تیم هستهای در سخنرانی‌هایشان از برداشته شدن همه تحریم‌ها سخن می‌گویند اما در متن‌هایی که توافق می‌شود تحریم‌هایی که قرار است برداشته شود بسیار محدود است.
این کارشناس مسائل آمریکا خاطرنشان کرد: آنچه که برداشت می‌شود این است که طراحی مذاکرات ما و هدف آن رسیدن به یک توافق است و نه برداشتن تحریم‌ها. بدین صورت که همه کار می‌کنیم تا مذاکرات شکست نخورد یا به وقفه نخورد.
وی در ادامه گفت: وقتی جان کری در کمیسیون سنای آمریکا به صراحت می‌گوید ما با ایران مذاکره می‌کنیم تا آنان را مجبور کنیم اقداماتی انجام دهند و در این خصوص برنامه‌ای برای ما از لحاظ حقوقی الزام‌آور نیست و با نمایندگان کنگره می‌گوید حال بعدا اگر خواستید تحریم‌ها را بردارید.
ایزدی تأکید کرد: تیم مذاکره‌کننده ما به طرف مقابل این را اعلام کند آدم‌هایی در مذاکرات نشسته‌اند که توانایی امتیاز دادن را ندارند این در حالی است که تیم ایرانی این توانایی را دارد.
این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه گفت: باید در مذاکرات این نکته بیان شود که دولت آمریکا باید متعهد شود با تغییرات سیاسی مسئولانش تا زمانی که ایران متعهد به توافق است تحریم‌های جدید وضع نکند چرا که آنها گفته‌اند در هر حوزه‌ای به ایران امتیاز بدهیم آنان را در حوزه‌های دیگر تحریم می کنیم.
وی افزود: همچنین این را هم باید در مذاکرات بیاوریم که زمانی تعهدات ایران الزام‌آور خواهد بود که کنگره و مجلس ایران توافق را تصویب کند یعنی دعوا ابتدای توافق باشد و نه زمانی که ما قلب راکتور اراک را درآوردیم و فردو را تبدیل به پارک کرده‌ایم.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران در پایان خاطرنشان کرد: هر گاه ما سخنان جان کری و نمایندگان سنای آمریکا را بیان کردیم جوابی که به ما می‌دهند این است که این سخنان مصرف داخلی دارد. اگر هم اینگونه باشد بدین معنی نیست که غلط است یا اتفاق نخواهد افتاد. در حقیقت ما نیاز به بازبینی عمیق در طراحی مذاکرات داریم.
ایزدی در ادامه در پاسخ به سؤالات دانشجویان گفت: قرار نیست بعد از توافق قطعنامه سازمان ملل نداشته باشیم. قطعنامه‌ها قرار است تجمیع شوند و در قطعنامه جدیدی که قرار است مصوب شود وارد شوند.
وی اضافه کرد: یعنی طرف مقابل می‌تواند محدودیت‌های قبلی خود را گلچین کند و در قطعنامه جدید جا دهد. دوستان ما در تیم مذاکره کننده هستهای باید این مسئله را مشخص کنند.
ایزدی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در توافق ژنو وجود داشت این است که مرجعی برای رسیدگی به شکایت طرفین وجود ندارد یعنی اگر هرکدام از طرفین خلاف می‌کنند مرجعی برای رسیدگی به آن مشخص نشده است.
وی گفت: اینکه می‌گوییم توافق را ذیل فصل هفت بیاوریم به نفع ما خواهد بود اینگونه نیست. این کار باعث می‌شود اگر ایران خطایی کند گزینه نظامی بالای سرش باشد و طرف مقابل امکان استفاده از زور را دارد.
ایزدی اظهار داشت: از طرفی اگر طرف مقابل خلاف میکند کنگره آمریکا به راحتی می‌تواند قانون جدیدی تصویب کرده و قطعنامه شورای امنیت را لغو کند. هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد قوانین داخلی خودش در قبال قوانین بینالمللی نقض شود.
* جمشیدی: قرار دادن نطنز به عنوان مرکز غنی‌سازی تهدید نظامی علیه ما را افزایش می‌دهد
محمد جمشیدی عضو هیات علمی دانشکده حقوق علوم سیاسی استان تهران نیز با حضور در همایش بررسی مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه عنوان مخالف مذاکرات بیانیه لوزان برای من صحیح نیست، گفت: بنده به عنوان یک ناصح مشوق هستم.
وی در ادامه سخنان خود گفت: در سطح تحلیل استراتژیک باید دید که روابط آمریکا براساس چه راهبردی است. بنده معتقدم مناسبات دو جانبه ایران و آمریکا تعیین‌کننده سیاست آمریکا در قبال ایران نیست بلکه راهبرد منطقه‌ای آمریکا تعیین‌کننده است.
جمشیدی ادامه داد: این وضعیت بدین خاطر است که آمریکا قدرت بزرگ بینالمللی است و در همه جا منافع و تهدیداتی برای خود تعریف کرده لذا پرداختن به یک مسئله با لحاظ کردن منافع و تهدیدات است.
این کارشناس مسائل سیاسی پیرامون درک آمریکا از خاورمیانه و تاثیر آن در بقای سیاست ایران گفت: وقتی اسناد راهبردی دولت اوباما را مرور می‌کنیم می‌بینیم مهمترین کلیدواژه انتقال است. وضعیت منطقه و به تبع آن وضعیت بین‌الملل در حال انتقال است اما به سمت نظم جدید مسالمت‌آمیز و نظام‌مند نیست بلکه همراه با خشونت است.
این استاد علوم سیاسی تصریح کرد: سند استراتژی امنیت ملی آمریکا می‌گوید این وضعیت به اندازه یک نسل طول می‌کشد که سند راهبردی دفاعی آمریکا عنوان میکند این وضعیت یک دهه به طول خواهد انجامید.
ریچاردها (سیاستمدار آمریکایی) وضعیت کنونی منطقه را با جنگ‌های 30 ساله مذهبی اروپا مقایسه میکند که قدرت مدیریت آمریکا در این تحولات کم شده است.
جمشیدی ادامه داد: تاثیر این وضعیت در نگاه آمریکا نسبت به ایران این است که آمریکا به لحاظ راهبردی به دنبال درون‌گرایی و منزوی کردن و مهار ایران است تا ایران بتواند در شکل‌دهی به نظم جدید منطقه‌ای نقش فعال داشته باشد.
وی گفت: مذاکرات هستهای در این فضا بخشی از استراتژی بزرگ است یعنی تاکتیکی برای تحقق استراتژیک. ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا از سال 2007 تا 2015 این بوده است که ایران نه سلاح اتمی دارد و نه تصمیمی برای ساخت آن اما ما وارد این فضا شده‌ایم که برای عدم دستیابی به سلاح اتمی با آمریکا مذاکره کنیم.
عضو هیات علمی دانشکده حقوق علوم سیاسی استان تهران در ادامه با اشاره به راه‌های رسیدن به سلاح اتمی گفت: در این خصوص 4 مسیر وجود دارد. اول اورانیوم، دوم پلوتونیم، سوم گریز هستهای و چهارم استیت اوت است. مشکل اساسی این است که بدون اینکه NPT را مبنای مذاکرات قرار دهیم منطق گریز هستهای را مبنا قرار دهیم. گریز هستهای یک منطقه من درآوردی است و واقعیت ندارد.
جمشیدی با بیان اینکه گریز هستهای سه شکل دارد، گفت: اول آن این است که ماهیت برنامه هستهای ما را متمایل به انحراف هستهای نشان می‌دهد که این منطقه غیرحقوقی است. ما هیچ جای NPT گریز هستهای نداریم و این موضوع یک منطق ضد استراتژیک است.
وی افزود: در ساخت سلاح اتمی مسئله مهم این است که شما به قدرت بازدارندگی برسید اما آنچه که باعث می‌شود کشورها بازدارندگی داشته باشند این است که ضربه اول را بزنند و بتوانند ضربه بعدی را پاسخ دهند که این ضربه دوم منطق اصلی بازدارندگی است. گریز هستهای که مبنا قرار گرفته است برای این است که به بمب اتم نرسیم اما با یک عدد بمب هیچ زمان بازدارندگی ایجاد نمی‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه گفت: دومین منطق بیانیه منطق مصونیت است که اسرائیلی است و آن بدین صورت است که پراکندگی و تنوع برنامه هستهای ایران به گونه‌ای باشد که دشمن امکان نابود کردن آن را داشته باشد. اگر این منطق را بپذیریم امکان تهدید نظامی علیه خود را افزایش دادیم که باید از آن پرهیز کنیم. توافقی که موجب احتمال افزایش تهدید نظامی شود توافق خوبی نیست و فردو مکانی است که این مصونیت را محقق میکند. تمرکز غنی‌سازی در فردو به لحاظ راهبردی موثرتر است تا نطنز.
وی در ادامه با بیان اینکه مراکز غنی‌سازی ما تنها به نطنز محدود شده است، گفت: اگر 1+5 در خصوص موادی که ما تولید می‌کنیم نگران است ما می‌توانیم برای رفع این نگرانی به آنان بگوییم ما می‌خواهیم به گروه عرضه‌کنندگان هستهای بپیوندیم تا از این طریق بتوانیم موادمان را بفروشیم تا هم درآمدی برای ما باشد و هم نگرانی طرف مقابل رفع شود.
این کارشناس مسائل سیاسی در رابطه با موارد بیان شده در بیانیه لوزان پیرامون تحقیق و توسعه برنامه هستهای ایران گفت: ما در این رابطه پذیرفته‌ایم که دامنه و جدول زمانی آن محدود شده است که این خلاف توافق ژنو است چراکه در ژنو مسئله محدودیت تحقیق و توسعه در گام نهایی مطرح نبود.
وی افزود: طبق مواضع مقامات ایران ما اجازه فعالیت تحقیق و توسعه بر روی سانتریفیوژهای نسل 4، 5، 6 و 8 را داریم. این در حالی است که نسل‌های دیگر سانتریفیوژ برای تحقیق و توسعه نیامده است. حال آیا در همین وضعیت نیز ما می‌توانیم بر روی این مدل‌ها تحقیق و توسعه را به طور کامل انجام دهیم. آقای مونیز (وزیر انرژی آمریکا) در این رابطه گفته است آبشارهای این برنامه کامل نخواهد بود بدین معنی است که بعد از 10 سال تحقیق و توسعه ما کامل نخواهد بود. در عین حال طرف مقابل عنوان کرده شرایط تحقیق و توسعه ما بعد از 10 سال باید با طرف مقابل مذاکره شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به تغییر استراتژی آمریکا در قبال ایران گفت: استراتژی آمریکا در قبال ایران از نظامی‌محور به اقتصاد محور تغییر کرده است و تحریم‌ها به عنوان ابزار راهبردی آمریکا تعریف شده است و اگر امروز ما تحریم‌های آمریکا را بشکنیم بدین معنی است که این استراتژی آمریکا را شکست دهیم.
جمشیدی پیرامون لغو تحریم‌ها نیز گفت: در ابتدای بیانیه آمده است که تحریم‌های ایران به صورت جامع لغو می‌شود اما در ادامه بیانیه آمده است که تحریم‌های اقتصادی و مالی اروپا و آمریکا لغو خواهد شد که این نشان می‌دهد ابتدا و انتهای بیانیه با هم نمی‌خواند.
وی افزود: براساس توافق ژنو تحریم‌های ملی کشورهای اروپایی نیز باید برداشته شود اما در بیانیه لوزان فقط تحریم‌های اتحادیه اروپا برداشته می‌شود. برای مثال معلوم نیست تحریم‌های کشور انگلیس برداشته شود.
وی گفت: البته لغو این تحریم‌ها نیز مشروط به تایید آژانس است. این وضعیت باعث می‌شود سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت در ایران انجام نشود.
جمشیدی در پایان سخنان خود با بیان اینکه پس از اجرای این توافق معلوم نیست پرونده هستهای ما عادی شود، گفت: ما شاهدیم که در قطعنامه‌های شورای امنیت تحریم‌های موشکی ما به موضوع هستهای وصل شده است. به همین خاطر اگر قطعنامه جدیدی ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل بیاید تحریم‌ها در حوزه تسلیحاتی ما خواهد بود.
* متقی: تحریم‌ها به هیچ وجه در تیرماه برداشته نخواهد شد/ تیم هستهای ما شاید نگاه دقیقی نسبت به الگوهای راهبردی آمریکا نداشت
در ادامه این نشست ابراهیم متقی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در همایش «مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» که در دانشگاه علامه برگزار شد، گفت: مذاکرات هستهای ما از سال 2003 به بعد نشان داده در هر دوران صرفاً گروه خاصی مذاکره میکند و مذاکره خودشان را برحق می‌دانند و نسبت به ظرفیت‌های دیگر جامعه بی‌تفاوت هستند.
وی افزود: یاد شهدای هستهای را حتماً باید گرامی داشت. این شهدا پشتوانه قدرت نظام هستند و با مظلومیت ایفای نقش کرده‌اند و فضای بینالمللی هیچ‌وقت نسبت به شهادت آنها واکنش نشان نداد.
متقی ادامه داد: همانگونه که برخی در گذشته فکر می‌کردند تحریم‌ها کاغذپاره است، امروز هم برخی‌ها احساس می‌کنند تحریم‌ها برداشته می‌شود. مذاکرات ژنو و لوزان در شرایطی برگزار می‌شد که تیم هستهای ما شاید نگاه دقیقی نسبت به الگوهای راهبردی آمریکا نداشت. اینکه بداند مذاکره در تفکر آمریکایی یعنی چه.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: به نظر من آنچه آمریکایی‌ها می‌خواستند، در فضای مذاکره به آن رسیدند. آنها می‌خواستند ظرفیت هستهای ما کاهش پیدا کند که این مسئله بعد از مذاکرات ژنو حاصل شد.
وی گفت: ذخایر اورانیوم ما که تبدیل به میله سوخت شد که ارزش چندانی برای ما ندارد. اینکه گفته می‌شود این میله‌ها به درد نیروگاه بوشهر می‌خورد درست نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: آمریکایی‌ها می‌خواستند قابلیت‌های ابزاری ما کاهش پیدا کند. ما بارها اعلام کردیم فردو خط قرمز ماست و در رابطه با آن هیچ‌گونه انعطاف‌پذیری نخواهیم داشت، اما امروز فردو تبدیل به یک آزمایشگاه فیزیک هستهای شده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: جالب اینجاست که می‌گویند که مواد شکاف‌پذیر به فردو وارد نشود، اگر اینگونه است، پس قرار است چه آزمایشی در آنجا انجام شود.
متقی در ادامه افزود: اینکه گفته می‌شود ما هر وقت بخواهیم می‌توانیم قابلیت غنی‌سازی خود را به روز اول بازگردانیم درست نیست، چون قابلیت ما از بین رفته است.
وی در رابطه با بحث آب‌سنگین اراک نیز گفت: آنچه امروز گفته می‌شود که راکتور آب سنگین دیگری می‌سازیم، درست نیست. در اراک قرار شده صرفاً سانتریفیوژهای نسل اول باقی بماند که این مسئله ما را با مشکلاتی روبه‌رو میکند.
وی با بیان اینکه بازی بردبرد در رابطه با دو کشور که توان متفاوت دارند معنا پیدا نمی‌کند، اظهار داشت: تحریم‌ها بر اساس آنچه ثبت‌شده و آنچه در آمریکا پیگیری می‌شود، به هیچ وجه در فضای تیرماه برداشته نخواهد شد و اینکه گفته می‌شود آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد، به نظر من در واقعیت اینگونه نمی‌شود.
* افتخاری: در مذاکرات حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شد/ هیچ چیزی از دست نداده‌ایم
همچنین قاسم افتخاری عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: احساس می‌کنم جز افراد معدودی هستم که پرونده هستهای را بارها و به دقت مطالعه کرده‌ام.
وی افزود: تکنولوژی هستهای در جریان تکامل خود به 2 گروه تکنولوژی بالادستی و تکنولوژی پایین دستی تقسیم شده است، تکنولوژی بالا دستی همین غنی‌سازی اورانیوم و یا ساختن بمب است که با گذشت زمان با رکود روبرو شده است ولی تکنولوژی پایین‌دستی روز به روز رونق گرفته است و این نشان می‌دهد استراتژی که بر اساس سلاح هستهای بنیان شده خواب و خیالی بیش نیست.
وی در ادامه با اشاره به مذاکرات لوزان افزود: این تفاهم‌‌نامه یا بیانیه که اکنون نوشته شده هیچ چیزش قابل ارزیابی نیست و باید برای آن یک ملاک مشخص کرد و بدانیم ملاک موافقان و مخالفان برای ارزیابی چیست.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه با بیان اینکه در این مذاکرات حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شده است گفت: به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران پیامدهایی نیز داشته است این کار قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل را بلاموضوع کرده است.
وی ادامه داد: دستاوردهای ما در مذاکرات در زمینه حقوقی بسیار زیاد بوده و در قسمت اقتصادی هم می‌توانیم به این مساله که دست ما در تکنولوژی پایین‌دستی هستهای باز گذاشته شده است و از طرفی هم می‌توانیم در بازار نقت با دیگران رقابت کنیم اشاره کرد.
افتخاری افزود: اینکه شورای امنیت قبول میکند غنی‌سازی حق ما است و مصوبات قبلی خود را کنار می‌گذارد نشان می‌دهد بنیان حقوقی همه تحریم‌ها سست شده و کل اساس تحریم‌ها متزلزل شده است.
وی در ادامه اظهار داشت: از نگاه تکنولوژی هستهای غیرنظامی بیانیه لوزان عالی و بدون اشکال است.
وی در خاتمه گفت: اگر از من بپرسند در مذاکرات چه به دست آورده‌اید می‌گویم همه چیز غنی‌سازی را به دست آوردیم و تاسیسات ما سر جایش باقی ماند و اگر بگویند چه چیزی از دست داده‌ایم می‌گویند هیچ چیزی.
افتخاری در پاسخ به شعار دانشجویان گفت: این تفاهم اگر نهایی شود تحریم‌ها اساساً به کلی سست خواهد شد، تحریم‌های موجود برای این صادر شده که می‌گویند بر اساس مصوبات شورای امنیت است ولی اگر شورا مصوبات خود را لغو کند دیگر تحریمی نمی‌ماند.
وی در خاتمه گفت: ضرورتی ندارد اورانیوم 40درصد را تولید کنیم می‌توانیم آن را آزاد بخریم همه جا می‌فروشند.
* سلیمی: مذاکرات هستهای نشان داد در دنیا قطب معنا ندارد/ کار مذاکره کنندگان بسیار حساس است
حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز در همایش «مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» گفت: در دانشگاه علامه طباطبایی در یک سال گذشته جریانی آغاز شده که بتواند دانش، اندیشه‌ها و تولیدات علمی دانشگاه را در اختیار و در خدمت مسئولان دستگاه اجرایی قرار بدهد.
وی در ادامه با اشاره به روند مذاکرات هستهای اضافه کرد: این مذاکرات، مذاکراتی کم‌نظیر و منحصر به فرد در تاریخ بین‌الملل است و از زمانی که تاریخ روابط بین‌الملل مدرن شکل گرفته است مذاکراتی به این شکل نداشته‌ایم مذاکراتی که قدرتهای بزرگ در یک سوی میز بنشینند و کشور دیگری در سوی دیگر میز، در شرایطی که جنگی رخ نداده و خون‌ریزی نشده است.
وی افزود: این مذاکرات نقاط مشترک و نقاط تفاوت با مذاکرات گذشته دارد و مهمترین نقطه افتراق این مذاکرات این است که برنده و بازنده ندارد و هر دو طرف مذاکره یک عزم برای تحول بنیادین شکل گرفته است.
سلیمی خاطر نشان کرد: این مذاکرات یک نشانه جدی برای تحول در نظام بین‌الملل است اگر بخواهیم در مباحث نظری به واقعیتی اشاره کنیم که نشان دهد نظام بینالمللی متحول شده است این مذاکرات یکی از آن واقعیت‌هاست.
وی تصریح کرد: در گذشته قدرتهای بزرگ با اتکا به قدرتی که داشتند مطلبی را دیکته می‌کردند ولی وقتی قدرتهای بزرگ امروز می‌نشینند و با ما مذاکره می‌کنند و برخی شرایط ما را می‌پذیرند و می‌خواهند برخی شرایطشان پذیرفته شود به این معنی است که الگوی رفتاری و قاعده بازی در نظام بین‌الملل در حال متحول شدن است.
سلیمی تاکید کرد: در دنیای ما دیگر قطب معنی ندارد. این مذاکرات نشان داد که قطب در روابط بین‌الملل وجود ندارد و ما امروز در دنیایی قرار داریم که بازیگران متفاوتی در حال کنش و واکنش با یکدیگرند و به توانایی بازیگران ربط دارد که امتیازاتی را برای کشورشان به ارمغان بیاورند.
رئیس دانشگاه علامه با بیان اینکه در دوران جدید در سیاست خارجی ایران کنش گفتاری جدیدی شکل گرفته است، ادامه داد: دولتمردان ما در اهداف، منافع و جهت‌گیری‌هایشان تفاوت‌های جدی پیدا نشده و کنش‌هایشان متفاوت است و این نگاه متفاوتی به وجود آورده که اگر به درستی ادامه پیدا کند می‌تواند منافع ملی را برای ما بیشتر به ارمغان بیاورد و قفل‌هایی را در سیاست‌خارجی ما باز کند.
وی ادامه داد: راه حل‌هایی که فعلا در سرفصل مذاکرات مشخص شده را با گذشته مقایسه کنید، نخست‌وزیر ترکیه و برزیل به ایران آمدند و راه‌حل‌هایی را ارایه کرده‌اند می‌بینید چقدر به جلو حرکت کرده‌ایم.
سلیمی گفت: تعهد بینالمللی بر تعهدات داخل کشورها اولی است یعنی اگر کشوری تعهدات بینالمللی را بپذیرد باید قانون متغایر داخلی با آن تعهد را کنار بگذارد این مساله در روند مذاکرات به ما کمک خواهد کرد و اگر توافقی تبدیل به توافقات بینالمللی شود مفید خواهد بود.
سلیمی اظهار داشت: کار مذاکره کنندگان مانند جراحان مغز و اعصاب بسیار حساس است ما باید انتقادات و پیشنهادات خود را به آنها بدهیم و در زمان مذاکرات از آنها حمایت کنیم.
* مقصودی: کابوس جنگ با به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای از کشور دور خواهد شد/ کاسبان تحریم و غم و عزا از دستاوردهای مذاکرات ناراحتند
مجتبی مقصودی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در همایش بررسی مذاکرات هستهای از دیدگاه علوم سیاسی که به همت انجمن علوم سیاسی با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در این دانشگاه برگزار شد از دیدگاه جامع‌شناسی سیاسی به مقوله مذاکرات هستهای پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود گفت: از منظر جامع‌شناسی سیاسی این مذاکرات هستهای باعث گسترش حفظ امیدواری در جامعه ایران است. جامعه سیاسی ما احساس میکند که اگر این مذاکرات به نتیجه برسد وضعیت بهتر خواهد شد و کابوس جنگ از کشور دور خواهد شد.
وی در ادامه گفت: کاسبان تحریم و کاسبان غم و عزا از دستاوردهای مذاکرات ناراحت‌اند و از فضای جدید به وجود آمده خوششان نمی‌آید.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در گذشته دایره تصمیم‌گیرندگان ما محدود بود و امروز این دایره گسترش پیدا کرده است که این یک حرکت رو به جلو است. این مذاکرات این فرصت را به وجود آورده است که ما بتوانیم نقد کنیم و سخن بگوییم و این مذاکرات به رسمیت شناخته شدن حقوق ملت برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌های حیاتی را نشان داد. جامعه سیاسی ایران نیز در این بده بستان‌های مذاکرات توفیق تیم هستهای را می‌پذیرند.
مقصودی با بیان اینکه جامعه ایران همدلانه همراه تیم مذاکره‌کننده هستهای است، گفت: اگر در گذشته از شکاف دولت و ملت سخن می‌گفتیم این حضور عمومی به کاهش این شکاف کمک کرده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در ادامه گفت: نکته دیگر در خصوص مذاکرات هستهای این است که جامعه روشن‌فکری ما رویکرد مثبتی به آن دارد و این جامعه با تیم مذاکره‌کننده همصدا است گرچه انتقاداتی دارد.
وی با بیان اینکه مذاکرات امروز گزار از مظلومیت تاریخی ما در مذاکرات سیاسی است، گفت: در تاریخ ما هیچ گاه جامعه ایران با مذاکرات سیاسی همدلی نداشت حتی در بیانیه الجزایر و قطعنامه 598 و این اولین بار است که جامعه سیاسی ایران دارد از مظلومیت تاریخی نسبت به مذاکرات سیاسی عبور میکند.
وی با بیان اینکه عدم توفیق در مذاکرات هستهای گفتمان افراطی را تقویت میکند، گفت: پرهیز از تنش در بستر توسعه سیاسی به وجود می‌آید به همین خاطر کمپین صلح‌جویی و آرامش‌طلبی می‌تواند در همین راستا قرار گیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه محدودسازی اقدامات دولت به مذاکرات هستهای نوعی تقلیل‌گرایی است، گفت: توجه و بازبینی در نظام تصمیم‌گیری در کشور ضروری است. باید مطالبات را مدیریت کرد و نباید این گونه شود که در بین مردم این تصور به وجود آ‌ید که همه مشکلات بعد از توافق حل خواهد شد.
* موسویان: فراتر از ان پی تی تعهد داده‌ایم
سیدحسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای نیز با اشاره به روند مذاکرات هستهای ایران با 1+5 گفت: بعد از مذاکرات هستهای، رئیس‌جمهور آمریکا برای اولین بار اعلام کرد که سیاست من سیاست تغییر رژیم نیست و حاضر با مذاکرات بدون پیش شرط با ایران است و حاضر به ایجاد روابط همراه با احترام متقابل است، اولین فتوای هستهای رهبری را به رسمیت شناخت و در همین راستا اعلام کرد وزیر خارجه را مأمور کرده تا در رابطه با بخش هستهای با ما مذاکره کند.
موسویان تصریح کرد: خلاصه مذاکرات هستهای این است که ما دو امتیاز بزرگ می‌دهیم و دو امتیاز بزرگ می‌گیریم، اول اینکه تحریم‌ها برداشته می‌شود و دوم اینکه حق غنی‌سازی آب سنگین ما پذیرفته می‌شود و در مقابل این امتیازاتی که می‌گیریم، سیستم راستی‌آزمایی گسترده‌ای در تأسیسات ما قرار می‌گیرد و محدودیتی برای برنامه هستهای ما ایجاد می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر ما دو امتیاز خود را ندهیم، نمی‌توانیم دو امتیازی که گفته شد را بگیریم، ولیکن تمام نگرانی‌ها روی امتیازاتی است که قرار است بدهیم و کسی روی امتیازاتی که می‌گیریم حرفی ندارد.
عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای ادامه داد: همه می‌گویند که ما فراتر از NPT امتیاز دادیم، به نظر من این حرف درست است، اما این کار برای این است که قطعنامه‌های سازمان ملل فراتر از NPT است. اکنون ما براساس مصوبه مجلس NPT را اجرا می‌کنیم، بنابراین مذاکره‌کننده ما هرکس باشد مجبور است بین قطعنامه‌های سازمان ملل و NPT مذاکره کند.
وی گفت: بعد از توافق لوزان، اوباما اعتراف کرد تحریم‌ها اثر معکوس داشته و ایران نشان داده است که تسلیم نمی‌شود، این حرف از زبان رئیس‌جمهور آمریکا حرف بزرگی است.
موسویان خاطرنشان کرد: اوباما اعتراف کرد سیاست فشار به جایی نمی‌رسد و ایران به تعهداتش بعد از توافقات ژنو عمل کرده است و بعد هم اعلام کرد که به تعاملات خود ادامه می‌دهد.
عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای تصریح کرد: شکافی که امروز در حاکمیت آمریکا ایجاد شده، شکافی که در داخل حاکمیت اسرائیل به وجود آمده، شکافی که در روابط آمریکا و اسرائیل به وجود آمده، شکافی که بین قدرتهای جهان رخ داده و شکافی که بین اعراب و متحدان آمریکا و حتی در داخل خود اعراب ایجاد شده بی‌نظیر و بی‌سابقه و استثنایی است.
موسویان اظهار داشت: اسرائیل و اعراب به آمریکا می‌گویند ایران بعد این همه تحریم‌ها، نفوذ و قدرت آشکاری در منطقه دارد و اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران قدرت بیشتری پیدا خواهد کرد و سیاست تغییر رژیم از بین می‌رود. آنها به خاطر این دلایل نگران هستند.
وی در ادامه اظهار داشت: بحث سر این نیست که 5 سال دیگر به مقیاس غنی‌سازی برسیم یا 10 سال دیگر و اینکه چه مقدار غنی‌سازی داشته باشیم، بحث فراتر از اینهاست.
در پایان این نشست نیز اعضای تیم مذاکره‌کننده سخنرانی کردند.
* عراقچی: هنوز هیچ توافقی نداریم/ یک توافق در یک مرحله خواهیم داشت/ برگشت پذیری در برنامه هستهای یک ساعت است
سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای پس از آنکه سخنان موافقان و منتقدان این بیانیه را شنید به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: ما هنوز هیچ توافقی نداریم؛ یک توافق در یک مرحله خواهیم داشت و اگر بشود آخر ماه ژوئن یا 10 تیر و شاید هم زودتر حاصل خواهد شد و آنچه که اکنون به آن دست یافته‌ایم بیانیه مطبوعاتی لوزان است که مجموعه‌ای از راه‌حل‌هاست.
وی با تاکید بر این که هنوز هیچ توافقی نداریم، گفت: این راه‌حل‌ها شاخص‌های ما در توافق خواهد بود تا به یک راه‌حل برسیم و بر اساس این راه‌حل‌ها می‌دانیم که چگونه مساله اصلی را حل کنیم.
عراقچی اضافه کرد: به هر حال دست‌هایی است که می‌خواهند دستیابی به توافق را به هر نحو متوقف کنند. این دست‌ها ممکن است در هر مسیری به کار بیفتد که نمونه آن را در کنگره آمریکا مشاهده کردیم. این اقدام اخیر کنگره نشان داد که این توافق مطلوب کنگره نیست.
معاون وزیر خارجه با اشاره به اظهارات منتقدان در یکی دو هفته گذشته خاطرنشان کرد: واقعاً امیدوار شدم به اینکه انتقاداتی که وجود دارد ناشی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی است که به جزئیات مذاکرات مربوط می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: برخی از ایرادات ناشی از اطلاعاتی بود که کامل نبود. جای خوشبختی است که دوستان منتقد ما متفق‌القول هستند که در دستاوردهای اصلی ما خدشه‌ای نخواهد بود و در برخی ابعاد جزئیات به خصوص در برداشته شدن تحریم‌ها باید حواس‌مان جمع باشد که زمانی جزئیات روی کاغذ می‌آید و راه‌حل‌ها مکتوب می‌شود باید مواظب باشیم.
عراقچی فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری را حساب شده خواند و افزود: ایشان خطوط قرمز را به دولت فرمودند و انتظار دارند که خطوط کلی رعایت شود.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در پاسخ به انتقادات فؤاد ایزدی استاد دانشگاه که هدف مذاکرات را برداشته شدن تحریم‌ها عنوان کرد، گفت: این نگاه در تیم وجود ندارد و نگاه مقامات نظام نیز نیست و تحریم‌ها ما را مجبور نکرد که وارد مذاکرات شویم.
وی در خصوص حق غنی‌سازی ایران با بیان اینکه این حق را معاهده ان‌پی‌تی برای ما قائل شده، تصریح کرد: این حق ما است و قرار نیست کسی این حق ما را به رسمیت بشناسد ما هیچ‌وقت از غربی‌ها نخواستیم این حق ما را به رسمیت بشناسد چون این حق وجود دارد و ما از آنها خواستیم که به اجرای حق ما احترام بگذارند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: 10 سال دعوا سر این بود که اینها می‌گفتند غنی‌سازی تعلیق شود و ما می‌گفتیم تعلیق نمی‌کنیم، شاید تا سال‌های آینده هم به غنی‌سازی نیاز فوری نداشته باشیم ولی ما بر این موضوع پافشاری می‌کردیم زیرا می‌خواستیم زیر بار حرف زور و سلطه نرویم.
عراقچی با اشاره به 7 قطعنامه شورای امنیت علیه کشورمان، خاطرنشان کرد: ما در مقابل این قطعنامه‌ها نیز ایستادگی کردیم و این رمز قدرت جمهوری اسلامی است؛ اینکه با ایستادگی آنها را پای میز مذاکره کشاندیم. غنی‌سازی از دید آنها برای جمهوری اسلامی مکروه و حرام بود، اما شاهد بودید که در لوزان 6 وزیر خارجه یک هفته حضور داشتند و مذاکره کردند و در این نبرد 10 ساله مشخص شد که چه کسی عقب‌نشینی کرد و اراده چه کسی غالب شد و این جمهوری اسلامی است که 7 قطعنامه شورای امنیت با غنی‌سازی بیرون آمد.
وی ادامه داد: در این آوردگاه 10 ساله اجماع بینالمللی ایجاد کردند و دامنه تحریم‌ها را گسترش دادند ولی در نهایت موضع خود که غنی‌سازی صفر بود را کنار گذاشتند.
معاون وزیر خارجه افزود: این اولین خواسته ما بود که به دنیا ثابت کردیم جمهوری اسلامی زیر بار حرف زور و سلطه نمی‌رود و این رمز قدرت ما در آینده است و سلاح هستهای ما نیز همین است.
عراقچی دومین خواسته ایران را تثبیت برنامه هستهای خود خواند و ادامه داد: در یک پروسه مذاکراتی برنامه هستهای ایران از تهدید به صلح و امنیت بینالمللی به برنامه مورد احترام شورای امنیت تبدیل شد و اکنون از ایران خواسته می‌شود که با دیگر کشورها همکاری صلح‌آمیز هستهای داشته باشد و در صورتی که توافقی حاصل شود فصلی از آن به همکاری‌های صلح‌آمیز هستهای با ایران اختصاص خواهد یافت.
وی گفت: در یک پروسه 10 تا 15 ساله ما به کشوری با غنی‌سازی پیش‌صنعتی و با پیشرفته‌ترین ماشین‌ها تبدیل می‌شویم که به لحاظ حقوق بین‌الملل دارای مشروعیت است.
معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در نطنز غنی‌سازی ما با 5 هزار و اندی ماشین سانتریفیوژ ادامه می‌یابد با محوریت 20 ساله و بعد از آن به سمت غنی‌سازی صنعتی حرکت ادامه خواهد یافت.
عراقچی با تأکید براینکه غنی‌سازی ما باید آینده صنعتی داشته باشد و چشم‌‌انداز آن روشن باشد، گفت: غنی‌سازی ما یک چیز دکوری نیست و آینده این غنی‌سازی صنعتی باید تأمین شود که تحقیق و توسعه آن را تأمین میکند.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای خاطرنشان کرد: اگر نطنز را با 50 هزار ماشین IR1 پر کنیم به ما 50 هزار سو در سال می‌دهد که برای رسیدن به 190 هزار سو در سال نطنز باید دست کم 3 تا 4 سال کار کند. آینده غنی‌سازی ما را IR1 رقم نمی‌زند و ما نباید روی ماشین IR1 متوقف شویم و غصه بخوریم که 10 هزار ماشین به انبار می‌رود زیرا ادامه تحقیق و توسعه در برنامه وجود دارد.
وی در خصوص مجمع سانتریفیوژ IR8 خاطرنشان کرد: این ماشین‌ها که ماشین ایده‌آل ما در آینده است تا 8 تا 10 سال دیگر ماشین نمی‌شود و روند تحقیق و توسعه آن طولانی است و 8 تا 10 سال طول می‌کشد تا به تولید انبوه برسد.
عراقچی ادامه داد: با چشم‌اندازی که الان در مذاکرات وجود دارد بعد از 10 سال که محدودیت تولید تمام می‌شود تحقیق و توسعه ما به مرحله تکمیل می‌رسد و در یک فاصله 2 تا 3 و الی 5 سال به ظرفیت غنی‌سازی یک میلیون سو خواهیم رسید.
وی در خصوص راکتور آب سنگین اراک هم گفت: آنها در طول مذاکرات حتی حاضر نبودند اسم آب سنگین را بیاورند زیرا آب سنگین سریع‌ترین راه برای دستیابی به بمب است و دانشمندان هستهای ما طرحی را ارائه دادند که این راکتور کماکان آب سنگین باقی می‌ماند ما ساعت‌ها بحث و جدل با آنها داشتیم می‌گفتند که بایستی راکتور اراک را جمع کنید پس از آن عنوان کردند که بایستی راکتور آب سبک بسازید، بعد از آن گفتند که راکتور ترکیبی بسازید که هم با آب سبک کار کند و هم با آب سنگین و حتی عنوان کردند که یک میلیون دلار به محققان آمریکایی دادهاند که این نوع آب راکتور را طراحی کنند، اما متخصصان ما این مورد را بررسی و اعلام کردند که ماهیت این راکتور آب سبک است ما 16 ماه در این خصوص مذاکره کردیم و در نهایت طرح دانشمندان هستهای ما مورد پذیرش طرف مقابل قرار گرفت و اذعان کردند که طرح ایران عملیاتی است.
معاون وزیر خارجه در خصوص تأسیسات هستهای فردو نیز گفت: ارزش فردو برای ما راهبردی است چون نمی‌توان به آن حمله کرد. فردو پشتوانه بیمه نطنز و سایر تأسیسات ما است و دشمنان می‌دانند که اگر کوچکترین تعرضی به نطنز کنند فردو چکار خواهید کرد.
وی گفت: 1044 سانتریفوژ در فرود با تمام زیرساخت‌ها و تأسیسات آماده است و برگشت‌پذیری در برنامه هستهای ما یک ساعت است.
عراقچی افزود: فردو ظرفیت راهبردی خود را حفظ کرده است.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای ادامه داد: در صورت حصول توافق، تکنولوژی راکتور آب سنگین اراک به‌روز خواهد شد و ایزوتوپ‌های بیشتری تولید میکند و خواسته اصلی ما در تثبیت برنامه هستهای محقق شده است.
عراقچی در خصوص اینکه ما در قبال این شیت‌ها چه چیزی داده‌ایم، عنوان کرد: یکی اعتماد نسبت به اینکه برنامه صلح‌آمیز است و خواهد ماند که اعتماد را از دو طریق ایجاد می‌کنیم، پذیرش برخی مسئولیت‌ها و برخی نظارت‌ها. اینکه تا 15 سال مرکز غنی‌سازی ایجاد نمی‌کنیم و تا 15 سال هم آب سنگین جدید نمی‌سازیم.
وی تصریح کرد: در محدودیت‌های دو اصل را مدنظر قرار دادیم یکی اینکه هیچ چیزی را دائمی نخواهیم پذیرفت و دیگر اینکه در اثر پذیرش محدودیت‌ها هیچ نیازی از کشور تعطیل نمی‌شود. اگر می‌گوییم تا 15 سال مرکز غنی‌سازی نمی‌سازیم زیرا نیازی نداریم و نطنز هم بعد از طی دوره زمانی محدودیت و با سانتریفوژ‌های جدید می‌تواند پاسخگوی 5 نیروگاه جدید باشد.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در مورد نظارت‌های بیشتری که مورد پذیرش قرار می‌گیرد یعنی پروتکل الحاقی کد 3.1 و دو سه نکته اضافه‌تر گفت: ما در پذیرفتن این نظارت‌ها دقت کردیم که سواستفاده‌ای از آن صورت نگیرد.
عراقچی اضافه کرد: وقتی ما برنامه مخفی نظامی نداریم هرچه می‌خواهند بازرسی کنند، اما اینکه به اسم نظارت بخواهند جاسوسی کنند با آن مشکل داریم.
معاون وزیر خارجه در واکنش به انتقاد جمشیدی در خصوص اینکه آمریکایی‌ها به دنبال منزوی کردن ایران هستند، خاطرنشان کرد: اگر قبول داریم که آمریکا به دنبال منزوی کردن ماست راه آن از طریق تحریم‌ها بوده و ما نباید اجازه می‌دادیم که تحریم‌ها بماند.
وی افزود: مذاکراتی که باعث می‌شد برای قطعنامه جدید مشروعیت‌سازی کند، در استراتژی آمریکا بازی می‌کرد و اگر اعتقاد دارید که استراتژی آمریکا تحریم‌محور است باید تحریم‌ها را به هر شکلی برداریم.
عراقچی در پایان دستاوردهای حاصله را متعلق به کل ملت ایران خواند و گفت: این دستاوردها متعلق به این دولت و آن دولت نیست. دولت‌ها وظیفه خود را انجام دادهاند و این دستاوردها ثمره کار مردمی است که 10 سال مقاومت کرده، تحریم‌ها و فشارها را تحمل کردند و همچنین دستاورد کسانی است که با توانایی‌های نظامی خود دشمن را ناامید و کسانی که در صحنه عمل برنامه هستهای ما را تثبیت کردند.
وی با ادای احترام به شهدای هستهای از منتقدان خواست که نگاه ملی به موضوع هستهای داشته باشند و نگاه فروملی، بخشی، فردی و جناحی را کنار بگذارند و افزود: مطالبی که مطرح شد حتماً در سه ماه آینده مدنظر ما خواهد بود.
* روانچی: ما دنبال مخفی کاری و سلاح نیستیم/ بعد از 10 سال درباره تحقیق و توسعه هیچ مذاکره‌ای نخواهیم داشت
مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه و عضو تیم مذاکره کننده هستهای نیز ضمن قدردانی از زحمات تیم مذاکره کننده قبلی، یاد شهدای هستهای را گرامی داشت و تصریح کرد: ما دنبال مخفی‌کاری و سلاح نیستیم. در این مذاکرات می‌خواهیم تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه برداشته شود.
معاون وزیر خارجه درباره انتقاد مطرح شده مبنی بر اینکه این مذاکرات برد - برد نیست بلکه برد - باخت است با ذکر این نکته که ما در مذاکرات هستهای در یک فضای بده بستان هستیم، یادآور شد: هنر این است که در چارچوب خطوط قرمز با حفظ منافع و در راستای دستاوردها و خون شهدا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست یابیم و این یک مذاکرات برد - برد است.
وی افزود: در یکی دو ماه آینده مذاکرات سخت و پیچیده‌ای پیش رو داریم. نمی‌توان قطعی گفت که به توافق می‌توانیم دست یابیم چون طرف مقابل ممکن است بازی دربیاورد، اما ما چشمانمان باز است و با حمایت‌های مقام معظم رهبری، مردم و رئیس جمهور حرکت می‌کنیم.
وی همچنین از منتقدان که در این مدت پیشنهادات و انتقادات خود را بیان کردند تشکر کرد.
روانچی در واکنش به اینکه گفته می‌شود بیانیه لوزان زمینه ساز حمله نظامی به ایران است که از سوی یکی از منتقدان بیان شد، خاطرنشان کرد: این کاملا توهین آمیز است و این بیانیه اصلا برخلاف امنیت ملی کشور نیست.
وی با طرح این سؤال که آیا وزیر امور خارجه کشورمان به دنبال توافقی است که احتمال حمله نظامی به کشور را افزایش دهد؟ گفت: بیایید یک بار دیگر بیانیه را بخوانیم نه فکت شیت آمریکایی را.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا فقط تحریم‌های هستهای لغو می‌شود و تحریم‌های دیگر باقی می‌ماند؟ نیز تصریح کرد: در مذاکرات فقط درباره موضوع هستهای گفت‌وگو می‌کنیم و تمامی تحریم‌های مرتبط با برنامه هستهای در صورت حصول توافق لغو خواهد شد. ما از ابتدا هم نمی‌خواستیم درباره موضوعات دیگر مثل حقوق بشر صحبت کنیم، طبیعی است که تنها در این مذاکرات، تحریم‌های هستهای لغو شود.
وی تصریح کرد: ما به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم مذاکرات وارد مباحث غیر هستهای شود و در صورت حقوق توافق تمام تحریم‌های هستهای آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت لغو می‌شود.
روانچی همچنین در پاسخ به انتقاد دیگری مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد هدف از مذاکرات تنها دستیابی به توافق است، گفت: واقعاً هدف ما رسیدن به توافق در هر شرایطی نیست. فکر می‌کنم اگر طرف مقابل زیاده‌خواهی نکند می‌توانیم به توافق دست یابیم.
معاون وزیر خارجه در خصوص صدور قطعنامه شورای امنیت تحت فصل 7 منشور در صورت حصول توافق نیز عنوان کرد: برای لغو قطعنامه‌های گذشته، باید قطعنامه‌ای در چارچوب ماده 41 فصل 7 صادر شود و در ماده 41 بحث استفاده از زور مطرح نیست. تصویب این قطعنامه برای این است که اولا قطعنامه‌های قبلی را لغو کنیم و ثانیا تعهدات طرف مقابل لازم الاجرا باشد و بعد از آن پرونده ایران عادی خواهد شد.
روانچی درباره بحث تحقیق و توسعه R&D و اینکه برخی می‌گویند بعد از 10 سال باید دوباره درباره تحقیق و توسعه مذاکره کنیم نیز تصریح کرد: این موضوع به هیچ وجه صحت ندارد. اگر به توافق رسیدیم متن آن را منتشر می‌کنیم. ما با مردم روراست هستیم و همانطور که متن توافقنامه ژنو را منتشر کردیم، متن توافق جامع (برجام) را نیز منتشر خواهیم کرد.
وی گفت: ما بعد از 10 سال درباره تحقیق و توسعه هیچ مذاکره‌ای نخواهیم داشت.
روانچی با بیان اینکه از مردم التماس دعا داریم، گفت: امیدواریم هر چه رضای خداست در ادامه مسیر رخ دهد.
در پایان این نشست هم اعضای تیم مذاکره‌کننده به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.
* عراقچی در جمع خبرنگاران: دولت آمریکا را مسئول تعهداتی می‌دانیم که در توافق احتمالی قبول میکند
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در خصوص اظهارات منتقدان پس از بیانیه لوزان عنوان کرد: از دو هفته گذشته دیدگاه‌های منتقدان را زیاد شنیدیم. فکر می‌کنم منتقدان با دلسوزی و دغدغه ناشی از منافع ملی مسائل را نگاه کردند. نکاتی را که مطرح کردند همه مورد توجه ما خواهد بود. می‌توانم قضاوت کنم که در مجموع انتقادات و دیدگاه هایی که نسبت به مذاکرات وجود دارد، نسبت به دستاوردهای کلان ما نیست، بلکه بیشتر شامل توصیه‌ها، نصیحت‌ها و پیشنهاداتی راجع به نحوه نگارش است که در موقع نگارش اگر دغدغه‌هایی وجود دارد، رفع شود.
عراقچی ادامه داد: از همه دوستان تشکر می‌کنم و خوشحالم دستاوردهای کلان ما در مذاکرات تقریبا مورد پذیرش قرار دارد و دیدگاه‌هایی که برای ادامه کار وجود دارد را حتما رعایت خواهیم کرد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که آینده غنی سازی ایران تا کجا خواهد بود؟ عنوان کرد: آینده غنی سازی صنعتی ایران به ماشین‌های پیشرفته‌تری است که سازمان انرژی اتمی کشورمان در دست تحقیق و توسعه دارد که باید مراحل تحقیق و توسعه خود را طی کند و ما با ماشین‌های پیشرفته‌تری که دارای سوی بالا هستند، باید برسیم تا بتوانیم غنی سازی صنعتی کشور را در آینده کاملا معقولی رقم بزنیم.
عراقچی در واکنش به مصوبات کمیته روابط خارجی سنا که سؤال یکی از خبرنگاران بود، گفت: ما با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و با دولت آمریکا هم در یک قالب چند جانبه مذاکره می‌کنیم. مذاکره ما با 6 کشور است و اینگونه نیست که مصوبات کنگره یکی از این کشورها بتواند روند را دچار خلل کند.
وی در عین حال یادآور شد: البته این ناشی از حسن نیت در مذاکره نیست. ما دولت آمریکا را مسئول تعهداتی می‌دانیم که در یک توافق احتمالی قبول خواهد کرد و باید اجرا کند و خودشان باید مشکلاتشان را با کنگره حل کنند. ما از نزدیک تصمیماتی که گرفته شده و تأثیراتی که بر مذاکرات می‌تواند بگذارد، رصد می‌کنیم.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در پاسخ به سؤالی گفت: اگر توافق جامع نهایی شود یک توافق چندجانبه بینالمللی است که مورد تأیید شورای امنیت واقع خواهد شد و از منظر حقوق بین‌الملل برای کشورهایی که آن را تأیید کرده و طرف مذاکره هستند، الزام آور است.
عراقچی تصریح کرد: از نظر ما قوانین داخلی آمریکا نمی‌تواند بر الزامات حقوقی بینالمللی آن کشور حاکم باشد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که چه عاملی باعث شد که ایران پای میز مذاکره بیاید؟ عنوان کرد: بارها گفته‌ایم و این واقعیت نیز در صحنه عمل به وضوح مشاهده شد که نه تحریم‌ها و نه تهدید نظامی قادر نیست ملت ایران را مجبور کند که خلاف خواسته‌ها و حقوق خود تصمیمی بگیرد.
وی تصریح کرد: ما به دلیل تحریم‌ها و تهدیدها وارد مذاکرات نشدیم. ما وارد مذاکره شدیم چون در صنعت هستهای صلح‌آمیز به داشته‌های خود در صحنه عمل رسیدیم و احساس می‌کنیم زمان، زمانی است که می‌توانیم این داشته‌ها را در صحنه عمل تثبیت کنیم و مورد احترام و شناسایی بینالمللی واقع شود و در مقابل آن اعتمادسازی کنیم تا اگر احیانا ابهامات، سؤالات و نگرانی‌هایی در این زمینه وجود دارد، در یک روال مذاکراتی معقول، حل و فصل و مذاکرات صورت گیرد و برنامه ایران در یک بستر مناسب بینالمللی ادامه یابد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای گفت که مذاکرات از روز چهارشنبه در وین آغاز و در سطح معاونان خواهد بود و در کنار آن جلسات کارشناسی هم در حوزه تحریم‌ها و مباحث هستهای خواهد بود و سه روز به طول خواهد انجامید.
* روانچی در جمع خبرنگاران: طرف مقابل زیاده‌خواهی کند با مشکل مواجه می‌شویم/ تحت هر شرایطی توافق نمی‌کنیم
مجید تخت روانچی عضو تیم مذاکره کننده هستهای نیز در جمع خبرنگاران گفت: روز چهارشنبه به مذاکرات می‌رویم و آن هم مرحله جدید مذاکره است که بحث نگارش را پی می‌گیریم.
وی افزود: آنچه در لوزان به دست آوردیم راه‌حل‌هایی بوده است که در ادامه مسیر در یک مرحله که تمام جزئیات و کلیات تفاهم در یک متن خواهد آمد، به مذاکرات ادامه می‌دهیم.
تخت روانچی پیرامون وضعیت مذاکرات در چند ماه آینده گفت: اگر طرف مقابل زیاده‌خواهی کند و از حرف‌هایی که زده بود برگردد و بخواهد در این مرحله به آن چیزهایی که در طول مذاکرات تا لوزان نتوانسته بود برسد، دست یابد، قطعاً با مشکل مواجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه ما توافقی می‌خواهیم که خوب باشد، گفت: اینگونه نیست که تحت هر شرایطی به توافق برسیم.
این عضو تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان درباره رابطه کنگره و دولت آمریکا در خصوص مذاکرات هستهای گفت: ما با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و اینکه داخل کشورها چه می‌گذرد به ما ارتباط پیدا نمی‌کند.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر تصمیمات کنگره برای دولت اوباما الزام‌آور باشد آن وقت چه خواهید کرد؟ گفت: ما الآن با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و اگر قرار است موضوعی در سنا تصویب شود، ظاهراً بعد از توافق خواهد بود.
تخت‌روانچی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا این طرح کنگره می‌تواند سرنوشت مذاکرات را تغییر دهد؟ گفت: ما البته این موضوع را با طرف آمریکایی مطرح خواهیم کرد که با این وضعیت ادامه مذاکرات چگونه خواهد شد. مسلم این است که دولت‌ها با هم مذاکره می‌کنند و تعهد می‌پذیرند، حال اینکه بخواهند این تعهد را چگونه در فرآیند قانونی داخلیشان به کار گیرند، به خودشان مربوط است.
وی ادامه داد: این مصوبه اگر قرار باشد به تصویب سنا برسد و در نهایت قانونی شود که اوباما امضاء کند تعهد آن برای دولت آمریکا بعد از اتمام مذاکرات خواهد بود. البته این سؤال مربوطی است که مطرح شود آیا طرف آمریکایی می‌تواند به تعهداتش عمل کند.
این عضو تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در ادامه و در پاسخ به این سؤال که این حق برای مجلس ایران نیز خواهد بود؟ گفت: ما همیشه از این موضوع استقبال کردیم که نمایندگان مجلس ما نیز در این خصوص اظهارنظر کنند.
تخت‌روانچی همچنین در پاسخ به این سؤال که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و آمریکا به تعهداتش عمل نکند چه بازتابی در جامعه جهانی خواهد داشت؟ گفت: امروز روشن شده است که جمهوری اسلامی یک کشور صلح طلب است و دنبال بمب نیست. ما می‌خواهیم بر اساس حقی که داریم از انرژی هستهای استفاده صلح‌آمیز کنیم. اگر در ادامه بداخلاقی صورت گیرد و به هر دلیلی مذاکرات را به شکست بکشانند، جامعه بینالمللی متوجه خواهد شد که مقصر کیست و حق با چه کشوری است.
تخت روانچی در پایان پیرامون برداشته شدن تحریم‌ها نیز گفت: از ابتدا نظر ما این بود که در مرحله اول اجرای توافق تمامی تحریم‌های اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی و نفتی در سطح شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریکا لغو شود و غیر از این توافقی نخواهیم داشت.
نشست «بررسی مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» صبح امروز با حضور منتقدان و موافقان و با حضور سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای در دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
حسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره کننده هستهای نیز در این نشست حضور یافت.
این نشست علمی با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و دانشگاه علامه‌طباطبایی برگزار شد.
ابراهیم متقی، منوچهر محمدی، فواد ایزدی، محمد جمشیدی، حسین سلیمی، سید محمدکاظم سجادپور، قاسم افتخاری، غلامعلی چگینی‌زاده و مجتبی مقصودی نیز از اساتید حاضر در این نشست بودند.
در این نشست موافقان و منتقدان بیانیه لوزان در سخنرانی‌هایی مذاکره لوزان را بررسی کردند.
* ایزدی: طراحی مذاکرات باید برداشتن همه تحریم‌ها باشد/با طرح جدید سنا تحریم‌های نفتی و بانکی باقی می‌ماند
فواد ایزدی عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران با حضور در همایش مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی که با حضور موافقان و مخالفان به همت انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در این دانشگاه برگزار شد پیرامون مذاکرات هستهای به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به طرح کورکر-منندز در کنگره آمریکا پیرامون مذاکرات هستهای گفت: در صفحه 18 این طرح این جمله آمده است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران به خصوص در حوزه تروریسم، حقوق بشر و موشک‌های بالستیک در توافق جامع پابرجا می‌ماند.
وی افزود: در حقیقت نمایندگان سنا برای هر توافقی که قرار است انجام شود تعیین تکلیف کردند و عنوان کردند که تیم مذاکره‌کننده آمریکایی تنها در یک محدوده خاص می‌تواند مذاکره کند و در حوزه دادن امتیاز دست آنان بسته است، اوباما هم که از ابتدای این طرح اعلام کرد آن را وتو نخواهد کرد.
این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه این طرح مجلس سنای آمریکا در نهایت محدودیت‌های تیم مذاکره‌کننده آمریکا را افزایش داده است، گفت: مشکلی که ما در توافق ژنو نیز داشتیم این بود که هر جایی که صحبت از برداشتن تحریم‌ها بود قید هستهای نیز در کنار آن وجود داشت با این وضعیت تحریم‌هایی که قرار است لغو یا تعلیق شود 5 تا است که در بیانیه لوزان نیز همین وجود دارد.
وی افزود: این وضعیت بدین معنی است که در نهایت از 28 تحریم آمریکا علیه ایران تنها 5 تای آن قابل تعلیق یا لغو است، طرح کورکر-منندز نیز تأیید میکند که قرار نیست آمریکا به تحریم‌های اصلی نفتی و بانکی دست بزند.
فواد ایزدی در ادامه با اشاره به کار سخت تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت: تیم مذاکره‌کننده ما باید این موضوع را اصلاح کند تا تحریم‌های اصلی در مذاکره برداشته شود و در ازای آن ایران نیز امتیازاتی داده است؛ آن وقت برد - برد حاصل خواهد شد و گرنه معنای برد - باخت خواهد داشت.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به سخنان کورکر (سناتور آمریکایی) در خصوص اینکه تیم مذاکره‌کننده آمریکایی نمی‌تواند تحریم‌ها را بردارد، گفت: کورکر با خانم شرمن در کنگره گفته است شما نمی‌توانید تحریم‌های ایران را بردارید مگر اینکه ایران در حوزه تروریسم و حقوق بشر تغییراتی را به وجود آورد که شرمن خطاب به کورکر می‌گوید که ما این موضوع را به ایرانی‌ها گفته‌ایم.
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به نامه 344 نماینده مجلس نمایندگان آمریکا پیرامون لغو تحریم‌ها افزود: آنان در نامه خود اعلام کردند که چیزی به نام تحریم هستهای ندارند، حال دوستان ما عنوان می‌کنند که ما نمی‌توانیم در حوزه غیر از هستهای مذاکره کنیم که البته این حرف درست است.
وی افزود: اما طرف آمریکایی باید بداند مردم و مسئولان ما واقف هستند که تحریم‌های هستهای تنها به بهانه هستهای اعمال شده و هدف سیاسی و فشار بر روی ایران باعث آن تحریم‌ها شده است.
ایزدی تصریح کرد: دولتی که در روز اول حمله نظامی عربستان به یمن علاوه بر اینکه از آن حمایت میکند به آن نیز کمک نیز میکند، حق صحبت در حوزه تروریست و حقوق بشر ندارد و اگر ما را در این حوزه‌ها تحریم می‌کنند عقبه سیاسی دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران خطاب به تیم مذاکره‌کننده هستهای کشورمان گفت: اشکالی ندارد تیم ما به طرف مقابل بگوید شما به دلایل سیاسی ما را تحریم کرده‌اید و حال که باید تصمیم سیاسی بگیرید و همچنین اینکه ایران در مذاکرات بسته‌ای را به شما می‌دهد قیمت آن برداشتن تمام تحریم‌ها است. برداشتن تمام تحریم‌ها مسئله ای است که هم مقام معظم رهبری و هم آقای روحانی به آن اشاره کردند.
ایزدی در ادامه خاطرنشان کرد: ما مشاهده می‌کنیم رئیس‌جمهور کشورمان و تیم هستهای در سخنرانی‌هایشان از برداشته شدن همه تحریم‌ها سخن می‌گویند اما در متن‌هایی که توافق می‌شود تحریم‌هایی که قرار است برداشته شود بسیار محدود است.
این کارشناس مسائل آمریکا خاطرنشان کرد: آنچه که برداشت می‌شود این است که طراحی مذاکرات ما و هدف آن رسیدن به یک توافق است و نه برداشتن تحریم‌ها. بدین صورت که همه کار می‌کنیم تا مذاکرات شکست نخورد یا به وقفه نخورد.
وی در ادامه گفت: وقتی جان کری در کمیسیون سنای آمریکا به صراحت می‌گوید ما با ایران مذاکره می‌کنیم تا آنان را مجبور کنیم اقداماتی انجام دهند و در این خصوص برنامه‌ای برای ما از لحاظ حقوقی الزام‌آور نیست و با نمایندگان کنگره می‌گوید حال بعدا اگر خواستید تحریم‌ها را بردارید.
ایزدی تأکید کرد: تیم مذاکره‌کننده ما به طرف مقابل این را اعلام کند آدم‌هایی در مذاکرات نشسته‌اند که توانایی امتیاز دادن را ندارند این در حالی است که تیم ایرانی این توانایی را دارد.
این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه گفت: باید در مذاکرات این نکته بیان شود که دولت آمریکا باید متعهد شود با تغییرات سیاسی مسئولانش تا زمانی که ایران متعهد به توافق است تحریم‌های جدید وضع نکند چرا که آنها گفته‌اند در هر حوزه‌ای به ایران امتیاز بدهیم آنان را در حوزه‌های دیگر تحریم می کنیم.
وی افزود: همچنین این را هم باید در مذاکرات بیاوریم که زمانی تعهدات ایران الزام‌آور خواهد بود که کنگره و مجلس ایران توافق را تصویب کند یعنی دعوا ابتدای توافق باشد و نه زمانی که ما قلب راکتور اراک را درآوردیم و فردو را تبدیل به پارک کرده‌ایم.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران در پایان خاطرنشان کرد: هر گاه ما سخنان جان کری و نمایندگان سنای آمریکا را بیان کردیم جوابی که به ما می‌دهند این است که این سخنان مصرف داخلی دارد. اگر هم اینگونه باشد بدین معنی نیست که غلط است یا اتفاق نخواهد افتاد. در حقیقت ما نیاز به بازبینی عمیق در طراحی مذاکرات داریم.
ایزدی در ادامه در پاسخ به سؤالات دانشجویان گفت: قرار نیست بعد از توافق قطعنامه سازمان ملل نداشته باشیم. قطعنامه‌ها قرار است تجمیع شوند و در قطعنامه جدیدی که قرار است مصوب شود وارد شوند.
وی اضافه کرد: یعنی طرف مقابل می‌تواند محدودیت‌های قبلی خود را گلچین کند و در قطعنامه جدید جا دهد. دوستان ما در تیم مذاکره کننده هستهای باید این مسئله را مشخص کنند.
ایزدی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در توافق ژنو وجود داشت این است که مرجعی برای رسیدگی به شکایت طرفین وجود ندارد یعنی اگر هرکدام از طرفین خلاف می‌کنند مرجعی برای رسیدگی به آن مشخص نشده است.
وی گفت: اینکه می‌گوییم توافق را ذیل فصل هفت بیاوریم به نفع ما خواهد بود اینگونه نیست. این کار باعث می‌شود اگر ایران خطایی کند گزینه نظامی بالای سرش باشد و طرف مقابل امکان استفاده از زور را دارد.
ایزدی اظهار داشت: از طرفی اگر طرف مقابل خلاف میکند کنگره آمریکا به راحتی می‌تواند قانون جدیدی تصویب کرده و قطعنامه شورای امنیت را لغو کند. هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد قوانین داخلی خودش در قبال قوانین بینالمللی نقض شود.
* جمشیدی: قرار دادن نطنز به عنوان مرکز غنی‌سازی تهدید نظامی علیه ما را افزایش می‌دهد
محمد جمشیدی عضو هیات علمی دانشکده حقوق علوم سیاسی استان تهران نیز با حضور در همایش بررسی مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه عنوان مخالف مذاکرات بیانیه لوزان برای من صحیح نیست، گفت: بنده به عنوان یک ناصح مشوق هستم.
وی در ادامه سخنان خود گفت: در سطح تحلیل استراتژیک باید دید که روابط آمریکا براساس چه راهبردی است. بنده معتقدم مناسبات دو جانبه ایران و آمریکا تعیین‌کننده سیاست آمریکا در قبال ایران نیست بلکه راهبرد منطقه‌ای آمریکا تعیین‌کننده است.
جمشیدی ادامه داد: این وضعیت بدین خاطر است که آمریکا قدرت بزرگ بینالمللی است و در همه جا منافع و تهدیداتی برای خود تعریف کرده لذا پرداختن به یک مسئله با لحاظ کردن منافع و تهدیدات است.
این کارشناس مسائل سیاسی پیرامون درک آمریکا از خاورمیانه و تاثیر آن در بقای سیاست ایران گفت: وقتی اسناد راهبردی دولت اوباما را مرور می‌کنیم می‌بینیم مهمترین کلیدواژه انتقال است. وضعیت منطقه و به تبع آن وضعیت بین‌الملل در حال انتقال است اما به سمت نظم جدید مسالمت‌آمیز و نظام‌مند نیست بلکه همراه با خشونت است.
این استاد علوم سیاسی تصریح کرد: سند استراتژی امنیت ملی آمریکا می‌گوید این وضعیت به اندازه یک نسل طول می‌کشد که سند راهبردی دفاعی آمریکا عنوان میکند این وضعیت یک دهه به طول خواهد انجامید.
ریچاردها (سیاستمدار آمریکایی) وضعیت کنونی منطقه را با جنگ‌های 30 ساله مذهبی اروپا مقایسه میکند که قدرت مدیریت آمریکا در این تحولات کم شده است.
جمشیدی ادامه داد: تاثیر این وضعیت در نگاه آمریکا نسبت به ایران این است که آمریکا به لحاظ راهبردی به دنبال درون‌گرایی و منزوی کردن و مهار ایران است تا ایران بتواند در شکل‌دهی به نظم جدید منطقه‌ای نقش فعال داشته باشد.
وی گفت: مذاکرات هستهای در این فضا بخشی از استراتژی بزرگ است یعنی تاکتیکی برای تحقق استراتژیک. ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا از سال 2007 تا 2015 این بوده است که ایران نه سلاح اتمی دارد و نه تصمیمی برای ساخت آن اما ما وارد این فضا شده‌ایم که برای عدم دستیابی به سلاح اتمی با آمریکا مذاکره کنیم.
عضو هیات علمی دانشکده حقوق علوم سیاسی استان تهران در ادامه با اشاره به راه‌های رسیدن به سلاح اتمی گفت: در این خصوص 4 مسیر وجود دارد. اول اورانیوم، دوم پلوتونیم، سوم گریز هستهای و چهارم استیت اوت است. مشکل اساسی این است که بدون اینکه NPT را مبنای مذاکرات قرار دهیم منطق گریز هستهای را مبنا قرار دهیم. گریز هستهای یک منطقه من درآوردی است و واقعیت ندارد.
جمشیدی با بیان اینکه گریز هستهای سه شکل دارد، گفت: اول آن این است که ماهیت برنامه هستهای ما را متمایل به انحراف هستهای نشان می‌دهد که این منطقه غیرحقوقی است. ما هیچ جای NPT گریز هستهای نداریم و این موضوع یک منطق ضد استراتژیک است.
وی افزود: در ساخت سلاح اتمی مسئله مهم این است که شما به قدرت بازدارندگی برسید اما آنچه که باعث می‌شود کشورها بازدارندگی داشته باشند این است که ضربه اول را بزنند و بتوانند ضربه بعدی را پاسخ دهند که این ضربه دوم منطق اصلی بازدارندگی است. گریز هستهای که مبنا قرار گرفته است برای این است که به بمب اتم نرسیم اما با یک عدد بمب هیچ زمان بازدارندگی ایجاد نمی‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه گفت: دومین منطق بیانیه منطق مصونیت است که اسرائیلی است و آن بدین صورت است که پراکندگی و تنوع برنامه هستهای ایران به گونه‌ای باشد که دشمن امکان نابود کردن آن را داشته باشد. اگر این منطق را بپذیریم امکان تهدید نظامی علیه خود را افزایش دادیم که باید از آن پرهیز کنیم. توافقی که موجب احتمال افزایش تهدید نظامی شود توافق خوبی نیست و فردو مکانی است که این مصونیت را محقق میکند. تمرکز غنی‌سازی در فردو به لحاظ راهبردی موثرتر است تا نطنز.
وی در ادامه با بیان اینکه مراکز غنی‌سازی ما تنها به نطنز محدود شده است، گفت: اگر 1+5 در خصوص موادی که ما تولید می‌کنیم نگران است ما می‌توانیم برای رفع این نگرانی به آنان بگوییم ما می‌خواهیم به گروه عرضه‌کنندگان هستهای بپیوندیم تا از این طریق بتوانیم موادمان را بفروشیم تا هم درآمدی برای ما باشد و هم نگرانی طرف مقابل رفع شود.
این کارشناس مسائل سیاسی در رابطه با موارد بیان شده در بیانیه لوزان پیرامون تحقیق و توسعه برنامه هستهای ایران گفت: ما در این رابطه پذیرفته‌ایم که دامنه و جدول زمانی آن محدود شده است که این خلاف توافق ژنو است چراکه در ژنو مسئله محدودیت تحقیق و توسعه در گام نهایی مطرح نبود.
وی افزود: طبق مواضع مقامات ایران ما اجازه فعالیت تحقیق و توسعه بر روی سانتریفیوژهای نسل 4، 5، 6 و 8 را داریم. این در حالی است که نسل‌های دیگر سانتریفیوژ برای تحقیق و توسعه نیامده است. حال آیا در همین وضعیت نیز ما می‌توانیم بر روی این مدل‌ها تحقیق و توسعه را به طور کامل انجام دهیم. آقای مونیز (وزیر انرژی آمریکا) در این رابطه گفته است آبشارهای این برنامه کامل نخواهد بود بدین معنی است که بعد از 10 سال تحقیق و توسعه ما کامل نخواهد بود. در عین حال طرف مقابل عنوان کرده شرایط تحقیق و توسعه ما بعد از 10 سال باید با طرف مقابل مذاکره شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به تغییر استراتژی آمریکا در قبال ایران گفت: استراتژی آمریکا در قبال ایران از نظامی‌محور به اقتصاد محور تغییر کرده است و تحریم‌ها به عنوان ابزار راهبردی آمریکا تعریف شده است و اگر امروز ما تحریم‌های آمریکا را بشکنیم بدین معنی است که این استراتژی آمریکا را شکست دهیم.
جمشیدی پیرامون لغو تحریم‌ها نیز گفت: در ابتدای بیانیه آمده است که تحریم‌های ایران به صورت جامع لغو می‌شود اما در ادامه بیانیه آمده است که تحریم‌های اقتصادی و مالی اروپا و آمریکا لغو خواهد شد که این نشان می‌دهد ابتدا و انتهای بیانیه با هم نمی‌خواند.
وی افزود: براساس توافق ژنو تحریم‌های ملی کشورهای اروپایی نیز باید برداشته شود اما در بیانیه لوزان فقط تحریم‌های اتحادیه اروپا برداشته می‌شود. برای مثال معلوم نیست تحریم‌های کشور انگلیس برداشته شود.
وی گفت: البته لغو این تحریم‌ها نیز مشروط به تایید آژانس است. این وضعیت باعث می‌شود سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت در ایران انجام نشود.
جمشیدی در پایان سخنان خود با بیان اینکه پس از اجرای این توافق معلوم نیست پرونده هستهای ما عادی شود، گفت: ما شاهدیم که در قطعنامه‌های شورای امنیت تحریم‌های موشکی ما به موضوع هستهای وصل شده است. به همین خاطر اگر قطعنامه جدیدی ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل بیاید تحریم‌ها در حوزه تسلیحاتی ما خواهد بود.
* متقی: تحریم‌ها به هیچ وجه در تیرماه برداشته نخواهد شد/ تیم هستهای ما شاید نگاه دقیقی نسبت به الگوهای راهبردی آمریکا نداشت
در ادامه این نشست ابراهیم متقی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در همایش «مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» که در دانشگاه علامه برگزار شد، گفت: مذاکرات هستهای ما از سال 2003 به بعد نشان داده در هر دوران صرفاً گروه خاصی مذاکره میکند و مذاکره خودشان را برحق می‌دانند و نسبت به ظرفیت‌های دیگر جامعه بی‌تفاوت هستند.
وی افزود: یاد شهدای هستهای را حتماً باید گرامی داشت. این شهدا پشتوانه قدرت نظام هستند و با مظلومیت ایفای نقش کرده‌اند و فضای بینالمللی هیچ‌وقت نسبت به شهادت آنها واکنش نشان نداد.
متقی ادامه داد: همانگونه که برخی در گذشته فکر می‌کردند تحریم‌ها کاغذپاره است، امروز هم برخی‌ها احساس می‌کنند تحریم‌ها برداشته می‌شود. مذاکرات ژنو و لوزان در شرایطی برگزار می‌شد که تیم هستهای ما شاید نگاه دقیقی نسبت به الگوهای راهبردی آمریکا نداشت. اینکه بداند مذاکره در تفکر آمریکایی یعنی چه.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: به نظر من آنچه آمریکایی‌ها می‌خواستند، در فضای مذاکره به آن رسیدند. آنها می‌خواستند ظرفیت هستهای ما کاهش پیدا کند که این مسئله بعد از مذاکرات ژنو حاصل شد.
وی گفت: ذخایر اورانیوم ما که تبدیل به میله سوخت شد که ارزش چندانی برای ما ندارد. اینکه گفته می‌شود این میله‌ها به درد نیروگاه بوشهر می‌خورد درست نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: آمریکایی‌ها می‌خواستند قابلیت‌های ابزاری ما کاهش پیدا کند. ما بارها اعلام کردیم فردو خط قرمز ماست و در رابطه با آن هیچ‌گونه انعطاف‌پذیری نخواهیم داشت، اما امروز فردو تبدیل به یک آزمایشگاه فیزیک هستهای شده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: جالب اینجاست که می‌گویند که مواد شکاف‌پذیر به فردو وارد نشود، اگر اینگونه است، پس قرار است چه آزمایشی در آنجا انجام شود.
متقی در ادامه افزود: اینکه گفته می‌شود ما هر وقت بخواهیم می‌توانیم قابلیت غنی‌سازی خود را به روز اول بازگردانیم درست نیست، چون قابلیت ما از بین رفته است.
وی در رابطه با بحث آب‌سنگین اراک نیز گفت: آنچه امروز گفته می‌شود که راکتور آب سنگین دیگری می‌سازیم، درست نیست. در اراک قرار شده صرفاً سانتریفیوژهای نسل اول باقی بماند که این مسئله ما را با مشکلاتی روبه‌رو میکند.
وی با بیان اینکه بازی بردبرد در رابطه با دو کشور که توان متفاوت دارند معنا پیدا نمی‌کند، اظهار داشت: تحریم‌ها بر اساس آنچه ثبت‌شده و آنچه در آمریکا پیگیری می‌شود، به هیچ وجه در فضای تیرماه برداشته نخواهد شد و اینکه گفته می‌شود آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد، به نظر من در واقعیت اینگونه نمی‌شود.
* افتخاری: در مذاکرات حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شد/ هیچ چیزی از دست نداده‌ایم
همچنین قاسم افتخاری عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: احساس می‌کنم جز افراد معدودی هستم که پرونده هستهای را بارها و به دقت مطالعه کرده‌ام.
وی افزود: تکنولوژی هستهای در جریان تکامل خود به 2 گروه تکنولوژی بالادستی و تکنولوژی پایین دستی تقسیم شده است، تکنولوژی بالا دستی همین غنی‌سازی اورانیوم و یا ساختن بمب است که با گذشت زمان با رکود روبرو شده است ولی تکنولوژی پایین‌دستی روز به روز رونق گرفته است و این نشان می‌دهد استراتژی که بر اساس سلاح هستهای بنیان شده خواب و خیالی بیش نیست.
وی در ادامه با اشاره به مذاکرات لوزان افزود: این تفاهم‌‌نامه یا بیانیه که اکنون نوشته شده هیچ چیزش قابل ارزیابی نیست و باید برای آن یک ملاک مشخص کرد و بدانیم ملاک موافقان و مخالفان برای ارزیابی چیست.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه با بیان اینکه در این مذاکرات حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شده است گفت: به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران پیامدهایی نیز داشته است این کار قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل را بلاموضوع کرده است.
وی ادامه داد: دستاوردهای ما در مذاکرات در زمینه حقوقی بسیار زیاد بوده و در قسمت اقتصادی هم می‌توانیم به این مساله که دست ما در تکنولوژی پایین‌دستی هستهای باز گذاشته شده است و از طرفی هم می‌توانیم در بازار نقت با دیگران رقابت کنیم اشاره کرد.
افتخاری افزود: اینکه شورای امنیت قبول میکند غنی‌سازی حق ما است و مصوبات قبلی خود را کنار می‌گذارد نشان می‌دهد بنیان حقوقی همه تحریم‌ها سست شده و کل اساس تحریم‌ها متزلزل شده است.
وی در ادامه اظهار داشت: از نگاه تکنولوژی هستهای غیرنظامی بیانیه لوزان عالی و بدون اشکال است.
وی در خاتمه گفت: اگر از من بپرسند در مذاکرات چه به دست آورده‌اید می‌گویم همه چیز غنی‌سازی را به دست آوردیم و تاسیسات ما سر جایش باقی ماند و اگر بگویند چه چیزی از دست داده‌ایم می‌گویند هیچ چیزی.
افتخاری در پاسخ به شعار دانشجویان گفت: این تفاهم اگر نهایی شود تحریم‌ها اساساً به کلی سست خواهد شد، تحریم‌های موجود برای این صادر شده که می‌گویند بر اساس مصوبات شورای امنیت است ولی اگر شورا مصوبات خود را لغو کند دیگر تحریمی نمی‌ماند.
وی در خاتمه گفت: ضرورتی ندارد اورانیوم 40درصد را تولید کنیم می‌توانیم آن را آزاد بخریم همه جا می‌فروشند.
* سلیمی: مذاکرات هستهای نشان داد در دنیا قطب معنا ندارد/ کار مذاکره کنندگان بسیار حساس است
حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز در همایش «مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی» گفت: در دانشگاه علامه طباطبایی در یک سال گذشته جریانی آغاز شده که بتواند دانش، اندیشه‌ها و تولیدات علمی دانشگاه را در اختیار و در خدمت مسئولان دستگاه اجرایی قرار بدهد.
وی در ادامه با اشاره به روند مذاکرات هستهای اضافه کرد: این مذاکرات، مذاکراتی کم‌نظیر و منحصر به فرد در تاریخ بین‌الملل است و از زمانی که تاریخ روابط بین‌الملل مدرن شکل گرفته است مذاکراتی به این شکل نداشته‌ایم مذاکراتی که قدرتهای بزرگ در یک سوی میز بنشینند و کشور دیگری در سوی دیگر میز، در شرایطی که جنگی رخ نداده و خون‌ریزی نشده است.
وی افزود: این مذاکرات نقاط مشترک و نقاط تفاوت با مذاکرات گذشته دارد و مهمترین نقطه افتراق این مذاکرات این است که برنده و بازنده ندارد و هر دو طرف مذاکره یک عزم برای تحول بنیادین شکل گرفته است.
سلیمی خاطر نشان کرد: این مذاکرات یک نشانه جدی برای تحول در نظام بین‌الملل است اگر بخواهیم در مباحث نظری به واقعیتی اشاره کنیم که نشان دهد نظام بینالمللی متحول شده است این مذاکرات یکی از آن واقعیت‌هاست.
وی تصریح کرد: در گذشته قدرتهای بزرگ با اتکا به قدرتی که داشتند مطلبی را دیکته می‌کردند ولی وقتی قدرتهای بزرگ امروز می‌نشینند و با ما مذاکره می‌کنند و برخی شرایط ما را می‌پذیرند و می‌خواهند برخی شرایطشان پذیرفته شود به این معنی است که الگوی رفتاری و قاعده بازی در نظام بین‌الملل در حال متحول شدن است.
سلیمی تاکید کرد: در دنیای ما دیگر قطب معنی ندارد. این مذاکرات نشان داد که قطب در روابط بین‌الملل وجود ندارد و ما امروز در دنیایی قرار داریم که بازیگران متفاوتی در حال کنش و واکنش با یکدیگرند و به توانایی بازیگران ربط دارد که امتیازاتی را برای کشورشان به ارمغان بیاورند.
رئیس دانشگاه علامه با بیان اینکه در دوران جدید در سیاست خارجی ایران کنش گفتاری جدیدی شکل گرفته است، ادامه داد: دولتمردان ما در اهداف، منافع و جهت‌گیری‌هایشان تفاوت‌های جدی پیدا نشده و کنش‌هایشان متفاوت است و این نگاه متفاوتی به وجود آورده که اگر به درستی ادامه پیدا کند می‌تواند منافع ملی را برای ما بیشتر به ارمغان بیاورد و قفل‌هایی را در سیاست‌خارجی ما باز کند.
وی ادامه داد: راه حل‌هایی که فعلا در سرفصل مذاکرات مشخص شده را با گذشته مقایسه کنید، نخست‌وزیر ترکیه و برزیل به ایران آمدند و راه‌حل‌هایی را ارایه کرده‌اند می‌بینید چقدر به جلو حرکت کرده‌ایم.
سلیمی گفت: تعهد بینالمللی بر تعهدات داخل کشورها اولی است یعنی اگر کشوری تعهدات بینالمللی را بپذیرد باید قانون متغایر داخلی با آن تعهد را کنار بگذارد این مساله در روند مذاکرات به ما کمک خواهد کرد و اگر توافقی تبدیل به توافقات بینالمللی شود مفید خواهد بود.
سلیمی اظهار داشت: کار مذاکره کنندگان مانند جراحان مغز و اعصاب بسیار حساس است ما باید انتقادات و پیشنهادات خود را به آنها بدهیم و در زمان مذاکرات از آنها حمایت کنیم.
* مقصودی: کابوس جنگ با به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای از کشور دور خواهد شد/ کاسبان تحریم و غم و عزا از دستاوردهای مذاکرات ناراحتند
مجتبی مقصودی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در همایش بررسی مذاکرات هستهای از دیدگاه علوم سیاسی که به همت انجمن علوم سیاسی با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در این دانشگاه برگزار شد از دیدگاه جامع‌شناسی سیاسی به مقوله مذاکرات هستهای پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود گفت: از منظر جامع‌شناسی سیاسی این مذاکرات هستهای باعث گسترش حفظ امیدواری در جامعه ایران است. جامعه سیاسی ما احساس میکند که اگر این مذاکرات به نتیجه برسد وضعیت بهتر خواهد شد و کابوس جنگ از کشور دور خواهد شد.
وی در ادامه گفت: کاسبان تحریم و کاسبان غم و عزا از دستاوردهای مذاکرات ناراحت‌اند و از فضای جدید به وجود آمده خوششان نمی‌آید.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در گذشته دایره تصمیم‌گیرندگان ما محدود بود و امروز این دایره گسترش پیدا کرده است که این یک حرکت رو به جلو است. این مذاکرات این فرصت را به وجود آورده است که ما بتوانیم نقد کنیم و سخن بگوییم و این مذاکرات به رسمیت شناخته شدن حقوق ملت برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌های حیاتی را نشان داد. جامعه سیاسی ایران نیز در این بده بستان‌های مذاکرات توفیق تیم هستهای را می‌پذیرند.
مقصودی با بیان اینکه جامعه ایران همدلانه همراه تیم مذاکره‌کننده هستهای است، گفت: اگر در گذشته از شکاف دولت و ملت سخن می‌گفتیم این حضور عمومی به کاهش این شکاف کمک کرده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در ادامه گفت: نکته دیگر در خصوص مذاکرات هستهای این است که جامعه روشن‌فکری ما رویکرد مثبتی به آن دارد و این جامعه با تیم مذاکره‌کننده همصدا است گرچه انتقاداتی دارد.
وی با بیان اینکه مذاکرات امروز گزار از مظلومیت تاریخی ما در مذاکرات سیاسی است، گفت: در تاریخ ما هیچ گاه جامعه ایران با مذاکرات سیاسی همدلی نداشت حتی در بیانیه الجزایر و قطعنامه 598 و این اولین بار است که جامعه سیاسی ایران دارد از مظلومیت تاریخی نسبت به مذاکرات سیاسی عبور میکند.
وی با بیان اینکه عدم توفیق در مذاکرات هستهای گفتمان افراطی را تقویت میکند، گفت: پرهیز از تنش در بستر توسعه سیاسی به وجود می‌آید به همین خاطر کمپین صلح‌جویی و آرامش‌طلبی می‌تواند در همین راستا قرار گیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه محدودسازی اقدامات دولت به مذاکرات هستهای نوعی تقلیل‌گرایی است، گفت: توجه و بازبینی در نظام تصمیم‌گیری در کشور ضروری است. باید مطالبات را مدیریت کرد و نباید این گونه شود که در بین مردم این تصور به وجود آ‌ید که همه مشکلات بعد از توافق حل خواهد شد.
* موسویان: فراتر از ان پی تی تعهد داده‌ایم
سیدحسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای نیز با اشاره به روند مذاکرات هستهای ایران با 1+5 گفت: بعد از مذاکرات هستهای، رئیس‌جمهور آمریکا برای اولین بار اعلام کرد که سیاست من سیاست تغییر رژیم نیست و حاضر با مذاکرات بدون پیش شرط با ایران است و حاضر به ایجاد روابط همراه با احترام متقابل است، اولین فتوای هستهای رهبری را به رسمیت شناخت و در همین راستا اعلام کرد وزیر خارجه را مأمور کرده تا در رابطه با بخش هستهای با ما مذاکره کند.
موسویان تصریح کرد: خلاصه مذاکرات هستهای این است که ما دو امتیاز بزرگ می‌دهیم و دو امتیاز بزرگ می‌گیریم، اول اینکه تحریم‌ها برداشته می‌شود و دوم اینکه حق غنی‌سازی آب سنگین ما پذیرفته می‌شود و در مقابل این امتیازاتی که می‌گیریم، سیستم راستی‌آزمایی گسترده‌ای در تأسیسات ما قرار می‌گیرد و محدودیتی برای برنامه هستهای ما ایجاد می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر ما دو امتیاز خود را ندهیم، نمی‌توانیم دو امتیازی که گفته شد را بگیریم، ولیکن تمام نگرانی‌ها روی امتیازاتی است که قرار است بدهیم و کسی روی امتیازاتی که می‌گیریم حرفی ندارد.
عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای ادامه داد: همه می‌گویند که ما فراتر از NPT امتیاز دادیم، به نظر من این حرف درست است، اما این کار برای این است که قطعنامه‌های سازمان ملل فراتر از NPT است. اکنون ما براساس مصوبه مجلس NPT را اجرا می‌کنیم، بنابراین مذاکره‌کننده ما هرکس باشد مجبور است بین قطعنامه‌های سازمان ملل و NPT مذاکره کند.
وی گفت: بعد از توافق لوزان، اوباما اعتراف کرد تحریم‌ها اثر معکوس داشته و ایران نشان داده است که تسلیم نمی‌شود، این حرف از زبان رئیس‌جمهور آمریکا حرف بزرگی است.
موسویان خاطرنشان کرد: اوباما اعتراف کرد سیاست فشار به جایی نمی‌رسد و ایران به تعهداتش بعد از توافقات ژنو عمل کرده است و بعد هم اعلام کرد که به تعاملات خود ادامه می‌دهد.
عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای تصریح کرد: شکافی که امروز در حاکمیت آمریکا ایجاد شده، شکافی که در داخل حاکمیت اسرائیل به وجود آمده، شکافی که در روابط آمریکا و اسرائیل به وجود آمده، شکافی که بین قدرتهای جهان رخ داده و شکافی که بین اعراب و متحدان آمریکا و حتی در داخل خود اعراب ایجاد شده بی‌نظیر و بی‌سابقه و استثنایی است.
موسویان اظهار داشت: اسرائیل و اعراب به آمریکا می‌گویند ایران بعد این همه تحریم‌ها، نفوذ و قدرت آشکاری در منطقه دارد و اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران قدرت بیشتری پیدا خواهد کرد و سیاست تغییر رژیم از بین می‌رود. آنها به خاطر این دلایل نگران هستند.
وی در ادامه اظهار داشت: بحث سر این نیست که 5 سال دیگر به مقیاس غنی‌سازی برسیم یا 10 سال دیگر و اینکه چه مقدار غنی‌سازی داشته باشیم، بحث فراتر از اینهاست.
در پایان این نشست نیز اعضای تیم مذاکره‌کننده سخنرانی کردند.
* عراقچی: هنوز هیچ توافقی نداریم/ یک توافق در یک مرحله خواهیم داشت/ برگشت پذیری در برنامه هستهای یک ساعت است
سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای پس از آنکه سخنان موافقان و منتقدان این بیانیه را شنید به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: ما هنوز هیچ توافقی نداریم؛ یک توافق در یک مرحله خواهیم داشت و اگر بشود آخر ماه ژوئن یا 10 تیر و شاید هم زودتر حاصل خواهد شد و آنچه که اکنون به آن دست یافته‌ایم بیانیه مطبوعاتی لوزان است که مجموعه‌ای از راه‌حل‌هاست.
وی با تاکید بر این که هنوز هیچ توافقی نداریم، گفت: این راه‌حل‌ها شاخص‌های ما در توافق خواهد بود تا به یک راه‌حل برسیم و بر اساس این راه‌حل‌ها می‌دانیم که چگونه مساله اصلی را حل کنیم.
عراقچی اضافه کرد: به هر حال دست‌هایی است که می‌خواهند دستیابی به توافق را به هر نحو متوقف کنند. این دست‌ها ممکن است در هر مسیری به کار بیفتد که نمونه آن را در کنگره آمریکا مشاهده کردیم. این اقدام اخیر کنگره نشان داد که این توافق مطلوب کنگره نیست.
معاون وزیر خارجه با اشاره به اظهارات منتقدان در یکی دو هفته گذشته خاطرنشان کرد: واقعاً امیدوار شدم به اینکه انتقاداتی که وجود دارد ناشی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی است که به جزئیات مذاکرات مربوط می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: برخی از ایرادات ناشی از اطلاعاتی بود که کامل نبود. جای خوشبختی است که دوستان منتقد ما متفق‌القول هستند که در دستاوردهای اصلی ما خدشه‌ای نخواهد بود و در برخی ابعاد جزئیات به خصوص در برداشته شدن تحریم‌ها باید حواس‌مان جمع باشد که زمانی جزئیات روی کاغذ می‌آید و راه‌حل‌ها مکتوب می‌شود باید مواظب باشیم.
عراقچی فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری را حساب شده خواند و افزود: ایشان خطوط قرمز را به دولت فرمودند و انتظار دارند که خطوط کلی رعایت شود.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در پاسخ به انتقادات فؤاد ایزدی استاد دانشگاه که هدف مذاکرات را برداشته شدن تحریم‌ها عنوان کرد، گفت: این نگاه در تیم وجود ندارد و نگاه مقامات نظام نیز نیست و تحریم‌ها ما را مجبور نکرد که وارد مذاکرات شویم.
وی در خصوص حق غنی‌سازی ایران با بیان اینکه این حق را معاهده ان‌پی‌تی برای ما قائل شده، تصریح کرد: این حق ما است و قرار نیست کسی این حق ما را به رسمیت بشناسد ما هیچ‌وقت از غربی‌ها نخواستیم این حق ما را به رسمیت بشناسد چون این حق وجود دارد و ما از آنها خواستیم که به اجرای حق ما احترام بگذارند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: 10 سال دعوا سر این بود که اینها می‌گفتند غنی‌سازی تعلیق شود و ما می‌گفتیم تعلیق نمی‌کنیم، شاید تا سال‌های آینده هم به غنی‌سازی نیاز فوری نداشته باشیم ولی ما بر این موضوع پافشاری می‌کردیم زیرا می‌خواستیم زیر بار حرف زور و سلطه نرویم.
عراقچی با اشاره به 7 قطعنامه شورای امنیت علیه کشورمان، خاطرنشان کرد: ما در مقابل این قطعنامه‌ها نیز ایستادگی کردیم و این رمز قدرت جمهوری اسلامی است؛ اینکه با ایستادگی آنها را پای میز مذاکره کشاندیم. غنی‌سازی از دید آنها برای جمهوری اسلامی مکروه و حرام بود، اما شاهد بودید که در لوزان 6 وزیر خارجه یک هفته حضور داشتند و مذاکره کردند و در این نبرد 10 ساله مشخص شد که چه کسی عقب‌نشینی کرد و اراده چه کسی غالب شد و این جمهوری اسلامی است که 7 قطعنامه شورای امنیت با غنی‌سازی بیرون آمد.
وی ادامه داد: در این آوردگاه 10 ساله اجماع بینالمللی ایجاد کردند و دامنه تحریم‌ها را گسترش دادند ولی در نهایت موضع خود که غنی‌سازی صفر بود را کنار گذاشتند.
معاون وزیر خارجه افزود: این اولین خواسته ما بود که به دنیا ثابت کردیم جمهوری اسلامی زیر بار حرف زور و سلطه نمی‌رود و این رمز قدرت ما در آینده است و سلاح هستهای ما نیز همین است.
عراقچی دومین خواسته ایران را تثبیت برنامه هستهای خود خواند و ادامه داد: در یک پروسه مذاکراتی برنامه هستهای ایران از تهدید به صلح و امنیت بینالمللی به برنامه مورد احترام شورای امنیت تبدیل شد و اکنون از ایران خواسته می‌شود که با دیگر کشورها همکاری صلح‌آمیز هستهای داشته باشد و در صورتی که توافقی حاصل شود فصلی از آن به همکاری‌های صلح‌آمیز هستهای با ایران اختصاص خواهد یافت.
وی گفت: در یک پروسه 10 تا 15 ساله ما به کشوری با غنی‌سازی پیش‌صنعتی و با پیشرفته‌ترین ماشین‌ها تبدیل می‌شویم که به لحاظ حقوق بین‌الملل دارای مشروعیت است.
معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در نطنز غنی‌سازی ما با 5 هزار و اندی ماشین سانتریفیوژ ادامه می‌یابد با محوریت 20 ساله و بعد از آن به سمت غنی‌سازی صنعتی حرکت ادامه خواهد یافت.
عراقچی با تأکید براینکه غنی‌سازی ما باید آینده صنعتی داشته باشد و چشم‌‌انداز آن روشن باشد، گفت: غنی‌سازی ما یک چیز دکوری نیست و آینده این غنی‌سازی صنعتی باید تأمین شود که تحقیق و توسعه آن را تأمین میکند.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای خاطرنشان کرد: اگر نطنز را با 50 هزار ماشین IR1 پر کنیم به ما 50 هزار سو در سال می‌دهد که برای رسیدن به 190 هزار سو در سال نطنز باید دست کم 3 تا 4 سال کار کند. آینده غنی‌سازی ما را IR1 رقم نمی‌زند و ما نباید روی ماشین IR1 متوقف شویم و غصه بخوریم که 10 هزار ماشین به انبار می‌رود زیرا ادامه تحقیق و توسعه در برنامه وجود دارد.
وی در خصوص مجمع سانتریفیوژ IR8 خاطرنشان کرد: این ماشین‌ها که ماشین ایده‌آل ما در آینده است تا 8 تا 10 سال دیگر ماشین نمی‌شود و روند تحقیق و توسعه آن طولانی است و 8 تا 10 سال طول می‌کشد تا به تولید انبوه برسد.
عراقچی ادامه داد: با چشم‌اندازی که الان در مذاکرات وجود دارد بعد از 10 سال که محدودیت تولید تمام می‌شود تحقیق و توسعه ما به مرحله تکمیل می‌رسد و در یک فاصله 2 تا 3 و الی 5 سال به ظرفیت غنی‌سازی یک میلیون سو خواهیم رسید.
وی در خصوص راکتور آب سنگین اراک هم گفت: آنها در طول مذاکرات حتی حاضر نبودند اسم آب سنگین را بیاورند زیرا آب سنگین سریع‌ترین راه برای دستیابی به بمب است و دانشمندان هستهای ما طرحی را ارائه دادند که این راکتور کماکان آب سنگین باقی می‌ماند ما ساعت‌ها بحث و جدل با آنها داشتیم می‌گفتند که بایستی راکتور اراک را جمع کنید پس از آن عنوان کردند که بایستی راکتور آب سبک بسازید، بعد از آن گفتند که راکتور ترکیبی بسازید که هم با آب سبک کار کند و هم با آب سنگین و حتی عنوان کردند که یک میلیون دلار به محققان آمریکایی دادهاند که این نوع آب راکتور را طراحی کنند، اما متخصصان ما این مورد را بررسی و اعلام کردند که ماهیت این راکتور آب سبک است ما 16 ماه در این خصوص مذاکره کردیم و در نهایت طرح دانشمندان هستهای ما مورد پذیرش طرف مقابل قرار گرفت و اذعان کردند که طرح ایران عملیاتی است.
معاون وزیر خارجه در خصوص تأسیسات هستهای فردو نیز گفت: ارزش فردو برای ما راهبردی است چون نمی‌توان به آن حمله کرد. فردو پشتوانه بیمه نطنز و سایر تأسیسات ما است و دشمنان می‌دانند که اگر کوچکترین تعرضی به نطنز کنند فردو چکار خواهید کرد.
وی گفت: 1044 سانتریفوژ در فرود با تمام زیرساخت‌ها و تأسیسات آماده است و برگشت‌پذیری در برنامه هستهای ما یک ساعت است.
عراقچی افزود: فردو ظرفیت راهبردی خود را حفظ کرده است.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای ادامه داد: در صورت حصول توافق، تکنولوژی راکتور آب سنگین اراک به‌روز خواهد شد و ایزوتوپ‌های بیشتری تولید میکند و خواسته اصلی ما در تثبیت برنامه هستهای محقق شده است.
عراقچی در خصوص اینکه ما در قبال این شیت‌ها چه چیزی داده‌ایم، عنوان کرد: یکی اعتماد نسبت به اینکه برنامه صلح‌آمیز است و خواهد ماند که اعتماد را از دو طریق ایجاد می‌کنیم، پذیرش برخی مسئولیت‌ها و برخی نظارت‌ها. اینکه تا 15 سال مرکز غنی‌سازی ایجاد نمی‌کنیم و تا 15 سال هم آب سنگین جدید نمی‌سازیم.
وی تصریح کرد: در محدودیت‌های دو اصل را مدنظر قرار دادیم یکی اینکه هیچ چیزی را دائمی نخواهیم پذیرفت و دیگر اینکه در اثر پذیرش محدودیت‌ها هیچ نیازی از کشور تعطیل نمی‌شود. اگر می‌گوییم تا 15 سال مرکز غنی‌سازی نمی‌سازیم زیرا نیازی نداریم و نطنز هم بعد از طی دوره زمانی محدودیت و با سانتریفوژ‌های جدید می‌تواند پاسخگوی 5 نیروگاه جدید باشد.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در مورد نظارت‌های بیشتری که مورد پذیرش قرار می‌گیرد یعنی پروتکل الحاقی کد 3.1 و دو سه نکته اضافه‌تر گفت: ما در پذیرفتن این نظارت‌ها دقت کردیم که سواستفاده‌ای از آن صورت نگیرد.
عراقچی اضافه کرد: وقتی ما برنامه مخفی نظامی نداریم هرچه می‌خواهند بازرسی کنند، اما اینکه به اسم نظارت بخواهند جاسوسی کنند با آن مشکل داریم.
معاون وزیر خارجه در واکنش به انتقاد جمشیدی در خصوص اینکه آمریکایی‌ها به دنبال منزوی کردن ایران هستند، خاطرنشان کرد: اگر قبول داریم که آمریکا به دنبال منزوی کردن ماست راه آن از طریق تحریم‌ها بوده و ما نباید اجازه می‌دادیم که تحریم‌ها بماند.
وی افزود: مذاکراتی که باعث می‌شد برای قطعنامه جدید مشروعیت‌سازی کند، در استراتژی آمریکا بازی می‌کرد و اگر اعتقاد دارید که استراتژی آمریکا تحریم‌محور است باید تحریم‌ها را به هر شکلی برداریم.
عراقچی در پایان دستاوردهای حاصله را متعلق به کل ملت ایران خواند و گفت: این دستاوردها متعلق به این دولت و آن دولت نیست. دولت‌ها وظیفه خود را انجام دادهاند و این دستاوردها ثمره کار مردمی است که 10 سال مقاومت کرده، تحریم‌ها و فشارها را تحمل کردند و همچنین دستاورد کسانی است که با توانایی‌های نظامی خود دشمن را ناامید و کسانی که در صحنه عمل برنامه هستهای ما را تثبیت کردند.
وی با ادای احترام به شهدای هستهای از منتقدان خواست که نگاه ملی به موضوع هستهای داشته باشند و نگاه فروملی، بخشی، فردی و جناحی را کنار بگذارند و افزود: مطالبی که مطرح شد حتماً در سه ماه آینده مدنظر ما خواهد بود.
* روانچی: ما دنبال مخفی کاری و سلاح نیستیم/ بعد از 10 سال درباره تحقیق و توسعه هیچ مذاکره‌ای نخواهیم داشت
مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه و عضو تیم مذاکره کننده هستهای نیز ضمن قدردانی از زحمات تیم مذاکره کننده قبلی، یاد شهدای هستهای را گرامی داشت و تصریح کرد: ما دنبال مخفی‌کاری و سلاح نیستیم. در این مذاکرات می‌خواهیم تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه برداشته شود.
معاون وزیر خارجه درباره انتقاد مطرح شده مبنی بر اینکه این مذاکرات برد - برد نیست بلکه برد - باخت است با ذکر این نکته که ما در مذاکرات هستهای در یک فضای بده بستان هستیم، یادآور شد: هنر این است که در چارچوب خطوط قرمز با حفظ منافع و در راستای دستاوردها و خون شهدا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست یابیم و این یک مذاکرات برد - برد است.
وی افزود: در یکی دو ماه آینده مذاکرات سخت و پیچیده‌ای پیش رو داریم. نمی‌توان قطعی گفت که به توافق می‌توانیم دست یابیم چون طرف مقابل ممکن است بازی دربیاورد، اما ما چشمانمان باز است و با حمایت‌های مقام معظم رهبری، مردم و رئیس جمهور حرکت می‌کنیم.
وی همچنین از منتقدان که در این مدت پیشنهادات و انتقادات خود را بیان کردند تشکر کرد.
روانچی در واکنش به اینکه گفته می‌شود بیانیه لوزان زمینه ساز حمله نظامی به ایران است که از سوی یکی از منتقدان بیان شد، خاطرنشان کرد: این کاملا توهین آمیز است و این بیانیه اصلا برخلاف امنیت ملی کشور نیست.
وی با طرح این سؤال که آیا وزیر امور خارجه کشورمان به دنبال توافقی است که احتمال حمله نظامی به کشور را افزایش دهد؟ گفت: بیایید یک بار دیگر بیانیه را بخوانیم نه فکت شیت آمریکایی را.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا فقط تحریم‌های هستهای لغو می‌شود و تحریم‌های دیگر باقی می‌ماند؟ نیز تصریح کرد: در مذاکرات فقط درباره موضوع هستهای گفت‌وگو می‌کنیم و تمامی تحریم‌های مرتبط با برنامه هستهای در صورت حصول توافق لغو خواهد شد. ما از ابتدا هم نمی‌خواستیم درباره موضوعات دیگر مثل حقوق بشر صحبت کنیم، طبیعی است که تنها در این مذاکرات، تحریم‌های هستهای لغو شود.
وی تصریح کرد: ما به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم مذاکرات وارد مباحث غیر هستهای شود و در صورت حقوق توافق تمام تحریم‌های هستهای آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت لغو می‌شود.
روانچی همچنین در پاسخ به انتقاد دیگری مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد هدف از مذاکرات تنها دستیابی به توافق است، گفت: واقعاً هدف ما رسیدن به توافق در هر شرایطی نیست. فکر می‌کنم اگر طرف مقابل زیاده‌خواهی نکند می‌توانیم به توافق دست یابیم.
معاون وزیر خارجه در خصوص صدور قطعنامه شورای امنیت تحت فصل 7 منشور در صورت حصول توافق نیز عنوان کرد: برای لغو قطعنامه‌های گذشته، باید قطعنامه‌ای در چارچوب ماده 41 فصل 7 صادر شود و در ماده 41 بحث استفاده از زور مطرح نیست. تصویب این قطعنامه برای این است که اولا قطعنامه‌های قبلی را لغو کنیم و ثانیا تعهدات طرف مقابل لازم الاجرا باشد و بعد از آن پرونده ایران عادی خواهد شد.
روانچی درباره بحث تحقیق و توسعه R&D و اینکه برخی می‌گویند بعد از 10 سال باید دوباره درباره تحقیق و توسعه مذاکره کنیم نیز تصریح کرد: این موضوع به هیچ وجه صحت ندارد. اگر به توافق رسیدیم متن آن را منتشر می‌کنیم. ما با مردم روراست هستیم و همانطور که متن توافقنامه ژنو را منتشر کردیم، متن توافق جامع (برجام) را نیز منتشر خواهیم کرد.
وی گفت: ما بعد از 10 سال درباره تحقیق و توسعه هیچ مذاکره‌ای نخواهیم داشت.
روانچی با بیان اینکه از مردم التماس دعا داریم، گفت: امیدواریم هر چه رضای خداست در ادامه مسیر رخ دهد.
در پایان این نشست هم اعضای تیم مذاکره‌کننده به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.
* عراقچی در جمع خبرنگاران: دولت آمریکا را مسئول تعهداتی می‌دانیم که در توافق احتمالی قبول میکند
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در خصوص اظهارات منتقدان پس از بیانیه لوزان عنوان کرد: از دو هفته گذشته دیدگاه‌های منتقدان را زیاد شنیدیم. فکر می‌کنم منتقدان با دلسوزی و دغدغه ناشی از منافع ملی مسائل را نگاه کردند. نکاتی را که مطرح کردند همه مورد توجه ما خواهد بود. می‌توانم قضاوت کنم که در مجموع انتقادات و دیدگاه هایی که نسبت به مذاکرات وجود دارد، نسبت به دستاوردهای کلان ما نیست، بلکه بیشتر شامل توصیه‌ها، نصیحت‌ها و پیشنهاداتی راجع به نحوه نگارش است که در موقع نگارش اگر دغدغه‌هایی وجود دارد، رفع شود.
عراقچی ادامه داد: از همه دوستان تشکر می‌کنم و خوشحالم دستاوردهای کلان ما در مذاکرات تقریبا مورد پذیرش قرار دارد و دیدگاه‌هایی که برای ادامه کار وجود دارد را حتما رعایت خواهیم کرد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که آینده غنی سازی ایران تا کجا خواهد بود؟ عنوان کرد: آینده غنی سازی صنعتی ایران به ماشین‌های پیشرفته‌تری است که سازمان انرژی اتمی کشورمان در دست تحقیق و توسعه دارد که باید مراحل تحقیق و توسعه خود را طی کند و ما با ماشین‌های پیشرفته‌تری که دارای سوی بالا هستند، باید برسیم تا بتوانیم غنی سازی صنعتی کشور را در آینده کاملا معقولی رقم بزنیم.
عراقچی در واکنش به مصوبات کمیته روابط خارجی سنا که سؤال یکی از خبرنگاران بود، گفت: ما با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و با دولت آمریکا هم در یک قالب چند جانبه مذاکره می‌کنیم. مذاکره ما با 6 کشور است و اینگونه نیست که مصوبات کنگره یکی از این کشورها بتواند روند را دچار خلل کند.
وی در عین حال یادآور شد: البته این ناشی از حسن نیت در مذاکره نیست. ما دولت آمریکا را مسئول تعهداتی می‌دانیم که در یک توافق احتمالی قبول خواهد کرد و باید اجرا کند و خودشان باید مشکلاتشان را با کنگره حل کنند. ما از نزدیک تصمیماتی که گرفته شده و تأثیراتی که بر مذاکرات می‌تواند بگذارد، رصد می‌کنیم.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در پاسخ به سؤالی گفت: اگر توافق جامع نهایی شود یک توافق چندجانبه بینالمللی است که مورد تأیید شورای امنیت واقع خواهد شد و از منظر حقوق بین‌الملل برای کشورهایی که آن را تأیید کرده و طرف مذاکره هستند، الزام آور است.
عراقچی تصریح کرد: از نظر ما قوانین داخلی آمریکا نمی‌تواند بر الزامات حقوقی بینالمللی آن کشور حاکم باشد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که چه عاملی باعث شد که ایران پای میز مذاکره بیاید؟ عنوان کرد: بارها گفته‌ایم و این واقعیت نیز در صحنه عمل به وضوح مشاهده شد که نه تحریم‌ها و نه تهدید نظامی قادر نیست ملت ایران را مجبور کند که خلاف خواسته‌ها و حقوق خود تصمیمی بگیرد.
وی تصریح کرد: ما به دلیل تحریم‌ها و تهدیدها وارد مذاکرات نشدیم. ما وارد مذاکره شدیم چون در صنعت هستهای صلح‌آمیز به داشته‌های خود در صحنه عمل رسیدیم و احساس می‌کنیم زمان، زمانی است که می‌توانیم این داشته‌ها را در صحنه عمل تثبیت کنیم و مورد احترام و شناسایی بینالمللی واقع شود و در مقابل آن اعتمادسازی کنیم تا اگر احیانا ابهامات، سؤالات و نگرانی‌هایی در این زمینه وجود دارد، در یک روال مذاکراتی معقول، حل و فصل و مذاکرات صورت گیرد و برنامه ایران در یک بستر مناسب بینالمللی ادامه یابد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای گفت که مذاکرات از روز چهارشنبه در وین آغاز و در سطح معاونان خواهد بود و در کنار آن جلسات کارشناسی هم در حوزه تحریم‌ها و مباحث هستهای خواهد بود و سه روز به طول خواهد انجامید.
* روانچی در جمع خبرنگاران: طرف مقابل زیاده‌خواهی کند با مشکل مواجه می‌شویم/ تحت هر شرایطی توافق نمی‌کنیم
مجید تخت روانچی عضو تیم مذاکره کننده هستهای نیز در جمع خبرنگاران گفت: روز چهارشنبه به مذاکرات می‌رویم و آن هم مرحله جدید مذاکره است که بحث نگارش را پی می‌گیریم.
وی افزود: آنچه در لوزان به دست آوردیم راه‌حل‌هایی بوده است که در ادامه مسیر در یک مرحله که تمام جزئیات و کلیات تفاهم در یک متن خواهد آمد، به مذاکرات ادامه می‌دهیم.
تخت روانچی پیرامون وضعیت مذاکرات در چند ماه آینده گفت: اگر طرف مقابل زیاده‌خواهی کند و از حرف‌هایی که زده بود برگردد و بخواهد در این مرحله به آن چیزهایی که در طول مذاکرات تا لوزان نتوانسته بود برسد، دست یابد، قطعاً با مشکل مواجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه ما توافقی می‌خواهیم که خوب باشد، گفت: اینگونه نیست که تحت هر شرایطی به توافق برسیم.
این عضو تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان درباره رابطه کنگره و دولت آمریکا در خصوص مذاکرات هستهای گفت: ما با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و اینکه داخل کشورها چه می‌گذرد به ما ارتباط پیدا نمی‌کند.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر تصمیمات کنگره برای دولت اوباما الزام‌آور باشد آن وقت چه خواهید کرد؟ گفت: ما الآن با دولت آمریکا مذاکره می‌کنیم و اگر قرار است موضوعی در سنا تصویب شود، ظاهراً بعد از توافق خواهد بود.
تخت‌روانچی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا این طرح کنگره می‌تواند سرنوشت مذاکرات را تغییر دهد؟ گفت: ما البته این موضوع را با طرف آمریکایی مطرح خواهیم کرد که با این وضعیت ادامه مذاکرات چگونه خواهد شد. مسلم این است که دولت‌ها با هم مذاکره می‌کنند و تعهد می‌پذیرند، حال اینکه بخواهند این تعهد را چگونه در فرآیند قانونی داخلیشان به کار گیرند، به خودشان مربوط است.
وی ادامه داد: این مصوبه اگر قرار باشد به تصویب سنا برسد و در نهایت قانونی شود که اوباما امضاء کند تعهد آن برای دولت آمریکا بعد از اتمام مذاکرات خواهد بود. البته این سؤال مربوطی است که مطرح شود آیا طرف آمریکایی می‌تواند به تعهداتش عمل کند.
این عضو تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در ادامه و در پاسخ به این سؤال که این حق برای مجلس ایران نیز خواهد بود؟ گفت: ما همیشه از این موضوع استقبال کردیم که نمایندگان مجلس ما نیز در این خصوص اظهارنظر کنند.
تخت‌روانچی همچنین در پاسخ به این سؤال که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و آمریکا به تعهداتش عمل نکند چه بازتابی در جامعه جهانی خواهد داشت؟ گفت: امروز روشن شده است که جمهوری اسلامی یک کشور صلح طلب است و دنبال بمب نیست. ما می‌خواهیم بر اساس حقی که داریم از انرژی هستهای استفاده صلح‌آمیز کنیم. اگر در ادامه بداخلاقی صورت گیرد و به هر دلیلی مذاکرات را به شکست بکشانند، جامعه بینالمللی متوجه خواهد شد که مقصر کیست و حق با چه کشوری است.
تخت روانچی در پایان پیرامون برداشته شدن تحریم‌ها نیز گفت: از ابتدا نظر ما این بود که در مرحله اول اجرای توافق تمامی تحریم‌های اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی و نفتی در سطح شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریکا لغو شود و غیر از این توافقی نخواهیم داشت.
