صراط: «فیلیپ هاموند» که عصر دیروز به ریاض سفر کرده بود گفت: ایران برای رسیدن
به توافق هسته ای باید امتیازات بیشتری واگذار کند و مسائل لاینحل زیادی
برای دستیابی به توافق باقی مانده است.
وزیر خارجه انگلیس پس از گفتگو با «سعود الفیصل» همتای عربستانی خود به خبرنگاران گفت که در مذاکرات هسته‌ای با ایران هنوز بسیاری از موارد دشوار وجود دارد که لاینحل باقی مانده است.
رویترز در این رابطه می نویسد: هاموند گفت که اگرچه طی هفته های گذشته مذاکرات هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی پیشرفت چشمگیری داشته است، اما رسیدن به توافق جامع هسته‌ای بسیار پرچالش خواهد بود.
به گفته وی، «ما اگر خواهان دستیابی به توافق هستیم، ایران باید اقدامات چشمگیر بیشتری انجام دهد».
وزیر خارجه بریتانیا که کشورش عضو تیم مذاکره هسته‌ای با ایران است، در ادامه اظهار داشت که قبل از تفاهمی قابل توافق، مسائل پیچیده و سختی وجود دارد که باید حل و فصل شوند.
به گفته وی، رسیدن به توافقی جامع پایدار و تحقق پذیر با چالش‌های زیادی مواجه است، اما دستیابی به این توافق «مورد علاقه همه طرفین» است. فیلیپ هاموند در بخش دیگری از سخنان روز دوشنبه خود گفت: در مذاکرات با مقامات عربستان به آنها اطمینان داده است که بریتانیا رسیدن به توافق به هر قیمتی را قبول نخواهد کرد. توافق درست این است که به ایران اجازه می‌دهد برنامه صلح آمیز هسته ای داشته باشد، اما از ظرفیت توسعه ساخت بمب هسته‌ای جلوگیری کند.
وزیر خارجه بریتانیا گفت ما کماکان بر موضع خود مبنی بر اینکه عدم توافق از یک توافق بد بهتر است مصمم هستیم.
با این حال شبکه تلویزیونی العربیه گزارش داده است که سعود الفیصل در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای بریتانیایی خود گفته است که دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، امنیت منطقه و جهان را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
او اظهار داشت: نمی‌توان به ایران توافقی هدیه کرد که مستحق آن نیست.
اهداف پیدا و پنهان اظهارات ضد ایرانی هاموند
عربستان در سال گذشته میلادی عنوان بزرگترین وارد کننده تسلیحات در جهان را بدست آورد و این برای انگلیس که از تولید کنندگان تسلیحات نظامی در جهان محسوب می شود یک فرصت است تا با فریب دادن سعودی ها و به زبان آوردن اظهارات ضد ایرانی قراردادهای تسلیحاتی جدیدی را با ریاض به امضا برساند.
برای مثال در اسفند سال ۱۳۹۲ عربستان و انگلیس بر سر یک قرارداد جدید برای اجرای قرارداد تسلیحاتی میان دو طرف بعد از گذشت ۹ سال از امضای آن توافق کردند.
شرکت «بی‌ای‌ای سیستمز» متخصص در صنایع نظامی در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت‌های انگلیس و عربستان بر سر شروط مربوطه در خصوص افزایش قیمت مبادله تسلیحات میان دو کشور توافق کردند.
در ادامه این بیانیه آمده است: این قرارداد در چارچوب برنامه «صلح برای همکاری‌های دفاعی میان کشور» صورت می‌گیرد.
این مبادله نظامی در سال ۲۰۰۵ به امضای دو طرف رسید به طوری که بر مبنای آن عربستان ۷۲ جنگنده از نوع «یورو فایتر تایفون» از انگلیس خریداری می‌کنند.
این قرارداد از سال ۲۰۰۵ تا سال گذشته اجرایی نشده بود به طوری که مذاکرات دوجانبه میان دو کشور در سال ۲۰۰۷ به دلیل افزایش قیمت جنگنده‌های پیشرفته اروپایی متوقف شد.
پیشتر عربستان با هرگونه افزایش قیمتی در این قرارداد تسلیحاتی مخالفت کرده بود به طوری که قرار بود ۵.۴ میلیارد دلار به این قرارداد اضافه شود.
شرکت انگلیسی مذکور قیمت جدید این قرارداد تسلیحاتی را اعلام نکرد اما گفت که عربستان مابه‌التفاوت این قرارداد را در سال ۲۰۱۴ واریز خواهند کرد.
قرارداد پنهان
این وضعیت در حالی است که در سال ۱۹۵۸، دولت‌های انگلیس و عربستان سعودی مذاکراتی را درباره یک قرارداد تسلیحاتی بی‌سابقه با نام «الیمامه» آغاز کردند و دولت انگلیس برای چندین دهه این معامله را پنهان کرده بود.
قرارداد تسلیحاتی الیمامه، سفارش‌های بسیاری برای دریافت هواپیماهای جنگنده تورنادو، هلیکوپترها، تانک‌ها و مهمات انگلیسی که بیشتر آنها از سوی شرکت صنایع دفاعی و هوافضای «بی ای ئی سیستمز» و شرکت «بریتیش ایرسپیس» ساخته و یا تجهیز می‌شود، را شامل می‌گردد.
عربستان سعودی برای تامین هزینه این معامله، که بزرگترین معامله تسلیحاتی در تاریخ انگلیس محسوب می‌شود، توافق کرد که روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام برای دولت انگلیس و به ویژه شرکتهای نفتی «بی پی» و «رویال داچ شل» تهیه کند.
موفقیت اولیه این قرارداد، که در پایان مبلغی بالغ بر ۴۳ میلیارد پوند هزینه در پی داشت، مدیونِ مارگارت تاچر، نخست وزیر پیشین انگلیس بوده است که برای سرگرفتن این معامله تلاش بسیاری کرد.
قرارداد الیمامه از ابتدا نیز در لفافه‌ای از پنهانکاری قرار داشت و سوء ظن‌هایی را پدید آورد مبنی براینکه این قراردادها نتیجه رشوه و رشوه‌خواری اعضای خاندان سلطنتی عربستان سعودی و مقامات دولت این کشور بوده است.
به نوشته روزنامه دیلی تلگراف، حسابرسیِ حساب الیمامه در وزارت دفاع انگلیس، که از سوی دولت این کشور در سال ۱۹۹۲ به وجود آمد آنچنان پنهانی بود که اعضای مجلس مردم در کمیته نظارت مربوطه اجازه نداشتند آن را ببینند.
این در حالی است که برپایه محاسبات پلیس، بیش از ۶ میلیارد پوند به صورت کمیسیون و رشوه به شماری از نماینده‌ها و واسطه‌گران داده شده است.
همچنین اتهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه مارک تاچر، فرزند مارگارت تاچر در ارتباط با این معامله بحث برانگیز خود به تنهایی و با استفاده از نفوذ سیاسی و روابط مادرش، ۱۸ میلیون دلار به صورت کمیسیون دریافت کرده است.
ادوارد کانینگام، وکیل یکی از کارمندانِ پیشینِ بی ای ئی سیستمز در فوریه سال ۲۰۰۱، درباره یک بودجه ۲۰ میلیون پوندی برای «کارچاق کنی» در رابطه با قرارداد تسلیحاتی الیمامه به اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ (SFO) خبر داد. با وجود این، تا پیش از درز کردن این نامه به روزنامه گاردین در سال ۲۰۰۳، هیچ اقدام دیگری انجام نشد.
گفته می‌شود که اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ پس از آن تحقیقاتی را آغاز کرد که به دستگیری دو تن در نوامبر سال ۲۰۰۴ انجامید.
دیلی تلگراف، در پایان نوامبر ۲۰۰۶ افشا کرد که عربستان سعودی به انگلیس ۱۰ روز مهلت داده است تا تحقیقات اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ را متوقف کند، در غیر این صورت آنها این معامله را به فرانسه واگذار خواهند کرد.
رابرت واردل، رئیس اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ نیز اعلام کرد که از سفیر عربستان سعودی در لبنان دستور مستقیم دارد که این تحقیقات را پایان دهد.
مداخله تونی بلر، نخست وزیر پیشین انگلیس باعث شد پرسش‌ها در رابطه با دغدغههای موجود درباره مناسبات دیپلماتیک بین این کشور و عربستان متوقف شود.
این در حالی است که عربستان سعودی، با معاملات دوجانبه‌ای که هرساله بیش از ۱۵ میلیارد پوند ارزش دارد، بزرگترین شریک تجاری انگلیس در خاورمیانه است.
بی ای ئی سیستمز در نهایت به پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار جریمه در سال ۲۰۱۰ محکوم شد.
به گفته قاضی منطقه‌ای امریکا این شرکت در جرایمی چون «تقلب، دورویی و نقض آگاهانه قانون» دخیل بوده است.
کدام کشور بیشترین تسلیحات را به عربستان می دهد؟
انگلیس بیشترین تسلیحات خود را به عربستان می فروشد. عربستان سعودی از اوایل قرن بیستم تا کنون روابط بسیار نزدیکی با انگلیس و خانواده سلطنتی این کشور داشته است. هم اکنون بیش از یکصد و پنجاه طرح مشترک میان شرکتهای انگلیسی و عربستان وجود دارد و حدود سی هزار انگلیسی در عربستان زندگی می کنند.
عربستان بزرگترین شریک تجاری انگلیس در منطقه است. انگلیس از دهه هزار ونهصد و شصت بزرگترین فروشنده تسلیحات به عربستان است. عربستان نیز در مقابل نفت خود را در اختیار غرب گذاشته است.
جاناتان ادواردز نماینده پارلمان انگلیس در این رابطه می گوید: نظام حاکم در انگلیس به علت منافع اقتصادی، رژیمهای دیکتاتوری منطقه را متحدان کلیدی خود می داند. انگلیس مبادلات نفتی، بانکی و تسلیحاتی گسترده ای با این رژیمها دارد.
کای استیرمن تحلیلگر سیاسی گفت بین سالهای۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، میزان صادرات تسلیحاتی انگلیس به منطقه خاورمیانه تقریبا دو برابر شد اما بیشتر این تسلیحات به عربستان سعودی و امارات عربی متحده فروخته شده است. در این مدت فروش تسلیحات انگلیس به منطقه از رقم چهار میلیارد و نهصد میلیون یورو به نه میلیارد و دویست میلیون یورو افزایش یافته و این افزایش فقط در مدت یک سال بوده است.
وزارت امور خارجه انگلیس در دهه ۱۹۹۰ روابط با عربستان را این گونه توصیف می کند که دو کشور همانند یک خانه هستند که روی دو ستون محکم بنا شده اند که این ستون روابط تجاری و دفاعی است. بر اساس قرارداد تسلیحاتی میان دو کشور، عربستان هر روز ششصد هزار بشکه نفت به انگلیس صادر می کند. بزرگترین شرکت دفاعی انگلیس در بیست سال گذشته از قراردادهای خود با عربستان چهل و سه میلیارد پوند درآمد کسب کرده است.
وزیر خارجه انگلیس پس از گفتگو با «سعود الفیصل» همتای عربستانی خود به خبرنگاران گفت که در مذاکرات هسته‌ای با ایران هنوز بسیاری از موارد دشوار وجود دارد که لاینحل باقی مانده است.
رویترز در این رابطه می نویسد: هاموند گفت که اگرچه طی هفته های گذشته مذاکرات هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی پیشرفت چشمگیری داشته است، اما رسیدن به توافق جامع هسته‌ای بسیار پرچالش خواهد بود.
به گفته وی، «ما اگر خواهان دستیابی به توافق هستیم، ایران باید اقدامات چشمگیر بیشتری انجام دهد».
وزیر خارجه بریتانیا که کشورش عضو تیم مذاکره هسته‌ای با ایران است، در ادامه اظهار داشت که قبل از تفاهمی قابل توافق، مسائل پیچیده و سختی وجود دارد که باید حل و فصل شوند.
به گفته وی، رسیدن به توافقی جامع پایدار و تحقق پذیر با چالش‌های زیادی مواجه است، اما دستیابی به این توافق «مورد علاقه همه طرفین» است. فیلیپ هاموند در بخش دیگری از سخنان روز دوشنبه خود گفت: در مذاکرات با مقامات عربستان به آنها اطمینان داده است که بریتانیا رسیدن به توافق به هر قیمتی را قبول نخواهد کرد. توافق درست این است که به ایران اجازه می‌دهد برنامه صلح آمیز هسته ای داشته باشد، اما از ظرفیت توسعه ساخت بمب هسته‌ای جلوگیری کند.
وزیر خارجه بریتانیا گفت ما کماکان بر موضع خود مبنی بر اینکه عدم توافق از یک توافق بد بهتر است مصمم هستیم.
با این حال شبکه تلویزیونی العربیه گزارش داده است که سعود الفیصل در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای بریتانیایی خود گفته است که دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، امنیت منطقه و جهان را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
او اظهار داشت: نمی‌توان به ایران توافقی هدیه کرد که مستحق آن نیست.
اهداف پیدا و پنهان اظهارات ضد ایرانی هاموند
عربستان در سال گذشته میلادی عنوان بزرگترین وارد کننده تسلیحات در جهان را بدست آورد و این برای انگلیس که از تولید کنندگان تسلیحات نظامی در جهان محسوب می شود یک فرصت است تا با فریب دادن سعودی ها و به زبان آوردن اظهارات ضد ایرانی قراردادهای تسلیحاتی جدیدی را با ریاض به امضا برساند.
برای مثال در اسفند سال ۱۳۹۲ عربستان و انگلیس بر سر یک قرارداد جدید برای اجرای قرارداد تسلیحاتی میان دو طرف بعد از گذشت ۹ سال از امضای آن توافق کردند.
شرکت «بی‌ای‌ای سیستمز» متخصص در صنایع نظامی در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت‌های انگلیس و عربستان بر سر شروط مربوطه در خصوص افزایش قیمت مبادله تسلیحات میان دو کشور توافق کردند.
در ادامه این بیانیه آمده است: این قرارداد در چارچوب برنامه «صلح برای همکاری‌های دفاعی میان کشور» صورت می‌گیرد.
این مبادله نظامی در سال ۲۰۰۵ به امضای دو طرف رسید به طوری که بر مبنای آن عربستان ۷۲ جنگنده از نوع «یورو فایتر تایفون» از انگلیس خریداری می‌کنند.
این قرارداد از سال ۲۰۰۵ تا سال گذشته اجرایی نشده بود به طوری که مذاکرات دوجانبه میان دو کشور در سال ۲۰۰۷ به دلیل افزایش قیمت جنگنده‌های پیشرفته اروپایی متوقف شد.
پیشتر عربستان با هرگونه افزایش قیمتی در این قرارداد تسلیحاتی مخالفت کرده بود به طوری که قرار بود ۵.۴ میلیارد دلار به این قرارداد اضافه شود.
شرکت انگلیسی مذکور قیمت جدید این قرارداد تسلیحاتی را اعلام نکرد اما گفت که عربستان مابه‌التفاوت این قرارداد را در سال ۲۰۱۴ واریز خواهند کرد.
قرارداد پنهان
این وضعیت در حالی است که در سال ۱۹۵۸، دولت‌های انگلیس و عربستان سعودی مذاکراتی را درباره یک قرارداد تسلیحاتی بی‌سابقه با نام «الیمامه» آغاز کردند و دولت انگلیس برای چندین دهه این معامله را پنهان کرده بود.
قرارداد تسلیحاتی الیمامه، سفارش‌های بسیاری برای دریافت هواپیماهای جنگنده تورنادو، هلیکوپترها، تانک‌ها و مهمات انگلیسی که بیشتر آنها از سوی شرکت صنایع دفاعی و هوافضای «بی ای ئی سیستمز» و شرکت «بریتیش ایرسپیس» ساخته و یا تجهیز می‌شود، را شامل می‌گردد.
عربستان سعودی برای تامین هزینه این معامله، که بزرگترین معامله تسلیحاتی در تاریخ انگلیس محسوب می‌شود، توافق کرد که روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام برای دولت انگلیس و به ویژه شرکتهای نفتی «بی پی» و «رویال داچ شل» تهیه کند.
موفقیت اولیه این قرارداد، که در پایان مبلغی بالغ بر ۴۳ میلیارد پوند هزینه در پی داشت، مدیونِ مارگارت تاچر، نخست وزیر پیشین انگلیس بوده است که برای سرگرفتن این معامله تلاش بسیاری کرد.
قرارداد الیمامه از ابتدا نیز در لفافه‌ای از پنهانکاری قرار داشت و سوء ظن‌هایی را پدید آورد مبنی براینکه این قراردادها نتیجه رشوه و رشوه‌خواری اعضای خاندان سلطنتی عربستان سعودی و مقامات دولت این کشور بوده است.
به نوشته روزنامه دیلی تلگراف، حسابرسیِ حساب الیمامه در وزارت دفاع انگلیس، که از سوی دولت این کشور در سال ۱۹۹۲ به وجود آمد آنچنان پنهانی بود که اعضای مجلس مردم در کمیته نظارت مربوطه اجازه نداشتند آن را ببینند.
این در حالی است که برپایه محاسبات پلیس، بیش از ۶ میلیارد پوند به صورت کمیسیون و رشوه به شماری از نماینده‌ها و واسطه‌گران داده شده است.
همچنین اتهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه مارک تاچر، فرزند مارگارت تاچر در ارتباط با این معامله بحث برانگیز خود به تنهایی و با استفاده از نفوذ سیاسی و روابط مادرش، ۱۸ میلیون دلار به صورت کمیسیون دریافت کرده است.
ادوارد کانینگام، وکیل یکی از کارمندانِ پیشینِ بی ای ئی سیستمز در فوریه سال ۲۰۰۱، درباره یک بودجه ۲۰ میلیون پوندی برای «کارچاق کنی» در رابطه با قرارداد تسلیحاتی الیمامه به اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ (SFO) خبر داد. با وجود این، تا پیش از درز کردن این نامه به روزنامه گاردین در سال ۲۰۰۳، هیچ اقدام دیگری انجام نشد.
گفته می‌شود که اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ پس از آن تحقیقاتی را آغاز کرد که به دستگیری دو تن در نوامبر سال ۲۰۰۴ انجامید.
دیلی تلگراف، در پایان نوامبر ۲۰۰۶ افشا کرد که عربستان سعودی به انگلیس ۱۰ روز مهلت داده است تا تحقیقات اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ را متوقف کند، در غیر این صورت آنها این معامله را به فرانسه واگذار خواهند کرد.
رابرت واردل، رئیس اداره مربوط به کلاهبرداری‌های بزرگ نیز اعلام کرد که از سفیر عربستان سعودی در لبنان دستور مستقیم دارد که این تحقیقات را پایان دهد.
مداخله تونی بلر، نخست وزیر پیشین انگلیس باعث شد پرسش‌ها در رابطه با دغدغههای موجود درباره مناسبات دیپلماتیک بین این کشور و عربستان متوقف شود.
این در حالی است که عربستان سعودی، با معاملات دوجانبه‌ای که هرساله بیش از ۱۵ میلیارد پوند ارزش دارد، بزرگترین شریک تجاری انگلیس در خاورمیانه است.
بی ای ئی سیستمز در نهایت به پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار جریمه در سال ۲۰۱۰ محکوم شد.
به گفته قاضی منطقه‌ای امریکا این شرکت در جرایمی چون «تقلب، دورویی و نقض آگاهانه قانون» دخیل بوده است.
کدام کشور بیشترین تسلیحات را به عربستان می دهد؟
انگلیس بیشترین تسلیحات خود را به عربستان می فروشد. عربستان سعودی از اوایل قرن بیستم تا کنون روابط بسیار نزدیکی با انگلیس و خانواده سلطنتی این کشور داشته است. هم اکنون بیش از یکصد و پنجاه طرح مشترک میان شرکتهای انگلیسی و عربستان وجود دارد و حدود سی هزار انگلیسی در عربستان زندگی می کنند.
عربستان بزرگترین شریک تجاری انگلیس در منطقه است. انگلیس از دهه هزار ونهصد و شصت بزرگترین فروشنده تسلیحات به عربستان است. عربستان نیز در مقابل نفت خود را در اختیار غرب گذاشته است.
جاناتان ادواردز نماینده پارلمان انگلیس در این رابطه می گوید: نظام حاکم در انگلیس به علت منافع اقتصادی، رژیمهای دیکتاتوری منطقه را متحدان کلیدی خود می داند. انگلیس مبادلات نفتی، بانکی و تسلیحاتی گسترده ای با این رژیمها دارد.
کای استیرمن تحلیلگر سیاسی گفت بین سالهای۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، میزان صادرات تسلیحاتی انگلیس به منطقه خاورمیانه تقریبا دو برابر شد اما بیشتر این تسلیحات به عربستان سعودی و امارات عربی متحده فروخته شده است. در این مدت فروش تسلیحات انگلیس به منطقه از رقم چهار میلیارد و نهصد میلیون یورو به نه میلیارد و دویست میلیون یورو افزایش یافته و این افزایش فقط در مدت یک سال بوده است.
وزارت امور خارجه انگلیس در دهه ۱۹۹۰ روابط با عربستان را این گونه توصیف می کند که دو کشور همانند یک خانه هستند که روی دو ستون محکم بنا شده اند که این ستون روابط تجاری و دفاعی است. بر اساس قرارداد تسلیحاتی میان دو کشور، عربستان هر روز ششصد هزار بشکه نفت به انگلیس صادر می کند. بزرگترین شرکت دفاعی انگلیس در بیست سال گذشته از قراردادهای خود با عربستان چهل و سه میلیارد پوند درآمد کسب کرده است.
