امروز پنجشنبه 29 اسفندماه، آخرین ساعات سال 93 است و به زودی بهاری دیگر را تجربه خواهیم کرد.
لحظه تحویل سال در نزد علما دارای آداب و ارزش خاصی است که در سیره بعضی از ایشان شاهد ارج نهادن به این لحظه هستیم.
برخی از بزرگان در این لحظه آداب خاصی را رعایت می‌کنند که بهتر است ما نیز برای معنویت بیشتر لحظات سال تحویلمان و برکت هفت سین رویاهای‌مان به ایشان تأسی جسته و به راه رسم ایشان عمل کنیم.
باشد که سالی پر از معنویت و نور در پیش رو داشته باشیم. این نوشتار به مناسبت آغاز سال 1394 به سبک عملی و سفارشات بزرگان در هنگام تحویل سال پرداخته است.
حاج آقا مجتبی تهرانی(ره)
مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی همیشه قبل از تحویل سال مقید بودند که 365 مرتبه دعای «یا مقلّب القلوب» را به طور کامل بخوانند و برای اینکه این دعاها، تا لحظه تحویل سال تمام شود، از یک ساعت قبل از اعلام عید، شروع می کردند و مشغول خواندن این دعای شریف بودند.
ایشان پس از لحظه تحویل سال هم، مقید بودند که اوّلین چیزی که میل می‌کنند تربت امام حسین علیه‌السلام باشد.
یعنی حضرت استاد در دو روز از سال، مقید بودند که اوّلین چیزی که می‌خورند، تربت امام حسین‌علیه‌السلام باشد؛ یکی عید فطر بود که در ابتدای روز با تربت، افطار می‌کردند، و یکی هم نوروز که بعد از تحویل سال، کمی از آن را میل می‌کردند.
آیت‌الله جوادی آملی
آیت الله جوادی آملی توصیه کرده اند: بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همه ما عنایت فرما.
در لحظه تحویل سال باید به این نکته توجه کنیم که خودمان به دور شمس دین و قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) بچرخیم، نه این که تنها به این اکتفاء کنیم که زمین به دور خورشید بچرخد؛ زیرا این امر به خودی خود بلوغ نیست.
ایشان همچنین تأکید نموده اند: ترک گناه، تطهیر ظاهر و باطن، نظافت لباس و خانه و محیط کار، تغییر روشهای غلط زندگی به روشهای صحیح، تجلیل از والدین، دید و بازدید و صله ارحام، اداء حقوق الناس، راضی شدن از مردم و راضی نمودن دیگران که به عللی از ما ناراضی باشند، شاد نمودن دلها با بخشش، عیادت مریض، دستگیری از فقرا و مستمندان ، ذکر و توجه قلبی و لسانی به خداوند متعال و توسل به اهل البیت علیهم السلام و … تماما از اموری هستند که از علائم استجابت دعای ما هنگام سال تحویل و تحول و تکامل روح و نفس انسان می باشد.
آیت‌الله مظاهری
آیت الله مظاهری فرموده اند: بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همه ما عنایت فرما. و از خداوند متعال با توسل به اهل بیت «علیهم السلام» بخواهید در این سال، تقوا و رابطه با خودش و سلامتی و امنیت، مقدّر شما بکند و فرج حضرت ولی عصر «ارواحنافداه» انشاءالله حاصل شود.
همچنین محدث قمی در مفاتیح، در آخر دستورات ماهها، نمازی در آن روز نقل می کند و بعد از نماز دعائی و در آن دعا شرافت و کرامت آن عید را نقل می کند که خواندن آن خوب است.
ایشان تاکید می کند: هر کس باید جداً حساب سال را و گذشته را بکند و اگر گناهکار است، جداً توبه کند و با حالت توبه وارد سال شود و باید این آتش اختلاف که در همه خانه ها رفته است، با دامن نزدن به آن خاموش شود و از گذشته ها هیچ حرفی زده نشود و گرمی و اتّحاد خانه و خانواده و مجالس با یگدیگر حفظ شود.
آیت‌الله مبشر کاشانی
آیت االله العظمی مبشر کاشانی در خصوص لحظه تحویل سال می فرمایند: نماز و دعاهای خاصی جهت تحویل سال در مفاتیح الجنان و کتب ادعیه دیگر آمده که سزاوار است به آنها عمل شود، مطلب مهم توجه به لزوم تحول در سیر انفسی انسان است که به تحول در طبیعت باید در انسان ایجاد شود پس باید باتوجه دعا کنیم و بگوییم: "یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالناالی احسن الحال"، مدبر و دبیر آفرینش در حوزه حالات بشری ، مقلب القلوب و الابصار، و در طبیعت مدبراللیل والنهار و محول الحول الاحوال است که با تدبیر خود ، جهان را از حالی به حالی متحول نموده و دو آیت خود "لیل و نهار” را تدبیر می کند تا نظام احسن، مستقر و پایدار باشد.
پس از حضرتش مسئلت می نمائیم که حال ما را به "احسن حال" تبدیل نماید زیرا طبیعت بشر به جهت تعاقب و تنازع دو آیت "نفس اماره و لوامه" دستخوش تحولاتی می شود که با تمایلات نفسانی و وساوس شیطانی غالبا سیر نزولی داشته و (اسوء الحال) می گردد و فقط اوست که قدرت تحویل اسوءالحال به احسن الحال را دارد. پس از او می خواهیم تا نظام هستی انسان نیز به احسن الحالات تبدیل شود.
آیت‌الله علوی گرگانی
حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی تأکید نموده اند: تحویل سال باید در حقیقت تحول در روح و روان انسانها و زنده شدن نفس غفلت زده انسان باشد همانطور که در عالم طبیعت نیز بیداری طبیعت به وجود می آید و این همان معنای حقیقی یا محول الحول و الاحوال است و لذا در روایات سفارش شده که در هنگام تحویل سال سیصد و شصت مرتبه ذکر یا محول الحول و الاحوال الی آخر خوانده شود که این خود شاید باعث بیداری نفس انسان در این دنیای ظلمانی و پر از فتنه شود و چقدر خوب است که علاوه بر هفت سین باستانی از هفت سین قرآنی که امیرالمومنین علی علیه السلام دستور داده اند استفاده شود و آن این است که: بر روی ظرف چینی با زعفرانی که با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود:
1. سلام علی آل یاسین
2. سلام علی نوح فی العالمین
3. سلام علی ابراهیم
4. سلام علی موسی و هارون
5. سلام قولا من رب رحیم
6. سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین
7. سلام هی حتی مطلع الفجر.
سپس این نوشته ها با آب شسته شود (که بهتر است آب زمزم و یا باران باشد) و آب جمع شده را به افراد خانواده بنوشانید امید است که باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود.
