صراط: در سال 1393 هنرِ موسیقی با حاشیه‌های بسیاری همراه بود. برخی از کنسرت‌های موسیقی در شهرستان‌ها لغو شد و برخی از اهالی موسیقی از رخدادهای سال 93 خاطره خوشی ندارند. لغو کنسرت‌های موسیقی بهانه‌ای بود که به دستِ رسانه‌هایی می‌افتاد که با ایران دشمنی دیرینه‌ای دارند و از هر فرصتی برای مخدوش کردن چهره ایران در مجامع بین‌المللی استفاده می‌کنند.
آخرین موردِ لغو کنسرت موسیقی در سال 93 مربوط به لغو کنسرت علیرضا قربانی بود که اجرای این خواننده به همراه گروه «اشتیاق» در تاریخ 6 اسفند 93 در دانشگاه آزاد گلبهار به دستور دادستان عمومی چناران لغو شد. این کنسرت در حالی لغو شد که تمام مجوزهای لازم را از مراجع قانونی اخذ کرده بود. لغو این کنسرت اوج حاشیه‌ها را رقم زد و این پرسش را بار دیگر و البته این بار اساسی‌تر به ذهن رساند که چاره اعمال نظر شخصی در لغو کنسرت‌های موسیقی چیست و حرف آخر در این باره را چه کسی می‌زند؟
در روزهای پایانی سال 1393 برای یافتن برخی از پرسش‌ها درباره لغو کنسرت‌های موسیقی با حجت الاسلام هادی صادقی معاون فرهنگی قوه قضاییه هم صحبت شدیم تا نکته‌های قانونی لغو کنسرت‌های موسیقی را از او جویا شویم.
حجت الاسلام هادی صادقی درباره لغو کنسرت از سوی دادستان چناران می‌گوید: دادستان‌ها می‌توانند در جایی که تخلفی عمومی صورت گیرد، ورود کنند، البته به شرطی که تخلفی باشد و یا اینکه زمینه تخلف وجود داشته باشد. اما اینکه در مشهد و در این مورد خاص تخلفی بوده و یا امکان بروز تخلف وجود داشته ما آنجا نبوده‌ایم که بخواهیم قضاوت کنیم.
وی ادامه داد: باید تاکید کنم که دادستان برای جلوگیری از بروز تخلف می‌تواند ورود کند نه برای جلوگیری از اجرای کنسرت موسیقی. دادستان طبق موازین قانونی می‌تواند در مواردی که امنیت عمومی را به خطر بیاندازد ورود کند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه درباره جلوگیری برخی از ارگان‌ها از برگزاری کنسرت‌های موسیقی گفت: اصل بر این است که کنسرت موسیقی خلاف قانون نیست و کسی نمی‌تواند از برگزاری هیچ کنسرتی جلوگیری کند. حال ممکن است این پرسش مطرح شود که؛ اگر در حین برگزاری کنسرت مُحَرماتی صورت گیرد، آیا نباید از این امر جلوگیری کرد؟ من به مصداق کاری ندارم و مورد خاصی مد نظرم نیست اما اگر اختلاطی انجام شود باید جلوگیری کرد.
صادقی در مورد لغو کنسرت علیرضا قربانی در استان خراسان رضوی گفت: باید بگویم که اگر تخلفی در کار بوده و دادستان وارد عمل شده از نظر قانونی منعی ندارد و درست است اما اگر تخلفی در کار نبوده، کاری که دادستان انجام داده قانونی نیست.
وی درباره اعطای مجوز از سوی یک ارگان و احترام دیگر ارگان‌ها به مجوزهای صادر شده، گفت: من هم شنیده‌ام که می‌گویند برای برگزاری مناسب کنسرت‌های موسیقی باید یک ارگان به عنوان مرجع وجود داشته باشد و وقتی این ارگان مجوزی صادری می‌کند همه باید تابع آن باشند. این حرف از جهاتی خوب است. اما باید هماهنگی‌ها انجام شود تا همهٔ ارگان‌ها تصمیم‌های این مرجع را بپذیرند.
صادقی ادامه داد: شرط دیگری برای این امر وجود دارد که عبارتست از: ارگانی که قرار است حرف آخر را بزند باید به وظایفش به طور کامل عمل کند. اگر آن ارگان کارش را درست و کامل انجام دهد همه چیز خوب است اما اگر این ارگان وظایفش را کامل انجام نداد چه؟ در این هنگام است که ارگان دیگری باید وارد عمل شود. در کل باید بگویم؛ اینکه یک نفر حرف اول و آخر را بزند خیلی سخن دقیقی نیست.
معاون فرهنگی قوه قضاییه تاکید کرد: من هم معتقدم که این کش مکش‌ها نباید باشد و باید حل شود. بخش‌های مختلف مانند نیروی انتظامی، دادستانی و وزارت ارشاد باید با هم همکاری کنند و اگر شرایط مساعد بود مجوز برگزاری کنسرت را بدهند و از کنسرت به طور کامل پشتیبانی کنند.
وی ادامه داد: وزارت ارشاد اگر می‌خواهد مجوزی را صادر کند که به نتیجه برسد و مشکلی هم پیش نیاید و جامعه هنری هم دل چرکین نشوند، لازمه‌اش این است که با ارگان‌های دیگر هماهنگ کند و از نظر امنیتی، ارزشی، اخلاقی و ابعاد دیگر مسئله را بسنجد. اما اگر نهادی آمد و بدون هماهنگی و بدون توجه به هشدارهای دیگر نهاد‌ها عمل کرد، شرایط چندان مساعد پیش نمی‌رود.
وی در پاسخ به این پرسش که «کنسرت علیرضا قربانی تمام مجوز‌ها را گرفته، اما باز هم لغو شد، علتش چیست؟» اظهار کرد: من نمی‌دانم در این مورد خاص هماهنگی‌ها انجام شده یا نه، اما در هر حال این هماهنگی باید اتفاق بیافتد.
وی ادامه داد: در برگزاری کنسرت‌های موسیقی باید از مواردی که موجب ناهماهنگی اجتماعی می‌شود، جلوگیری شود. مانند ناراحتی برخی‌ها از برگزاری کنسرت که موجب اختلاف و آشوب می‌شود. البته نمی‌توان همه کنسرت‌های موسیقی را به این دلیل لغو کرد که عده‌ای از برگزاری آن ناراحتند. اما می‌توان به آثار و تبعات اجتماعی توجه کرد، چرا که گاهی برگزاری برخی برنامه‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند. اگر با آرامش و امنیت عمل شود به طور حتم برگزاری کنسرت‌های موسیقی موفق‌تر خواهد بود و نتیجه بهتری هم در بر دارد.
صادقی با اشاره به مشکلاتی که در برگزاری برخی کنسرتها پدید می‌آید، گفت: اختلاط نامناسب زن و مرد در کنسرت‌های موسیقی بسیار گزارش شده است و همین موارد است که مشکل ایجاد می‌کند. باید بگویم که گزارش‌هایی به دست ما می‌رسد که برخی از کنسرت‌های موسیقی با فرهنگ ما فاصله دارند. در عین حال کنسرت‌هایی که به موسیقی ایرانی و سنتی و به موسیقی فاخر می‌پردازند را باید حمایت کنیم. متاسفانه گاهی تر و خشک با هم می‌سوزند. حتی گاهی برخی کنسرتها که انقلابی‌اند و مفاهیم عالی را ترویج می‌دهند نیز با مشکل مواجه می‌شوند. وقتی ملاحظه‌ها و هماهنگی‌های لازم و تعامل کامل انجام شود، دیگر از این اتفاق‌ها نمی‌افتد.
وی تاکید کرد: مسئولان مربوطه باید از این مشکلات پیشگیری کنند و نگذارند که کنسرتها با درگیری و نزاع همراه شود. هماهنگی مهم‌ترین اصل است. مسئولان ارشاد در استان‌ها باید هماهنگی بیشتری در حل مشکلات داشته باشند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه درباره نظر برخی از مراجع تقلید مبنی بر حرام بودن موسیقی و در پاسخ به این پرسش که آیا نظر این مراجع می‌تواند منع قانونی برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی محسوب شود یا خیر، گفت: کشور نمی‌تواند با تعدد نظر‌ها اداره شود. همه مراجع تفلید نظرشان محترم است و مقلدانشان باید به نظراتشان پایبند باشند و عمل کنند. اما قوانین کشور برپایه نظر یک مرجع است و آن هم مقام معظم رهبری است.
وی در پایان تاکید کرد: در زمینه موسیقی هم اصل بر نظر رهبری است. جایی که اختلاف نظر زیاد می‌شود نمی‌توان به اجماع رسید و باید به نظر یک مرجع اکتفا کرد.
آخرین موردِ لغو کنسرت موسیقی در سال 93 مربوط به لغو کنسرت علیرضا قربانی بود که اجرای این خواننده به همراه گروه «اشتیاق» در تاریخ 6 اسفند 93 در دانشگاه آزاد گلبهار به دستور دادستان عمومی چناران لغو شد. این کنسرت در حالی لغو شد که تمام مجوزهای لازم را از مراجع قانونی اخذ کرده بود. لغو این کنسرت اوج حاشیه‌ها را رقم زد و این پرسش را بار دیگر و البته این بار اساسی‌تر به ذهن رساند که چاره اعمال نظر شخصی در لغو کنسرت‌های موسیقی چیست و حرف آخر در این باره را چه کسی می‌زند؟
در روزهای پایانی سال 1393 برای یافتن برخی از پرسش‌ها درباره لغو کنسرت‌های موسیقی با حجت الاسلام هادی صادقی معاون فرهنگی قوه قضاییه هم صحبت شدیم تا نکته‌های قانونی لغو کنسرت‌های موسیقی را از او جویا شویم.
حجت الاسلام هادی صادقی درباره لغو کنسرت از سوی دادستان چناران می‌گوید: دادستان‌ها می‌توانند در جایی که تخلفی عمومی صورت گیرد، ورود کنند، البته به شرطی که تخلفی باشد و یا اینکه زمینه تخلف وجود داشته باشد. اما اینکه در مشهد و در این مورد خاص تخلفی بوده و یا امکان بروز تخلف وجود داشته ما آنجا نبوده‌ایم که بخواهیم قضاوت کنیم.
وی ادامه داد: باید تاکید کنم که دادستان برای جلوگیری از بروز تخلف می‌تواند ورود کند نه برای جلوگیری از اجرای کنسرت موسیقی. دادستان طبق موازین قانونی می‌تواند در مواردی که امنیت عمومی را به خطر بیاندازد ورود کند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه درباره جلوگیری برخی از ارگان‌ها از برگزاری کنسرت‌های موسیقی گفت: اصل بر این است که کنسرت موسیقی خلاف قانون نیست و کسی نمی‌تواند از برگزاری هیچ کنسرتی جلوگیری کند. حال ممکن است این پرسش مطرح شود که؛ اگر در حین برگزاری کنسرت مُحَرماتی صورت گیرد، آیا نباید از این امر جلوگیری کرد؟ من به مصداق کاری ندارم و مورد خاصی مد نظرم نیست اما اگر اختلاطی انجام شود باید جلوگیری کرد.
صادقی در مورد لغو کنسرت علیرضا قربانی در استان خراسان رضوی گفت: باید بگویم که اگر تخلفی در کار بوده و دادستان وارد عمل شده از نظر قانونی منعی ندارد و درست است اما اگر تخلفی در کار نبوده، کاری که دادستان انجام داده قانونی نیست.
وی درباره اعطای مجوز از سوی یک ارگان و احترام دیگر ارگان‌ها به مجوزهای صادر شده، گفت: من هم شنیده‌ام که می‌گویند برای برگزاری مناسب کنسرت‌های موسیقی باید یک ارگان به عنوان مرجع وجود داشته باشد و وقتی این ارگان مجوزی صادری می‌کند همه باید تابع آن باشند. این حرف از جهاتی خوب است. اما باید هماهنگی‌ها انجام شود تا همهٔ ارگان‌ها تصمیم‌های این مرجع را بپذیرند.
صادقی ادامه داد: شرط دیگری برای این امر وجود دارد که عبارتست از: ارگانی که قرار است حرف آخر را بزند باید به وظایفش به طور کامل عمل کند. اگر آن ارگان کارش را درست و کامل انجام دهد همه چیز خوب است اما اگر این ارگان وظایفش را کامل انجام نداد چه؟ در این هنگام است که ارگان دیگری باید وارد عمل شود. در کل باید بگویم؛ اینکه یک نفر حرف اول و آخر را بزند خیلی سخن دقیقی نیست.
معاون فرهنگی قوه قضاییه تاکید کرد: من هم معتقدم که این کش مکش‌ها نباید باشد و باید حل شود. بخش‌های مختلف مانند نیروی انتظامی، دادستانی و وزارت ارشاد باید با هم همکاری کنند و اگر شرایط مساعد بود مجوز برگزاری کنسرت را بدهند و از کنسرت به طور کامل پشتیبانی کنند.
وی ادامه داد: وزارت ارشاد اگر می‌خواهد مجوزی را صادر کند که به نتیجه برسد و مشکلی هم پیش نیاید و جامعه هنری هم دل چرکین نشوند، لازمه‌اش این است که با ارگان‌های دیگر هماهنگ کند و از نظر امنیتی، ارزشی، اخلاقی و ابعاد دیگر مسئله را بسنجد. اما اگر نهادی آمد و بدون هماهنگی و بدون توجه به هشدارهای دیگر نهاد‌ها عمل کرد، شرایط چندان مساعد پیش نمی‌رود.
وی در پاسخ به این پرسش که «کنسرت علیرضا قربانی تمام مجوز‌ها را گرفته، اما باز هم لغو شد، علتش چیست؟» اظهار کرد: من نمی‌دانم در این مورد خاص هماهنگی‌ها انجام شده یا نه، اما در هر حال این هماهنگی باید اتفاق بیافتد.
وی ادامه داد: در برگزاری کنسرت‌های موسیقی باید از مواردی که موجب ناهماهنگی اجتماعی می‌شود، جلوگیری شود. مانند ناراحتی برخی‌ها از برگزاری کنسرت که موجب اختلاف و آشوب می‌شود. البته نمی‌توان همه کنسرت‌های موسیقی را به این دلیل لغو کرد که عده‌ای از برگزاری آن ناراحتند. اما می‌توان به آثار و تبعات اجتماعی توجه کرد، چرا که گاهی برگزاری برخی برنامه‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند. اگر با آرامش و امنیت عمل شود به طور حتم برگزاری کنسرت‌های موسیقی موفق‌تر خواهد بود و نتیجه بهتری هم در بر دارد.
صادقی با اشاره به مشکلاتی که در برگزاری برخی کنسرتها پدید می‌آید، گفت: اختلاط نامناسب زن و مرد در کنسرت‌های موسیقی بسیار گزارش شده است و همین موارد است که مشکل ایجاد می‌کند. باید بگویم که گزارش‌هایی به دست ما می‌رسد که برخی از کنسرت‌های موسیقی با فرهنگ ما فاصله دارند. در عین حال کنسرت‌هایی که به موسیقی ایرانی و سنتی و به موسیقی فاخر می‌پردازند را باید حمایت کنیم. متاسفانه گاهی تر و خشک با هم می‌سوزند. حتی گاهی برخی کنسرتها که انقلابی‌اند و مفاهیم عالی را ترویج می‌دهند نیز با مشکل مواجه می‌شوند. وقتی ملاحظه‌ها و هماهنگی‌های لازم و تعامل کامل انجام شود، دیگر از این اتفاق‌ها نمی‌افتد.
وی تاکید کرد: مسئولان مربوطه باید از این مشکلات پیشگیری کنند و نگذارند که کنسرتها با درگیری و نزاع همراه شود. هماهنگی مهم‌ترین اصل است. مسئولان ارشاد در استان‌ها باید هماهنگی بیشتری در حل مشکلات داشته باشند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه درباره نظر برخی از مراجع تقلید مبنی بر حرام بودن موسیقی و در پاسخ به این پرسش که آیا نظر این مراجع می‌تواند منع قانونی برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی محسوب شود یا خیر، گفت: کشور نمی‌تواند با تعدد نظر‌ها اداره شود. همه مراجع تفلید نظرشان محترم است و مقلدانشان باید به نظراتشان پایبند باشند و عمل کنند. اما قوانین کشور برپایه نظر یک مرجع است و آن هم مقام معظم رهبری است.
وی در پایان تاکید کرد: در زمینه موسیقی هم اصل بر نظر رهبری است. جایی که اختلاف نظر زیاد می‌شود نمی‌توان به اجماع رسید و باید به نظر یک مرجع اکتفا کرد.
