مقام
معظم رهبری در آستانه دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی (مهر ماه سال جاری)، طی حکمی علاوه بر انتصاب سه عضو حقوقی جدید، راهبردهای اصلی شورا و حوزه فرهنگ
را تعیین کردند. کلیدواژه‌هایی همچون مهندسی فرهنگی، فرهنگ عمومی، آموزش و پژوهش،
سبک زندگی و تولید علم توسط ایشان در اولویت کار بیشتر قرار گرفته بود.
به منظور بررسی نقاط قوت و ضعف شورای عالی انقلاب فرهنگی و نقش حیاتی آن در حوزه حساس فرهنگ، میزگردی با حضور حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم و مهدی ناظمی اردکانی عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) برگزار شد.
بخش دوم این میزگرد از منظرتان می‌گذرد:
* شورا باید سهم خود را در اجرایی شدن مصوبات، تقویت کند
با توجه به اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید برد بین‌المللی داشته باشد و از طرفی هم مقام معظم رهبری فرمودند که مصوبات شورا لازم‌الاجراست، چرا در عملکرد معمولاً چنین نمی‌شود؟
پیروزمند: این که مصوبات شورا لازم‌الاجرا است به صورت قانونی لازم‌الاجراست قانونی مانند بسیاری از قوانینی که قانون‌گذار، آن را به خوبی پیش‌بینی کرده باشد اما مساوی با اجرایی شدن آن نیست. لذا در این اجرایی شدن، شورای عالی انقلاب فرهنگی سهم دارد و باید از این پس نیز این سهم خود را تقویت کند؛ در توصیه‌های شفاهی و کتبی مقام معظم رهبری نسبت به این مسئله تصریح شده که شورا در خصوص اجرایی شدن مصوبات خود اهتمام بیشتری داشته باشد و این سهمی است که شورا باید انجام دهد.
اما این اهتمام بیشتر باید مقارن باشد با انعطاف‌پذیری، همراهی و مساعدت دستگاه‌ها و ساختارهای مربوطه و بنده از این هم فراتر رفتم و گفتم فقط دستگاه‌های رسمی تعیین کننده نیستند بلکه جامعه هدف از جمله آن استاد دانشگاه که در حال حاضر با دانشجویان سر و کار دارد باید تفکرش، اندیشه و اولویتش با این حرکت علمی و فکری پیوند بخورد.
* شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش قرارگاهی و رصدگری جبهه دشمن را بر عهده دارد
ناظمی اردکانی: مقام معظم رهبری درباره شورای عالی انقلاب فرهنگی تعبیر زیبایی به کار برده و فرمودند شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه فرهنگی است. «قرارگاه» واژه‌ای است که در حوزه نظامی نیز به کار گرفته می‌شود و قرارگاه در جایی که فرماندهان هستند مستقر می‌شود و در هیچ منطقی نمی‌گنجد افرادی که در قرارگاه هستند خودشان به صحنه عملیات بروند البته در دوران دفاع مقدس فرمانده‌های بزرگواری داشتیم که در قرارگاه مسئولیت داشتند اما در صحنه عملیات، همراه رزمندگان جنگیدند.
امروز هم همان افرادی که در قرارگاه هستند یعنی بعضی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، در صحنه‌های مقابله با شبهات دشمن و ابهامات به صورت مستقل و مستقیم در صحنه حضور دارند و در حقیقت همان جبهه فرهنگی انقلاب کشور را شکل می‌دهند. این جبهه «فرهنگی انقلاب» واژه‌ای است که به خوبی به کار گرفته شده است. واقعیت آن است که در برابر فرهنگ مهاجم باید جبهه‌گیری کنیم.
جبهه فرهنگی همانند جبهه نظامی نیست که در یک محدوده جغرافیایی شکل بگیرد؛ جبهه یعنی همه کسانی که صاحب فرهنگ هستند و برای حفظ این فرهنگ در مقابل فرهنگ مهاجم مقاومت و جبهه‌گیری می‌کنند. شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش قرارگاهی، هدایت‌گری، رصدگری جبهه دشمن و نشان دادن دشمن را برعهده دارد.
بنابراین عمده‌ترین توقع و انتظار از شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که در نقش قرارگاهی خویش عمل کند و بسیاری از اسناد و مصوبات نیز در همین راستا است شورا باید کاری کند که تمام دستگاه‌های فرهنگی، سیاسی همصدا و هم‌جهت شوند.
امروز ممکن است برخی از دستگاه‌های ما در راستای اهداف فرهنگی کشور عمل نکنند بلکه خلاف آن هم عمل کنند مانند اینکه بخش اقتصادی دقیقاً بر اساس فرهنگ مادی و غربی تصمیماتی بگیرد در حالی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرموده مقام معظم رهبری عنوان قرارگاه مهندسی کشور وظیفه هم‌جهت سازی و منسجم سازی تمام دستگاه‌های کشور اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی چه خصوصی و چه دولتی را بر عهده دارد.
* صاحب‌نظران ما جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی را خوب درک نکرده‌اند
پس چرا ظاهراً آن اندازه‌ای که شورای عالی انقلاب فرهنگی باید نقدپذیری داشته باشد، ندارد؟
ناظمی اردکانی: فکر می‌کنم مباحثی که اول باید به صورت کلان به آنها پرداخت هنوز جای وقت گذاشتن زیادی دارد حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری بر ضرورت وجود شورای عالی و فلسفه وجودی آن، فرمایشات و تاکیدات فراوانی دارند اول باید آن را به خوبی درک کنیم.
قرار است انقلاب اسلامی در بستر خویش در تمام نظامات، تحولاتی را ایجاد کند که در غیر این صورت، فرهنگ مطلوب حاکم نخواهد شد.
اصلاً توقع نداشته باشید که در نظامات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... تغییر ایجاد نکنیم ولی فرهنگ اسلام و فرهنگ مطلوب، بر جامعه حاکم و غالب شود چنین اتفاقی نخواهد افتاد و آن اقدام اولی که حضرت امام (ره) انجام دادند، آن درس، درس بزرگی است. چون به حضرت امام گفتند اجازه دهید شاه سلطنت کند یعنی آن نظام و آن سیستم باشد اما مدیران جامعه از میان متدینان و مسلمانان باشند امام (ره) فرمودند: نه این امکان‌پذیر نیست.
بنابر این ما نمی‌توانیم یک نظام آموزشی- پژوهشی داشته باشیم که ساختار و شاکله آن غربی باشد ولی مدیران مسلمان در آنجا مدیریت کنند و نتایج مثبت داشته باشیم. جمله کلیدی مقام معظم رهبری در سال 85 در خصوص نظام آموزش و پرورش این است که: نظام آموزش و پرورش ما تقلیدی، وارداتی،متسلب، غبارگرفته، نه تنها دینی نیست بلکه متد دینی هم هست؛ زمانی که وزیر آموزش و پرورش از متدینین است.
به همین دلیل شورای عالی انقلاب فرهنگی تأسیس شده تا در سایه هدایت و رهنمودهای مقام معظم رهبری در این نظامات تغییر ایجاد کند تحت عنوان مهندسی فرهنگی کشور یعنی این نظامات باید تغییر کند بسیاری از قوانین و مقررات حاکم بر نظام ما باید تغییر کند وقتی متناسب با فرهنگ اسلامی تغییر کرد، فرهنگ اسلامی به دنبال آن می‌آید.
از این رو انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی در سایه وجود رهبری انقلاب که آن هم ولی فقیه، اسلام‌شناسی، عالم عامل هست به پیش می‌رود و وجود شورایی به اسم شورای تحول، شورای انقلاب فرهنگی باید تثبیت و قطعی شده و ابهامات آن برطرف شود، بحث‌های زیادی پیرامون ن صورت گیرد تا ضرورتش مشخص شود.
فهم اهمیت والای این جایگاه، موجب تقویت آن خواهد شد ولی عدم فهم مناسب موجب تضعیفش خواهد شد که متاسفانه هم شده است یعنی ما در خلال نظاممان، در مجموع صاحب‌نظران ما جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی را خوب درک نکرده‌ایم و در نتیجه به تضعیف آن انجامیده است.
درست است که ولی فقیه هر سال در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص اهمیت این جایگاه، تاکیدات فراوانی داشتند. یک فرد در نظام ما بیشترین حمایت و تقویت را داشته است در نتیجه صاحب‌نظران، خواص، صاحبان اندیشه ما پیرامون این موضوع کم بررسی و مطالعه کرده‌اند و به اهمیت این جایگاه واقف نشده‌اند و موجب تضعیف موقعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی شده‌اند.
به همین دلیل ممکن است شما به دنبال فلسفه وجودی شورا یا کارکردهای آن باشید آیا همین جایگاه و ساختاری که شورا دارد و افرادی که از سوی مقام معظم رهبری در آن منصوب هستند این که آیا مطلوب است باید پیرامون آن بحث شود. به خصوص بر اساس ارزیابی عملکرد شورا.
بنابر این باید ابتدا مقدمه را طی کنیم تا به مؤخره برسیم اما اگر ابتدا به مؤخره رسیدیم اینجا ممکن است فردی مصوبات شورا را مؤثر بداند و دیگری مؤثر نداند البته باید شخصیت‌های سیاسی و رؤسای قوا هم باشند تا مصوبات شورا ضمانت اجرا داشته و در حکم قانون باشد.
* پیشرفت چشمگیر کمّی و کیفی شورا در مصوبات
پیروزمند: اتفاقاً شورای عالی انقلاب فرهنگی هر چه رو به جلو حرکت می‌کند و به موضوعات به روزتر، مهم‌تر و فعال‌تر در عرصه موضوعات کلان کشور پرداخته است در 10 سال اخیر یک پیشرفت چشمگیری به لحاظ کمی و کیفی در مصوبات شورای عالی اتفاق افتاده و باید قاعدتاً آن را قدر شناخت.
توجه دارید که شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به عمده‌ترین نقاط تاثیرگذار مباحث علمی و فرهنگی کشور ورود پیدا کرده و مصوبات ارزشمندی را داشته است از جمله شورای عالی توسعه فرهنگ قرآنی که به عبارتی مرجع مهمی در ترویج و هماهنگ‌سازی فعالیت‌های قرآنی در کشور و جلب حمایت‌های لازم برای تزریق و تقویت فرهنگ قرآنی به شمار می‌رود و بسیار موثر بوده است.
نسبت به بحث اسلامی شدن دانشگاه، یک فعالیت و جلسات پرحجم و مفیدی برگزار شد که اخیراً نیز به تنظیم سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها منتهی شد. همچنین موضوع آموزش و پرورش که از جمله موضوعات بسیار مهم تلقی می‌شود سند تحول آموزش و پرورش در سالیان اخیر به تصویب رسیده است که این حاصل یک کار مطالعاتی با مشارکت نخبگان موثر در این موضوع انجام پذیرفته است.
نقشه جامع علمی کشور باز مسئله مهم و ملی بوده که طبیعتاً جایگاهی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌توانسته در این خصوص ورود پیدا کند و این شورا پیگیر عملیاتی شدن نقشه جامع علمی کشور است.
* اینکه اعضای شورا، شخصیت‌های سیاسی هستند نمی‌تواند سخن درستی باشد
یکی از نقدهایی که به شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود این است که اکثر اعضای شورا، شخصیت‌های سیاسی هستند. آیا لزوماً باید اعضای شورای عالی فرهنگی افرادی سیاسی باشند؟
ناظمی اردکانی: بنده درست نمی‌دانم که اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، افرادی سیاسی هستند یا خیر، به خصوص اشخاص حقیقی که از جانب مقام معظم رهبری منصوب هستند عمدتاً شخصیت‌های فرهنگی و صاحب فکر و اندیشه و ایده هستند و در حوزه فکری، علمی، فلسفی و فرهنگی مرجعیت دارند. شخصیت‌های سیاسی هم باید حضور داشته باشند تا مصوبات شورا ضمانت اجر داشته باشند.
پیروزمند: نسبت به این که اعضای شورا سیاسی هستند باید گفت شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای اعضای حقیقی و حقوقی است افرادی که ممکن است بیشتر شائبه سیاسی بودن داشته باشند نسبت به اعضای حقوقی است آن هم شأن خاص خود را دارد به دلیل این که آنها بتوانند ضمانت اجرایی مصوبات شورا را تامین کنند به دلیل اینکه شورا بتواند در بدنه اجرایی کشور همراهی کند لذا مابقی اعضای شورا از فرهیختگان به‌نام و تأثیرگذار در رشته‌های متنوعی همچون فلسفه، جامعه‌شناسی، اسلام‌شناسی، تاریخ، علوم تربیتی و علوم پایه و ... طبیعتاً این سخن نمی‌تواند سخن درستی باشد.
* تأسیس ستاد عالی کانون‌های مساجد از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است
آقای ناظمی لطفا به صورت مصداقی، برخی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را بیان کنید.
ناظمی: یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تقویت موضع فرهنگی ما در مقابل فرهنگ غرب به ویژه تقویت فرهنگ اسلامی این است که مساجد ما دارای کانون‌های فرهنگی هنری باشند؛ در حال حاضر حدود ۱۸ هزار کانون فرهنگی هنری مساجد داریم و به برکت همین مصوبه، امروز اقدامات جدی داشته و اثرات فراوانی از خود بر جای گذاشته است، به این معنا که زمینه‌ها را مستعد کرده برای اینکه ما فرهنگ سالم و مطلوبی را بپذیریم، در مقابل فرهنگ‌های نامطلوب جبهه‌گیری کنیم، جوانان و نوجوانان بسیاری در این کانون‌ها مشغول فعالیت بوده و بر حوزه فرهنگ، اثر می‌گذارند.
* قرارگاه‌ها بیشترین دقت را در حرکت‌های دشمن دارند
ما در معضل ریزگردها با زدن ماسک از بروز بیماری جلوگیری میکنیم، در معضلات فرهنگی چه عکس‌العملی باید داشته باشیم؟
ناظمی: بله، در خصوص ریزگردها ما در واقع با زدن ماسک از ورود هوای آلوده به ریه‌هایمان جبهه می‌گیریم، دشمن سعی می‌کند در مقابل فرهنگ، ارزش‌ها نتوانیم جبهه‌گیری کنیم. یک جبهه عقاید، باورها، ارزش‌ها و نمادهای ناسالم را سراغ ما می‌فرستند اما ما جبهه‌گیری نداریم.
جبهه‌گیری کردن یعنی اینکه ما در مقابل دشمن ایستادگی کنیم و نپذیریم. در خصوص جنگ نرم باید گفت جبهه مقابل اصلا متوجه حمله نمی‌شود جبهه جنگ سرد، محسوس است و ما متوجه آن می‌شویم ولی در جنگ نرم اگر شما نقشه دشمن را دریابید دشمن دیگر عمل نخواهد کرد و این یعنی این که هوشیاری لازم است.
از این رو ممکن است شما بگویید لازمه این موضوع آن است که همه مردم هوشیار باشند و آیا جایگاه‌های هشداردهنده باید باشند که در پاسخ باید گفت قرارگاه‌ها بیشترین دقت را در حرکت‌های دشمن دارند تا جبهه خودی را نسبت به دشمن آشنا کنند. بنابر این یکی از کارهای جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی باید همین باشد که از هجومی که در این جبهه صورت می‌گیرد جلوگیری کند.
چه مدت زمانی است که نقشه جامع علمی کشور و اسلامی شدن دانشگاه‌ها به تصویب رسیده است؟
پیروزمند: حدود دو سال است که این موضوع اتفاق افتاده، سند تحول نظام آموزش و پرورش سه سال پیش و قبل از آن نسبت به بحث تهاجم فرهنگی، حجاب و عفاف، کتابخوانی اتفاق افتد خودِ ایجاد فرهنگ عمومی و شکل‌گیری شورای فرهنگ عمومی در کشور به صورت استانی در کل کشور وجود دارد زمینه‌ای شده است تا مسئولین حقیقی و حقوقی، دور هم جمع شوند و درباره مسائل فرهنگی منطقه خویش تبادل نظر کنند.
از شاخصه‌های قوت این سندها آن است که علیرغم آنکه دولت جدید با دولت گذشته سلیقه متفاوتی دارند دولت گذشته که در تصویب این اسناد با ما همکاری داشته، مسئولان ذیربط دولت جدید نیز با استقبال از آنها برخورد می‌کنند یعنی وزیر محترم آموزش و پرورش به دفعات فرموده‌اند که وظیفه اصلی ما تحقق این سند تحول در آموزش و پرورش است.
وزیر محترم علوم فرموده‌اند که نقشه جامع علمی برای ما یک سند بالادستی محسوب می‌شود که خود را ملزم به اجرای آن می‌دانیم. در مهندسی فرهنگی، رئیس جمهور ساختاری که تصویب کردند معاون اول خود را به عنوان شورای راهبری مهندسی فرهنگی قرار دادند و این نشان‌دهنده آن است که هم موضوع را مهم می‌دانند و هم این که سند آن قوت کافی را برای اینکه بتوانند نظام را در حمایت آن بیاورند، دارد.
مسائل دیگری مانند ساماندهی دستگاه‌های فرهنگی، جمعیت، سبک زندگی و مواردی از این دست هم در دستور کار ما قرار دارد و مطالعات جدی نسبت به آنها صورت می‌گیرد.
مقام معظم رهبری در حکم جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، بحث مهندسی فرهنگی، تحول در علوم انسانی و تحول در نظام علمی کشور فرمودند ما هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده‌ایم در حالی که شما می‌فرمایید به نتیجه مطلوب رسیده‌ایم و مقام معظم رهبری بیان می‌کند به تعویق افتادن این امور خصوصاً مهندسی فرهنگی، خطر جدی را متوجه انقلاب می‌کند، آیا بازنگری در این خصوص داشته‌اید؟
پیروزمند: همانطور که آقای دکتر ناظمی فرمودند ما از اعضای شورا نیستیم البته در حاشیه شورا حضور داریم و بیش از 10 سال است که ما سهم ناچیز خود را کمک میکنیم لذا بیگانه نسبت به آنچه که اتفاق افتاده و تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد، نیستیم و از این جهت به عنوان یک فرد مطلع این مباحث را خدمت شما عرض می‌کنم.
اما این که فرمودید که رهبری هم اظهار داشتند این مباحث دنبال شود تا به نتیجه برسد بنده در عین این که نمی‌خواهم بگویم شورای عالی با همین توان فعلی، تمام ظرفیتش را بالفعل کرده و برای پاسخگویی به این موارد به میدان آورده است دفاعی ندارد اما معتقدم نمودار شورا یک نمودار رو به رشدی بوده است و ادعا هم ندارم که تحول علوم انسانی یا اسلامی شدن دانشگاه‌ها، مهندسی فرهنگی ما به نتایج مورد نظر دست پیدا کرده‌ایم خیر.
عرض کردم شورای عالی در اهتمام به این مسائل و در یک بررسی همه جانبه با مشارکت نخبگان جامعه به یک سند بالادستی در این راستا دست یافته و به این سمت رفته است که ساز و کار اجرایی شدن این سند را پایه‌ریزی کند هر چند که در مواردی هم گام‌هایی را برداشته است اما این که با محقق شدن آنها فاصله داریم می‌خواهم عرض کنم یک سهم به شورا برمی‌گردد و به دلیل ماهیت متنوع و ملی‌‌ای که این نوع موضوعات دارند حتما باید یک اتفاق بین دستگاهی و بین نهادی اتفاق افتد تا شورا بتواند حرکتی را که آغاز کرده به ثمر بنشاند.
*انتظار داریم شورای عالی انقلاب فرهنگی با چه توانی مصوبات خود را عملی کند!
سهم شورای عالی در تحول علمی کشور چیست؟ به این که خودش برود به جای صاحبان علم در رشته‌های مختلف، علم تولید کند که قطعا نیست! شورا باید با سیاستگذاری، اولویت‌بندی، رایزنی با مسئولین مربوطه برای این که منابع کشور صرف موارد اولویت‌دار شود به بسترسازی بپردازد. آن عواملی که در میدان بیشترین نقش را ایفا می‌کنند ارباب علم و فرهنگ هستند. لذا بنده از آن طرف سؤال می‌کنم و این سوال متوجه خود بنده به عنوان یک کنش‌گر فرهنگی نیز می‌شود.
فرض کنیم اصلاً شورای عالی فرهنگی وجود نداشت ما چه کرده‌ایم، مگر اسلامی کردن علوم انسانی سخنی است که مقام معظم رهبری از سال 88 مطرح کرده‌اند، نه. بلکه حرفی است که امام راحل سال 59 عنوان کردند از باب علوم در رشته‌های مختلف اگر فرضا ما هزار استاد دانشگاه داریم به طور مثال چند نفر از آنها دغدغه تولید اقتصاد اسلامی را دارند.
می‌خواهم بگویم هر کدام از ما تا چه اندازه سهم خویش را ایفا کرده‌ایم و اگر به هر میزان به وظیفه خویش عمل نکنیم انتظار داریم شورای عالی انقلاب فرهنگی با چه توانی مصوبات خویش را پیش ببرد چه برسد به این که در این میان بین شورای عالی و کنشگران فرهنگی یک واسطه‌هایی به نام ساختارهای علمی فرهنگی وجود دارد این ساختارهای علمی فرهنگی تا چه اندازه برای این که در درون خودشان حرکتی ایجاد شود تا بر توان کشور افزوده شود، منعطف بوده و تلاش کرده‌اند.
* تهیه سندها به اندازه کافی انجام شد باید به دنبال اجرایی کردن مصوبات برویم
ناظمی اردکانی: نقشه مهندسی فرهنگی کشور در دوره قبل مصوب شد که ضعف‌هایی هم داشت و دولت جدید، مجدداً آن را ویرایش کرد بعضی از مواردی که لازم بود اصلاح نمود و طی چند جلسه به ریاست آقای روحانی، بخش‌هایی از نقشه تدوین و ابلاغ شد و از این رو نقشه مهندسی فرهنگی، نقشه‌ای است که در دو دولت با رویکردهای متفاوت امروز مورد تایید قرار گرفته است.
با توجه به اینکه مقام معظم رهبری تاکید فرمودند این دوره شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهیه سندها به اندازه لازم انجام شد بنابراین لازم است به دنبال اجرایی کردن این مصوبات برویم و اگر ما در این راستا گام برداریم ثمرات آن را می‌توان در 4-5 سال آینده ببینیم و تحقق این موضوع به سرعت اتفاق نخواهد افتاد.
ما باید بر اساس نقشه جامع علمی و نقشه مهندسی فرهنگی کشور بتوانیم مجموعه امکانات و توانایی‌های خودمان را در کنار هم و با ویژگی تضایفی به کار بگیریم.
* کارهای کارشناسی شده فقط معطوف به اعضای شناخته شده شورا نیست
با این وجود جایگاه و تأثیری که شورای عالی انقلاب فرهنگی دارد چه می‌شود؟
پیروزمند: بنده نمی‌گویم شورای عالی انقلاب فرهنگی کم‌کاری نداشته است بلکه در جاهایی هم خود ما منتقد بوده و هستیم اما این که عده‌ای با بی‌انصافی این حجم کارهای کارشناسی که فقط معطوف به اعضای شناخته شده شورا نیست، و این کارها دارای عقبه بوده و این عقبه تقویت شده و باز هم باید تقویت شود از روی کم اطلاعی یا اغراض دیگری، کارکرد و عملکرد شورا را نادیده بگیرند و جایگاه اصیلی که دارد را زیر سؤال ببرند به اعتقاد بنده کار درستی نیست.
برای روشن شدن موضوع می‌گویم که مسئله فرهنگ، بهبود و انقلاب، پیشرفت فرهنگی به عوامل بسیاری بستگی دارد.
مسئله پیشرفت الگوی اسلامی- ایرانی در کشور را چه کسی باید پیگیری کند؟ اگر حل نشود 10 تا شورای عالی انقلاب فرهنگی هم بیشترین فعالیت را داشته باشد نمی‌توانند، سبک زندگی اسلامی را چه کسی باید تعریف کند و اگر تعریف نشود و البته تنها به تعریف نیست اجرایی‌سازی، عوامل و موانع آن را چه کسی باید بیان کند.آیا 4 نفر به عنوان اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی باید رفتار بکنند و آیا این مسائل از جمله مباحثی است که اصحاب فرهنگ باید منتظر بمانند اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی حرکتی کنند تا آنها هم در ادامه فعالیتی داشته باشند.
متأسفانه برخی گمان می‌کنند افرادی در شورا دور هم نشسته‌اند و گپ سیاسی می‌زنند که با مسائل فرهنگی کشور آشنا نیستند و در صحنه حضور ندارند، اینگونه نیست.
* دشمن تلاش بسیاری دارد تا قوت‌های ما را به ضعف تبدیل کند
عده‌ای می‌پرسند همه این حرف‌ها و مصوبات درست، اما چه تأثیر عملی داشته است؟ سهم شورای عالی انقلاب فرهنگی در پیشبرد فرهنگی کشور چقدر است؟
ناظمی اردکانی: پاسخ به این سؤال آسان نیست چه بسا اگر شما این سوال را از صدا و سیما بپرسید، یا اینکه سهم آموزش و پرورش چه اندازه است؟ ممکن است کسی از جنبه‌ای این انتقادات را متوجه آموزش و پرورش کند و بگوید در مرحله شکل‌گیری هر نسلی، مسائل ابتدا از نظر آموزش و پرورش عبور می‌کند و اگر ما شاهد محصول مطلوب‌مان نیستیم باید آموزش و پرورش را توبیخ کنیم.
امروز به گونه‌ای است که همه دیدگاه‌های مختلف با علامت و نشان رهبری حرکت می‌کنند. فتنه برای چه اتفاق افتاد؟! برای اینکه این جهت‌ها را از بین ببرد و هم جهتی‌ها را مخدوش کند. هدف را گم کند. امروز هدف برای ما مشخص است اکثریت مردم ما متوجه هدف هستند.
اینها دستاوردهای بزرگی است که در حوزه فرهنگ به دست آورده‌ایم. امروز دشمن تلاش جدی دارد که در منطقه کشورهای اسلامی، حوزه خاورمیانه، هرگونه فتنه و آشوبی که می‌تواند انجام دهد و انجام هم داده است. همه قدرت‌های زور و تزویر دنیا در حال توطئه هستند و در این میان کشوری وجود دارد که اگر دستشان برسد صد دفعه بدتر از جاهای دیگر اقدام خواهند کرد اما دستشان نمی‌رسد. چرا نمی‌رسد مگر اطراف کشورمان دیوار کشیده‌ایم؟!
رژیم صهیونیستی نمی‌تواند در مقابل کشورهایی که از انقلاب اسلامی ایران الگو گرفته‌اند خود را حفظ کند. اینها به برکت فرهنگ و انقلاب اسلامی است علت آن این است مردم ما علیرغم تمام ضعف‌هایی که در حوزه فرهنگ داریم، بنده نفی نمی‌کنم اما این مردم، فهم و درک پیدا کرده‌اند، زنده‌اند و فریب دشمن را نمی‌خورند.
22 بهمن در کشور ما اتفاق افتاد و تحلیل دنیا این بود که مردم دیگر رغبت بلند مرگ بر آمریکا گفتن را ندارند مرگ بر آمریکا گفتن یعنی مرگ بر شیطان گفتن، یعنی فرهنگ دیگری را نفی کردن!
بنابراین دشمن تلاش بسیاری دارد تا قوت‌های ما را به ضعف تبدیل کند اصولا جنگ نرم و تهاجم فرهنگی یعنی همین. از طرف دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی، نقاط قوت و حرکت‌های فرهنگی ما قابل نفی نیست. اگر دیدید کسی شورای عالی انقلاب فرهنگی و نگاه جهانی انقلاب اسلامی را نفی کرد نه نقد، قطعا صددرصد در جبهه دشمن حرکت می‌کند چرا که دشمن همین حرف را می‌گوید. درباره شورای عالی انقلاب فرهنگی و جایگاه و عملکردش ممکن است نقد داشته باشیم اما قطعا آن را نفی نمی‌کنیم.
* از روند رو به رشد شورای عالی انقلاب فرهنگی دفاع می‌کنم/ شورا قدر ظرفیت تأثیرگذار خود را بداند
در خصوص اجرایی نشدن برخی از مصوبات، عده‌ای معتقدند شورای عالی انقلاب فرهنگی به لحاظ ساختاری به یک پوست‌اندازی نیاز دارد و باید در ساختار شورا تحولی به وجود آید، نظر شما در این خصوص چیست؟
پیروزمند: در خصوص ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی ما در ارزیابی‌هایی که داریم نباید مقطعی ارزیابی کنیم که باید در روند ببینیم وقتی عملکرد شورا را در روند مورد مطالعه قرار می‌دهیم بنده از روند رو به رشد و حتی از ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی دفاع می‌کنم.
بدین معنا که شورای عالی هرچه جلو آمده نسبت به موضوعاتی که می‌پردازد موضوعات مؤثرتر و اولویت‌دارتری داشته، رشد کرده است. نسبت به اینکه عقبه علمی لازم برای ایجاد کار کارشناسی خویش رشد کرده، نسبت به اینکه خود اعضاء شورای عالی را در موضوع کار خودشان فعال‌تر کند رشد کرده نسبت به اینکه برای موضوعات مهم، در دبیرخانه شورا ساختارهای داخلی ایجاد کرده و کار گروه‌های دائمی تشکیل دهد رشد کرده، نسبت به اینکه دستگاه‌های اجرایی اعم از دستگاه‌های دولتی که زیر نظر قوه مجریه بوده، دستگاه‌هایی که زیر نظر رهبری هستند درگیر با این کار کند و آنها را دور یک میز بنشاند و متوجه مسئولیتشان کند رشد کرده است این جنبه مثبت ماجرا.
اما در همه این موارد انتظارات بیشتری هم می‌توان داشت یعنی نسبت به اینکه واکنش سریع شورا نسبت به موضوعات بیشتر شود، نسبت به اینکه تور خود را در خصوص درگیر کردن نخبگان جامعه وسیع‌تر پهن کند نسبت به اینکه اجرایی‌سازی مصوبات خویش را بیشتر از گذشته برای آن تدبیر کند باید رشد داشته باشد و این اتفاقی است که باید بیفتد و همین‌طور که فرمودید رهبری هم در حکم جدید شورا نسبت به این موارد، توجه دارند و البته ما هم به سهم ناچیز خودمان علاوه بر توضیحاتی که عرض شد به عنوان یک فرد بیرونی، مشابه شما این تقاضا را داریم که شورای عالی قدر جایگاه و ظرفیت تأثیرگذار خویش را بداند و ان‌شاءالله جامعه فرهنگی کشور شاهد تأثیرگذاری بیشتر این موارد شود.
* شورای عالی انقلاب فرهنگی باید بتواند ذهنیت نخبگان فرهنگی جامعه را هنرمندانه به مسائل اولویت‌دار سوق دهد
اگر بخواهیم وضع موجود جامعه را با وضع ترسیمی شورای عالی انقلاب فرهنگی مقایسه کنیم و تطبیق دهیم آیا روند کنونی جامعه، زمینه عملی شدن مصوبات شورا را فراهم خواهد کرد؟
پیروزمند: اینکه جامعه به آن سمت می‌رود یا خیر تابع این است که ما چقدر بتوانیم سازوکار و اجرایی شدن مصوبات فراهم کنیم. وقتی می‌گوییم اجرایی شدن یعنی آن توجه و اشکالی که بعضی از منتقدین دارند را باید توجه داشت، این صحبتی که بنده دارم این تصور القا نشود که پس 4 تا دستگاه هستند و شورای عالی قرار است دستور دهد و آنها هم باید دستورپذیر باشند سپس در این خصوص بودجه هزینه کنیم بنابراین می‌شود! نه اصلا این تلقی نسبت به فرهنگ غلط است.
ناظمی‌اردکانی: و شورای عالی هم اصلا چنین تلقی‌ای ندارد.
پیروزمند: اصولا چنین تلقی‌ای وجود نداشته است تا ما وقتی می‌خواهیم اشکال کنیم بگوئیم این نوع مدیریت فرهنگی اشتباه است یا اینکه بگوئیم شما جایگاه قانونی داشته‌اید اما عمل نکرده‌اید، چون عمل نکردید نشده است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در ایده آل‌ترین وضعیت باید بسترسازی کند باید بتواند جریان‌سازی و زمینه گفتمان‌سازی را فراهم کند آنچه که در کف میدان، سرنوشت فرهنگی کشور را رقم می‌زند کنشگران فرهنگی‌اند که افسران این کنشگران هم نخبگان فرهنگی هستند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی باید این هنر را داشته باشد که بتواند ذهنیت نخبگان فرهنگی کشور را نه به صورت تحمیلی به سوی مسائل اولویت‌دار با روش‌های اولویت‌دار نسبت به مخاطبان اولویت‌دار سوق دهد اگر به هر دلیلی اینها مقاومت کنند معلوم است که این می‌تواند با بدنه علمی کشور ارتباط برقرار کند یا خیر.
اینکه می‌تواند یا نه به عوامل مختلفی بستگی دارد به قوت آنچه که تصویب شده بستگی دارد به الزامات اجرایی‌سازی و نوع پیگیری شورای عالی انقلاب فرهنگی بستگی دارد به پذیرش، همراهی و انعطاف دستگاه‌های فرهنگی بستگی دارد. به میزان فعالیت و ابتکار عمل و درگیری کنشگران فرهنگی بستگی دارد به اتفاقات فرهنگی که پیرامون ما یعنی در محیط بیرونی ما همزمان در حال اتفاق است و رقبای فرهنگی اگر نگوئیم دشمنان فرهنگی که می‌کوشیم دشمنان فرهنگی،حرکت و اقدامی که آنها همزمان انجام می دهند بستگی دارد چون بنا نیست که آنها همان جایی که هستند، بیایستند و ما هم هر کاری دلمان می‌خواهد انجام دهیم البته که آنها هم پیش می‌روند و اتفاقا همین حرف، جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی را مشخص می‌کند یعنی یکی باید بالا بایستد و این اتفاقات را ببیند، صحنه را دقیق ببنند و به درستی هم آن را آرایش دهد.
البته این را قبول دارم که یکی از نواقص وضعیت فعلی فرهنگی کشور ما این است که سهم نهادها و دستگاه‌های تأثیرگذار در حوزه فرهنگ مشخص نیست و این اختصاص به شورای عالی انقلاب فرهنگی ندارد.
*فتنه 88 عظیم‌ترین هجوم فرهنگی بود که ملت ما پشت‌سر گذاشت
ناظمی اردکانی: وضعیت فرهنگی ما وضعیت مساعدی است به این دلیل که ما از نظر فرهنگی در برابر دشمن مقاومت میکنیم ما در کشورمان فتنه 88 که عظیم‌ترین هجوم فرهنگی بود را از سر گذراندیم و این نشان می‌دهد این نظام و مجموعه مردم کشور ما از نظر فکری، عقاید، ارزش‌ها ( رچه ممکن است خیلی از مظاهر، مظاهر غربی باشد) به آموزه‌های اسلامی وابستگی دارند.
وقتی عاشورای 88 اتفاق می‌افتد چه کسی در این نظام‌ها پیدا شد که بگوید آنها کار درستی انجام دادند حتی کسانی که طرفدار یک جناح سیاسی خاص بودند. غیر از کسانی که دشمن بودند بله آنها خوشحال شدند امروز هم این‌طور است.
امروز اکثریت جامعه ما به باورها و ارزش‌های اسلامی گرایش جدی دارند. پیاده‌روی اربعین امسال، پدیده کمی نبود، بخش اعظمی از مردم این مسیر را به عشق امام حسین(ع) پیمودند و این قدرت نرم ما در مقابل دشمن است. بنابراین این قدرت‌های نرم را باید حفظ کرد و این هم به برکت وجود چنین جایگاهی است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، یک جایگاه است. جایگاهی که به دنبال آن است تا نظرات رهبری را اعمال کند ممکن است شما بگوئید مجلس، دولت و ... هم هستند. باید گفت بسیاری از اینها تابع رفت و آمد مدیریتی در کشور هستند. یک جا هست که تصمیماتش در حوزه فرهنگ و علم تابع تغییر دولت‌ها و مجلس‌ها و تغییر نگاه‌ها نیست لذا جایگاه شورا جایگاه اصلی حمایت‌کننده از حرکت انقلاب اسلامی است لذا دشمنان با آن مشکل دارند.
دشمن به همان اندازه که با جایگاه ولایت فقیه، شورای نگهبان دشمنی دارد با جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی و با انقلاب مخالف است.
* مشخص نشدن سهم دستگاه‌ها در پیشبرد فرهنگ، امری نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد
چه کسی باید سهم دستگاه‌ها را در خصوص فرهنگ تعیین کند؟
پیروزمند: یکی از نواقص وضعیت فعلی فرهنگی کشور ما این است که سهم نهادها و دستگاه‌های تأثیرگذار مشخص نیست این فقط اختصاص به شورای عالی انقلاب فرهنگی ندارد. به طور مثال اگر بگوئیم آموزش و پرورش مسئول است هم صحیح است که بگوییم 80 درصد مسئولیت متوجه اوست و آموزش و پرورش هم حق دارد بگوید که مگر فقط من سهم دارم،وزارت ارشاد، حوزه علمی، رسانه ملی و ... به ترتیب همین سؤال تکرار می‌شود که سهم شما چیست؟چرا به وظیفه خود عمل نکردید.
بنابراین باید از یک جهت حق داد به دلیل اینکه آنقدر به هم تنیده‌اند و مانند نخود و لوبیا نیستند که نخودها را یک طرف و لوبیاها را طرف دیگر بگذاریم لذا به دلیل اینکه کاری سخت بوده ما نرفتیم سهم دستگاه‌ها را معین کنیم اما از طرف دیگر وقتی پیامدها را که می‌بینیم، متوجه می‌شویم مسأله‌ای نیست که بی‌تفاوت از کنار آن عبور کنیم لذا اگر این اتفاق بیفتد طبعا می‌توانیم وضعیت بهتری داشته باشیم و مهم همانی بود که آقای دکتر ناظمی اردکانی فرمودند که ضعف‌های ما نباید قوت‌هایمان را تحت‌الشعاع قرار دهند و نه قوت‌های علمی فرهنگی موجب شود از ضعف‌ها غفلت کنیم.
ناظمی اردکانی: یکی از کارهای جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که کارکرد تمام دستگاه‌های فرهنگی در درجه اول و سایر دستگاه‌ها از جمله اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و سهم تاثیر آنها را در بهبود و تحول فرهنگ مشخص کند، کار عمیقی،دقیق و لازمی است که تا امروز هنوز اقدامی انجام نشده هرچند ضرورت هم دارد.
و اگر ما بخواهیم جبهه فرهنگی انقلاب را سامان دهیم باید این کار را انجام دهیم و صاحب نظران حوزه فرهنگ با هدایت اعضاء شورای عالی انقلاب فرهنگی به سو حرکت کنند. البته در حوزه فرهنگی کارهایی صورت گرفته است.
نزدیک 430 هزار واحد فرهنگی در کشور داریم تلاش شده کار ساماندهی آنها انجام شود که چگونه این دستگاه‌ها به جای اینکه مقابل هم عمل کنند و بعضا در جهت دشمن حرکت کنند کار می‌کند هم جهت با هم عمل کنند.
در بحث جنگ نرم اگر امروز دیدید یک واحد فرهنگی، دستگاه فرهنگی به جای اینکه علیه دشمن عمل کند علیه نیروهای خودی جبهه‌گیری کند معنای آن چیست؟ معنایش این است که او تحت امر یک قرارگاه فرهنگی دیگری عمل می‌کند اینجا دیگر موضع امتناع نیست و قرارگاه فرهنگی ما باید به جد وارد صحنه شود.
اما در کلان و دراز مدت هم سهم دستگاه‌های فرهنگی و هم سهم دستگاه‌های اقتصادی ما در حوزه فرهنگی را باید شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخص و راهبری کند اما هیچ ارزیابی دقیقی نداشته‌ایم.
* مقام معظم رهبری از عملکرد شورا رضایت کامل ندارند/ نیم قرن تا رسیدن به نقطه مطلوب برای اسلامی کردن علوم انسانی فاصله داریم
پس با این وجود یعنی اگر مقام معظم رهبری از کارکرد شورا انتقاد می‌کنند یعنی انتظاری بیش از توان شورا دارند؟!
پیروزمند: یعنی اینکه توقع بیشتر دارند یعنی اینکه انتظار رهبری بیش از این است و انتظار رهبری یک انتظار واقع بینانه است. رهبری در نگاه به وضعیت فرهنگی کشور، نگاه به حرکت دشمن، نگاه به توان داخلی می‌کند و می‌گوید مثلا در حکم اخیر که شما بروید نسبت به چگونگی تحرک نیروهای خودجوش فرهنگی فکر کنید ایشان می‌فرمایند: نسبت به اسلامی‌سازی علوم انسانی تحرک بیشتری را از خود نشان دهید و این بیانگر آن است که نه نفی کردند آنچه که اتفاق افتاده وگرنه نصب نمی‌کردند و استمرار نمی‌دادند و نه اینکه اعلام رضایت کامل کردند لذا تعدادی از مواردی که در حکم اخیر ایشان است در حکم قبلی هم بوده و این هم البته ناشی از این که شورا کم‌کاری کرده، نیست و این امری طبیعی است.
همین موضوع تحول علوم انسانی مطلبی نیست که در دو دوره شورای عالی انقلاب فرهنگی اتفاق افتد بله اگر ما پرونده این بحث را از سال 59 که امام راحل آن را مطرح کردند، باز کنیم باید دید که اساتید دانشگاه،حوزه‌های علمیه چقدر کار کردند و چه کسی کمتر کار کرده؟ از بنده کمترین ممکن است انتقاد متوجه‌ام باشد تا افراد و نهادهای ذی‌صلاح و مرتبط در این خصوص به هر حال اگر کاستی داشته‌ایم یا نداشته‌ایم ما در این نقطه هستیم.
نقطه‌ای که در همین موضوع اسلامی‌سازی علوم انسانی قرار داریم تا نقطه‌ای که باید به آن برسیم حداقل 50 سال طول می‌کشد آن هم اگر خوب راه برویم، اگر بدویم. نباید سؤال کنیم که شورا به وظایف خود عمل کرده یا خیر بلکه باید بپرسیم از زمان 4 ساله متناسب با اختیاراتی که داشت توانست استفاده بهینه‌ای کند یا خیر.
* ترور دانشمندان هسته‌ای بیانگر ورشکستگی غرب است
ناظمی اردکانی: حضرت آقا از شورای عالی انقلاب فرهنگی، توقعات زیادی به عنوان قرارگاه فرهنگی کشور دارند لذا توصیه و خواسته ایشان آن است که این شورا در حوزه مهندسی فرهنگی، تدوین پیوست فرهنگی تلاش نموده و توسعه پیدا کند دستگاه‌ها را به صف کرده و ضعف‌ها را برطرف کند و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید این توقع را بجا بداند و البته همه ما باید از شورا چنین مطالبه‌ای داشته باشیم.
شورای عالی انقلاب فرهنگی تلاش خود را داشته است؛ یک زمانی است که می‌گوئیم بضاعت ما خیلی بالاست اما زمان دیگر عنوان میکنیم بضاعت ما فراتر از اینها نیست.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند من بهترین شخصیت‌هایی که می شناختم را عضو این شورا کرده‌ام یعنی اینکه بضاعت و توان ما همین حدود است و به همین اندازه هم ما به برکت‌های فراوانی دست یافته‌ایم.
در حوزه علم و فن‌آوری آیا نقش شورای عالی، کم بوده است ممکن است بگویید توقع داشتیم بیش از این باشد. اگر امروز به جای اینکه سند اسلامی کردن دانشگاه‌ها را به تصویب می‌رساندیم اکنون دانشگاه‌های ما اسلامی شده بود و می‌توان چنین توقعی داشت اما بدانید دانشگاه‌های ما سنگرهای اصلی غرب در مقابل انقلاب اسلامی بودند.
درست بعد از پیروزی انقلاب اسلامی غرب در کدام دانشگاه‌ها سنگر گرفت؟! حتی سنگر نظامی. دانشگاه‌ها با محتوای علمی که از غرب داشتند مقابل انقلاب اسلامی می‌ایستادند چون فکر غرب است که انقلاب اسلامی را نمی‌پذیرد آیا امروز هم همین‌طور است؟ خیر قطعا تغییر کرده است. صحیح است که هنوز اثراتش وجود دارد و این بدان معنا نیست که ما در دانشگاه‌ها تغییر ایجاد نکردیم که اگر این‌طور بود از درون این دانشگاه‌ها شهیدان شهریاری، علی محمدی‌ها بیرون نمی‌آمد.
ما در حوزه علم به جایی رسیده‌ایم که دشمن علیرغم ادعاهای بلندش، سالیان سال مجبور است دانشمندان هسته‌ای ما را ترور کند و این یعنی ورشکستگی غرب و برای صاحب‌نظران غربی، این نکات جدی است.
به هرحال شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم، فن‌آوری و دانشگاه‌ها تلاش‌های جدی و اساسی داشته است. خواسته حضرت آقا از ما برای ساخت تمدن اسلامی منجر به ترسیم نقشه جامع علمی کشور شده است هرچند ما نسبت به مصوبات و نحوه اجرایی شدن آنها نقد داریم اما قطعا باید از این قوت‌ها استفاده کنیم و در جهت رفع ضعف‌ها تلاش کنیم.
* تاکنون چند پیوست فرهنگی به سرانجام رسیده است؟
ناظمی اردکانی: هیچ موردی هنوز تصویب نشده است. چون پیوست فرهنگی تا بخواهد دستورالعمل و ضوابطش تهیه شود البته کاری نیست که شورای عالی انقلاب فرهنگی به تنهایی این کار را انجام دهد همه دستگاه‌ها با ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ورود پیدا کند.
باید از شورای عالی انقلاب فرهنگی انتظار داشت در حوزه پیوست فرهنگی، کار خویش را به نتیجه برساند و برآیند فکرها، اندیشه‌ها و تلاش‌های پژوهشگران کشور آن را به نتیجه می‌رساند. امروز بعضی موضوعات و پیوست‌های فرهنگی، ما هیچ پژوهش متقنی ندارند. چه کسی باید انجام دهد؟ البته یکی از نیروهای متعهد و ارزشی یک رساله دکتری در این خصوص دارد که سه سال آینده به ثمر می‌نشیند بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی اثرات ضمنی خود را دارد.
* تا چه اندازه موفق بوده‌اید؟
ناظمی اردکانی: تنها وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست چرا که همه دستگاه‌ها باید به وظایف خود عمل کنند. ما در بودجه کشور، یک برنامه پنج ساله‌ای تدوین کرده‌ایم بنا بود به رشد اقتصادی چند درصد برسیم، چه شد؟ نرسیدیم! ممکن است کسی بگوید اصل برنامه اشکال داشت که باید بررسی شود. امکان دارد یک صاحب‌نظری بگوید مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، کشور را دچار بحران کرده است اینجا باید از او سؤال کرد کدام مصوبه چنین کاری کرده است؟! این مصوبه اگر اجرایی می‌شد چنین اتفاقی می‌افتاد در حالی که هنوز اجرایی نشده است.
