صراط: روز گذشته بیست و ششمین قسمت از برنامه «حذف و اضافه» در آستانه برگزاری پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار، با بررسی این پدیده مردمی و تآثیر آن بر دانشجو و فضای دانشگاه به طور زنده روی آنتن شبکه سه سیما رفت.
در ابتدا خلاصه ای از قسمت پیشین این برنامه پخش شد و در آیتم خبرنامه به آخرین تحولات هفته گذشته دانشگاه ها پرداخته شد.
پرسش پیامکی قسمت بیست و ششم برنامه «حذف و اضافه» اینگونه طرح شد: «کدام جشنواره را در پرداخت به دغدغه های دانشجویان موفق تر میدانید؟ 1) جشنواره فیلم فجر، 2) جشنواره فیلم عمار».
در ابتدای برنامه محمدحسن یادگاری، از دانشجویان مستندساز جوان و برگزیده جشنواره مردمی فیلم عمار، میهمان برنامه «حذف و اضافه» شد.
وی در ابتدای گفتگو بیان داشت: بنده دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی رسانه دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هستم. فیلمسازی را بصورت حرفه ای از آموزشگاه های سینمایی آموختم و به مرور بصورت تجربی شروع به ساخت فیلم های کوتاه کردم. اما از زمانی جدی تر دنبال کردم که علاقه بنده به رشته رسانه بیشتر شد.
وی افزود: در عرف جامعه هرچه بچه باهوش و بااستعداد است باید رشته های پزشکی یا مهندسی بخواند. شکر خدا بنده نیز شامل حال این دسته بودم. اما اینکه شما بخواهید تغییر رشته بدهید از رشتههای مهندسی به رشتههای به ادعای من جدی مثل هنر یا علوم انسانی خودش یک مسئله بزرگ است.
وی گفت: مستند «داوطلبین عزیز» به همین انتخاب رشته و اهمیت مدرکی که یک رشته به رشته دیگر می تواند داشته باشد، می پردازد. متاسفانه در جامعه ما مثلا لیسانس مهندسی از یک دانشگاه از اعتبار بالاتری نسبت به کارشناسی یک رشته فلسفی برخوردار است. این آن استارت اولیه برای تولید این فیلم برای ما شد. طول مدت ساخت این فیلم 6 ماه بصورت فشرده بوده است.
یادگاری درباره جشنواره فیلم عمار بیان داشت: عمار الزامات فرمی خاصی ندارد که حتما در این قالب یا این زمان فیلم بپذیرد. بلکه بیشتر الزامات محتوایی دارد که بیشتر دغدغههای جشنواره است و به دنبال آن است. فیلم بنده نیز در بخش «نقد درون گفتمانی» برنده شد.
وی اضافه کرد: موضوع «داوطلبین عزیز» نیز به نظر من از آن دست موضوعاتی است که به دلیل مصلحت اندیشیهایی که بعد از 30 سال در انقلاب ما پیش میآید و به بسیاری از موضوعات بها داده نم شود، خداروشکر در عمار این به ارزشهای اولیه انقلاب بازگشت.
وی ادامه داد: به طور مجدد بعد از آن حوادث تاسف بار 88 آن انرژی و نگاه به مملکت تزریق شد. عمار در پی آن حوادث پیش قدم شد و آن نگاه ارزشی مومنانه و انقلابی را در فضای فرهنگ و هنر تزریق کرد.
کارگردان فیلم «داوطلبین عزیز» پیرامون مستند خود بیان داشت: قصه فیلم از یک دغدغه شخصی بنده شروع شد و آن اینکه همه دانش آموزان ایرانی در پروسه چندساله خود در دبیرستان، بهترین دوره زندگی خود را از دست می دهند برای موضوعی به نام کنکور! حتی در دوره ای این کنکور یک معضل بود. در این شرایط همه مدارس دغدغهشان این است که قبولی بدهند. تک رقمی بدهند. آمار خود را بالا ببرند. ولی هیچ کسی نمیگوید خلاقیت و استعداد در ذهن بچههای این سرزمین چه جایگاهی دارد و من به این نکته برخوردم.
وی افزود: من به یک دوراهی برخوردم بین استعدادگرایی و مدرک گرایی در جامعه خود. ما دیدیم بسیاری به مدرک گرفتن حل داده میشوند. من در این فیلم سعی کردم برای سه بازه دبیرستان، حین کنکور و بعد از آن، سه سوژه جداگانه پیدا کنم و سه قصه موازی را در این فیلم روایت کنم.
وی گفت: در این فیلم پسری که درسش خیلی خوب بوده ولی سر جلسه استرس می گیرد و کنکورش خراب میشود و انگار 4 سال از زندگیاش دود شده است.
یادگاری گفت: همچنین پسری را داشتیم که فوق لیسانس مهندسی پزشکی از بهترین دانشگاه دولتی ایران بود، ولی تازه فهمیده بود استعداد و علاق اش در رشته هنر و تئاتر است. فردی را هم داشتیم که دیپلمه است اما استعداد ورزشی دارد. ولی بعد اینکه حتی مدالهای جهانی دارد، به عنوان یک دیپلمه به او نگاه میکنند. احسان حدادی چون مدرک نداشت خیلی جاها اذیت شد.
وی در پاسخ به این سوال که «سطح فرمی جشنواره عمار چگونه است؟» بیان داشت: شما گفتید جشنواره ای که در 5 سال این میزان رشد در زمینه فرم دارد، جشنواره بدی نیست. ما جشنواره فیلم موبایلی، فیلم صد هم داریم، آثار آنها را هم شما ببینید و آثار عمار را نیز ببینید و بعد قضاوت کنید. من میتوانم به جرات بگویم عمار یکی از بهترین جشنوارههای ایران است. من گزینه پیامکی شما را دو را انتخاب میکنم. اما کاش در گزینههای خود جشنوارههای دیگر را هم می گذاشتید آن وقت نتیجه بهتری حاصل میشد.
یادگاری خاطرنشان کرد: این مردمی بودن در عمار جایی است که این لفظ به محتوا رسیده است. من خوشحالم که از طریق عمار فیلم من تا شهرهای مرزی کشور رسیده و دیده است. مردم در این فضا تازه دارند تعریف میشوند و دیده میشوند.
وی افزود: من در عمار ندیدم که بگویند برای دیدن فیلمها به این سینما بروید. مفاهیمی درست می شود از دل مردم و برای مردم. به هوای سیاست زدگیهایی که دیده می شود در جامعه ما فیلم ما چون در عمار بوده است، از جشنوارههای دیگر به راحتی حذف میشود. حتی دیده نمیشوند و کنار گذاشته میشود.
در بخش دوم برنامه نجمه قیداری و محمدحسین علاقمند از اکران کنندگان دانشجویی فیلم عمار در سراسر کشور، میهمان برنامه «حذف و اضافه» شدند.
قیداری در پاسخ به انگیزه خود از این اقدام عنوان داشت: برای خود من دو دلیل داشت. یکی دلیل شخصی و دیگری دلیل فراگیر که مقام معظم رهبری در دیدار عماریون فرمودند با فیلم دیدند و پخش کردن در این حیطه گاهی ده برابر یک مبحث میتواند تآثیرگذار باشد.
وی گفت: دلیل شخصی بنده نیز اینکه دوست داشتم حرفهایی را که در عمار میدیدم و فکر میکردم از معضلات درونی جامعه است بروم و برای دیگران نمایش دهم. کاری که اگر با حرف زدن چندین ساعت طول می کشید با پخش یک کلیپ چند دقیقه ای نتیجه می داد. برای مثال در مورد نماز یک کلیپ «تکلیف» را برای دانشجویان خارج تهران که با اتوبوس رفت و آمد می کردند پخش کردیم و نتیجه این شد هم دانشجویان و هم راننده اتوبوس تلاش میکردند تا سر موقع نگه دارند و همگی به نمازشان برسند.
در ادامه علاقمند در همین باره بیان داشت: بنده از دوران کودکی با فضای فیلم و سینما آشنایی داشتم. بزرگی میگفت اگر دانشمندان قدیمی امروز بودند به جای نوشتن کتاب فیلم میساختند. لذا اکران فیلم خیلی اثرگذرا است. اما چرا برای دانشجو؟ نکته اینکه برای اکرانی که در سطح دانشگاه انجام میشود پتانسیلی وجود دارد که شاید در اکرانهای مساجد یا هیات مذهبی و... وجود ندارد و آن اینکه از اقشار مختلف مردم و از قومیتهای مختلف در فضای دانشگاه وجود دارند. و اینکه مخاطبش اگر 100 نفر به سالن بیایند و فیلم را نگاه کنند، تآثیر بر روی چندین هزار نفر است. چون هر کدام به شهر خود میروند و تآثیر بر خانواده، دوستان و اقوام خود میگذارند.
وی افزود: واقعیت این است که جشنواره عمار نه تنها یک جشنواره انقلابی است بلکه انقلاب جشنوارهای نیز هست؛ چه در سبک، چه در انتخاب محتوا و موضوع و چه در مخاطبان متفاوت از جشنوارههای متداول است. موضوع و دغدغهاش فقط نشان دادن زندگی یک اقلیتی از مردم بالانشین نیست.
در ادامه خانم قیداری به عنوان اکران کننده برتر کشور درباره اکران فیلمهای عمار گفت: فیلمهای عمار حدود 19 دی وی دی و هر کدام متشکل از چندین فیلم است که من این آثار را در دانشگاهها، مساجد، هیات، منازل شهدا اکران کردهام.
همچنین علاقمند بیان داشت: محدودیت اکرانی که در جشنواره عمار وجود دارد عدم اکران فیلم برای کمتر از 5 نفر است! یعنی ما حتی می توانیم اثر را برای 5 نفر اکران کنیم. من خود اکران برای 500 نفر نیز داشته ام.
طبق نظرسنجی برنامه 69 درصد مخاطبان جشنواره فیلم فجر را در پرداخت دغدغههای دانشجویان موفق تر دانستند.
در ابتدا خلاصه ای از قسمت پیشین این برنامه پخش شد و در آیتم خبرنامه به آخرین تحولات هفته گذشته دانشگاه ها پرداخته شد.
پرسش پیامکی قسمت بیست و ششم برنامه «حذف و اضافه» اینگونه طرح شد: «کدام جشنواره را در پرداخت به دغدغه های دانشجویان موفق تر میدانید؟ 1) جشنواره فیلم فجر، 2) جشنواره فیلم عمار».
در ابتدای برنامه محمدحسن یادگاری، از دانشجویان مستندساز جوان و برگزیده جشنواره مردمی فیلم عمار، میهمان برنامه «حذف و اضافه» شد.
وی در ابتدای گفتگو بیان داشت: بنده دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی رسانه دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هستم. فیلمسازی را بصورت حرفه ای از آموزشگاه های سینمایی آموختم و به مرور بصورت تجربی شروع به ساخت فیلم های کوتاه کردم. اما از زمانی جدی تر دنبال کردم که علاقه بنده به رشته رسانه بیشتر شد.
وی افزود: در عرف جامعه هرچه بچه باهوش و بااستعداد است باید رشته های پزشکی یا مهندسی بخواند. شکر خدا بنده نیز شامل حال این دسته بودم. اما اینکه شما بخواهید تغییر رشته بدهید از رشتههای مهندسی به رشتههای به ادعای من جدی مثل هنر یا علوم انسانی خودش یک مسئله بزرگ است.
وی گفت: مستند «داوطلبین عزیز» به همین انتخاب رشته و اهمیت مدرکی که یک رشته به رشته دیگر می تواند داشته باشد، می پردازد. متاسفانه در جامعه ما مثلا لیسانس مهندسی از یک دانشگاه از اعتبار بالاتری نسبت به کارشناسی یک رشته فلسفی برخوردار است. این آن استارت اولیه برای تولید این فیلم برای ما شد. طول مدت ساخت این فیلم 6 ماه بصورت فشرده بوده است.
یادگاری درباره جشنواره فیلم عمار بیان داشت: عمار الزامات فرمی خاصی ندارد که حتما در این قالب یا این زمان فیلم بپذیرد. بلکه بیشتر الزامات محتوایی دارد که بیشتر دغدغههای جشنواره است و به دنبال آن است. فیلم بنده نیز در بخش «نقد درون گفتمانی» برنده شد.
وی اضافه کرد: موضوع «داوطلبین عزیز» نیز به نظر من از آن دست موضوعاتی است که به دلیل مصلحت اندیشیهایی که بعد از 30 سال در انقلاب ما پیش میآید و به بسیاری از موضوعات بها داده نم شود، خداروشکر در عمار این به ارزشهای اولیه انقلاب بازگشت.
وی ادامه داد: به طور مجدد بعد از آن حوادث تاسف بار 88 آن انرژی و نگاه به مملکت تزریق شد. عمار در پی آن حوادث پیش قدم شد و آن نگاه ارزشی مومنانه و انقلابی را در فضای فرهنگ و هنر تزریق کرد.
کارگردان فیلم «داوطلبین عزیز» پیرامون مستند خود بیان داشت: قصه فیلم از یک دغدغه شخصی بنده شروع شد و آن اینکه همه دانش آموزان ایرانی در پروسه چندساله خود در دبیرستان، بهترین دوره زندگی خود را از دست می دهند برای موضوعی به نام کنکور! حتی در دوره ای این کنکور یک معضل بود. در این شرایط همه مدارس دغدغهشان این است که قبولی بدهند. تک رقمی بدهند. آمار خود را بالا ببرند. ولی هیچ کسی نمیگوید خلاقیت و استعداد در ذهن بچههای این سرزمین چه جایگاهی دارد و من به این نکته برخوردم.
وی افزود: من به یک دوراهی برخوردم بین استعدادگرایی و مدرک گرایی در جامعه خود. ما دیدیم بسیاری به مدرک گرفتن حل داده میشوند. من در این فیلم سعی کردم برای سه بازه دبیرستان، حین کنکور و بعد از آن، سه سوژه جداگانه پیدا کنم و سه قصه موازی را در این فیلم روایت کنم.
وی گفت: در این فیلم پسری که درسش خیلی خوب بوده ولی سر جلسه استرس می گیرد و کنکورش خراب میشود و انگار 4 سال از زندگیاش دود شده است.
یادگاری گفت: همچنین پسری را داشتیم که فوق لیسانس مهندسی پزشکی از بهترین دانشگاه دولتی ایران بود، ولی تازه فهمیده بود استعداد و علاق اش در رشته هنر و تئاتر است. فردی را هم داشتیم که دیپلمه است اما استعداد ورزشی دارد. ولی بعد اینکه حتی مدالهای جهانی دارد، به عنوان یک دیپلمه به او نگاه میکنند. احسان حدادی چون مدرک نداشت خیلی جاها اذیت شد.
وی در پاسخ به این سوال که «سطح فرمی جشنواره عمار چگونه است؟» بیان داشت: شما گفتید جشنواره ای که در 5 سال این میزان رشد در زمینه فرم دارد، جشنواره بدی نیست. ما جشنواره فیلم موبایلی، فیلم صد هم داریم، آثار آنها را هم شما ببینید و آثار عمار را نیز ببینید و بعد قضاوت کنید. من میتوانم به جرات بگویم عمار یکی از بهترین جشنوارههای ایران است. من گزینه پیامکی شما را دو را انتخاب میکنم. اما کاش در گزینههای خود جشنوارههای دیگر را هم می گذاشتید آن وقت نتیجه بهتری حاصل میشد.
یادگاری خاطرنشان کرد: این مردمی بودن در عمار جایی است که این لفظ به محتوا رسیده است. من خوشحالم که از طریق عمار فیلم من تا شهرهای مرزی کشور رسیده و دیده است. مردم در این فضا تازه دارند تعریف میشوند و دیده میشوند.
وی افزود: من در عمار ندیدم که بگویند برای دیدن فیلمها به این سینما بروید. مفاهیمی درست می شود از دل مردم و برای مردم. به هوای سیاست زدگیهایی که دیده می شود در جامعه ما فیلم ما چون در عمار بوده است، از جشنوارههای دیگر به راحتی حذف میشود. حتی دیده نمیشوند و کنار گذاشته میشود.
در بخش دوم برنامه نجمه قیداری و محمدحسین علاقمند از اکران کنندگان دانشجویی فیلم عمار در سراسر کشور، میهمان برنامه «حذف و اضافه» شدند.
قیداری در پاسخ به انگیزه خود از این اقدام عنوان داشت: برای خود من دو دلیل داشت. یکی دلیل شخصی و دیگری دلیل فراگیر که مقام معظم رهبری در دیدار عماریون فرمودند با فیلم دیدند و پخش کردن در این حیطه گاهی ده برابر یک مبحث میتواند تآثیرگذار باشد.
وی گفت: دلیل شخصی بنده نیز اینکه دوست داشتم حرفهایی را که در عمار میدیدم و فکر میکردم از معضلات درونی جامعه است بروم و برای دیگران نمایش دهم. کاری که اگر با حرف زدن چندین ساعت طول می کشید با پخش یک کلیپ چند دقیقه ای نتیجه می داد. برای مثال در مورد نماز یک کلیپ «تکلیف» را برای دانشجویان خارج تهران که با اتوبوس رفت و آمد می کردند پخش کردیم و نتیجه این شد هم دانشجویان و هم راننده اتوبوس تلاش میکردند تا سر موقع نگه دارند و همگی به نمازشان برسند.
در ادامه علاقمند در همین باره بیان داشت: بنده از دوران کودکی با فضای فیلم و سینما آشنایی داشتم. بزرگی میگفت اگر دانشمندان قدیمی امروز بودند به جای نوشتن کتاب فیلم میساختند. لذا اکران فیلم خیلی اثرگذرا است. اما چرا برای دانشجو؟ نکته اینکه برای اکرانی که در سطح دانشگاه انجام میشود پتانسیلی وجود دارد که شاید در اکرانهای مساجد یا هیات مذهبی و... وجود ندارد و آن اینکه از اقشار مختلف مردم و از قومیتهای مختلف در فضای دانشگاه وجود دارند. و اینکه مخاطبش اگر 100 نفر به سالن بیایند و فیلم را نگاه کنند، تآثیر بر روی چندین هزار نفر است. چون هر کدام به شهر خود میروند و تآثیر بر خانواده، دوستان و اقوام خود میگذارند.
وی افزود: واقعیت این است که جشنواره عمار نه تنها یک جشنواره انقلابی است بلکه انقلاب جشنوارهای نیز هست؛ چه در سبک، چه در انتخاب محتوا و موضوع و چه در مخاطبان متفاوت از جشنوارههای متداول است. موضوع و دغدغهاش فقط نشان دادن زندگی یک اقلیتی از مردم بالانشین نیست.
در ادامه خانم قیداری به عنوان اکران کننده برتر کشور درباره اکران فیلمهای عمار گفت: فیلمهای عمار حدود 19 دی وی دی و هر کدام متشکل از چندین فیلم است که من این آثار را در دانشگاهها، مساجد، هیات، منازل شهدا اکران کردهام.
همچنین علاقمند بیان داشت: محدودیت اکرانی که در جشنواره عمار وجود دارد عدم اکران فیلم برای کمتر از 5 نفر است! یعنی ما حتی می توانیم اثر را برای 5 نفر اکران کنیم. من خود اکران برای 500 نفر نیز داشته ام.
طبق نظرسنجی برنامه 69 درصد مخاطبان جشنواره فیلم فجر را در پرداخت دغدغههای دانشجویان موفق تر دانستند.