صراط: روند رفع توقیف فیلم‌های سینمایی در شرایطی با فیلم
مهم «خانه پدری» از چهارشنبه آغاز می‌شود که یک جریان خاص درصدد است تا به
هیچ عنوان هیچ فیلمی رفع توقیف نشود و در همین راستا، برای اینکه قطار رفع
توقیف‌ها به حرکت در نیاید، سنگ‌اندازی‌ها به اوج خود رسیده اماا این روزها
در پشت صحنه سینمای ایران دقیقاً چه اتفاقاتی و توسط چه اشخاصی رخ می‌دهد؟
پس از کشمکش‌های فراوان در خصوص رفع توقیف فیلم‌های سینمایی، بالاخره فیلم «خانه پدری» که کمترین حساسیت درباره‌اش وجود داشت و تنها سکانس نخست این اثر به دلیل خشونتش مناسب رده سنی نوجوانان تشخیص داده نمی‌شد، در ابتدای صف رفع توقیف‌ها قرار گرفت و قرار شد در قالب گروه سینمایی هنر و تجربه با در نظر گرفتن رده بندی سنی اکران محدود داشته باشد و در واقع از شیوه اکران طولی برای نمایش این فیلم استفاده شود.
در همین چارچوب، آخرین ساخته سینمایی عیاری همچون دیگر آثار این کارگردان مطرح سینمای ایران برای مخاطبان بالای شانزده سال در پردیس‌های کوروش، آزادی، موزه سینما، خانه هنرمندان، هویزه مشهد و سوره اصفهان از هشتم دی ماه اکران می‌شود تا بدین شکل طلسم اکران این اثر که چندین سال در بلاتکلیفی به سر می‌برد، شکسته شود و بدین شکل رفع توقیف فیلم‌های سینمایی نیز لحاظ شود.
اکران «خانه پدری» از مدت‌ها پیش مشخص بود و هیچ واکنش یا نگرانی را در پی نداشت اما زمانی که مشخص شد این فیلم نخستین حلقه از زنجیره رفع توقیف فیلم‌ها است، به یک باره موضع‌گیری‌ها آغاز شد. در واقع نگرانی‌ها نه به دلیل اکران خانه پدری، بلکه به دلیل رفع توقیف فیلم‌ها است و هر فیلم دیگری با هر ممیزی از لیست فیلم‌های توقیفی در صف اکران قرار می‌گرفت، با واکنش‌های مشابهی مواجه می‌شد.
در این میان اما نقش یک شخص در این پروسه کاملاً هویدا است و ظاهراً صحنه گردان بازی ادامه توقیف فیلم‌ها یک شخص بیشتر نیست؛ شخصی که از یک سو برخی رسانه‌های خاص را برای تولید علیه رفع توقیف فیلم‌ها و اکنون علیه رفع توقیف خانه پدری به خط می‌کند و از آن سو، برخی مسئولان نظارتی تاثیرگذار در پروسه رفع توقیف فیلم‌ها را با تکیه بر خبرها، به سمتی سوق می‌دهد که مانع از اکران فیلم‌ها شوند.
در کنار این دو رویکرد، همین صحنه‌گردان تلاش‌هایی را برای عدم اکران فیلم «خانه پدری» در سینماهای حوزه هنری در پیش گرفته تا در صورت عدم اکران این فیلم در سینماهای حوزه، همین پروسه درباره سینماهای شهرداری تهران و دیگر نهادهای صاحب سینما نیز طی شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی در اکران فیلم‌های توقیفی تنها بماند و مجبور به عدم اکران فیلم‌ها شود.
این روش در گذشته و در دوره شمقدری اتفاق افتاد و پس از پایین کشیده شدن دو فیلم از پرده سینماها، حوزه هنری اقدام به عدم اکران گروهی از فیلم‌ها کرد که برای حوزه هنری و حتی سینماگرانی که با حوزه هنری همکاری کردند، هزینه‌ساز شد و هنوز نیز گاهی نقدهایی نسبت به همکاری آن گروه سینماگران با حوزه هنری مطرح می‌شود.
با این حال بعید است رئیس سازمان تبلیغات اسلامی که به تازگی به جمع شورای پروانه نمایش محلق شده، با این جریان همراهی کند و در شرایطی که نهادهای فرهنگی تعامل بالایی دارند، این اتفاق منجر به آغاز اختلافات میان حوزه هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد شود؛ اختلافاتی که در دولت پیشین به اوج خود رسید و باعث شد رئیس جمهور وقت به تندی از این مجموعه در کنفرانس خبری‌اش انتقاد کند.
در این میان یک نقد اساسی نسبت به برخی مدیران وجود دارد و آن هم به کارگیری چهره‌هایی نظیر صحنه گردان توقیف فیلم‌های سینمایی در نهادهای موثر در روند اکران است، چرا که در شرایط کنونی گره زدن امر فرهنگی به ماجراجویی به منزله سلب امنیت در نظام تولید آثار فرهنگی - آن هم در این شرایط که اغلب آثار فرهنگی از جمله فیلم در گیشه توان سودآوری بالایی ندارند- است و باید به شدت از چنین برخوردی با حوزه فرهنگ و به ویژه سینما که گران‌ترین محصول فرهنگی را دارد، پرهیز کرد.
بدون شک اگر این جنگ تازه اکران که در پشت پرده به شدت در جریان است، منجر به عدم اکران فیلم‌ها شود و امنیت سرمایه گذاری بیش از این کاهش یابد، در سال‌های آینده هیچ فیلم با سرمایه گذاری کلان تولید نخواهد شد و بیش از پیش آثار کم هزینه آپارتمانی تولید می‌شود که فاقد خاصیت و اثرگذاری خواهند بود اما دیگر برای اکران مشکلی نخواهند داشت.
پس از کشمکش‌های فراوان در خصوص رفع توقیف فیلم‌های سینمایی، بالاخره فیلم «خانه پدری» که کمترین حساسیت درباره‌اش وجود داشت و تنها سکانس نخست این اثر به دلیل خشونتش مناسب رده سنی نوجوانان تشخیص داده نمی‌شد، در ابتدای صف رفع توقیف‌ها قرار گرفت و قرار شد در قالب گروه سینمایی هنر و تجربه با در نظر گرفتن رده بندی سنی اکران محدود داشته باشد و در واقع از شیوه اکران طولی برای نمایش این فیلم استفاده شود.
در همین چارچوب، آخرین ساخته سینمایی عیاری همچون دیگر آثار این کارگردان مطرح سینمای ایران برای مخاطبان بالای شانزده سال در پردیس‌های کوروش، آزادی، موزه سینما، خانه هنرمندان، هویزه مشهد و سوره اصفهان از هشتم دی ماه اکران می‌شود تا بدین شکل طلسم اکران این اثر که چندین سال در بلاتکلیفی به سر می‌برد، شکسته شود و بدین شکل رفع توقیف فیلم‌های سینمایی نیز لحاظ شود.
اکران «خانه پدری» از مدت‌ها پیش مشخص بود و هیچ واکنش یا نگرانی را در پی نداشت اما زمانی که مشخص شد این فیلم نخستین حلقه از زنجیره رفع توقیف فیلم‌ها است، به یک باره موضع‌گیری‌ها آغاز شد. در واقع نگرانی‌ها نه به دلیل اکران خانه پدری، بلکه به دلیل رفع توقیف فیلم‌ها است و هر فیلم دیگری با هر ممیزی از لیست فیلم‌های توقیفی در صف اکران قرار می‌گرفت، با واکنش‌های مشابهی مواجه می‌شد.
در این میان اما نقش یک شخص در این پروسه کاملاً هویدا است و ظاهراً صحنه گردان بازی ادامه توقیف فیلم‌ها یک شخص بیشتر نیست؛ شخصی که از یک سو برخی رسانه‌های خاص را برای تولید علیه رفع توقیف فیلم‌ها و اکنون علیه رفع توقیف خانه پدری به خط می‌کند و از آن سو، برخی مسئولان نظارتی تاثیرگذار در پروسه رفع توقیف فیلم‌ها را با تکیه بر خبرها، به سمتی سوق می‌دهد که مانع از اکران فیلم‌ها شوند.
در کنار این دو رویکرد، همین صحنه‌گردان تلاش‌هایی را برای عدم اکران فیلم «خانه پدری» در سینماهای حوزه هنری در پیش گرفته تا در صورت عدم اکران این فیلم در سینماهای حوزه، همین پروسه درباره سینماهای شهرداری تهران و دیگر نهادهای صاحب سینما نیز طی شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی در اکران فیلم‌های توقیفی تنها بماند و مجبور به عدم اکران فیلم‌ها شود.
این روش در گذشته و در دوره شمقدری اتفاق افتاد و پس از پایین کشیده شدن دو فیلم از پرده سینماها، حوزه هنری اقدام به عدم اکران گروهی از فیلم‌ها کرد که برای حوزه هنری و حتی سینماگرانی که با حوزه هنری همکاری کردند، هزینه‌ساز شد و هنوز نیز گاهی نقدهایی نسبت به همکاری آن گروه سینماگران با حوزه هنری مطرح می‌شود.
با این حال بعید است رئیس سازمان تبلیغات اسلامی که به تازگی به جمع شورای پروانه نمایش محلق شده، با این جریان همراهی کند و در شرایطی که نهادهای فرهنگی تعامل بالایی دارند، این اتفاق منجر به آغاز اختلافات میان حوزه هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد شود؛ اختلافاتی که در دولت پیشین به اوج خود رسید و باعث شد رئیس جمهور وقت به تندی از این مجموعه در کنفرانس خبری‌اش انتقاد کند.
در این میان یک نقد اساسی نسبت به برخی مدیران وجود دارد و آن هم به کارگیری چهره‌هایی نظیر صحنه گردان توقیف فیلم‌های سینمایی در نهادهای موثر در روند اکران است، چرا که در شرایط کنونی گره زدن امر فرهنگی به ماجراجویی به منزله سلب امنیت در نظام تولید آثار فرهنگی - آن هم در این شرایط که اغلب آثار فرهنگی از جمله فیلم در گیشه توان سودآوری بالایی ندارند- است و باید به شدت از چنین برخوردی با حوزه فرهنگ و به ویژه سینما که گران‌ترین محصول فرهنگی را دارد، پرهیز کرد.
بدون شک اگر این جنگ تازه اکران که در پشت پرده به شدت در جریان است، منجر به عدم اکران فیلم‌ها شود و امنیت سرمایه گذاری بیش از این کاهش یابد، در سال‌های آینده هیچ فیلم با سرمایه گذاری کلان تولید نخواهد شد و بیش از پیش آثار کم هزینه آپارتمانی تولید می‌شود که فاقد خاصیت و اثرگذاری خواهند بود اما دیگر برای اکران مشکلی نخواهند داشت.
