علاوه بر عدم رای اعتماد چندین باره مجلس به وزرای پیشنهادی علوم، استیضاح و طرح سئوال در مورد عملکرد برخی وزرا نظیر وزیر آموزش و پرورش، وزیر کشور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر صنعت، معدن و تجارت زمینه را برای گفتوگوی فارس با عزتالله یوسفیانملا فراهم کرده است.
نظر شما در مورد عدم رای مثبت مجلس به وزرای پیشنهادی دولت چیست؟
استیضاح وزرا و همچنین عدم رای اعتماد مجلس به وزیران پیشنهادی دولت تدبیر و امید هماکنون تبدیل به مشکلی شده که جای تعجب است البته باید بدانیم رئیسجمهور در بحث وزرا تنها نقشپیشنهاد دهندهرادارد وتصویب وزیر با مجلس است و رای نهایی را مجلس میدهد.
وقتی وزرای پیشنهادی در گذشته نتوانستند رای نمایندگان مجلس را کسب کنند رئیسجمهور باید در پیشنهاد بعدی ذائقه و سلیقه مجلس را در نظر بگیرد و در حد سلیقه نمایندگان عمل کند هرچند نباید بگوییم مجلس هیچ حقی در زمینه تصویب وزرا ندارد زیرا مجلس حقاش از دولت در این مهم بیشتر است و افراد تصویب کننده اهمیت بیشتری دارند.
آیا امکان داردافراد پیشنهادی به عنوان وزیراز قبل عیار آنها توسط مجلس سنجش شود؟
این امکان وجود دارد، در دولتهای قبلی به یاد دارمرئیس جمهورمیخواست وزیری را معرفی کند به فرد مورد نظر اعلاممیکرد تا در مجلس رایزنی کند و اوضاع به دست آوردن رای مثبت خود از سوی نمایندگان را بسنجد اگر امکان رایآوری آن فرد مطلوب بود، رئیسجمهور آن فرد را معرفی میکرد.
درست است که در کشورمان حزب نداریم و رئیسجمهور با رای مردم مشغول به کار میشود ولی به هر حال طرز تفکر که داریم.
در مجلس برای هر بخش کمیسیون خاصی در نظر گرفته شد به عنوان مثال برای کارهای عمرانی، راه، مسکن، شهرسازی و ساختوساز کمیسیون عمران در نظر گرفته شده که حدود 25 نفر از متخصصان امر عضو آن کمیسیون هستند، برای بهداشت و درمان هم کمیسیونی به همین نام تعریف شده که دست به بررسیهای لازم میزند و حدود 20 تا 25 نفر از متخصصان امور بهداشتی در آن فعالیت دارند، 13 کمیسیون تخصصی در مجلس وجود دارد که از جمله آن میتوان به کمیسیون آموزش و تحقیقات اشاره کرد که از مهمترین کمیسیونها به شمار میرود.
کل 290 نفر از نمایندگان مجلس به حرف و بیانات افراد متخصص حاضر در کمیسیونها توجه دارند و حتی فرد پیشنهادی وزارتخانه میتوانست با بحث و گفتوگو با اعضای کمیسیونها نمایندگان حاضر را متقاعد کند.
آیا تاکنون وزیر پیشنهادی دولت، قبل از معرفی با نمایندگان مجلس و یا با کمیسیونها نشستهایی را برگزار کرد؟
نه،چنین اتفاقی از سوی وزرای پیشنهادی قبل ازاعلام رسمی از سوی رئیسجمهور اتفاق نیفتاده است و یا در برخی مواقع برای معرفی فرد پیشنهادی از سوی رئیسجمهور با روشن کردن رادیو منتظر اخبار بودیم، رایزنی در مورد وزرا در دولت فعلی اتفاق نیفتاده و یا خبری مبنی بر پیشنهاد وزیر از سوی رئیسجمهور را نشنیدم تا اینکه وقتی ساعت هشت صبح پا به مجلس میگذاشتیم میدیدیم رئیسجمهور به یکباره وزیری را پیشنهاد کرده است، این در حالی اتفاق میافتاد که نمایندگان اطلاعی از این معرفی طی چند روز گذشته نداشته و حتی فرد وزیر پیشنهادی و عملکردش را نمیشناختند و همچنین آنهایی هم که فرد مورد نظر را میشناسند نظر مساعدی راجع به آن نداشتند.
رایزنی وزیر معرفی شده توسط رئیسجمهور و یا مذاکرات شخص رئیسجمهور قبل از معرفی وزیر پیشنهادی با نمایندگان ملت میتوانست نتایج بهتری را حاصل آورد.
هرچند رئیس جمهور و یا وزیر مدنظرش لازم نیست با هر 290 نفر از نمایندگان مجلس به صحبت و مذاکره بپردازد بلکه میتوانستند با نمایندگان کمیسیون آموزش و تحقیقات و نمایندگان پرنفوذ در مجلس، رئیس و نائب رئیسان وارد صحبت شوند ولی این امر اتفاق نیفتاد چنانچه با این رویکرد میبینیم از همان گام نخست موضعگیریها آغاز شد.
معرفی یکباره وزیر پیشنهادی توسط رئیسجمهور به مجلس چه جوی را در خانه ملت ایجاد میکند؟
معرفی یکباره وزیر پیشنهادی توسط رئیسجمهور باعث میشود تا نمایندگان شناخت لازم را نسبت به آن فرد نداشته باشند و این موضوع درکسب رای تاثیر دارد زیرا بدون شکلگیری زمینهسازیهای لازم حالت غافلگیری برای نمایندگان به وجود میآید به گونهای که با آغاز قرائت نامه در صحن مجلس نمایندگان همان ابتدا به جای به زبان آوردن کلمه «چهار» که موافق بودن را به همراه دارد، کلمه «دو- دو» را بیان کرده و نشان میدادند که نشان از مخالف بودنشان دارد، این مسئله کار درست و زیبایی نیست.
در برخی مواقع سرپرست وزارتخانهها به عنوان وزیر پیشنهادی دولت مطرح میشوند، چرا این امر در دولت یازدهم زیاد به چشم نمیآید؟
در گذشته رسم بر این بود که با رفتن وزیر، سرپرست وزارتخانهها توسط رئیسجمهور به عنوان وزیر پیشنهادی مطرح میشدند ولی این مسئله در دولت تدبیر و امید اتفاق نیافتد.
هرچند برای چندی قبل در مورد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نمایندگان مجلس خیلی منتظر معرفی محمدعلی نجفی سرپرست این وزارتخانه به عنوان وزیر پیشنهادی بودیم ولی این مهم محقق نشد هرچند میگویند نجفی خودش تمایلی به در اختیار گرفتن این وزارت نداشت و با توجه به اصرار فراوان این مهم را قبول نکرد البته نجفی یکی از سه وزیر پیشنهادی کابینه روحانی برای وزارت آموزش و پرورش بود که موافقت نیمی از مجلس را جلب کرده بود و با اختلاف یک رای موفق به حضور در این وزارت نشد، این مسئول نیم رای در دوره قبل کم آورد و تقریبا وزیر بود که در پایان نتوانست وزارتخانه بزرگ آموزش و پرورش را در اختیار بگیرد.
با توجه به اینکه بحث وزارت علوم را پیش کشیدید، آیا رئیس جمهور فرد لایقی در این بخش سراغ ندارد که با رد چندین گزینه حدود 16 ماه این وزارتخانه مهم با سرپرست اداره میشود؟
طولانی شدن مدت سرپرستی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جای نگرانی است، با توجه به مشکلاتی زیادی که مردم دارند باید هرچه زودتر تکلیف این وزارتخانه کلیدی کشور مشخص شود تا نگرانیها کاهش یابد.
البته شایسته نیست بر سر انتخاب وزیر بین دولت و مجلس کشمکش ایجاد شود و در این باره نیز صحبتها و مذاکرات رئیسجمهور و فرد پیشنهادی با مجلسیها مطرح میشود، باز هم تاکید دارم لازم نیست رئیسجمهور و فردی که میخواهد معرفی شود با تک تک نمایندگان مذاکره کنند زیرا تنها مذاکره با کمیسیون آموزش و تحقیقات کافی است هرچند رئیسجمهور میتوانست با مشورت با اعضای کمیسیون نظرخواهی داشته باشد و گزینههای مدنظر را بیان کند.
دولت یازدهم دولتی جدید است، ذهنیت، خط، مشی و هدفاش متفاوت است و شعارش فرق میکند،مجلس نمیگوید وزیر پیشنهادی حتما باید اصولگرا و یا از جبهه، گروه و حزب خاصی باشد و در مقابل باید در نظر داشته باشیم وقتی رئیسجمهور دولت تدبیر و امید اعتدال را مطرح میکند باید در همه جوانب اعتدال را ایجاد کند.
یقین دارم با یک نشست و یکی دو روز آمدن و رفتن قبل اعلام رسمی وزیر پیشنهادی وزراتخانههای مختلف میتوانست کلی از مشکلات را رفع کرد البته معرفی برخی افراد به عنوان وزیر پیشنهادی تعجب و یکهخوردن نمایندگان را به همراه داشت زیرا آنها در تعجب بودند که معرفی وزیر و ارسال نامه آن به صحن چه زمانی اتفاق افتاد، چرا هیچ اطلاعرسانی نشده و حتیکسی نمیدانست که این فرد کیست، با این حال در ابتدا یک عکسالعمل منفی در بین همه ایجاد میشد.
در مورد استیضاح وزیر کشور و صنعت، معدن و تجارت صحبتهایی مطرح است، در این زمینه مجلس چه تصمیمی دارد؟
همه مسائل فقط مربوط به عملکرد وزرا نیست و مسائلی نیز در مورد مشکلات اجتماعی و مردم مطرح میشود.
آمار بیکاران تحصیلکرده کشور که دارای تحصیلات تکمیلی بالایی هستند بسیار بالا رفته، مشکلات موجود در ازدواج، افزایش سن جوانان، تامین جهیزیه و مشکلات موجود در زمینه مسکن بسیار زیاد شده است، همه این موارد سئوالاتی بیشماری است که با مراجعه نماینده مجلس به حوزه انتخابیهاش از سوی مردم مطرح میشود، وقتی نمایندگان مجلس از حوزه انتخابیه به صحن خانه ملت میآید باید جواب این سئوالها را با فراخواندن وزیر به مجلس جویا شوند، طی مدت گذشته 30 سئوال اساسی از وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی داشتیم که در زمینه مشاغل بوده است.
این مسئله مهم هم باید مطرح شود که وقتی فردی مسئولیت دولتی را در اختیار گرفته و آن را میپذیرم باید با تمام تشکیلاتش آن را قبول کند، وقتی وزیری هم وزارتخانهای را در اختیار میگیرد نشاندهنده آن است که آن وزارتخانه را با تمام مشکلاتش پذیرفت.
بخش دیگری سئوال از وزرا به تبعات اجتماعی باز میگردد، به عنوان مثال در زمینه اسیدپاشی اخیر اگر تا آینده نزدیک تکلیف مشخص نشود سئوال مطرح شده و وزیر کشور به را برای پاسخ میخواهیم زیرا زیبایی چهره و صورت یکی از مهمترین مسائل در زندگی فردی و اجتماعی افراد است و خداوند ظاهر زیبا را به انسان عطا کرده تا به راحتی در بین دیگر افراد به زندگی مشغول شود، هماکنون افرادی که چهرهشان به وسیله اسیدپاشی از بین رفته نمیتواند در جامعه سر بلند کنند، در بین افراد و اعضای خانواده و بستگان زندگی روزمره خود را سپری کرده و همه افراد در این زمینه دلآزرده هستند پس باید تکلیف این اقدام زشت و زننده مشخص شود.
در مورد استفاده برنج خارجی در سبد کالایی که به خانوارها اختصاص یافت مردم استانهایی که برنج کشت میکنند بسیار نگران بودند و من از جمله نمایندگانی بودم که به شدت خواستار استیضاح وزیر جهادکشاورزی بودم زیرا در زمانی که برنج ایرانی در شالیکوبیها و بازار راکد شده بود لزومی به ورود برنج خارجی احساس نمیشد و یا اگر رستورانی که وابسته به وزارتخانهای بود را در حال پخت و ارائه برنج خارجی میدیدیم به شدت ناراحت میشدیم.
ماجرای استیضاح وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تا چه میزان در بین نمایندگان مطرح است؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حد استیضاح مطرح نیست ولی ممکن است سئوالهای مطرح شود، عمده سئوالها این بخش به صحن مجلس کار خاصی ندارد و به کمیسیونهای مربوطه باز میگردد.
وزیر ارشاد هم فردی عاقل، با دانش و منطقی است که در حال کار و تلاش است ولی به نقطهای نرسیده که استیضاحی در مورد آن مطرح شودو هیچ استیضاحی در موردش مطرح نیست.
هماکنون مسئله استیضاح برای وزرا تا چه اندازه جدی است؟
به هر حال الان مسئله استیضاح در حد هیچ وزیری جدی نیست زیرا واقعا وزیری را نداریم که با عملکردش نمایندگان را به نقطه جوش رسانده باشد ولی ممکن است تهدیداتی در این بین انجام شود و یا طرح سئوال که وجود دارد زیرا برای نمایندگان دیگر چارهای نیست البته وقتی نمایندهای سئوال متعدد از مسئولی دارد خیلی افراد از ایجاد سئوال آرامش یافته، دلگرم و مطمئن میشوند که نمایندهای که با رای مردم وارد مجلس شده دغدغه ملت را دارد.