روز گذشته مهلت قوه قضائیه به وزارت ارتباطات در نامه سرگشاده‌ای که توسط معاون اول این قوه به وزیر ارتباطات در راستای مسدودسازی محتوای مجرمانه شبکه‌های اجتماعی ابلاغ شد، پایان یافت.
در این نامه که ضرب‌الاجل یک ماهه برای آن در نظر گرفته شده بود و در تاریخ 29 شهریور ماه رسانه‌ای شد، خطاب به وزیر ارتباطات آمده بود که "استمهال سه‌ماهه جنابعالی و همکاران محترم مبنی بر اعلام آمادگی در خصوص فراهم‌آوری امکان مسدودسازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه در شبکه‌های موصوف و ارائه شبکه‌های اجتماعی داخلی هم‌سطح با شبکه‌های مذکور، مع‌الاسف تاکنون اقدام مؤثری به عمل نیامده است."
بر این اساس قوه قضائیه بار دیگر برای اقدامی عملیاتی به این وزارتخانه هشدار داد و نهایتا با اتمام حجتی گفت: قوه قضائیه در راستای وظایف ذاتی خود نسبت به مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی دارای محتوای مجرمانه اقدام مقتضی به عمل آورده و با متخلفین از دستورات قضایی در هر رده‌ای طبق قانون برخورد خواهد نمود.
این متن صریح فتح بابی برای مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی که به انتشار وسیع مطالب موهن می‌پردازند، بود تا اگر وزارتخانه توانایی پالایش هوشمند محتوای آنها را نداشته باشد، انجام شود.
حال با گذشت یک روز از اتمام مهلت در نظر گرفته شده برای وزارت ارتباطات، خبری مبنی بر "آغاز فاز اول اجرای سامانه هوشمند پالایش شبکه‌های اجتماعی" روی درگاه شرکت ارتباطات زیرساخت که شرکت تابعه وزارت ارتباطات است، قرار گرفت.
اما این فاز اجرایی صرفا در حد یک تیتر است و لاغیر.
با توجه به اینکه هشدارها نسبت به پالایش هوشمند پیش از آغاز سال 93 شروع شد، شرکت زیرساخت بعد از استمهال قریب به شش ماه اکنون تفاهم‌نامه طراحی مدل جدید پالایش هوشمند شبکه‌های مجازی را با پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات امضا کرده است.
این سامانه در راستای تفاهم‌نامه امضا شده، قرار است نهایتا فاز اول خود را تا پایان خرداد سال 1394 به بهره‌برداری برساند. علی‌رغم اینکه تأکید قوه قضائیه بر رویکرد اجرایی بوده اما شاهد هستیم که وزارت ارتباطات تازه درصدد کار تصویب مدل مفهومی خود را پشت سر گذاشته و جای کار ب سیاری تا مرحله پیاده‌سازی خواهد داشت.
البته لازم به ذکر است که نزدیک به شش سال از طرح پروژه‌ای تحت عنوان فیلترینگ هوشمند می‌گذرد اما دولت‌ها صرفا بر مدار عنوان آن مانور داده‌اند و همچنان اقدام عملیاتی در این زمینه دیده نشده است.
جالب است مدل کنونی که می‌خواهد نگرانی‌های صاحب نظران فرهنگی، دینی و نهادهای ذی‌ربط، محتوای موجود در صفحات اینترنتی شامل متن، عکس و ویدئو را برطرف کند، هم‌ارز مدل فیلترینگ هوشمند مرکز ملی فضای مجازی است.
مرکز ملی فضای مجازی 7 مهرماه اعلام کرد که بهره‌برداری از اولین نرم‌افزار فیلترینگ هوشمند کشور با حمایت این مرکز شروع شده است اما ظاهرا وزارت ارتباطات چندان تمایلی به انجام رسالت ندارد و صرفا دیدگاه جناحی خود را پیگیری می‌کند و در نظر دارد تا پروژه هم‌ارزی را با همکاری پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش برد.
از طرفی مسئولان وزارت ارتباطات در خبر "آغاز فاز اول اجرای سامانه هوشمند پالایش شبکه‌های اجتماعی" عنوان کرده‌اند که مدل مفهومی‌شان در کمیسیون امنیت شورای عالی فضای مجازی مطرح و تصویب شده است لذا در این زمینه انتقادی به شورای عالی فضای مجازی نیز مطرح است که چرا با وجود پروژه‌ای در دل مرکز ملی فضای مجازی که از قرار معلوم سریع‌تر استارت خورده و به اجرا نزدیک‌تر است، بار دیگر مجوز را به پروژه‌ای هم‌ارز داده‌اند.
با این حال، وزارت ارتباطات با تفاهم‌نامه اخیر خود نشان داد تمایلی نسبت به رفع آسیب‌های کنونی موجود بر بستر شبکه‌های اجتماعی ندارد و برای اینکه تکلیف قوه قضائیه را از گردن خود برداشته باشد، اقدام به انجام کاری سمبلیک کرده است.
