صراط: سالانه بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر در جهان بر اثر سوانح رانندگی جان
خود را از دست داده و بیش از 20 میلیون نفر نیز مجروح می‌شوند که این آمار
بالا حوادث رانندگی را به هشتمین عامل اصلی مرگ و میر در جهان تبدیل کرده
به طوری که میزان تلفات حوادث رانندگی با تلفات بیماری‌های مرگبار و
واگیردار نظیر مالاریا برابری می‌کند.
بنابر پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت در صورت عدم اتخاذ تصمیمات مناسب، سوانح جاده‌ای تا سال 2030 میلادی به پنجمین عامل اصلی مرگ و میر تبدیل خواهند شد. اما وقتی صحبت از قوانین رانندگی به میان می‌آید، هیچ یک از کشورها در این زمینه به هم شبیه نیستند و قوانین رانندگی آنها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال در لبنان، علائم و چراغ‌های راهنمایی و رانندگی به صورت سنتی و با هرج و مرج نصب شده‌اند به طوری که در این کشور با وجود قوانین و مقررات متعدد، تعداد تابلوهای راهنمایی و رانندگی کم است. در برخی کشورهای جهان نیز رانندگان وقتی در میدان در تردد هستند، حق تقدم با آنهاست در حالی که در برخی کشورهای دیگر حق تقدم با راننده‌ای است که وارد میدان می‌شود. برای افرادی که با این قوانین آشنایی ندارند، این مساله می‌تواند گیج کننده باشد. بنابراین اگر قصد دارید در نقاط مختلف جهان رانندگی کنید باید مراقب برخی جاده‌های خطرناک و راننده‌های خطرناک‌تر باشید.
سازمان جهانی بهداشت (WHO)، اطلاعات مربوط به تمام عوامل مرتبط با سلامت جامعه از قبیل نرخ سوانح رانندگی که منجر به مرگ می‌شوند را نیز جمع‌آوری می‌کند.
بنابر اعلام این سازمان، کشورهایی که بیشترین میزان تلفات جاده‌ای را دارند به ترتیب شامل موارد ذیل می‌شوند که اعداد اعلام شده، نرخ مرگ و میر به ازای هر 100 هزار نفر است:
کشور جزیره‌ای نیووی
کشور جزیره‌ای «نیووی» در اقیانوس آرام جنوبی و در 2400 کیلومتری نیوزیلند قرار دارد. این کشور جزیره‌ای در سه گوشه میان «تونگا»، «ساموآ» و جزایر «کوک» قرار گرفته است. جمعیت این کشور تنها 1200 نفر است و با این جمعیت اندک تصورش را هم نمی‌شود کرد که این کشور سالانه شاهد از دست دادن افراد زیادی در تلفات جاده‌ای باشد. نرخ رشد جمعیت این کشور نیز منفی است. به طوری که جمعیت این کشور حدفاصل سال‌های 2010 تا 2014 میلادی حدود 200 نفر کاهش داشته است. نرخ تلفات این کشور در سوانح رانندگی به ازای هر 100 هزار نفر 68.3 نفر است. شاید برای تردد در این کشور که تنها 260 کیلومترمربع وسعت دارد، دوچرخه و اتوبوس‌های کوچک نیز کفایت کند. پس به نظر می‌رسد زمان آن رسیده تا مسئولان این کشور به کلی خودروها را از جاده‌ها جمع کنند تا بیش از این شاهد تلفات نباشد.
جمهوری دومینیکن
در این کشور نیز قوانین راهنمایی و رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌ها به خوبی رعایت نمی‌شوند. به عنوان مثال چراغ قرمز برای بسیاری از شهروندان آن حکم تابلوی رعایت حق تقدم را دارد و ممنوعیت انحراف به چپ در اینجا تقریبا بی‌معنی است. اینگونه شیوه‌های رانندگی سبب تلفات رانندگی فراوانی در این کشور می‌شود که بیشتر این تلفات بر اثر برخورد خودروها به ویژه از قسمت جانبی اتومبیل رخ می‌دهند. گویا در این کشور که با داشتن 41.7 کشته به ازای هر 100 هزار نفر در رتبه دوم بیشترین تلفات حوادث رانندگی قرار دارد، روش بوق زدن بیش از ترمز گرفتن به کار گرفته می‌شود.
تایلند
این کشور به داشتن آب و هوای حاره‌ای و استوایی معروف است اما چندین منطقه کوهستانی نیز دارد. در یک سانحه رانندگی که در فوریه 2014 میلادی بین یک دستگاه اتوبوس مدرسه و یک دستگاه کامیون رخ داد، 15 تن کشته و بیش از 30 نفر مجروح شدند. در این کشور استانداردهای ایمنی وجود ندارد و قوانین راهنمایی و رانندگی نیز به بدترین شکل ممکن اجرا می‌شوند. تایلند سابقه بدی در حوادث جاده‌ای دارد. بنابر آمار WHO، نرخ تلفات سوانح جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر 38.1 نفر است.
ونزوئلا
در ونزوئلا نیز مانند سایر کشورهای استوایی و حاره‌ای، ماشین‌های فرسوده و قدیمی زیادی به چشم می‌خورند. حتما می‌دانید که در صورت پیدا نشدن قطعات یدکی این خودروها چه اتفاقی می‌افتد. در این صورت تعمیرکاران، قطعات معیوب را نگه داشته و در ماشین‌ها استفاده می‌کنند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که ونزوئلا یکی از خطرناک‌ترین کشورهای جهان از نظر بالا بودن نرخ جرم و جنایت است پس این گونه اقدامات غیرقانونی در این کشور دور از ذهن نیست. این کشور همچنین با نرخ 37.2 کشته به ازای هر 100 هزار نفر، یکی از خطرناک‌ترین مکان‌ها برای رانندگی محسوب می‌شود.
ایران
ایران از نظر جغرافیایی شباهت بسیاری با کشور همسایه خود عراق دارد. میانگین سن در این کشور 28 سال است و 10 درصد از جمعیت آن را نیز افراد بالای 55 سال تشکیل می‌دهند. اما تنها شباهت ایران با عراق، وضعیت جغرافیایی نیست بلکه این دو کشور از نظر تلفات رانندگی نیز وضعیت تقریبا مشابهی دارند. نرخ تلفات حوادث رانندگی در ایران به ازای هر 100 هزار نفر، 34.1 نفر برآورد شده است.
نیجریه
پرجمعیت‌ترین کشور آفریقایی که بیش از 250 قومیت را در خود جای داده، نیجریه است. نرخ تلفات جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 33.7 نفر است، اما تنها متهم اصلی مرگ و میر در این کشور سوانح رانندگی محسوب نمی‌شود چراکه این کشور شاهد تلفات بسیاری ناشی از بیماری ایدز و مرگ و میر نوزادان است. عوامل دیگری نظیر خشونت‌های داخلی و کمبود امکانات پزشکی در بالا بودن نرخ مرگ و میر در این کشور دخیل هستند. بنابراین در نیجریه تنها جاده‌های مرگبار نیستند که مردم باید مراقب آنها باشند.
عراق
این کشور نیز همانند سایر کشورهای حاضر در این فهرست کمترین جمعیت بالای 55 سال را دارد. جمعیت افراد بالای 55 سال در این کشور تنها 6.4 درصد است اما سن تا چه اندازه می‌تواند بر میزان این تلفات حوادث رانندگی موثر باشد؟ آمارها نشان می‌دهد هرچه جمعیت افراد مسن کمتر باشد یا به نسبت جمعیت افراد جوان بیشتر باشد، این عامل احتمالا بر افزایش تلفات رانندگی موثر است. به عنوان مثال در کانادا که یک سوم جمعیت آن را افراد بالای 55 سال تشکیل می‌دهند، نرخ تلفات ناشی از حوادث رانندگی به ازای هر 100 هزار نفر تنها چهار نفر است. مطالعات رفتارشناختی و روانشناسی نیز نشان می‌دهد که جمعیت جوان در هنگام رانندگی بی‌دقت‌تر هستند که این مساله چاشنی اصلی سوانح رانندگی است. بنابر آمار از هر 100 هزار نفر در عراق، 31.5 نفر قربانی سوانح رانندگی می‌شوند.
گینه بیسائو
این کشور با گینه و سنگال هم مرز است و یک میلیون و 700 هزار نفر جمعیت دارد. نرخ تلفات جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 31.2 نفر است.
عمان
این کشور ساحلی خلیج فارس درست پایین عربستان سعودی و امارات متحده عربی قرار دارد. جاده‌های این کشور در شمال کوهستانی و در جنوب کویری و مستقیم است. بسیاری از سوانح جاده‌ای در این کشور براثر طوفان شن یا گرد و غبار و محدود شدن دید رانندگان رخ می‌دهند. یکی دیگر از عوامل موثر بر بالا بودن تلفات رانندگی در این کشور نیز می‌تواند برتری نامتعادل جمعیت مردان نسبت به زنان باشد. نرخ تلفات ناشی از سوانح رانندگی در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 30.4 نفر است.
چاد
«چاد» با 11 میلیون نفر جمعیت نسبت به سایر کشورهای آفریقایی، کشور نسبتا کوچکی محسوب می‌شود. این کشور 40 هزار کیلومتر جاده دارد. این کشور فقیر از ضعف امکانات زیرساختی مانند جاده‌ها رنج می‌برد که این مساله نرخ تلفات حوادث رانندگی را در آن افزایش داده است. به طوری که از هر 100 هزار نفر 29.7 نفر در این کشور قربانی سوانح رانندگی می‌شوند.
بنابر پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت در صورت عدم اتخاذ تصمیمات مناسب، سوانح جاده‌ای تا سال 2030 میلادی به پنجمین عامل اصلی مرگ و میر تبدیل خواهند شد. اما وقتی صحبت از قوانین رانندگی به میان می‌آید، هیچ یک از کشورها در این زمینه به هم شبیه نیستند و قوانین رانندگی آنها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال در لبنان، علائم و چراغ‌های راهنمایی و رانندگی به صورت سنتی و با هرج و مرج نصب شده‌اند به طوری که در این کشور با وجود قوانین و مقررات متعدد، تعداد تابلوهای راهنمایی و رانندگی کم است. در برخی کشورهای جهان نیز رانندگان وقتی در میدان در تردد هستند، حق تقدم با آنهاست در حالی که در برخی کشورهای دیگر حق تقدم با راننده‌ای است که وارد میدان می‌شود. برای افرادی که با این قوانین آشنایی ندارند، این مساله می‌تواند گیج کننده باشد. بنابراین اگر قصد دارید در نقاط مختلف جهان رانندگی کنید باید مراقب برخی جاده‌های خطرناک و راننده‌های خطرناک‌تر باشید.
سازمان جهانی بهداشت (WHO)، اطلاعات مربوط به تمام عوامل مرتبط با سلامت جامعه از قبیل نرخ سوانح رانندگی که منجر به مرگ می‌شوند را نیز جمع‌آوری می‌کند.
بنابر اعلام این سازمان، کشورهایی که بیشترین میزان تلفات جاده‌ای را دارند به ترتیب شامل موارد ذیل می‌شوند که اعداد اعلام شده، نرخ مرگ و میر به ازای هر 100 هزار نفر است:
کشور جزیره‌ای نیووی
کشور جزیره‌ای «نیووی» در اقیانوس آرام جنوبی و در 2400 کیلومتری نیوزیلند قرار دارد. این کشور جزیره‌ای در سه گوشه میان «تونگا»، «ساموآ» و جزایر «کوک» قرار گرفته است. جمعیت این کشور تنها 1200 نفر است و با این جمعیت اندک تصورش را هم نمی‌شود کرد که این کشور سالانه شاهد از دست دادن افراد زیادی در تلفات جاده‌ای باشد. نرخ رشد جمعیت این کشور نیز منفی است. به طوری که جمعیت این کشور حدفاصل سال‌های 2010 تا 2014 میلادی حدود 200 نفر کاهش داشته است. نرخ تلفات این کشور در سوانح رانندگی به ازای هر 100 هزار نفر 68.3 نفر است. شاید برای تردد در این کشور که تنها 260 کیلومترمربع وسعت دارد، دوچرخه و اتوبوس‌های کوچک نیز کفایت کند. پس به نظر می‌رسد زمان آن رسیده تا مسئولان این کشور به کلی خودروها را از جاده‌ها جمع کنند تا بیش از این شاهد تلفات نباشد.
جمهوری دومینیکن
در این کشور نیز قوانین راهنمایی و رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌ها به خوبی رعایت نمی‌شوند. به عنوان مثال چراغ قرمز برای بسیاری از شهروندان آن حکم تابلوی رعایت حق تقدم را دارد و ممنوعیت انحراف به چپ در اینجا تقریبا بی‌معنی است. اینگونه شیوه‌های رانندگی سبب تلفات رانندگی فراوانی در این کشور می‌شود که بیشتر این تلفات بر اثر برخورد خودروها به ویژه از قسمت جانبی اتومبیل رخ می‌دهند. گویا در این کشور که با داشتن 41.7 کشته به ازای هر 100 هزار نفر در رتبه دوم بیشترین تلفات حوادث رانندگی قرار دارد، روش بوق زدن بیش از ترمز گرفتن به کار گرفته می‌شود.
تایلند
این کشور به داشتن آب و هوای حاره‌ای و استوایی معروف است اما چندین منطقه کوهستانی نیز دارد. در یک سانحه رانندگی که در فوریه 2014 میلادی بین یک دستگاه اتوبوس مدرسه و یک دستگاه کامیون رخ داد، 15 تن کشته و بیش از 30 نفر مجروح شدند. در این کشور استانداردهای ایمنی وجود ندارد و قوانین راهنمایی و رانندگی نیز به بدترین شکل ممکن اجرا می‌شوند. تایلند سابقه بدی در حوادث جاده‌ای دارد. بنابر آمار WHO، نرخ تلفات سوانح جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر 38.1 نفر است.
ونزوئلا
در ونزوئلا نیز مانند سایر کشورهای استوایی و حاره‌ای، ماشین‌های فرسوده و قدیمی زیادی به چشم می‌خورند. حتما می‌دانید که در صورت پیدا نشدن قطعات یدکی این خودروها چه اتفاقی می‌افتد. در این صورت تعمیرکاران، قطعات معیوب را نگه داشته و در ماشین‌ها استفاده می‌کنند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که ونزوئلا یکی از خطرناک‌ترین کشورهای جهان از نظر بالا بودن نرخ جرم و جنایت است پس این گونه اقدامات غیرقانونی در این کشور دور از ذهن نیست. این کشور همچنین با نرخ 37.2 کشته به ازای هر 100 هزار نفر، یکی از خطرناک‌ترین مکان‌ها برای رانندگی محسوب می‌شود.
ایران
ایران از نظر جغرافیایی شباهت بسیاری با کشور همسایه خود عراق دارد. میانگین سن در این کشور 28 سال است و 10 درصد از جمعیت آن را نیز افراد بالای 55 سال تشکیل می‌دهند. اما تنها شباهت ایران با عراق، وضعیت جغرافیایی نیست بلکه این دو کشور از نظر تلفات رانندگی نیز وضعیت تقریبا مشابهی دارند. نرخ تلفات حوادث رانندگی در ایران به ازای هر 100 هزار نفر، 34.1 نفر برآورد شده است.
نیجریه
پرجمعیت‌ترین کشور آفریقایی که بیش از 250 قومیت را در خود جای داده، نیجریه است. نرخ تلفات جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 33.7 نفر است، اما تنها متهم اصلی مرگ و میر در این کشور سوانح رانندگی محسوب نمی‌شود چراکه این کشور شاهد تلفات بسیاری ناشی از بیماری ایدز و مرگ و میر نوزادان است. عوامل دیگری نظیر خشونت‌های داخلی و کمبود امکانات پزشکی در بالا بودن نرخ مرگ و میر در این کشور دخیل هستند. بنابراین در نیجریه تنها جاده‌های مرگبار نیستند که مردم باید مراقب آنها باشند.
عراق
این کشور نیز همانند سایر کشورهای حاضر در این فهرست کمترین جمعیت بالای 55 سال را دارد. جمعیت افراد بالای 55 سال در این کشور تنها 6.4 درصد است اما سن تا چه اندازه می‌تواند بر میزان این تلفات حوادث رانندگی موثر باشد؟ آمارها نشان می‌دهد هرچه جمعیت افراد مسن کمتر باشد یا به نسبت جمعیت افراد جوان بیشتر باشد، این عامل احتمالا بر افزایش تلفات رانندگی موثر است. به عنوان مثال در کانادا که یک سوم جمعیت آن را افراد بالای 55 سال تشکیل می‌دهند، نرخ تلفات ناشی از حوادث رانندگی به ازای هر 100 هزار نفر تنها چهار نفر است. مطالعات رفتارشناختی و روانشناسی نیز نشان می‌دهد که جمعیت جوان در هنگام رانندگی بی‌دقت‌تر هستند که این مساله چاشنی اصلی سوانح رانندگی است. بنابر آمار از هر 100 هزار نفر در عراق، 31.5 نفر قربانی سوانح رانندگی می‌شوند.
گینه بیسائو
این کشور با گینه و سنگال هم مرز است و یک میلیون و 700 هزار نفر جمعیت دارد. نرخ تلفات جاده‌ای در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 31.2 نفر است.
عمان
این کشور ساحلی خلیج فارس درست پایین عربستان سعودی و امارات متحده عربی قرار دارد. جاده‌های این کشور در شمال کوهستانی و در جنوب کویری و مستقیم است. بسیاری از سوانح جاده‌ای در این کشور براثر طوفان شن یا گرد و غبار و محدود شدن دید رانندگان رخ می‌دهند. یکی دیگر از عوامل موثر بر بالا بودن تلفات رانندگی در این کشور نیز می‌تواند برتری نامتعادل جمعیت مردان نسبت به زنان باشد. نرخ تلفات ناشی از سوانح رانندگی در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر، 30.4 نفر است.
چاد
«چاد» با 11 میلیون نفر جمعیت نسبت به سایر کشورهای آفریقایی، کشور نسبتا کوچکی محسوب می‌شود. این کشور 40 هزار کیلومتر جاده دارد. این کشور فقیر از ضعف امکانات زیرساختی مانند جاده‌ها رنج می‌برد که این مساله نرخ تلفات حوادث رانندگی را در آن افزایش داده است. به طوری که از هر 100 هزار نفر 29.7 نفر در این کشور قربانی سوانح رانندگی می‌شوند.
