صراط: قاچاقچیان مواد با این شعار که در شیشه مرفین وجود ندارد، پس اعتیادآور نیست، مصرف آن را تبلیغ می‌کنند. متأسفانه بسیاری از افراد ناآگاه با همین باور گرفتار آن می‌شوند و در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک، مشکل‌ترین نوع درمان در زمینه سوءمصرف مواد به شمار می‌رود.
منطقه مرکزی، این ماده به صورت کشیدنی، از طریق بینی، خوردنی یا تزریقی استفاده می‌شود و برای کشیدن آن از پایپی شیشه‌ای که مخصوص این کار است، همچنین از لامپ، چراغ خودرو و... نیز استفاده می‌شود.
به گفته‌ی محمدعلی الله‌دادی معاون پیشگیری بهزیستی استان مرکزی میانیگن سنی افراد مصرف‌کننده 14 سال است که البته عموماً هروئین و شیشه مصرف می‌کنند.
طبق گزارشات، مصرف ماده مخدر شیشه روز به روز در حال افزایش است و نگرانی‌های جدی در خصوص سوءمصرف آن در جامعه وجود دارد.
شیشه تفکر مصرف‌کننده را تسخیر می‌کند
علی عابدی دکترای روانشناس عمومی به تشریح این ماده و عملکرد آن در بدن پرداخت و گفت: شیشه داروی محرک و آمفتامین محسوب می‌شود که اغلب جوان‌ها و نوجوان‌ها را به خود جذب می‌کند.
وی در رابطه با اثرات این ماده بر روی مغز گفت: به طور کلی آمفتامین‌ها بر روی خلق، هیجان و همچنین افزایش انرزی اثرات زیادی دارند. بیشترین اثر شیشه بر سیستم لیمبیک است و شکل تأثیر آمفتامین‌ها بر روی سیستم لیمبیک که خود از بخش‌های مختلفی مانند هیپوتالاموس، اپی‌تالاموس، هیپوکامپ، هسته‌های بنولار و...تشکیل شده است و هرکدام از این اجزا بر روی بخش مختلفی تأثیر می‌گذارد، متفاوت است.
این روانشناس بیان کرد: نئوکورتکس مغز که با لیمبیک در ارتباط است و قسمت شناخت و تفکر فرد را تشکیل می‌دهد، می‌تواند تفکر فرد را مختل کند و همچنین از اثرات مصرف شیشه که به تفکر ابرآلود معروف است، می‌تواند حالت هشیار و نیمه‌هشیار را برای فرد ایجاد کند. این حالت می‌تواند جذاب و همچنین خطرناک باشد چراکه حافظه فرد را مختل می‌کند که در بلندمدت خطرات جدی را برای مصرف‌کننده به دنبال دارد.
وی با اشاره به اینکه در اثر مصرف شیشه ارتباطی که بین لیمبیک و نئوکورتکس مغز وجود دارد، می‌تواند تعداد لنفوسیت‌های T را پایین آورده و باعث تضعیف سیستم ایمنی شود، گفت: در نتیجه‌ی پایین آمدن لنفوسیت‌های T گلبول‌های سفید نیز کاهش می‌یابند و در کنار آن مصرف شیشه می‌تواند سطح گلبول‌های قرمز را نیز پایین بیاورد و باعث توقف یا کاهش گلبول‌های قرمز و نهایتاً کم‌خونی در فرد شود.
عابدی به تأثیر منفی مصرف شیشه بر روی هیپوکامپ یکی از بخش‌های سیستم لیمبیک است، اشاره کرد و افزود: یکی از اثرات مرگ‌آور مصرف شیشه افزایش دما در مغز است که بر اثر آن فرد احساس تشنگی می‌کند و باید آب زیادی مصرف کند و همین امر باعث می‌شود که در صورت مصرف بالای این ماده یا نرسیدن میزان مناسب آب، حرارت مغز بالا رفته و مرگ فرد در این شرایط رقم بخورد.
مصرف شیشه زمینه‌ساز رفتارهای پرخطر
وی بیان کرد: اثر شیشه بر روی مغز به واسطه یک انتقال‌دهنده عصبی به نام سروتونین است. سروتنین یک ماده شیمیایی است که از طریق پایانه‌های سلول عصبی ترشح می‌شود و بر روی شناخت، تفکر، حافظه، خلق و عکس‌العمل‌های همچون صمیمیت، همدلی، خواب، میل جنسی و مقداری بر روی سیستم خودکار بدن تأثیر می‌گذارد. تأثیر شیشه بر روی سروتنین باعث دگرجوشی و صمیمیت می‌شود، خواب را کاهش و لیبیدو(میل جنسی) را افزایش می‌دهد.
این روانشناس در رابطه با افزایش لیبیدو در اثر مصرف شیشه گفت: یکی از اثرات مخرب مصرف شیشه افزایش میل جنسی است که به دنبال آن ممکن است فرد فعالیت جنسی ایمنی نداشته باشد و باعث انتقال بیماری‌هایی مثل HIV و همچنین هپاتیت C و B شده و علاوه بر آن ممکن است رفتارهای دیگری مانند رانندگی خطرناک و حتی قتل از فرد سر بزند.
وی علاوه بر ذکر اثرات منفی ناشی از مصرف شیشه همچون کاهش اشتها، افزایش شدید دمای بدن، بالارفتن ضربان قلب، حرف زدن طولانی و پارگی زبان، لرزش، عصبی شدن، اختلال در خواب، کابوس شبانه، رفتارهای جنون‌آمیز، عدم تمرکز، حالت تهوع و استفراغ، خستگی، احتمال سکته مغزی و اختلالات عروقی، افسردگی بلندمدت، کاهش سیستم دفاعی و بیماری‌هایی از قبیل ناراحتی کبد، اختلال در سیستم کلیوی، ریوی، زدن آکنه و جوش و همچنین وسوسه شدیدی که بعد از یک بار مصرف بوجود می‌آید، افزایش شدید احساس خوب بودن، افزایش اعتماد به نفس، بالا رفتن انرژی، تمایل برای ارتباط با دیگران، دست و دلبازی، افزایش هشیاری، افزایش حس بویایی و چشایی، تجربه حالات روحی خاص، احساس منحصر به فرد بودن و گرایش به فعالیت‌ها و رفتارهای طولانی که باعث جذب جوان به مصرف آن می‌شود را از دیگر اثرات شیشه در افراد عنوان کرد.
شیشه پروتکل درمانی ندارد
عابدی با بیان اینکه برای مواد مخدر سنتی پروتکل درمانی وجود دارد و می‌توان اثرات مصرف مواد سنتی را مهار کرد در خصوص درمان شیشه گفت: برای درمان شیشه دارو و پروتکل درمانی خوب و جامعی وجود ندارد.
وی افزود: تقریبا از پنج سال گذشته مدلی به نام ماتریکس که شبیه مدل NA و برنامه دوازده قدمی است، شروع به کار کرده است، این برنامه یک رویکرد رفتاری، شناختی و معنوی دارد که فقط مختص شیشه است و هنوز در خصوص تأثری درمانی آن تردید وجود دارد و ممکن است سال‌ها درمان آن به طول بینجامد.
عابدی با اشاره به اینکه درمان شیشه به دو صورت فردی و گروهی صورت می‌گیرد، گفت: با توجه به اینکه فرد بیمار در شکل گروهی احساس تعلق و دلبستگی می‌کند، با ورود وی به گروه، آرام آرام در حوزه شناختی بر روی او کار می‌شود و کوشش‌هایی برای ترک صورت می‌گیرد اما، همچنان در اینکه این روش بتواند به درمان قطعی شیشه کمک کند، تردید وجود دارد.
این روانشناس علائم ترک شیشه را اضطراب، وسوسه(کراوینگ)، بی‌قراری و... عنوان کرد و با تأکید بر این که شیشه قیمت بالایی دارد و فرد مصرف‌کننده بعد از یک یا دو سال مصرف باید برای مصرف آن هزینه‌های مادی و معنوی زیادی را متقبل شود، اظهار کرد: شیشه به زمان کوتاهی در حدود دو تا سه دقیقه برای مصرف نیاز دارد و 90 درصد به شکل تدخین(دود کردن) با وسیله‌ای به نام پایپ مصرف می‌شود.
اعتیاد به موادمخدر در هر نوع آن که باشد در ابتدا با تجربه‌های بسیار لذت‌بخشی همراه است و مصرف‌کننده اعتقاد پیدا می‌کند که می‌تواند به صورت کنترل شده مواد را مورد مصرف قرار دهد و از تجربه‌های لذت‌بخش آن برخوردار شود غافل از اینکه ثابت شده است که مصرف حتی مقدار کم موادمخدر یا محرک برای یکبار، ساختمان مغز و کارکرد آن را به طور همزمان تحت تأثیر قرار می‌دهد و عملاً فرد را معتاد و گرفتار خواهد کرد.
در حال حاضر درمان سوءمصرف شیشه از جمله مشکل‌ترین درمان‌های سوءمصرف مواد مخدر است که توسط یک تیم مجرب صورت می‌گیرد. برای درمان، براساس مدت، مقدار، نوع و روش مصرف ممکن است فرد نیاز به درمان دارویی یا به صورت بستری و یا به صورت سرپایی داشته باشد. بعد از آن، اختلالات روانپزشکی باید توسط روانپزشک آشنا به درمان سوءمصرف مواد مورد بررسی و درمان قرار گیرد و به دنبال آن همزمان آموزش خانواده، آموزش مهارت‌های بهبودی اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتارهای درمانی انجام می‌شود.
