جزئیات گفتگو با فرمانده یگان‌های ویژه ناجا در پی می آید:
*برنامه‌های جدید یگان ویژه چیست و اطلاع رسانی این برنامه‌ها چه اهدافی دارد؟
اطلاع رسانی برنامه‌های یگان ویژه، سه هدف عمده ارائه توانمندی و معرفی قابلیت‌های یگان ویژه در جامعه، تقویت روحیه نیروها و تضعیف روحیه دشمن را به دنبال دارد. راه اندازی واحد زنان قبل از انتخابات ریاست جمهوری بازتاب‌های بین المللی زیادی را به همراه داشت وبه نظرم رسانه‌ای شدن برنامه‌ها، ضربه‌های محلکی به دشمن در جهت تضعیف روحیه آنها است.
واحدرهایی گروگان یگان ویژه قویترین و آماده ترین واحد رهایی کشور است و باشگاه هوانوردی، اسب سواری، یگان ویژه زنان، پلیس افتخاری از دیگر واحدهای یگان ویژه به شمار می رود که برخی اخیراً راه اندازی شده و از برنامه‌هایی بوده که جامه عمل پوشیده است. برنامه های این یگان گسترده و در طرح های مختلفی همچون طرح دریا و طرح یگان امداد ورزشگاه ها و... را انجام می دهیم. البته نوع پوشش پلیس در این محیط ها متفاوت است و در حالی که چهار ارگان این یگان در سواحل شمالی کشور حضور دارند، امسال در طرح دریا لباس یگان ویژه را ممنوع کردیم. البته این موضوع علیرغم اینکه حرف شنوی از پلیس را کاهش داده و کار ما را سخت کرده ولی در جهت اجتماعی شدن رویکرد یگان ویژه انجام گرفته است.
همچنین از سال گذشته روندی برای یگان انتظامی ورزشگاه‌ها مدنظر قرار دادیم که طی آن با یکسری از فعالیت‌ها، فضای امنیتی را از مجموعه‌های ورزشی دور کنیم که از آن جمله می‌توان به تغییر لباس این یگان در ورزشگاه اشاره کرد. لباس نیروهای یگان ویژه به دلیل شکل و ماهیت آن، باعث شکل گیری نوعی فضای پلیسی در ورزشگاه‌ها می‌شد در حالی که این موضوع مطلوب ما نبود، پس اقدام به طراحی لباسی خاص برای یگان انتظامی ورزشگاه‌ها کردیم تا باب تعامل و گفتگو برای مردم و به خصوص جوانان باز شود.همواره دستگاه‌های امدادی و تیم‌های اورژانس در ورزشگاه‌ها حضور دارند، اما از آنجایی که نیروهای یگان انتظامی ورزشگاه‌ها حتی در سکوهای بالایی نیز مستقر هستند در صورت بروز حادثه و نیاز به موارد درمانی، مأمور این یگان اولین فردی است که می تواند سر صحنه حاضر شده و اقدامات امدادی و درمانی را انجام دهد. از این رو امدادگران یگان ویژه تحت عنوان "واحد امداد و درمان یگان انتظامی ورزشگاه‌ها" در مجموعه‌های ورزشی فعال شدند. امسال و از آغاز رقابت‌های لیگ فوتبال، واحد امداد و درمان یگان انتظامی ورزشگاه‌ها نیز آغاز به کار کرده و امدادگر در ورزشگاه‌های سراسر کشور با تجهیزات کامل درمانی حضور پیدا می‌کنند. همچنین تصمیم داریم تعداد امدادگران این واحد را در تمام کشور اضافه کنیم.
*مهمترین ماموریت یگان ویژه ناجا چیست؟ گسترش نیروهای این یگان چگونه است و آیا فعالیتی از این یگان در مرز نیز انجام می‌گیرد؟
کنترل اغتشاشات، فعالیت ضد تروریستی و رهایی گروگان از ماموریت‌های اصلی و ویژه این یگان است. در تمام کشور این نیروها گسترش یافته و زبده‌ترین نیروها در واحد رهایی گروگان حضور دارند. یگان‌های ویژه شبانه روز آماده انجام وظیفه هستند. از سال گذشته دو ماموریت دیگر نیز به فعالیت‌های این یگان اضافه شده یکی فعالیت رزمی و دیگری امدادی. که البته ماموریت اصلی ما نیست. واحد رهایی همان "نوپو" است که در اصلاح بین المللی نیروی ویژه "پاد وحشت" نام دارد ولی ما این نام را به نیروهای ویژه پاسدار ولایت تغیر داده‌ایم. یگان‌های ویژه در مرز فعالیت ندارند ولی در تمام سطح کشور گسترش دارد. چهار واحد عمده در تهران وجود دارد و در 31 نقطه کشور و در چهار لایه تهران، استان‌های درجه یک، دو و سه نیرو داریم.
*برخی همچون تعدادی از نمایندگان مجلس به حضور یگان های ویژه در بزرگراه‌ها اعتراض داشتند و معتقدند که حضور نیروهای این یگان چهره شهر را نظامی می‌کند. نظر شما در این رابطه چگونه است؟
یگان ویژه به طور کلی نیروهای احتیاط ناجا هستند و اگر سایر پلیس‌ها همچون راهنمایی و رانندگی یا پلیس مبارزه با مواد مخدر از ما درخواست کمک کنند، حتما وارد عمل خواهیم شد و همکاری‌های لازم را انجام می‌دهیم. پیش از این با لباس رسمی یگان ویژه در بزرگراه ها حضور می یافتیم ولی این لباس ابهت یگان را در ماموریت‌های راهور خدشه دار می‌کرد و سبب می‌شد در زمان مورد نیاز انگیزه ذاتی خود را نیروها از دست دهند لذا در حال حاضر با لباس‌های دیگری با آنها همکاری می‌کنیم.
*چه برنامه‌هایی برای اجتماعی شدن دارید؟
مردم پشتیبان نیروهای مسلح هستند. هیچگاه طی 36 سال گذشته به تجهیزات نظامی خود نبالیده‌ایم چراکه پشتیبانی اصلی ما مردم‌اند و یگان‌های ویژه در صدد تقویت این پشتیبانی است. در مدارس، دانشگاه‌ها و مساجد برنامه‌های متنوعی را در این رابطه برگزار کرده‌ایم. زمانی نیروهای ما در زمان ماموریت احساس می‌کردند که تنهایند؛ لذا با اجتماعی کردن رویکردها در جهت رفع این دغدغه برآمده‌ایم. سال گذشته نیز در 256 دبیرستان در سراسر کشور برنامه‌هایی را برای دانش آموزان همچون عملیات‌های دفاع شخصی، موتورسواری، تیراندازی ساچمه‌ای و اقدامات تاکتیکی اجرا کردیم و به طور کلی هشت طرح همچون طرح نیایش، اخوان و وصال جهت اجتماعی شدن فعالیت‌های یگان ویژه صورت گرفته است. در این رابطه دیدارهایی با مسئولین کشور به مناسبت‌های مختلف داشته‌ایم و یا حتی فرماندهان ما بازدید از بیمارستان و تقدیر از پرستاران با یک شاخه گل را داشتند.
*فعالیت پلیس افتخاری چگونه است و در چه ماموریت‌هایی با شما همکاری دارند؟ آیا این نیروها آموزش لازم را برای انجام فعالیت همچون نیروهای کادری فراگرفته‌اند؟
پلیس افتخاری از سال‌جاری آغاز شده و یک برنامه جدید است. تلاش می‌کنیم سطح آموزش‌های پلیس افتخاری را به نیروهای کادری برسانیم. البته انتظار ما به طور کامل از پلیس افتخاری همچون نیروهای کادر نیست و سعی می‌کنیم متناسب با ماموریت از همکاری آنها بهره‌مند شویم. کار اطلاعاتی، بازجویی و تخلیه محل تجمع اعتراضات اجتماعی بانوان( مثلا تجمع تعدادی از کارکنان زن فلان شرکت به دلیل عدم پرداخت حقوق) از عمده فعالیت این پلیس‌هاست. در تهران واحد ضد اغتشاش زنان راه اندازی شده که عمده افراد تشکیل دهنده این یگان، افتخاری ولی اعضای اصلی از کادر نیروی انتظامی هستند. در بدنه اصلی در حد یک گردان و حدود 500 نفر در تهران به صورت آزمایشی راه اندازی کرده‌ایم و آموزش‌های لازم را فراگرفته‌اند. همچنین پلیس‌های افتخاری آموزش‌های هوانوردی، چتربازی، پاراگلایدر و اسب سواری را می‌توانند فرا گیرند و در طرح‌هایی همچون طرح دریا نیز با ما همکاری می‌کنند. استفاده از پلیس افتخاری با توجه به وضعیت موجود و موارد مورد نیاز است. حتی می‌توانیم این افراد را اگر باشگاه‌ها موافقت کنند، با ضمانت در ورزشگاه‌ها به کارگیری کنیم.
*با روی کار آمدن دولت جدید آیا از حجم ماموریت‌های شما کاسته شده است؟ آیا مذاکرات هسته‌ای و کاسته شدن شدت برخی تحریم‌ها تاثیری بر روند فعالیت‌های یگان ویژه داشته است؟
به نظرم وضعیت آرامی که در حال حاضر در کشور داریم یک روندی را از گذشته طی کرده و اتفاقی نیست و نمی‌توان زیاد با تغییر مدیریت دولت مرتبط بدانیم. این موضوع سیر زمانی را طی کرده و نشان می‌دهد مردم ما یک بلوغ فکری را طی کرده و تحیلیشان از جامعه مناسب است و وقتی وضعیت نامناسب محیط‌های پیرامونی ایران را می‌بینند و با آرامش درون کشور مقایسه کنند، انگیزه همکاری با نظام را پیدا می‌کنند. در بحث بین المللی وقتی یک جوان ایرانی می‌بیند شش ابرقدرت دنیا در مقابل ایران پای مذاکره رفته دیگر لزومی در اعتراض نمی بیند و با نظام همراهی می‌کند. وقتی مردم چهره خادم و خائن را تشخیص می‌دهند این یعنی به حدی رسیده‌اند که اعتراض خود را قانونی انجام دهند. ما هیچ اغتشاشی از فتنه 88 به شکل معارض با نظام نداشته‌ایم البته اعتراضات صنفی یا کارگری و با بر سر موضوعات آب و گاز یا موضوع یک سریال همچون سرزمین کهن بوده که در واقع اعتراض به حاکمیت و نظام نبوده و ما هم برای احتیاط حضور یافته‌ایم و در واقع درگیری جدی را غیر از مساله آب در اصفهان نداشتیم. این حاکی از بلوغ مردم و دیدن واقعیت پیشرفت ایران است همدلی امروز روسای قوا را که مردم ببینند دیگر جایی برای اغتشاش وجود ندارد.
*تعریف شما از اغتشاش چیست؟ چه زمانی نیروهای شما وارد مرحله برخورد می شوند؟ حد ورود شما به تجمع چگونه است؟
ورود به بحران از دید نیروی انتظامی سه مرحله دارد. در مرحله اول کلانتری باید حضور یابد و اوضاع را کنترل، پس از آن یگان امداد و گام سوم و حرف آخر یگان ویژه است. وقتی تجمع وارد خشونت شد، وارد عمل می‌شویم. البته ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم که اغتشاش تبدیل به بحران، آتش سوزی و درگیری شود و سپس وارد عمل شویم چرا که کنترل از دست خارج خواهد شد لذا ما از همان ابتدا، با اطلاع از خبر در مرحله پیش بینی قرار می‌گیریم و در حالت احتیاط قرار گرفته ولی حضور فیزیکی نمی‌یابیم. مثلا سال گذشته در هرمزگان یک قسمتی را می‌خواستند به بخش دیگری واگذار کنند ما یک واحد فرستادیم. مسئولین مساجد می گفتند اگر شما وارد عمل نمی‌شدید درگیری به وقوع می پیوست.
*بعد از سال 88 زیاد شاهد حضور نیروهای یگان ویژه یه خصوص در تهران هستیم، آیا این مساله صرف پیش بینی از وقوع بحران یا فراخوان است؟ آیا این حضور ضرورت دارد و تاثیر گذار است؟
ما به عنوان یگان ویژه با چهار واحد عمده در زمانی ورود می‌یابیم که واقعا احتمال مسال یا مشکلی هست اما بخشی از واحدهای ما در اختیار فرماندهان انتظامی استان‌ها است وما فقط آموزش و تجهیزات به آنها می‌دهیم و فرمانده استان‌ها به دلیل پیش بینی این نیروها را در مواقعی مستقر می‌کنند و گاهی ما به آنها تذکر می دهیم مثلا مساله ای در مورد ارز در بازار رخ داده و اینها یگان را مستقر کرده اند یا حتی در چهارشنبه آخر سال، ما معتقد به این امر نیستیم. گاهی به فرماندهان استان‌ها تذکر می دهیم که فضا را نباید خیلی پلیسی کرد مخصوصا در تهران . این اتفاق با دستور فرماندهان استان‌ها روی می دهد که ما به آنها تذکر می دهیم که جو را پلیسی نکنند.
*گروگان گیری اتوبوسرانی هنوز ابهاماتی دارد؟ جزئیات این حادثه چگونه بود؟
ما در این مساله ورود نیافتیم و فرمانده انتظامی تهران وارد عمل شد و هیچ اطلاعی از لحاظ مسئولیتی ندارم. سال گذشته در کشور قبلا آدم ربایی و گرگان گیری که رخ می داد. تلفات داشتیم ولی خوشبختانه سال پیش، که یگان رهایی مستقیما به این موضوعات ورود یافت 11 عملیات موفقیت آمیز داشتیم که مهمترین آن در زاهدان بود. سه نفر را قاچاقچیان ربوده بودند. هر سه گروگان را آزاد و هر سه گروگانگیر نیز کشته شدند. پنج قبضه اسلحه نیز در این رابطه از قاچاقچیان به دست آمد.
در مجموع طی 11 عملیات تنها یک شهید و یک مجروح داشتیم. از سال 91 به بعد هیچ ماموریت ناموفقی نداشته ایم و در همه 11 عملیات به خوبی عمل کردیم. این موضوع طی ساخت سریالی با عنوان "رهایی" در هفته نیروی انتظامی در تلویزیون به نمایش گذاشته می شود.
*برخی مواقع پلیس آگاهی نیز ماموریت رهایی گروگان دارد؟ همکاری شما با این پلیس چگونه است و چه اقداماتی جهت عدم تداخل برنامه‌های خود با پلیس آگاهی دارید؟
از سال 91 به همه استان‌ها ابلاغ شده است که از صفر تا 100 عملیات گروگان گیری به واحد رهایی یگان‌های ویژه واگذار شود. فرمانده محترم ناجا ابلاغ کرده است که همه ماموریت به صورت کامل در جرائم خشن در اختیار یگان ویژه باشد.
*میزان جرائم خشن چقدر کاهش یافته است؟
من آمار در اختیار ندارم و تجزیه و تحلیل آمار با من نیست. تنها عملکرد یگان ویژه در برخورد با جرائم خشن را بیان می کنم ولی همه عملیات‌های مربوط به آدم‌ربایی و گروگان گیری طی دو سال گذشته با موفقیت کامل به مرحله انجام رسیده است.
*ارزیابی عملکرد شما از سال 88 چگونه است؟ برخی معتقدند؛ یگان ویژه در کنترل فتنه 88 موفق بود ولی اگر سپاه و بسیج وارد عمل نشده بود، موفقیت کامل حاصل نمی‌شد. ارزیابی شما از انجام ماموریت یگان ویژه در سال 88 چگونه است؟
آموزش پلیس و تجهیزات آن برای مقابله با چنین تحرکاتی تعریف شده است. آموزش و تجهیزات را به پلیس داده‌اند که بحران‌ها را بتواند کنترل کند و چگونه ورود یابد. در واحدهای ما یک اسلحه جنگی پیدا نمی‌کنید، اصلا لزومی ندارد یگان ویژه اسلحه جنگی داشته باشد، چون به کار این پلیس نمی‌آید. در بحران این موضوع خیلی خطرناک است. یعنی اگر در بحران اسلحه ببرد سر صحنه، علیرغم اینکه آستانه تحمل نیروها باید بالا باشد ولی یک توهین ممکن است باعث دست به ماشه شدن فرد شود. در نتیجه نیروی انتظامی در اینگونه بحران‌ها آموزش دیده است و خیلی کمتر تلفات می گیرد و ما به نیروهای خود آموزش داده‌ایم که صحنه بحران را به صورتی مدیریت کرده و در دست گیرند که حداقل تلفات را داشته باشد. تلفات برای ما چه از مخالف و چه موافق هزینه دارد. لذا لازمه اینکار یک سری تجهیزات است که بازدارنده باشد و منجر به درگیری نشود. ما در طول این دوسال برخی تجهیزات را که در اختیارمان نبود را تهیه کردیم و از سال 88 متوجه شدیم که باید خود را به تجهیزات خاصی مثلا موانع سد کننده، انواع گازها و وسایل الکترونیکی مجهز کنیم. قبل از درگیری با باتون و سپر می توان با ابزار صوتی و نور که در کشورهای مختلف دنیا برای کنترل اغتشاشات به کار می رود، استفاده کرد. در واقع بحران با حجم وسیع در سال 88 ما را برآن داشت که تجهیزات لازم را داشته باشیم. حتی آن موقع میان برخی مقامات کشور مطرح شد؛ الان نیاز است نیروی‌های دیگری برای کنترل بحران وارد عمل شود، چون ناجا به تنهایی توان کنترل نداشته است. ولی برخی گفته بودند که نه؛ ناجا آموزش دیده برای چنین مواقعی و مسئولیت بر عهده ناجا است و اگر می‌توانید در قالب پلیس کمک کنید. وقتی نیروی نظامی را بخواهیم وارد اغتشاش کنیم ازنظر افکار عمومی و بین المللی دیگر وضعیت قرمز را رد کرده و بحرانی تر شده است ولی وقتی که وضعیت پلیسی را حفظ بکنیم و هر نیرویی از مردم و هر تشکل دیگر در قالب پلیس آید، هم سطح امنیتی را پائین نگه داشته‌ایم وهم توانمان برای مقابله و کنترل بحران بالاتر رفته است. لذا الان این موضوع جامعه عمل پوشیده و با راه اندازی قرارگاه انتظامی که توسط ستاد کل ابلاغ شد، همه نیروهای در یک قالب قرار گرفتند. وزارت اطلاعات، بسیج، سپاه و.. همه مشارکت کردند. روند رو به رشدی داشتیم که به نظرم اتفاق‌های خوبی در این رابطه روی داد و الان ما در بسیاری از زمان ها که نیاز برای هماهنگی داریم، قرارگاه انتظامی تشکیل جلسه داده و نمایندگان دستگاه‌ها در آنجا حضور می یابند و با شیوه و شگرد پلیسی جرائم کنترل می‌شود. تجهیزات پلیس هم امروز به تناسب نیاز و برای اینکه سطح درگیری خود را در اغتشاشات اندک و غیر فیزیکی کنترل کنیم و هزینه کمتری داشته باشیم، الان 54 نوع تجهیزات یگان ویژه را در داخل کشور بهینه سازی یا تولید کرده‌ایم. این تولیدات یک انقلابی در پیشرفت تجهیزات پلیسی ایران به شمار می رود و مشتریان زیادی از سایر کشورها جهت خرید آنها داریم. روسای پلیس‌هایی کشورهایی که از ایران بازدید دارند، نیز علاقه‌مند به خرید و ارائه آموزش‌های پلیس ایران به آنها هستند.
در فتنه 88 خودروی مجهز که وارد جمعیت و اغتشاش شود و آسیب ناپذیر باشد، نداشتیم. احتمال حریق خودرو و آسیب به نیروهای ما وجود داشت ولی در حال حاضر مجهز به خودروهایی با ایمنی کامل و آسیب ناپذیری جهت کنترل اغتشاشات شده‌ایم. امکانات الکترونیکی صوت و نور نیز به تجهیزات ما اضافه شده است. انواع خوشبوکننده و بدبو کننده خنده و گریه آور در یگان ویژه تولید شده و ایده این امکانات توسط کارشناسان داخلی طراحی و صنعت کشور نیز آن را ساخته است.انواع آبپاش‌ها را ساخته‌ایم. قبلا یک نوع آبپاش داشتیم که سنگین بود ولی الان در پنج لایه تعریف شده است 18، پنج و دو تنی، موتور چهارچرخ و کوله موتورسوار انواع آبپاش‌های موجود است که بر حسب نوع ماموریت به کار گرفته می شود.
سال 88 برخی مواقع خطاهایی از یگان ویژه نیز بود ولی ناجا برای جبران ورود می‌یافت. مثلا اگر جایی در خانه ای شکست، بلافاصله تیم می‌فرستاد تا رضایت را حاصل و هزینه و خسارت را پرداخت کنند. البته خیلی از مردم قبول دریافت هزینه نمی‌شدند. این ناشی از مردمی نبودن یگان های ویژه بود. البته در بعضی مواقع مثل فتنه 88 که نوعی اغتشاش به شمار می رفت که از حالت عادی خارج شده بود و قدرت های دیگری از خارج کشور پشت قضیه بود برای اینکه کنترل خارج نشود سعی در مدریت سریع داشتیم.
*چه نمره ای به عنوان فرمانده به یگان خود می دهید؟
یگان ویژه در پایان برنامه ششم باید تبدیل به یگان ویژه برتر خاورمیانه تبدیل شود.الان یک مسیری را مشخص و برنامه هایی را تدوین کرده تا به این مرحله دست یابیم. باید آموزش، جایگاه اجتماعی حقوق و مزایا و تجهیزات در یگان ویژه را کار کنیم مخالف نمره زیاد دادن هستم چون به نظرم دست و پای یگان را برای پیشرفت می‌گیرد باید راه را برای پیشرفت و فعالیت بیشتر باز گذاشت. در مقایسه با کشورهای منطقه به ویژه ناجا نمره 18 می دهم. تیمی را به برزیل در مسابقات جام جهانی فرستادیم تا علاوه بر همکاری با پلیس این کشور، یگان ویژه برزیل را در آنجا بررسی کنند که نماینده اعزامی ما به برزیل می‌گفت:« از نظر تجهیزات، اخلاق، رفتار و آموزش واقعا به یگان ویژه خودمان افتخار کردم با وجود اینکه یک برنامه بین المللی در برزیل برگزار شد. ماموران آنها حتی گاهی نحوه استفاده از تجهیزات را نمی‌دانستند و یا با شرکت‌های آمریکایی قرارداد بسته بودند تا امنیت را برایشان تامین کنند».نسبت به ترکیه که در اغتشاشات سال گذشته، تا زمانی که خواست تجهیزات را برای کنترل اغتشاش پای کار آورد توسط اغتشاشگران رودست خورد و یک ماه طول کشید و یا در مقابل پلیس‌های مصر، ترکیه ،الجزایر و اسرائیل( اسرائیل با توپ و تانک برای کنترل اغتشاش به میدان می آید) نمره و جایگاه بهتری را به لحظ تجهیزات، آموزش و رفتار و اخلاق نیروها داریم. من به خودمان در این شرایط نمره 18 ولی در داخل کشور برای اینکه جای پیشرفت وجود داشته باشد نمره پائین‌تری را می‌دهم.
*میزان رضایتمندی نیروهای یگان ویژه نسبت به سایر پلیس‌ها چگونه است؟
نیروهای یگان ویژه پیش از این برای فراگیری آموزش‌ها باید چهارسال پیاپی در تهران حضور می‌یافتند و در صورتی که ساکن سایر استان‌ها بودند نیز باید این توقف چهار سال را طی می‌کردند ولی در حال حاضر این مدت را نسبت به قبل کاهش و میزان عملیات آنها نیز کمتر شده است. مزایای شغلی نیروهای یگان را زیادتر کرده‌ایم و الان میزان رضایتمندی بیشتر شده است و حتی از پلیس‌های دیگر درخواست ملحق شدن به یگان ویژه را داریم. ورزش و برنامه‌هایی که جهت آماده سازی جسمانی نیروها ارائه می‌شود، برای افراد جذابیت خاص دارد. تماس با نیروی بیرونی همچون راهنمایی و رانندگی و کلانتری کمتر است و موقعیت اجتماعی خوبی نیز به همراه دارد. همه این عوامل کنار هم سبب شده میزان رضایتمندی نیروهای یگان ویژه افزایش یابد.
