گروه اقتصادی صراط - افت و خیزهای مخابرات در کشور جمهوری اسلامی ایران به دلیل گسترده بودن فعالیت های مربوط به حوزه ارتباطات اعم از مکالمات همراه، درون شهری و اینترنت شبکه تحت پوشش مخابرات، در زندگی قریب به اتفاق مردم تاثیر زیادی دارد.
به گزارش گروه اقتصادی صراط، شرکت مخابرات ایران در سال ۱۳۵۰ خورشیدی با سرمایه‌ای بالغ بر پنج میلیارد ریال تأسیس شد. این شرکت، دارای ۳۰ شرکت فرعی استانی، و مالک شرکت ارتباطات ثابت (آشنای اول) و شرکت ارتباطات سیار (همراه اول) است.
سهام مخابرات ایران ابتدا به ساکن در بورس تهران در سال 85 عرضه و در مرحله بعدی پنجاه به علاوه یک درصد، به شرکت مشارکتی به فروش رسید که بعد از کش و قوس های فراوان بخش زیادی از آن توسط "توسعه اعتماد مبین" خریداری گردید.
"توسعه اعتماد مبین" خریدار سهام شرکت مخابرات، از سه شرکت تشکیل شده است. شرکت های سرمایه گذاری "توسعه اعتماد" و "شهریار مهستان" که از شرکت های زیر مجموعه بنیاد تعاون سپاه هستند و شرکت "گسترش الکترونیک مبین ایران" که از شرکت های زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام است.
بعد از این معامله "ویکی لیکس" در گزارشی بدون ذکر منابع موثق اقدام به تخریب شرکت های خریدار سهام مخابرات کرد و ارزش واقعی مخابرات را نزدیک به 40 میلیارد دلار اعلام نمود.
این مطلب ویکی لیکس که به سرعت توسط سایت "آینده آنلاین" نزدیک به خاندان هاشمی، ترجمه شد و بر روی خروجی این سایت قرار گرفت و بدون موضع گیری شرکت های خریداری کننده، مخابرات را به ارزان خری توسط این شرکت های بزرگ، متهم کرد.
مهمترین بخش مطلب ویکی لیکس مربوط به قیمت واقعی مخابرات بوده است. ویکی لیکس در قسمتی از گزارش خود می آورد: "شرکت مخابرات ایران یا 22 میلیون خط زمینی و 33 میلیون موبایل به مبلغ 9 میلیارد دلار ارزش گذاری شد و این شرکت ها 7.8 میلیارد دلار بابت آن پرداخت. قیمت واقعی شرکت مخابرات ایران حداقل 45 میلیارد دلار برآورد شده یعنی پنج برابر بیشتر."
هاشمی رفسنجانی اما چندی قبل در مصاحبه با روزنامه اعتماد درباره قیمت واقعی مخابرات ادعاهایی را بیان کرده و گفته است: "روزي كه مي‌خواستند مخابرات را بفروشند، دكتر معتمدي و رفقايش پيش از جلسه مجمع پيش من آمدند و گفتند: اگر مي‌خواهند 15 هزار ميليارد تومان به اينها بدهند، ما 50 هزار ميليارد مي‌خريم. آقاي غرضي كه بهتر از اينها مي‌شناخت، پيغام داد كه 200 هزار ميليارد مي‌ارزد. در سراسر كشور سرمايه‌هاي زيادي وجود دارد كه اگر فقط امكانات بلااستفاده و ضايعاتش را بفروشند، مي‌توانند قسط‌‌ها را بدهند."
یعنی در بهترین حالت و بر اساس ادعای ویکی لیکس، قیمت مخابرات 40 میلیارد دلار و یا به تعبیری 120هزار میلیارد تومان بوده ولی هاشمی در مطلب نقل شده از سوی غرضی، مبلغ 200 هزار میلیارد تومان را برای مخابرات ذکر می کند.
بررسی فرض های مطرح شده از سوی هاشمی رفسنجانی
ساده ترین و شهودی ترین روش برای قیمت گذاری یک شرکت با عمر بلند مدت از طریق این فرمول امکان پذیر است:
ارزش شرکت = [سود خالص مورد انتظار در هر سال (به تومان)] تقسیم بر [سود بازار(به درصد).]
اگر انتظار داشته باشیم که این سود به صورت میانگین در سال رشد هم داشته باشه به صورت زیرمحاسبه می شود:
ارزش شرکت = [سود خالص مورد انتظار در هر سال (به تومان)] تقسیم بر {سود بازار(به درصد) منهای میانگین درصد مورد انتظار رشد در سال در بلند مدت}
حالا فرض کنید که ارزش واقعی مخابرات ایران 200 هزار میلیارد تومان مورد ادعای هاشمی است. با دو حالت این فرض را مورد بررسی قرار می دهیم.
پیش فرض اول: سود به صورت میانگین بازار 20 درصد باشد و سود سالیانه حسابداری نامعلوم. اگر این را در فرمول جای گذاری کنیم نشان می دهد که هر سال حد اقل 40 هزارمیلیارد تومان سود خالص باید داشته باشد که 200 هزار میلیارد تومان ارزش کل مخابرات باشد، در حالی که درآمد ناخالص مخابرات امسال کمتر از دوازده هزار میلیارد تومان و سود خالص کمتر از 4 هزار میلیارد تومان بود!
پیش فرض دوم: اینکه میانگین درصد مورد انتظار رشد در سال (فرمول دوم) و سود مخابرات یعنی همان 4هزارمیلیارد تومان معلوم باشد. مخرج کسر می شود حدود 2 صدم درصد. (سود بازار هم که حدود 20 درصد) بنابراین باید 18 درصد در سال این سود خالص در بلند مدت رشد کند تا به قیمت ادعایی هاشمی رفسنجانی برسد که در بازار اشباع شده فعلی منطقا امری محال هست.
حتی اگر بنا را بر فرض 50 هزار میلیارد تومان مورد ادعای "معتمدی" بگذاریم، بر اساس همین فرمول ها، مجداد این قیمت منطقی نیست و در حدود 2.5 برایر ارزش تخمینی این شرکت بر اساس اطلاعات جاری حسابرسی شده است.
در شرایط فعلی و بهترین تخمینها قیمت کل شرکت مخابرات ایران از 20 هزار میلیارد تومان (بر اساس ضریب (EBITDA بالاتر نیست. طبعا این محاسبات در سال 88 که معامله صورت گرفته، ممکن است تحت شرایط آن زمان، حتی کمتر از 20هزار میلیارد تومان ارزش تخمینی فعلی می شد. ارزش بازار سهام شرکت مخابرات در بورس ایران همین الان حدود 12 هزار میلیارد تومان است که در حدود 4 هزار میلیارد تومان کمتر از ارزش معامله در سال 88 به شمار می رود.
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که اگر یکی از شرکت های نزدیک به هاشمی رفسنجانی خریدار مخابرات بود، آیا باز هم این محاسبات خارج از ذهن توسط او و رسانه های نزدیک به آنان، منتشر می‌شد؟!
به گزارش گروه اقتصادی صراط، شرکت مخابرات ایران در سال ۱۳۵۰ خورشیدی با سرمایه‌ای بالغ بر پنج میلیارد ریال تأسیس شد. این شرکت، دارای ۳۰ شرکت فرعی استانی، و مالک شرکت ارتباطات ثابت (آشنای اول) و شرکت ارتباطات سیار (همراه اول) است.
سهام مخابرات ایران ابتدا به ساکن در بورس تهران در سال 85 عرضه و در مرحله بعدی پنجاه به علاوه یک درصد، به شرکت مشارکتی به فروش رسید که بعد از کش و قوس های فراوان بخش زیادی از آن توسط "توسعه اعتماد مبین" خریداری گردید.
"توسعه اعتماد مبین" خریدار سهام شرکت مخابرات، از سه شرکت تشکیل شده است. شرکت های سرمایه گذاری "توسعه اعتماد" و "شهریار مهستان" که از شرکت های زیر مجموعه بنیاد تعاون سپاه هستند و شرکت "گسترش الکترونیک مبین ایران" که از شرکت های زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام است.
بعد از این معامله "ویکی لیکس" در گزارشی بدون ذکر منابع موثق اقدام به تخریب شرکت های خریدار سهام مخابرات کرد و ارزش واقعی مخابرات را نزدیک به 40 میلیارد دلار اعلام نمود.
این مطلب ویکی لیکس که به سرعت توسط سایت "آینده آنلاین" نزدیک به خاندان هاشمی، ترجمه شد و بر روی خروجی این سایت قرار گرفت و بدون موضع گیری شرکت های خریداری کننده، مخابرات را به ارزان خری توسط این شرکت های بزرگ، متهم کرد.
مهمترین بخش مطلب ویکی لیکس مربوط به قیمت واقعی مخابرات بوده است. ویکی لیکس در قسمتی از گزارش خود می آورد: "شرکت مخابرات ایران یا 22 میلیون خط زمینی و 33 میلیون موبایل به مبلغ 9 میلیارد دلار ارزش گذاری شد و این شرکت ها 7.8 میلیارد دلار بابت آن پرداخت. قیمت واقعی شرکت مخابرات ایران حداقل 45 میلیارد دلار برآورد شده یعنی پنج برابر بیشتر."
هاشمی رفسنجانی اما چندی قبل در مصاحبه با روزنامه اعتماد درباره قیمت واقعی مخابرات ادعاهایی را بیان کرده و گفته است: "روزي كه مي‌خواستند مخابرات را بفروشند، دكتر معتمدي و رفقايش پيش از جلسه مجمع پيش من آمدند و گفتند: اگر مي‌خواهند 15 هزار ميليارد تومان به اينها بدهند، ما 50 هزار ميليارد مي‌خريم. آقاي غرضي كه بهتر از اينها مي‌شناخت، پيغام داد كه 200 هزار ميليارد مي‌ارزد. در سراسر كشور سرمايه‌هاي زيادي وجود دارد كه اگر فقط امكانات بلااستفاده و ضايعاتش را بفروشند، مي‌توانند قسط‌‌ها را بدهند."
یعنی در بهترین حالت و بر اساس ادعای ویکی لیکس، قیمت مخابرات 40 میلیارد دلار و یا به تعبیری 120هزار میلیارد تومان بوده ولی هاشمی در مطلب نقل شده از سوی غرضی، مبلغ 200 هزار میلیارد تومان را برای مخابرات ذکر می کند.
بررسی فرض های مطرح شده از سوی هاشمی رفسنجانی
ساده ترین و شهودی ترین روش برای قیمت گذاری یک شرکت با عمر بلند مدت از طریق این فرمول امکان پذیر است:
ارزش شرکت = [سود خالص مورد انتظار در هر سال (به تومان)] تقسیم بر [سود بازار(به درصد).]
اگر انتظار داشته باشیم که این سود به صورت میانگین در سال رشد هم داشته باشه به صورت زیرمحاسبه می شود:
ارزش شرکت = [سود خالص مورد انتظار در هر سال (به تومان)] تقسیم بر {سود بازار(به درصد) منهای میانگین درصد مورد انتظار رشد در سال در بلند مدت}
حالا فرض کنید که ارزش واقعی مخابرات ایران 200 هزار میلیارد تومان مورد ادعای هاشمی است. با دو حالت این فرض را مورد بررسی قرار می دهیم.
پیش فرض اول: سود به صورت میانگین بازار 20 درصد باشد و سود سالیانه حسابداری نامعلوم. اگر این را در فرمول جای گذاری کنیم نشان می دهد که هر سال حد اقل 40 هزارمیلیارد تومان سود خالص باید داشته باشد که 200 هزار میلیارد تومان ارزش کل مخابرات باشد، در حالی که درآمد ناخالص مخابرات امسال کمتر از دوازده هزار میلیارد تومان و سود خالص کمتر از 4 هزار میلیارد تومان بود!
پیش فرض دوم: اینکه میانگین درصد مورد انتظار رشد در سال (فرمول دوم) و سود مخابرات یعنی همان 4هزارمیلیارد تومان معلوم باشد. مخرج کسر می شود حدود 2 صدم درصد. (سود بازار هم که حدود 20 درصد) بنابراین باید 18 درصد در سال این سود خالص در بلند مدت رشد کند تا به قیمت ادعایی هاشمی رفسنجانی برسد که در بازار اشباع شده فعلی منطقا امری محال هست.
حتی اگر بنا را بر فرض 50 هزار میلیارد تومان مورد ادعای "معتمدی" بگذاریم، بر اساس همین فرمول ها، مجداد این قیمت منطقی نیست و در حدود 2.5 برایر ارزش تخمینی این شرکت بر اساس اطلاعات جاری حسابرسی شده است.
در شرایط فعلی و بهترین تخمینها قیمت کل شرکت مخابرات ایران از 20 هزار میلیارد تومان (بر اساس ضریب (EBITDA بالاتر نیست. طبعا این محاسبات در سال 88 که معامله صورت گرفته، ممکن است تحت شرایط آن زمان، حتی کمتر از 20هزار میلیارد تومان ارزش تخمینی فعلی می شد. ارزش بازار سهام شرکت مخابرات در بورس ایران همین الان حدود 12 هزار میلیارد تومان است که در حدود 4 هزار میلیارد تومان کمتر از ارزش معامله در سال 88 به شمار می رود.
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که اگر یکی از شرکت های نزدیک به هاشمی رفسنجانی خریدار مخابرات بود، آیا باز هم این محاسبات خارج از ذهن توسط او و رسانه های نزدیک به آنان، منتشر می‌شد؟!
1-خاتمی
2- احمدی نژاد
3-لنکرانی
4-رضایی