صراط: 16 تیرماه که مصادف با نهم ماه مبارک رمضان هم بود، مسئولان رده بالای نظام به دیدار رهبر انقلاب رفتند؛ در این دیدار صمیمی که از تمام گروه های سیاسی نظام حضور داشتند مطالب مهمی توسط رهبر انقلاب بیان شد؛ در این دیدار از حسینیه امام خمینی(ره) پیام های ویژه ای به وین فرستاده شد تا همه طرف های مذاکره – مخصوصا طرف 5+1 – بدانند که جمهوری اسلامی ایران بر سر برخی مسائل تنها حاضر به شفاف سازی است و نه پذیرفتن نظر طرف مقابل. می توان از نگاهی ویژه آن چه را که در حسینیه امام خمینی(ره) در این روز رخ داد مورد توجه قرار داد:
اول: تبیین خط قرمزها؛ چرا در این دیدار؟
رهبر انقلاب در 11 تیرماه در دیدار اساتید بحثی در خصوص خط قرمزهای مسائل هسته ای نکردند؛ با اینکه همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای بود؛ ایشان صحبت های مهم خود در خصوص خط قرمزها را موکول کردند به 16 تیرماه؛ با این توصیف این سخنرانی و زمان و مکان آن چند ویژگی داشت:
اولا: تقریبا تمام مسئولین درجه یک و دوی کشور جمع شده بودند؛ از سران سه قوه و وزرای دولت و مجلسی ها گرفته تا اعضای مجمع تشخیص و ...؛ آن هم ترکیبی از تمام طیف های سیاسی کشور؛ ایشان در این سخنرانی با چنین مخاطبانی – که شامل تمام جریانات سیاسی کشور می شد – خط قرمزها را تبیین و این پیام را به وین فرستادند که این حرف نظام و ملت ایران است.
ثانیا: 5 روز از آغاز مذاکرات گذشته و بدون شک مباحث مطرح شده از سوی طرف غربی در وین به تهران رسیده است؛ و این پیام تهران به وین بود تا بدانند تهران استراتژی آن ها را می داند که به قول رهبر انقلاب "به مرگ گرفته اند که به تب راضی شویم" و هم اینکه تهران بر حق خود پافشاری می کند و از شکست مذاکرات هیچ هراسی ندارد.
دوم: تبیین استراتژی طرف مقابل در خصوص مسئله هسته ای
شاید از این کوتاهتر جمله ای نمی توان یافت که بتواند با شفافیت کامل استراتژی و رویکرد مذاکره کنندگان 5+1 در برابر کشورمان را روشن کند:
« طرف مقابل به مرگ گرفته که به تب راضی بشوید». [1](93/4/16)
این جمله به صراحت نشان می دهد که طرف مقابل چه روشی را در پیش گرفته و در عین حال آگاهی ما از روش طرف مقابل را نیز نشان میدهد. رهبر انقلاب مثالی هم در این زمینه زدند و از این طریق وارد بحث خط قرمزهای نظام شدند: «هدف آنها این است که جمهوری اسلامی را در باب ظرفیّت غنیسازی مثلاً - که یکی از مسائل است - به ده هزار سو راضی کنند، منتها از پانصد سو و هزار سو شروع کردهاند، که حدود ده هزار سو مثلاً محصول حدود ده هزار سانتریفیوژ - همین قدیمیهایی که از قبل داشتیم و داریم - است. هدف آنها این است».
رهبر انقلاب با ذکر این رویکرد فریبکارانه غربی ها، به تبیین خطوط قرمز نظام در مسئله هسته ای به صورت شفاف و علنی پرداختند.
سوم: تبیین خط قرمزهای نظام در مسئله هسته ای
در روزهایی که مذاکره کنندگان کشورمان در وین مشغول مذاکره برای دفاع از حقوق هسته ای کشورمان هستند، در این سوی عالم، رهبر انقلاب ضمن تبیین خط قرمزهای نظام و ملت در این خصوص، حمایتی تمام قد از مذاکره کنندگان کشورمان به عمل آوردند. رهبر انقلاب این بار ترجیح دادند خط قرمزها را به صورت علنی و شفاف بیان کنند تا طرف مقابل بداند که کف خواسته های جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسئله هسته ای کدام است؛ و اما این خط قرمزها:
1. تعیین تعداد سانتریفیوژها: 190 هزار سو
تا کنون در رسانه های دنیا، گمانه زنی های مختلفی از بحث و توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها به گوش می رسید؛ اغلب هم توسط طرفین صحت آنها تکذیب می شد. از چند صد سانتریفیوژ گرفته تا 52 هزار عدد. رهبر انقلاب در سخنرانی خود به دو نکته در خصوص تعداد سانتریفیوژها اشاره کردند:
اولاً اینکه طرف مقابل فعلا از عدد 500 سانتریفیوز و 1000 سانتریفیوژ شروع کرده و به دنبال این است که بر سر 10 هزار سانتریفیوژ جمهوری اسلامی ایران را راضی کند. یعنی به همان مرگ گرفته تا به تب راضی کند!
دوم اینکه رهبر انقلاب به صراحت به نیاز کشور در بحث تعداد سانتریفیوژها پرداخته و این را به گوش مذاکره کنندگان در وین رساندند:
« مسئولین ما میگویند ما به 190000 سو احتیاج داریم. ممکن است این نیاز مال امسال و دو سال دیگر و پنج سال دیگر نباشد، امّا این نیاز قطعی کشور است، خب، باید نیاز کشور تأمین بشود. »
تأمین 190 هزار سو ( تقریبا معادل با 190 هزار سانتریفیوژهای نسل اول کشورمان) نیاز کشور است و این باید تأمین شود.
2. مسئله تحقیق و توسعه
رهبر انقلاب بدون هیچ توضیحی تنها به ذکر یک جمله در باب خط قرمز بودن بدیهی این امر اکتفا کرده و فرمودند:
«مسئلهی تحقیق و توسعه که قطعاً باید رعایت بشود».
لحن جمله رهبر انقلاب نشان از بدیهی بودن رعایت این امر توسط همه طرفین مذاکره است و این را نیازی ندیدند که حتی توضیحی بیشتر از این جمله کوتاه بدهند.
3. حفظ فردو
«حفظ تشکیلاتی که دشمن قادر به تخریب آن نیست. روی «فردو» تکیه میکنند، چون غیر قابل دسترسی است برای آنها؛ میگویند جایی که ما نمیتوانیم به آن ضربه بزنیم، نباید داشته باشید! این خندهآور نیست؟»
این نیز یکی دیگر از خط قرمزهای کشورمان در موضوع هسته ای است. آن هم با یک منطق کاملا روشن از سوی ما و یک بهانه جویی کاملا خنده دار از سوی طرف غربی! رهبر انقلاب تاکید کردند که حفظ تشکیلات فردو نیز از خط قرمزهای نظام است.
چهارم: تبیین مجدد زورگویی و ناحق بودن ادعاهای امریکایی ها
رهبر انقلاب که در مسائل مختلف به روشنی منطق غلط امریکایی ها را تبیین می کنند در باب مسئله هسته ای نیز موضوع دستیابی "مستقل" کشورمان به فناوری هسته ای را و رویکرد دوگانه آمریکا و طرف غربی به این مسئله را متذکر شده و در بیانی روشن فرمودند:
«اصل حرفی که آمریکاییها در این قضیه دارند، حرف ناحقّی است. یک کشوری احتیاج به انرژی هستهای دارد، خودش با تلاش خود، با دنبالگیری خود، بدون اینکه از کسی دزدی کند، بدون اینکه با کسی ساختوپاخت بکند، توانسته این علم را، این دانش را، این فنّاوری را برای خود فراهم کند؛ حالا واایستادهاند که نه، نباید. خب چرا؟ این «نباید» چه منطقی دارد؟ میگویند ما از بمب هستهای میترسیم! اوّلاً تضمین برای جلوگیری از سلاح هستهای راههای خودش را دارد؛ اشکالی هم ندارد. ثانیاً اگر بنا است که راجع به مسئلهی سلاح هستهای کسی نگران باشد، آن، آمریکا نیست. آمریکا که خودش چند هزار کلاهک هستهای دارد، چند هزار بمب هستهای دارد، و خودش به کار برده؛ خب به شما چه! شما چه کسی هستید که بایستی نگران این باشیدکه فلان کشور به سلاح هستهای دست پیدا میکندیا نمیکند؛ وانگهی آن دستگاههایی که مسئولند، خب بله، میشود تضمین کرد. [البتّه] تضمین هم شده است یعنی روشن است؛ شاید خود آنها هم میدانند. اصل حرف آنها حرف ناحقّی است.» (93/4/16)
دست آخر: حمایت تمام قد از مذاکره کنندگان انقلاب: بچه های خودمان
رهبر انقلاب که پیش تر نیز هنگامی که سخن از مذاکرات هسته ای به میان آمده بود حمایتی ویژه از ایشان به عمل آوردند، این بار نیز درست در روزهایی که بر سر میز مذاکره و دفاع از حقوق ملت ایران با طرفهای غربی به مذاکره می پردازند، حمایتی ویژه از آنان کردند و بر قابل اعتماد بودن آنان تأکید کردند تا بدین روش آنان را دلگرم نمایند و به طرف مقابل – و برخی بهانه گیران داخلی – بفهمانند که مذاکره کنندگان را امین نظام می دانند و از اینکه قرار است آنان در این رقابت نفس گیر دیپلماتیک حضور داشته باشند نگرانی ندارند و هم وظیفه خطیر آنان را به ایشان گوشزد کردند:
«ما به تیم مذاکرهکنندهمان اعتماد داریم. مطمئنّیم یقیناً آنها به دستاندازی به حقوق کشور و حقوق ملّت و کرامت ملّت راضی نخواهند شد و اجازه نخواهند داد که چنین کاری انجام بگیرد.» (93/4/16)
و چنین بود که پس از این سخنرانی مذاکره کنندگان ارشد کشورمان – مخصوصا دکتر ظریف – از وین پیام دادند که این سخنرانی هم خطوط را برایشان مشخص کرده و هم باعث دلگرمی آنان شده است:
« ما همواره قدردان حمایت های رهبری معظم هستیم... بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب به خوبی نشان داد که ایشان در جریان جزییات همه مباحث و مذاکرات هسته ای،برنامه های درازمدت کشور در حوزه هسته ای هستند و با دقتی ویژه که مخصوص ایشان است همواره موضوعات مهم و اساسی کشور اعم از موضوع هسته ای را با دقت و حساسیتکامل و ریزبینی مد نظر داشته و با رعایت همه ظرافت ها بیان می فرمایند... رهنمودهایی که ایشان قبلا به صورت خصوصی به اعضای تیم ارائه فرموده اند و محورهایی هم که در بیانات دیروزشان و در فرمایشان قبلی ایشان مطرح شده است حتما چراغ راه ما برای رسیدن به راه حل خواهد بود.»[2]
سخنی با مذاکره کنندگان
دیدبان امیدوار است مذاکره کنندگان کشورمان با قدرت و قاطعیت در مذاکرات از حقوق ملت ایران دفاع کرده و پاسخ اعتماد ملت و رهبری را به شایستگی بدهند؛ بدون شک به نتیجه نرسیدن مذاکرات شکست برای کشور ما محسوب نمی شود، اما پذیرش توافقی که خواست و عزت ملت ایران در آن حفظ نشود یک شکست بزرگ است؛ از این رو نباید از به نتیجه نرسیدن مذاکرات هراسی در دل داشت.
اول: تبیین خط قرمزها؛ چرا در این دیدار؟
رهبر انقلاب در 11 تیرماه در دیدار اساتید بحثی در خصوص خط قرمزهای مسائل هسته ای نکردند؛ با اینکه همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای بود؛ ایشان صحبت های مهم خود در خصوص خط قرمزها را موکول کردند به 16 تیرماه؛ با این توصیف این سخنرانی و زمان و مکان آن چند ویژگی داشت:
اولا: تقریبا تمام مسئولین درجه یک و دوی کشور جمع شده بودند؛ از سران سه قوه و وزرای دولت و مجلسی ها گرفته تا اعضای مجمع تشخیص و ...؛ آن هم ترکیبی از تمام طیف های سیاسی کشور؛ ایشان در این سخنرانی با چنین مخاطبانی – که شامل تمام جریانات سیاسی کشور می شد – خط قرمزها را تبیین و این پیام را به وین فرستادند که این حرف نظام و ملت ایران است.
ثانیا: 5 روز از آغاز مذاکرات گذشته و بدون شک مباحث مطرح شده از سوی طرف غربی در وین به تهران رسیده است؛ و این پیام تهران به وین بود تا بدانند تهران استراتژی آن ها را می داند که به قول رهبر انقلاب "به مرگ گرفته اند که به تب راضی شویم" و هم اینکه تهران بر حق خود پافشاری می کند و از شکست مذاکرات هیچ هراسی ندارد.
دوم: تبیین استراتژی طرف مقابل در خصوص مسئله هسته ای
شاید از این کوتاهتر جمله ای نمی توان یافت که بتواند با شفافیت کامل استراتژی و رویکرد مذاکره کنندگان 5+1 در برابر کشورمان را روشن کند:
« طرف مقابل به مرگ گرفته که به تب راضی بشوید». [1](93/4/16)
این جمله به صراحت نشان می دهد که طرف مقابل چه روشی را در پیش گرفته و در عین حال آگاهی ما از روش طرف مقابل را نیز نشان میدهد. رهبر انقلاب مثالی هم در این زمینه زدند و از این طریق وارد بحث خط قرمزهای نظام شدند: «هدف آنها این است که جمهوری اسلامی را در باب ظرفیّت غنیسازی مثلاً - که یکی از مسائل است - به ده هزار سو راضی کنند، منتها از پانصد سو و هزار سو شروع کردهاند، که حدود ده هزار سو مثلاً محصول حدود ده هزار سانتریفیوژ - همین قدیمیهایی که از قبل داشتیم و داریم - است. هدف آنها این است».
رهبر انقلاب با ذکر این رویکرد فریبکارانه غربی ها، به تبیین خطوط قرمز نظام در مسئله هسته ای به صورت شفاف و علنی پرداختند.
سوم: تبیین خط قرمزهای نظام در مسئله هسته ای
در روزهایی که مذاکره کنندگان کشورمان در وین مشغول مذاکره برای دفاع از حقوق هسته ای کشورمان هستند، در این سوی عالم، رهبر انقلاب ضمن تبیین خط قرمزهای نظام و ملت در این خصوص، حمایتی تمام قد از مذاکره کنندگان کشورمان به عمل آوردند. رهبر انقلاب این بار ترجیح دادند خط قرمزها را به صورت علنی و شفاف بیان کنند تا طرف مقابل بداند که کف خواسته های جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسئله هسته ای کدام است؛ و اما این خط قرمزها:
1. تعیین تعداد سانتریفیوژها: 190 هزار سو
تا کنون در رسانه های دنیا، گمانه زنی های مختلفی از بحث و توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها به گوش می رسید؛ اغلب هم توسط طرفین صحت آنها تکذیب می شد. از چند صد سانتریفیوژ گرفته تا 52 هزار عدد. رهبر انقلاب در سخنرانی خود به دو نکته در خصوص تعداد سانتریفیوژها اشاره کردند:
اولاً اینکه طرف مقابل فعلا از عدد 500 سانتریفیوز و 1000 سانتریفیوژ شروع کرده و به دنبال این است که بر سر 10 هزار سانتریفیوژ جمهوری اسلامی ایران را راضی کند. یعنی به همان مرگ گرفته تا به تب راضی کند!
دوم اینکه رهبر انقلاب به صراحت به نیاز کشور در بحث تعداد سانتریفیوژها پرداخته و این را به گوش مذاکره کنندگان در وین رساندند:
« مسئولین ما میگویند ما به 190000 سو احتیاج داریم. ممکن است این نیاز مال امسال و دو سال دیگر و پنج سال دیگر نباشد، امّا این نیاز قطعی کشور است، خب، باید نیاز کشور تأمین بشود. »
تأمین 190 هزار سو ( تقریبا معادل با 190 هزار سانتریفیوژهای نسل اول کشورمان) نیاز کشور است و این باید تأمین شود.
2. مسئله تحقیق و توسعه
رهبر انقلاب بدون هیچ توضیحی تنها به ذکر یک جمله در باب خط قرمز بودن بدیهی این امر اکتفا کرده و فرمودند:
«مسئلهی تحقیق و توسعه که قطعاً باید رعایت بشود».
لحن جمله رهبر انقلاب نشان از بدیهی بودن رعایت این امر توسط همه طرفین مذاکره است و این را نیازی ندیدند که حتی توضیحی بیشتر از این جمله کوتاه بدهند.
3. حفظ فردو
«حفظ تشکیلاتی که دشمن قادر به تخریب آن نیست. روی «فردو» تکیه میکنند، چون غیر قابل دسترسی است برای آنها؛ میگویند جایی که ما نمیتوانیم به آن ضربه بزنیم، نباید داشته باشید! این خندهآور نیست؟»
این نیز یکی دیگر از خط قرمزهای کشورمان در موضوع هسته ای است. آن هم با یک منطق کاملا روشن از سوی ما و یک بهانه جویی کاملا خنده دار از سوی طرف غربی! رهبر انقلاب تاکید کردند که حفظ تشکیلات فردو نیز از خط قرمزهای نظام است.
چهارم: تبیین مجدد زورگویی و ناحق بودن ادعاهای امریکایی ها
رهبر انقلاب که در مسائل مختلف به روشنی منطق غلط امریکایی ها را تبیین می کنند در باب مسئله هسته ای نیز موضوع دستیابی "مستقل" کشورمان به فناوری هسته ای را و رویکرد دوگانه آمریکا و طرف غربی به این مسئله را متذکر شده و در بیانی روشن فرمودند:
«اصل حرفی که آمریکاییها در این قضیه دارند، حرف ناحقّی است. یک کشوری احتیاج به انرژی هستهای دارد، خودش با تلاش خود، با دنبالگیری خود، بدون اینکه از کسی دزدی کند، بدون اینکه با کسی ساختوپاخت بکند، توانسته این علم را، این دانش را، این فنّاوری را برای خود فراهم کند؛ حالا واایستادهاند که نه، نباید. خب چرا؟ این «نباید» چه منطقی دارد؟ میگویند ما از بمب هستهای میترسیم! اوّلاً تضمین برای جلوگیری از سلاح هستهای راههای خودش را دارد؛ اشکالی هم ندارد. ثانیاً اگر بنا است که راجع به مسئلهی سلاح هستهای کسی نگران باشد، آن، آمریکا نیست. آمریکا که خودش چند هزار کلاهک هستهای دارد، چند هزار بمب هستهای دارد، و خودش به کار برده؛ خب به شما چه! شما چه کسی هستید که بایستی نگران این باشیدکه فلان کشور به سلاح هستهای دست پیدا میکندیا نمیکند؛ وانگهی آن دستگاههایی که مسئولند، خب بله، میشود تضمین کرد. [البتّه] تضمین هم شده است یعنی روشن است؛ شاید خود آنها هم میدانند. اصل حرف آنها حرف ناحقّی است.» (93/4/16)
دست آخر: حمایت تمام قد از مذاکره کنندگان انقلاب: بچه های خودمان
رهبر انقلاب که پیش تر نیز هنگامی که سخن از مذاکرات هسته ای به میان آمده بود حمایتی ویژه از ایشان به عمل آوردند، این بار نیز درست در روزهایی که بر سر میز مذاکره و دفاع از حقوق ملت ایران با طرفهای غربی به مذاکره می پردازند، حمایتی ویژه از آنان کردند و بر قابل اعتماد بودن آنان تأکید کردند تا بدین روش آنان را دلگرم نمایند و به طرف مقابل – و برخی بهانه گیران داخلی – بفهمانند که مذاکره کنندگان را امین نظام می دانند و از اینکه قرار است آنان در این رقابت نفس گیر دیپلماتیک حضور داشته باشند نگرانی ندارند و هم وظیفه خطیر آنان را به ایشان گوشزد کردند:
«ما به تیم مذاکرهکنندهمان اعتماد داریم. مطمئنّیم یقیناً آنها به دستاندازی به حقوق کشور و حقوق ملّت و کرامت ملّت راضی نخواهند شد و اجازه نخواهند داد که چنین کاری انجام بگیرد.» (93/4/16)
و چنین بود که پس از این سخنرانی مذاکره کنندگان ارشد کشورمان – مخصوصا دکتر ظریف – از وین پیام دادند که این سخنرانی هم خطوط را برایشان مشخص کرده و هم باعث دلگرمی آنان شده است:
« ما همواره قدردان حمایت های رهبری معظم هستیم... بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب به خوبی نشان داد که ایشان در جریان جزییات همه مباحث و مذاکرات هسته ای،برنامه های درازمدت کشور در حوزه هسته ای هستند و با دقتی ویژه که مخصوص ایشان است همواره موضوعات مهم و اساسی کشور اعم از موضوع هسته ای را با دقت و حساسیتکامل و ریزبینی مد نظر داشته و با رعایت همه ظرافت ها بیان می فرمایند... رهنمودهایی که ایشان قبلا به صورت خصوصی به اعضای تیم ارائه فرموده اند و محورهایی هم که در بیانات دیروزشان و در فرمایشان قبلی ایشان مطرح شده است حتما چراغ راه ما برای رسیدن به راه حل خواهد بود.»[2]
سخنی با مذاکره کنندگان
دیدبان امیدوار است مذاکره کنندگان کشورمان با قدرت و قاطعیت در مذاکرات از حقوق ملت ایران دفاع کرده و پاسخ اعتماد ملت و رهبری را به شایستگی بدهند؛ بدون شک به نتیجه نرسیدن مذاکرات شکست برای کشور ما محسوب نمی شود، اما پذیرش توافقی که خواست و عزت ملت ایران در آن حفظ نشود یک شکست بزرگ است؛ از این رو نباید از به نتیجه نرسیدن مذاکرات هراسی در دل داشت.