صراط: «حجاب و پوشش» همواره بخش عمده‌ای از رسالت انبیا، اولیا، ادیان و علما بوده است به طوری که یکی از وظایف علمای دین و جامعه مقوله عفاف است. اساس اسلام سعادت و نجات آدمی است و باورهای دینی و احکام اخلاقی و فقهی در احکام الهی مربوط به پوشش زن نیز با این فلسفه و حکمت حکیمانه صادر شده است. زن با رعایت حجاب اسلامی، به تهذیب و تزکیه نفس و ملکات نفسانی پرداخته و قرب الهی را فراهم ساخته و زمینه رشد معنوی مردان را هم در اثر حفظ نگاه فراهم می‌کند.
همچنین حجاب از کارکرد اجتماعی نیز برخوردار است، غرایز و التهابات جسمی و معاشرت‌های بی‌بند و بار را کنترل و بر تحکیم نظام خانواده افزوده و از انحلال کانون محکم زناشویی جلوگیری و امنیت اجتماعی را فراهم می‌سازد. حجاب و پوشش اسلامی و به تبع آن، حفظ نظام خانواده نیز از آن رو ارزش دارند که تأمین کننده سعادت آدمی و منشاء قرب الهی هستند.
آنچه در ادامه میآید گزیده‌ای از مطلب حجاب در کتاب «پاسخ به پرسش‌های جوانان» اثر حجت‌الاسلام اسدالله محمدنیا استاد سطح عالی حوزه علمیه قم است که در دو بخش تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.
علت حجاب در کلام امام رضا (ع):
آن حضرت درباره علت حجاب فرمود:
«حُرِّمَ النَّظَرُ إِلَی شُعُورِ النِّسَاءِ الْمَحْجُوبَاتِ بِالْأزْوَاجِ وَ غَیْرِهِنَّ مِنَ النِّسَاءِ لِمَا فِیهِ مِنْ تَهْیِیجِ الرِّجَالِ وَ مَا یَدْعُوا التَّهْیِیجُ اِلَی الْفَسَادِ وَ الدُّخُولِ فِیمَا لَا یَحِلُّ»؛
حرام شد نگاه به موهای زنان برای آن که اگر موهای آنها در برابر مردان نامحرم آشکار شود باعث تحریک و جلب نظر خواهد شد. (و این جلب شدن توجه مردان به زنان) فساد و بی‌بند و باری را به دنبال دارد و سبب می‌شود که (مردم) در کارهای حرام وارد بشوند.
چرا چادر حجاب برتر معرفی می‌شود
از آیه 59 سوره احزاب و روایات متعدد و روش حضرت فاطمه زهرا (ع) به دست میآید که زنان مسلمان از چادر و یا پوششی شبیه چادر استفاده می‌کردند. اکنون این سؤال پیش میآید که چرا چادر به عنوان بهترین پوشش محسوب می‌شود؟
همانطوری که رهبر معظم انقلاب فرمود: چادر بهترین نوع حجاب، و نشانه ملی ماست و نیز فرمود: چادر لباس ملی و اسلامی مورد علاقه زنان مسلمان ایران است. (بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان سال 1370)
اگرچه مانتو و مانند آن در صورتی که دوخت، مدل و رنگ آن مناسب باشد و تحریک کننده نباشد، و نمایان بودن صورت زن موجب جلب توجه دیگران نشود و سیمای او بدون آرایش باشد، اشکال ندارد با این حال معایبی دارد که عبارتند از:
1- مانتو و امثال آن برجستگی‌های بدن را نمایان می‌کند و این خود، خلاف عفت و وقار زن است و شایسته مقام زن مسلمان نیست که چنین لباس‌هایی بپوشد و در شأن مرد مسلمان هم نیست که همسر و خواهرش را آزاد گذارد تا چنین در انظار مردم، ظاهر شوند.
2- در قرآن و روایات معصومین (ع) اصل کلی و تغییر ناپذیری وجود دارد که زن نباید لباس محرک و شهوت انگیز بپوشد، در حالی که مانتو و ... چنین نیست. مانتو و لباس‌هایی مانند آن سبب توجه بیشتر نامحرمان می‌شود و نگاه‌های هرزگان را بیشتر به فرد جلب می‌کند. چه بسا امکان دارد خانمی با پوشیدن مانتو هدفی نداشته و زنی با شخصیت و قابل احترام هم باشد، لکن بعضی از جوانان اهداف پلیدی دارند و جلوی نگاه‌های آنها را که نمی‌توان گرفت روی همین اساس، یکی از امتیازات چادر آن است که جلوی چشم‌های آلوده را می‌گیرد.
3- در مواقع باد و طوفان و تصادف و ... کسانی که از مانتو استفاده می‌کنند بیشتر بدنشان در معرض دید نامحرم قرار می‌گیرد در حالی که در چادر این موضوع کمتر است.
4- با پوشیدن مانتو بدن پوشیده می‌ماند اما صورت کاملاً آشکار است و در این حال اگر سیمای زن زیبا باشد یا به آرایش آراسته شده باشد و یا به هر دلیل دیگر، چهره او نظر نامحرمان را جلب می‌نماید پس پوشیدن چنین لباسی بر زن جایز نیست.
5- هرگاه پوشیدن مانتو و آشکار شدن صورت سبب گناه دیگر یا موجب فتنه برای خود زن شود پوشاندن صورت واجب است. در حقیقت پوشیدن مانتو با وجود آشکار بودن صورت نمی‌تواند پوششی اسلامی باشد.
علت فرار عده‌ای از بانوان از چادر
وقتی به بعضی از بانوان محترم گفته می‌شود که: چرا چادر سر نمی‌کنید؟ در جواب بهانه‌های متعددی می‌آوردند. از جمله آنکه می‌گویند: چادر دست و پاگیر است و یا می‌گویند قیمت چادر گران است.
در صورتی که حقیقت مسأله چیز دیگری است و آن اینکه عده‌ای جاهل و یا معاند، مقدساتی مانند چادر را مسخره می‌کنند و چنین افرادی به خاطر نداشتن آگاهی از احکام نورانی اسلامی و عدم ایمان قوی تحت تاثیر قرار می‌گیرند، و برای رهایی از طعن و تمسخر دیگران به مانتو پناه می‌برند. روی همین دلیل رهبر حکیم و فرزانه فرمودند:
«من می‌گویم چادر، بهترین حجاب است و هم یک نشانه ملی ماست که هیچ منافاتی با هیچ نوع تحرکی از زن ندارد. اگر واقعاً کار اجتماعی و کار سیاسی و کار فکری به معنای تحرک باشد، لباس رسمی زن می‌تواند چادر باشد که بهترین نوع حجاب است. البته می‌توان محجبه بود ولی چادر نداشت منتها همین‌جا هم باید آن مرز را پیدا کرد.
عده‌ای از چادر فرار می‌کنند به خاطر اینکه هجوم تبلیغاتی غرب دامن گیرشان نشود. اما از چادر فرار می‌کنند به آن حجاب واقعی بدون چادر هم رو نمی‌آورند چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار می‌دهد.
تصور نکنید اگر ما فرضاً چادر را کنار گذاشتیم آن مقنعه کذایی را درست کردیم دست از سر ما بر می‌دارند، آنها به این چیزها قانع نیستند بلکه می‌خواهند همان فرهنگ منحوس خوشان را در اینجا مثل زمان شاه که زن اصلاً حجاب و پوشش نداشت عمل شود». (بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان سال 1370)
«رضا خان این مرد قلدر نادان بی سواد آمد و خود را در اختیار دشمن قرار داد. یکباره لباس این کشور را عوض کرد، بسیاری از سنت‌های مردم را تغییر، دین ممنوع کرد شما ببینید در وضع امروز چقدر رسوایی است که یک پادشاهی یکباره لباس ملی یک کشور را عوض کند شما به اقصی نقاط دنیا مثل هند سفر کنید ملت‌ها لباس ملی خودشان را دارند و به آن افتخار می‌کنند و از آن احساس سرشکستگی هم نمی‌کنند ولی آنها (روشنفکران و رضا خان) آمدند یکباره لباس ملی این ملت را ممنوع کردند. چرا با این لباس نمی‌شود عالم شد! و حال این که بزرگترین دانشمندان ایرانی که آثار آنها هنوز در اروپا تدریس می‌شود با همین فرهنگ، لباس و در همین محیط پرورش یافتند. مگر لباس چه تاثیری دارد؟
این چه حرف و منطق مسخره‌ای است که مطرح کردند؟ آنها لباس یک ملت را عوض کردند. چادر را از سر زن‌ها برداشتند و گفتند با چادر غیر ممکن است که زنی عالم و دانشمند بشود و در فعالیت اجتماعی شرکت بکند! سؤال من این است که با برداشتن چادر در کشور ما زن‌ها تا چه اندازه در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کردند؟ مگر در دوران رضا خان و پسرش فرصتی داده شد تا زن‌های ما در فعالیت های اجتماعی شرکت کنند.
زن‌های ایرانی زمانی وارد فعالیت اجتماعی شدند و کشور را با دست‌های توانای خود متحول کردند و مردمان این کشور را به دنبال خود به میدان مبارزه کشیدند که چادر سرشان کردند». (بیانات در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی سال 1371)
همچنین حجاب از کارکرد اجتماعی نیز برخوردار است، غرایز و التهابات جسمی و معاشرت‌های بی‌بند و بار را کنترل و بر تحکیم نظام خانواده افزوده و از انحلال کانون محکم زناشویی جلوگیری و امنیت اجتماعی را فراهم می‌سازد. حجاب و پوشش اسلامی و به تبع آن، حفظ نظام خانواده نیز از آن رو ارزش دارند که تأمین کننده سعادت آدمی و منشاء قرب الهی هستند.
آنچه در ادامه میآید گزیده‌ای از مطلب حجاب در کتاب «پاسخ به پرسش‌های جوانان» اثر حجت‌الاسلام اسدالله محمدنیا استاد سطح عالی حوزه علمیه قم است که در دو بخش تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.
علت حجاب در کلام امام رضا (ع):
آن حضرت درباره علت حجاب فرمود:
«حُرِّمَ النَّظَرُ إِلَی شُعُورِ النِّسَاءِ الْمَحْجُوبَاتِ بِالْأزْوَاجِ وَ غَیْرِهِنَّ مِنَ النِّسَاءِ لِمَا فِیهِ مِنْ تَهْیِیجِ الرِّجَالِ وَ مَا یَدْعُوا التَّهْیِیجُ اِلَی الْفَسَادِ وَ الدُّخُولِ فِیمَا لَا یَحِلُّ»؛
حرام شد نگاه به موهای زنان برای آن که اگر موهای آنها در برابر مردان نامحرم آشکار شود باعث تحریک و جلب نظر خواهد شد. (و این جلب شدن توجه مردان به زنان) فساد و بی‌بند و باری را به دنبال دارد و سبب می‌شود که (مردم) در کارهای حرام وارد بشوند.
چرا چادر حجاب برتر معرفی می‌شود
از آیه 59 سوره احزاب و روایات متعدد و روش حضرت فاطمه زهرا (ع) به دست میآید که زنان مسلمان از چادر و یا پوششی شبیه چادر استفاده می‌کردند. اکنون این سؤال پیش میآید که چرا چادر به عنوان بهترین پوشش محسوب می‌شود؟
همانطوری که رهبر معظم انقلاب فرمود: چادر بهترین نوع حجاب، و نشانه ملی ماست و نیز فرمود: چادر لباس ملی و اسلامی مورد علاقه زنان مسلمان ایران است. (بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان سال 1370)
اگرچه مانتو و مانند آن در صورتی که دوخت، مدل و رنگ آن مناسب باشد و تحریک کننده نباشد، و نمایان بودن صورت زن موجب جلب توجه دیگران نشود و سیمای او بدون آرایش باشد، اشکال ندارد با این حال معایبی دارد که عبارتند از:
1- مانتو و امثال آن برجستگی‌های بدن را نمایان می‌کند و این خود، خلاف عفت و وقار زن است و شایسته مقام زن مسلمان نیست که چنین لباس‌هایی بپوشد و در شأن مرد مسلمان هم نیست که همسر و خواهرش را آزاد گذارد تا چنین در انظار مردم، ظاهر شوند.
2- در قرآن و روایات معصومین (ع) اصل کلی و تغییر ناپذیری وجود دارد که زن نباید لباس محرک و شهوت انگیز بپوشد، در حالی که مانتو و ... چنین نیست. مانتو و لباس‌هایی مانند آن سبب توجه بیشتر نامحرمان می‌شود و نگاه‌های هرزگان را بیشتر به فرد جلب می‌کند. چه بسا امکان دارد خانمی با پوشیدن مانتو هدفی نداشته و زنی با شخصیت و قابل احترام هم باشد، لکن بعضی از جوانان اهداف پلیدی دارند و جلوی نگاه‌های آنها را که نمی‌توان گرفت روی همین اساس، یکی از امتیازات چادر آن است که جلوی چشم‌های آلوده را می‌گیرد.
3- در مواقع باد و طوفان و تصادف و ... کسانی که از مانتو استفاده می‌کنند بیشتر بدنشان در معرض دید نامحرم قرار می‌گیرد در حالی که در چادر این موضوع کمتر است.
4- با پوشیدن مانتو بدن پوشیده می‌ماند اما صورت کاملاً آشکار است و در این حال اگر سیمای زن زیبا باشد یا به آرایش آراسته شده باشد و یا به هر دلیل دیگر، چهره او نظر نامحرمان را جلب می‌نماید پس پوشیدن چنین لباسی بر زن جایز نیست.
5- هرگاه پوشیدن مانتو و آشکار شدن صورت سبب گناه دیگر یا موجب فتنه برای خود زن شود پوشاندن صورت واجب است. در حقیقت پوشیدن مانتو با وجود آشکار بودن صورت نمی‌تواند پوششی اسلامی باشد.
علت فرار عده‌ای از بانوان از چادر
وقتی به بعضی از بانوان محترم گفته می‌شود که: چرا چادر سر نمی‌کنید؟ در جواب بهانه‌های متعددی می‌آوردند. از جمله آنکه می‌گویند: چادر دست و پاگیر است و یا می‌گویند قیمت چادر گران است.
در صورتی که حقیقت مسأله چیز دیگری است و آن اینکه عده‌ای جاهل و یا معاند، مقدساتی مانند چادر را مسخره می‌کنند و چنین افرادی به خاطر نداشتن آگاهی از احکام نورانی اسلامی و عدم ایمان قوی تحت تاثیر قرار می‌گیرند، و برای رهایی از طعن و تمسخر دیگران به مانتو پناه می‌برند. روی همین دلیل رهبر حکیم و فرزانه فرمودند:
«من می‌گویم چادر، بهترین حجاب است و هم یک نشانه ملی ماست که هیچ منافاتی با هیچ نوع تحرکی از زن ندارد. اگر واقعاً کار اجتماعی و کار سیاسی و کار فکری به معنای تحرک باشد، لباس رسمی زن می‌تواند چادر باشد که بهترین نوع حجاب است. البته می‌توان محجبه بود ولی چادر نداشت منتها همین‌جا هم باید آن مرز را پیدا کرد.
عده‌ای از چادر فرار می‌کنند به خاطر اینکه هجوم تبلیغاتی غرب دامن گیرشان نشود. اما از چادر فرار می‌کنند به آن حجاب واقعی بدون چادر هم رو نمی‌آورند چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار می‌دهد.
تصور نکنید اگر ما فرضاً چادر را کنار گذاشتیم آن مقنعه کذایی را درست کردیم دست از سر ما بر می‌دارند، آنها به این چیزها قانع نیستند بلکه می‌خواهند همان فرهنگ منحوس خوشان را در اینجا مثل زمان شاه که زن اصلاً حجاب و پوشش نداشت عمل شود». (بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان سال 1370)
«رضا خان این مرد قلدر نادان بی سواد آمد و خود را در اختیار دشمن قرار داد. یکباره لباس این کشور را عوض کرد، بسیاری از سنت‌های مردم را تغییر، دین ممنوع کرد شما ببینید در وضع امروز چقدر رسوایی است که یک پادشاهی یکباره لباس ملی یک کشور را عوض کند شما به اقصی نقاط دنیا مثل هند سفر کنید ملت‌ها لباس ملی خودشان را دارند و به آن افتخار می‌کنند و از آن احساس سرشکستگی هم نمی‌کنند ولی آنها (روشنفکران و رضا خان) آمدند یکباره لباس ملی این ملت را ممنوع کردند. چرا با این لباس نمی‌شود عالم شد! و حال این که بزرگترین دانشمندان ایرانی که آثار آنها هنوز در اروپا تدریس می‌شود با همین فرهنگ، لباس و در همین محیط پرورش یافتند. مگر لباس چه تاثیری دارد؟
این چه حرف و منطق مسخره‌ای است که مطرح کردند؟ آنها لباس یک ملت را عوض کردند. چادر را از سر زن‌ها برداشتند و گفتند با چادر غیر ممکن است که زنی عالم و دانشمند بشود و در فعالیت اجتماعی شرکت بکند! سؤال من این است که با برداشتن چادر در کشور ما زن‌ها تا چه اندازه در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کردند؟ مگر در دوران رضا خان و پسرش فرصتی داده شد تا زن‌های ما در فعالیت های اجتماعی شرکت کنند.
زن‌های ایرانی زمانی وارد فعالیت اجتماعی شدند و کشور را با دست‌های توانای خود متحول کردند و مردمان این کشور را به دنبال خود به میدان مبارزه کشیدند که چادر سرشان کردند». (بیانات در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی سال 1371)
